Τελικώς, το «δίκιο» του ξενοδόχου και του ιδιοκτήτη beach bar επικράτησε για ακόμα μια φορά έναντι του δημοσίου συμφέροντος. Τροπολογία που κατατέθηκε αργά προχθές το βράδυ προβλέπει αναστολή όλων των κατεδαφίσεων αυθαιρέτων σε αιγιαλούς και παραλίες. Προβάλλει μάλιστα ως αιτιολογία… τον κορωνοϊό και τις καθυστερήσεις που αυτός επέβαλε στη διαδικασία νομιμοποίησης αυθαιρέτων, παρότι η νομιμοποίηση στις περιοχές αυτές δεν επιτρέπεται από τον νόμο. Η αναστολή τινάζει στον αέρα το πρόγραμμα κατεδαφίσεων σε αιγιαλούς και παραλίες, που ξεκίνησε πέρυσι με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο και διαφημίστηκε ως η «απάντηση» της πολιτείας στις νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων της τελευταίας δεκαετίας.
Η τροπολογία σε σχέδιο νόμου του υπ. Ανάπτυξης για τις δημόσιες συμβάσεις, την οποία υπογράφει και ο υπουργός Περιβάλλοντος Κ. Σκρέκας, προβλέπει την αναστολή κατεδαφίσεων σε αιγιαλούς, παραλίες, λίμνες, όχθες κ.λπ. (όχι σε δάση) έως τις 31 Οκτωβρίου. «Λόγω των περιοριστικών μέτρων για την ανάσχεση της διάδοσης του κορωνοϊού δεν έχει καταστεί δυνατή ή έχει καθυστερήσει η νομιμοποίηση των εν λόγω έργων», αναφέρεται ως αιτιολογία της ρύθμισης. Αν, δε, κατεδαφιστούν τα αυθαίρετα, «η κατάσταση θα είναι μη αναστρέψιμη, κατά παράβαση των αρχών της επιείκειας και της χρηστής διοίκησης», καταλήγει. Η αιτιολόγηση αυτή είναι βεβαίως παραπλανητική: σε όλες τις ρυθμίσεις για νομιμοποίηση αυθαιρέτων, οι αιγιαλοί, οι παραλίες κ.ο.κ. αποκλείονται εξ ορισμού. Σε πρόσφατο νόμο του υπ. Περιβάλλοντος (ν. 4706/20), μετά πιέσεις του ξενοδοχειακού κλάδου, είχε δοθεί η δυνατότητα να νομιμοποιηθούν μόνο ξενοδοχεία που είχαν κατασκευαστεί από το Δημόσιο ή τον ΕΟΤ, ενώ και οι φορείς του δημοσίου τομέα είχαν υπό κάποιες προϋποθέσεις δυνατότητα νομιμοποίησης των παρανομιών τους. Ωστόσο, η αναστολή που προτείνεται αφορά όλες τις κατεδαφίσεις ανεξαιρέτως των παράνομων κατασκευών, που είναι στην πλειονότητά τους παρανομίες ξενοδοχείων, ταβερνών και beach bar. Υπενθυμίζεται ότι οι περιπτώσεις που δρομολογούνται προς κατεδάφιση έχουν ήδη τελεσιδικήσει δικαστικά.
Η τροπολογία ήρθε τη στιγμή που σε δύο μέτωπα στη χώρα, στη Χαλκιδική (Νικήτη) και στην Κρήτη (Λασίθι), είχαν ξεκινήσει κατεδαφίσεις από τις αντίστοιχες αποκεντρωμένες διοικήσεις. Οι δύο περιοχές είχαν λάβει περίπου από 1,1 εκατ. ευρώ από το Πράσινο Ταμείο, στο πλαίσιο του μεγαλύτερου προγράμματος κατεδαφίσεων αυθαιρέτων σε δάση και αιγιαλούς της τελευταίας δεκαετίας. «Ο τέως υπουργός Περιβάλλοντος, Κ. Χατζηδάκης, μας πίεζε να προχωρήσουμε, μας βρήκε πιστώσεις από το Πράσινο Ταμείο», λέει ο συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης, Γ. Σάββας. Μετά τις πρώτες κατεδαφίσεις, στην Ασπροβάλτα και στη Σίβηρη, ο εργολάβος επιχείρησε να ξεκινήσει στη Νικήτη την απομάκρυνση 12 «αμμοκρατών», δηλαδή βράχων που ο δήμος αυθαίρετα τοποθέτησε με σκοπό να προστατεύσει την παραλία. Αστυνομική δύναμη εστάλη, εισαγγελέας όμως δεν εμφανίστηκε και η κατεδάφιση δεν ξεκίνησε. «Εμάς ως υπηρεσία η αναστολή μάς δημιουργεί πρόβλημα γιατί έχουμε υπογράψει μια σύμβαση και ο ανάδοχος πιθανόν να διεκδικήσει αποζημίωση για σταλίες (καθυστερήσεις). Επιπλέον, οι υπάλληλοι στις τεχνικές υπηρεσίες βρίσκονται πλέον εκτεθειμένοι», καταλήγει ο κ. Σάββας. Στη Χαλκιδική επρόκειτο να κατεδαφιστούν περί τις 50 αυθαίρετες κατασκευές στον αιγιαλό. Και μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: ο Δήμος Σιθωνίας, έδρα του οποίου είναι η Νικήτη, δεν έχει δεχθεί την ευθύνη παρά μόνο για ένα μικρό μέρος από τους «αμμοκράτες». Πριν από λίγες ημέρες προσέφυγε στο Εφετείο Πολυγύρου ζητώντας να «παγώσει» την κατεδάφιση, το οποίο έκανε δεκτή την αίτηση, παρότι υπήρχαν τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις.
