Χωρίς καμία βεβαιότητα για επικείμενη συμφωνία και με μοναδική σταθερή παρέμβαση αυτή της ΕΚΤ η οποία μέσα στον Μάρτιο άρχισε να αυξάνει ευδιάκριτα πλέον τις αγορές ιταλικών ομολόγων ξεκινά η κρίσιμη σήμερα συνάντηση του Eurogroup.
Η Ιταλία και άλλες οκτώ χώρες μαζί και η Ελλάδα επιμένουν και προσέρχονται στο Eurogroup με αυτό σαν βασική προτεραιότητα.
Η γερμανική καγκελαρία παραμένει αντίθετη, με τη στήριξη της Ολλανδίας, αλλά το εσωτερικό μέτωπό της φαίνεται να έχει διαρραγεί.
Μεγάλη μερίδα οικονομικών παραγόντων, κυρίως από τον χώρο της βιομηχανίας αλλά και ισχυρών οικονομικών think tank, έχουν ανοίξει διόδους που αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο αποδοχής ενός τέτοιου “εργαλείου” χρηματοδότησης για την Ευρωζώνη με όρους και προϋποθέσεις.
Βασικό επιχείρημα πίσω από αυτή τη στάση είναι το γεγονός ότι τόσο η Ιταλία όσο και άλλες χώρες της Ευρωζώνης μετά από μια τέτοια απόρριψη στις πρωτοφανείς συνθήκες πανδημίας και ύφεσης, ίσως οδηγηθούν σε αποφάσεις που “θα θέσουν σε αμφισβήτηση το ευρώ…”. Κάτι τέτοιο θα ήταν όχι μόνο η καταστροφή του ευρωπαϊκού εγχειρήματος αλλά και του “ζωτικού χώρου” της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς πάνω στην οποία έχει οικοδομηθεί τις τελευταίες δεκαετίες ο ισχυρός ρόλος της Γερμανίας στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη. Και πράγματι δεν έχουν άδικο καθώς οι συζητήσεις στην Ιταλία – χωρίς τις “κραυγές” του Σαλβίνι – έχουν επαναφέρει το θέμα αυτό στο κέντρο της συζήτησης ανοικτά πλέον με τους ευρω-εταίρους…
Στο Βερολίνο έχουν αντίληψη της έκτασης και του βάθους του κινδύνου. Απέναντι σ’ αυτόν έχουν διατυπωθεί οι θέσεις των δύο μελών (σοσιαλδημοκρατών) της κυβέρνησης (Χάϊκο Μας και Ολαφ Σολτς) που αντιπροτείνουν στην κυβέρνηση Κόντε μια εκδοχή χωρίς υποχρεώσεις (δημοσιονομικές δεσμεύσεις) για δάνεια από τον ESM και παραπομπή της υπόθεσης του ευρωομολόγου για αργότερα… Στην θέση αυτή η κυβέρνηση Κόντε απάντησε με τη δρομολόγηση ενός προγράμματος που ξεπερνά τα 400 δισ. (!) για τη στήριξη της οικονομίας της χώρας και το οποίο προφανώς δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί από εγχώριους πόρους. Και είναι ασύμβατο με τα προτεινόμενα στο σημερινό Eurogroup μέτρα στίριξης από ESM, ΕΤΕπ και Κομισιόν τα οποία στο σύνολό τους (όταν και εφόσον δρομολογηθούν) δεν ξεπερνούν τα 500 δισ ευρώ.
Έτσι στο επίπεδο των… αριθμών η συμφωνία στη σημερινή συνάντηση φαίνεται σχεδόν αδύνατη, καθώς το ιταλικό πρόγραμμα που έχει στείλει στη Βουλή ο Κόντε δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί από αυτά που προγραμματίζεται να συζητηθούν σήμερα, πολύ περισσότερο που το συνολικό ευρω-πακέτο δεν αφορά μόνο την στήριξη της Ιταλίας.
Η σύγκρουση παραμένει αβέβαιη ως προς την έκβασή της.
Η πρόταση αυτή κάνει λόγο για τη δημιουργία ενός fund αλληλεγγύης το οποίο θα έχει στόχο την έκδοση χρέους για λογαριασμό της Ευρωζώνης με σκοπό τη στήριξη των χωρών που θα το χρειασθούν χωρίς όρους και για συγκεκριμένη περίοδο. Μία εκδοχή της πρότασης αυτής που θα αφορά την άμεση αντιμετώπιση της κρίσης και δεν θα έχει μόνιμο χαρακτήρα ενδέχεται να αποτελέσει μια ενδιάμεση “λύση” στο αδιέξοδο, όπως άλλωστε έγινε και με το Pepp της ΕΚΤ,το “έκτακτο QE”, που ήρθε να προστεθεί στο εν ισχύ QE (το App) που έτρεχε από τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Με την “τακτική” αυτή άλλωστε η ΕΚΤ ενσωμάτωσε και τα ελληνικά ομόλογα στο QE από το οποίο είχαν αποκλεισθεί τον περασμένο Σεπτέμβρη λόγω της χαμηλής διαβάθμισης του αξιόχρεου… Το πρόγραμμα αυτό είναι “έκτακτο” και ορισμένης διάρκειας και εύρους, αλλά καλύπτει τις ανάγκες που προέκυψαν μετά το ξέσπασμα της πανδημίας. Με τον τρόπο αυτό άλλωστε η ΕΚΤ έχει αυξήσει τη στήριξη των εκδόσεων χρέους από χώρες με μεγάλο πρόβλημα όπως η Ιταλία.
Όπως αποκαλύπτεται από τα στοιχεία του Μαρτίου η ΕΚΤ αγόρασε μέσα σε ένα μήνα 15 περίπου δισ. ευρώ ιταλικά ομόλογα σε ενα σύνολο αγορών 66 δισ. ευρώ και το μεγαλύτερο μέρος τους έγινε μέσω του Pepp και όχι του App…
Για τον λόγο αυτό άλλωστε επανεμφανίσθηκε το θετικό spread μεταξύ των ιταλικών και των ελληνικών ομολόγων που για κάποιο διάστημα είχε αντιστραφεί προς όφελος των ελληνικών ομολόγων. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία μέσα στον Μάρτιο έχουν δοθεί εντολές αγοράς και ελληνικών ομολόγων αλλά σε πολύ μικρές – σχεδόν “αόρατες” για τα μεγέθη της αγοράς – ποσότητες. Προς το παρόν τουλάχιστον, όπως αναφέρεται αρμοδίως.
