Καλοκαίρι, δηλαδή καλός καιρός, ευχάριστη διάθεση, διακοπές και βέβαια αύξηση της θερμοκρασίας που σημαίνει αυξημένη ηλιακή ακτινοβολία, ζέστη, υγρασία εφίδρωση και γενικά κατάλληλες συνθήκες για την εμφάνιση διάφορων δυσάρεστων καταστάσεων που μπορεί να εμφανιστούν στο δέρμα μας.
Ο Μάρκος Μιχελάκης Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ποιες δερματοπάθειες εμφανίζονται το καλοκαίρι και δίνει συμβουλές προστασίας.
Φωτογήρανση: Η χρόνια έκθεση στον ήλιο χωρίς τη σωστή προστασία προκαλεί τη λεγόμενη Φωτογήρανση, που όπως δηλώνει ο όρος σημαίνει πρόωρη γήρανση του δέρματος, το οποίο γίνεται πιο τραχύ, εμφανίζει έντονες ρυτίδες και χάνει τη σφριγηλότατά του.
Πανάδες (μέλασμα, χλόασμα): Είναι αυτές οι ενοχλητικές κηλίδες που το χρώμα τους κυμαίνεται από καφετί έως πολύ σκούρο, σχεδόν μαύρο. Εμφανίζονται ποιο συχνά σε γυναίκες και κυρίως στο πρόσωπο. Βέβαια εκτός της ηλικιακής ακτινοβολίας επίσης, ορμονολογικά αίτια, κληρονομική προδιάθεση, κάποια φάρμακα και μερικά συστατικά καλλυντικών παίζουν σημαντικό ρόλο για την πρόκλησή τους.
Ηλιακό έγκαυμα: Η χωρίς προστασία έκθεση στον δυνατό ήλιο, ιδιαίτερα σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα , μπορεί να προκαλέσει ηλιακό έγκαυμα, το οποίο αρχικά εμφανίζεται με κοκκίνισμα και στη συνέχεια μπορεί να εξελιχθεί σε πιο έντονη μορφή με την παρουσία φυσαλίδων. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ηλιακό έγκαυμα κυρίως σε νεαρές ηλικίες θεωρείται προδιαθεσικός παράγοντας για την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος στην ενήλικη ζωή.
Φωτοδερματίτιδα: Ο συνδυασμός ορισμένων χημικών ουσιών που περιέχονται σε καλλυντικά ή ακόμη η χρήση αρωμάτων που έχουν τοποθετηθεί στο φωτοεκτεθειμένο δέρμα και η ακόλουθη έκθεσή του στην ηλιακή ακτινοβολία , μπορεί να προκαλέσει έντονο εξάνθημα με φαγούρα. Οπότε, η αποφυγή τους πριν την έκθεση στον ήλιο, ιδιαίτερα τα άτομα που έχουν ευαισθησία είναι απαραίτητη.
Πολύμορφο εξάνθημα εκ φωτός: Συνήθως εμφανίζεται στην αρχή του καλοκαιριού, στις πρώτες εκθέσεις δέρματος στον ήλιο και μάλιστα υποτροπιάζει την ίδια εποχή του χρόνου. Εκδηλώνεται με κοκκινίλες, επάρματα (βλατίδες) έως και φυσαλίδες σε περιοχές του δέρματος που ήταν προστατευμένες και πρωτοεκτείθονται στην ηλιακή ακτινοβολία. Το εξάνθημα συνοδεύεται με φαγούρα. Όσο προσαρμόζεται το δέρμα στην έκθεση στον ήλιο, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, παρουσιάζει και σταδιακή βελτίωση. Η χρήση αντηλιακών και κατάλληλης αγωγής βοηθούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ύποπτοι σπίλοι (ελιές): Ένας σημαντικός παράγοντας για τη μετάπτωση μια ελιάς σε κακοήθεια ή ακόμα και η εκ νέου εμφάνισή της είναι η αθροιστική ισχυρή ηλιακή ακτινοβολία. Καλό είναι να γνωρίζουμε ένα βασικό κανόνα ο οποίος πρέπει να μας καθοδηγεί στο να εποπτευόμαστε ύποπτες βλάβες για κακοήθες μελάνωμα και να απευθυνόμαστε άμεσα στον δερματολόγο μας. Είναι ο λεγόμενος κανόνας ABCDE που σημαίνει «Α» (asymmetry), η βλάβη να έχει ασύμμετρο σχήμα , «Β» (border) ασαφή όρια «C» (color), περισσότερο από ένα χρώμα, «D» (diameter), διάμετρο πάνω από 5-6 χιλιοστά «E» (evolving) γρήγορη εξέλιξη και αλλαγή της ελιάς. Καλό θα ήταν επίσης, να γίνεται συχνά αυτοέλεγχος των ελιών μας με την βοήθεια ενός καθρέφτη έτσι ώστε να μπορούμε να ελέγχουμε και τις πιο δύσκολες περιοχές και φυσικά να έχουμε πάντα στο μυαλό μας το πιο σημαντικό ότι η πρόληψη σώζει ζωές.