Ανάλογη η εικόνα και στο Λασίθι, όπου οι «αυθαιρετούχοι» είχαν ξεσηκωθεί. «Εχουμε περισσότερα από 400 ανεκτέλεστα πρωτόκολλα κατεδάφισης σε αιγιαλούς, εκ των οποίων είχαμε δρομολογήσει για κατεδάφιση ένα σημαντικό μέρος», λέει η συντονίστρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, Μαρία Κοζυράκη. «Πρόκειται κυρίως για παράνομες κατασκευές καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος και ξενοδοχείων. Ξεκινήσαμε πριν από λίγες ημέρες με μια μάντρα στην Ελούντα, αλλά, όπως βλέπετε, μας σταμάτησαν πριν ξεκινήσουμε με παράνομες πέργκολες σε ταβέρνες και καφετέριες στο Λασίθι».
Πολίτες, οργανώσεις ζητούν απόσυρση του άρθρου 219Η διάταξη έρχεται σε αντίθεση με τον ορθολογικό τρόπο σχεδιασμού μιας προστατευόμενης περιοχής, τονίζουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις (φωτ. ΑΠΕ-ΜΠΕ).
Τις 30.000 έφθασαν οι υπογραφές πολιτών ενάντια στο άρθρο 219 του ίδιου σχεδίου νόμου, με το οποίο επιτρέπεται να δημιουργηθούν «υποπεριοχές» με αναπτυξιακές δραστηριότητες μέσα σε προστατευόμενες περιοχές. Χθες, 23 περιβαλλοντικές οργανώσεις ζήτησαν και πάλι την απόσυρση του άρθρου, ενώ στην έκθεσή της η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής επισήμανε την αντίθεση της ρύθμισης στην πρόσφατη απόφαση του Ευρωδικαστηρίου κατά της Ελλάδας.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν την, έστω και τελευταία στιγμή, απόσυρση της διάταξης. Οπως αναφέρουν σε χθεσινή κοινή ανακοίνωσή τους, η διάταξη «έρχεται σε αντίθεση με τον ορθολογικό τρόπο σχεδιασμού μιας προστατευόμενης περιοχής, ο οποίος πρέπει να γίνεται με αποκλειστικό κριτήριο τη διατήρηση των πολύτιμων, σπάνιων ή απειλούμενων στοιχείων της φύσης», ενώ «αγνοεί επιδεικτικά το γεγονός ότι η Ελλάδα εδώ και χρόνια παραβιάζει το άρθρο 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους, γεγονός για το οποίο έχει καταδικαστεί η χώρα μας από το Δικαστήριο της Ε.Ε.».
Τον προβληματικό χαρακτήρα της ρύθμισης επισήμανε και η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής. Οπως αναφέρει, η ρύθμιση είναι ασαφής, ενώ «δημιουργείται η εντύπωση ότι ο χαρακτηρισμός μιας περιοχής ακολουθεί συγκεκριμένη πρόταση αξιοποίησής της» (δηλαδή γίνεται à la carte).
Επιπλέον, η εκπόνηση ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης μόνο για την περιοχή για την οποία υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον, «ενώ δεν έχει εκπονηθεί η μελέτη για το σύνολο της εν λόγω περιοχής, δηµιουργεί τον κίνδυνο αποσπασµατικής διαχείρισης ορισµένης περιοχής». Τέλος, η Επιτροπή κάνει αναφορά και στην πρόσφατη καταδίκη της χώρας από το Ευρωδικαστήριο για την έλλειψη μέτρων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η ρύθμιση είχε προταθεί και το 2020 στο υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλά είχε απορριφθεί λόγω των γνωστών ζητημάτων. Εκπορεύεται δε από παράγοντες του ξενοδοχειακού κλάδου.