Ένας αθλητικός εισαγγελέας αποκάλεσε τους οπαδούς του ΠΑΟΚ «υπανθρώπους» σε σχόλιό του στο face book.
Σε μια πρώτη αντίδραση μου στο face book, σε μια ανάρτηση του Θεσσαλονικιού αθλητικογράφου Σταύρου Κόλκα, πρόσθεσα στη συζήτηση ένα σχόλιο, στο οποίο, μεταξύ άλλων, ανέφερα για τον αθλητικό εισαγγελέα και τα εξής: «…Το άτομο εάν έχει λίγη ευαισθησία και λίγο σεβασμό προς την πόλη και την ιστορία της πρέπει να παραιτηθεί αμέσως…. Συμπληρώνω ότι η έκφραση είναι μετάφραση του γερμανικού Untermensch και μπήκε στην καθημερινότητά μας από τα καθάρματα της Χρυσής Αυγής … Στα ελληνικά δεν υπήρχε η λέξη…. [«Υπάνθρωπος» ήταν ο τίτλος ενός αντισημιτικού περιοδικού που κυκλοφορούσε στα ελληνικά την περίοδο της Κατοχής … Ας πεταχτεί ο κύριος στο Εβραϊκό Μουσείο να το δει…]».
Κάπως έτσι ήταν ένα μέρος από τη σύντομη παρέμβαση μου στο face book. Να σημειώσω ότι έχω συναντήσει στα ελληνικά την λέξη «υπάνθρωπος», ανεξάρτητα από τον ναζισμό και την ιστορία του, μια φορά σε ελληνικό λογοτεχνικό κείμενο, όλες τις άλλες φορές η αναφορά στη συγκεκριμένη λέξη γίνεται σε σχέση με τον γερμανοχιτλερικό αντισημιτισμό και τις εγκληματικές πρακτικές του.
Αρνούμαι να πιστέψω ότι η χρήση της λέξης έγινε ενσυνείδητα, δηλαδή ότι ο αθλητικός εισαγγελέας Γιώργος Νούλης, τον οποίο δεν γνωρίζω, εμφορείται από νεοχιτλερικές φυλετικές απόψεις. Αυτό, ως τόσο, δεν αναιρεί την ευθύνη του για την χρήση της συγκεκριμένης λέξης και, μάλιστα, σε γραπτό λόγο σε ένα ηλεκτρονικό μέσο. Λόγοι ηθικής τάξεως επιβάλλουν την παραίτησή του. Ως μια συμβολική πράξη αναγνώρισης του ατοπήματός του, το οποίο δεν αφορά πρωτίστως την προσβολή προς τους οπαδούς του ΠΑΟΚ, αλλά εκείνη προς την ιστορία της πόλης. Η ευθύνη όλων μας απέναντι στην συλλογική μνήμη του Ολοκαυτώματος οφείλει να εκφραστεί και με την δημόσια απαίτηση για παραίτηση του συγκεκριμένου λειτουργού της αθλητικής δικαιοσύνης.
Όσον αφορά την οπαδική διάσταση του ατοπήματος. Ο κάθε είδους ρατσισμός – και η λεκτική συμπεριφορά του αθλητικού εισαγγελέα ήταν πέρα για πέρα ρατσιστική – αποσκοπεί, σε τελική ανάλυση, στην κατοχύρωση μιας πλεονεκτικής θέσης του ρατσιστή απέναντι στα θύματά του. Η προσπάθεια «απαξίωσης» των οπαδών του ΠΑΟΚ έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της πρωτόγνωρης ισχυροποίησης του συλλόγου σε όλα τα επίπεδα. Έως και το πολύ πρόσφατο παρελθόν οι οπαδοί του ΠΑΟΚ περιγραφόταν από το διεφθαρμένο ελληνικό – διάβαζε αθηναϊκό – αθλητικό σύστημα πληροφόρησης με διάφορα «θετικά στερεότυπα» ως κάτι γραφικό ή «εξωτικό», έναν ρόλο που αποδεχόταν και οι ίδιοι σε μια προσπάθεια «υπεραναπλήρωσης» της μειονεκτούσας θέσης του συλλόγου απέναντι στους «μεγάλους» του Λεκανοπεδίου. Αλλά τα τελευταία χρόνια τα «θετικά» στερεότυπα εγκαταλείφθηκαν και τη θέση τους πήρε μια ανοικτή εχθρότητα, προς ότι εκφράζει και συμβολίζει ο ΠΑΟΚ και προς κάθε νέα προοπτική που σηματοδοτεί για την Θεσσαλονίκη. Το Λεκανοπέδιο και το αθλητικό υποσύστημά του αρνούνται να εκχωρήσουν ισχύ στην περίφημη «πρωτεύουσα της Μακεδονίας», για αυτό μάχονται λυσσαλέα τον ΠΑΟΚ. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται τόσο οι ρατσιστικές επιθέσεις οργανικών διανοουμένων του αθηναϊκού καθεστώτος, όπως ο «πρύτανης» του ελληνικού νεοφιλελευθερισμού Ανδρέας Ανδριανόπουλος, κατά του προέδρου του ΠΑΟΚ (έγραψα στο παρελθόν ένα σχετικό άρθρο), όπως και ο ορυμαγδός των απαξιωτικών χαρακτηρισμών των οπαδών του Δικεφάλου, από τους εκφραστές του αθηναϊκού αθλητικού κατεστημένου και των παραφυάδων του.
Έτσι, κοντά στους απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς «Τουρκόσποροι», «Τούρκοι», «Βούλγαροι», «Γύφτοι», «Ρωσοτσετσένοι» «Αλβανοί» «Μάο Μάο» προστέθηκε τώρα και το «υπάνθρωποι». Αν και θεωρώ όλους αυτούς τους χαρακτηρισμούς τίτλους τιμής για τους οπαδούς του ΠΑΟΚ, θεωρώ συγχρόνως ότι ορθώς έκρινε ο σύλλογος πως πρέπει να κινηθεί νομικά. Τιμά τους «υπανθρώπους», τιμά την Θεσσαλονίκη. Δεν υπερασπίζεται μόνο τους οπαδούς του και τη φήμη τους, αλλά κρατά ζωντανή και τη μνήμη των κρεματορίων, όπου οδηγήθηκαν και οι «υπάνθρωποι» της Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο της χιτλερικής «τελικής λύσης». Η ρητορεία περί «υπανθρώπων» στέρησε από την πόλη το ένα τέταρτο του πληθυσμού της και μόνο για αυτή την έλλειψη σεβασμού προς τους νεκρούς θα έπρεπε να παραιτηθεί ο κ. Γ. Νούλης…
*Ο Όμηρος Ταχμαζίδης είναι μέλος του Ε.Γ. της «Σοσιαλιστικής Προοπτικής»