Ακτινικές Υπερκερατώσεις: Οι βλάβες αυτές παρουσιάζονται στις φωτοεκτεθειμένες περιοχές , κυρίως στο κεφάλι, πρόσωπο, λαιμό και χέρια σε άτομα μέσης και μεγάλης ηλικίας. Πρόκειται για κοκκινωπές βλάβες με κεντρικό λέπι. Οι βλάβες αυτές θεωρούνται προκαρκινικές και αν παραμεληθούν μπορούν να μεταπέσουν σε καρκίνο δέρματος.
Μυκητιάσεις: Παθήσεις του δέρματος που η ζέστη και η υγρασία ευνοούν την ανάπτυξή τους. Οι πιο συχνές μορφές είναι:
α. Ποικιλόχρους πιτυρίαση: Εμφανίζεται με διάσπαρτες κηλίδες , συνήθως ανοιχτού καφέ χρώματος και εντοπίζονται περισσότερο στη ράχη στους ώμους και στο θώρακα. Αυτή η μορφή μυκητίασης μεταδίδεται σε κοινόχρηστους χώρους, όπως σε γυμναστήρια και βεβαίως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην άμμο και στις ξαπλώστρες της παραλίας. Η χρήση πετσέτας που θα ακουμπά το δέρμα από συγκεκριμένη πλευρά είναι απαραίτητη.
β. Μυκητιάσεις ποδιών: Εντοπίζεται κυρίως ανάμεσα στα δάκτυλα των ποδιών με φαγούρα, κοκκίνισμα, ξεφλούδισμα έως και σκισίματα του δέρματος και την όλη εικόνα συνοδεύει δυσοσμία. Η παραμονή των ποδιών για πολλές ώρες σε κλειστά και ακόμη χειρότερο συνθετικά παπούτσια προκαλεί αυξημένη υγρασία οπότε αναπτύσσονται ιδανικές συνθήκες για την εμφάνιση μυκήτων.
γ. Παράτριμμα: Παρουσιάζεται σε πτυχές του δέρματος όπως ανάμεσα στα γεννητικά όργανα, στις μασχάλες και κάτω από το στήθος. Οι θέσεις εντόπισής του έχουν άμεση σχέση με τον κακό αερισμό των προαναφερόμενων περιοχών και ιδιαίτερα το καλοκαίρι με τη ζέστη και την υγρασία αναπτύσσεται εύκολα το παράτριμμα.
δ. Μυρμηγκιές: Πρόκειται για μεταδιδόμενο νόσημα, το οποίο οφείλεται στον ιό της μυρμηκιάς. Θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε το νόσημα αυτό στις δερματοπάθειες του καλοκαιριού, γιατί η συνήθεια πολλών ατόμων να περπατούν ξυπόλητοι στην άμμο, σε κοινόχρηστους χώρους και γύρω από τις πισίνες είναι η πιο συχνή πηγή μόλυνσης. Οι μυρμηγκιές μπορούν να μολύνουν οποιοδήποτε σημείο του δέρματός μας. Πιο συχνά εντοπίζονται στα χέρια, στα πέλματα και στο πρόσωπο. Παρουσιάζονται αρχικά σαν μικρά επάρματα στο χρώμα του δέρματος και σιγά-σιγά μεγαλώνουν και παίρνουν ανάγλυφο σχήμα. Οι πελματιαίες μυρμηγκιές, όταν μεγαλώνουν μπορεί να προκαλούν έντονο πόνο στην πίεση δηλαδή στην βάδιση.
Τέλος, η ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να επηρεάσει στην αναζωπύρωση του επιχείλιου έρπητα επίσης ιογενές νόσημα.
Η σωστή χρήση αντηλιακών, ο κατάλληλος ρουχισμός, η πρόληψη και η έγκαιρη επίσκεψη στον δερματολόγο όταν παρατηρούμε βλάβες του δέρματος ιδιαίτερες και επίμονες θα δώσουν τις χρησιμότερες λύσεις, καταλήγει ο κ. Μιχελάκης.