Η υπόθεση Novartis, όπως και πολλές αντίστοιχες υποθέσεις που αφορούν ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και φάρμακο (Depuis, ΚΕΕΛΠΝΟ), ήταν γνωστή, τουλάχιστον στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, πολλά χρόνια τώρα. Η περίπτωση της Novartis άλλωστε απασχολούσε την δικαιοσύνη αρκετό καιρό, ενώ ήδη μια εισαγγελέας ( Ράικου) που ασχολούταν με την υπόθεση αυτή, οδηγήθηκε σε παραίτηση κάνοντας μάλιστα καταγγελίες για ισχυρές παρεμβάσεις στο έργο της.
Εδώ βέβαια έχει σημασία να τονίσουμε εξ αρχής, πως οι αποκαλύψεις για όλες αυτές τις υποθέσεις, έγιναν στην χώρα μας όχι ως συνέπεια μιας πολιτικής απόφασης κατά της διαφθοράς, όπως μπορεί να ισχυριστεί η κυβέρνηση, αλλά από τις ΗΠΑ και κυρίως το FBI, εξαναγκάζοντας τρόπον τινά τις δικαστικές αρχές της χώρας μας να ασχοληθούν με αυτές.
Το ερώτημα που τίθεται βεβαίως είναι γιατί τώρα; και γιατί με αυτόν τον τρόπο;
Για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά, πρέπει να δούμε ποια είναι η Novartis. Πρόκειται για πολυεθνική εταιρεία κολοσσό, ευρωπαϊκών συμφερόντων, στο ευαίσθητο χώρο του φαρμάκου που προέκυψε από συγχώνευση δύο εταιρειών. Να πούμε επίσης πως οι τακτικές τύπου Novartis, όπως αυτές αναφέρονται, με χρηματισμούς γιατρών και μεγαλοστελεχών σε υπηρεσίες υγείας, αποτελούν πάγια τακτική των μεγάλων πολυεθνικών του φαρμάκου. Φυσικά θα ήταν αφελές να νομίζουμε πως κέρδη τόσων δις που εμφανίζουν εταιρείες όπως η Novartis, πραγματοποιούνται μέσα σε ένα πλαίσιο «υγιούς ανταγωνισμού». Τέτοιος δεν υπάρχει στο καπιταλιστικό σύστημα και, ακόμα περισσότερο, αν μιλάμε για εταιρείες παγκόσμιας εμβέλειας σε ένα χώρο (φάρμακο-εμβόλια) με πολλές διαστάσεις και συνυφάνσεις με ευρύτερες ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις. Έτσι το κουβάρι της υπόθεσης αυτής άρχισε να ξετυλίγεται μόλις η εταιρεία εντάχθηκε στον πίνακα του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης ανοίγοντας τον ανταγωνισμό με αντίστοιχους κολοσσούς της πέραν του Ατλαντικού χώρας.
Φυσικά και η Novartis είναι διατεθειμένη να συμβιβαστεί με τους όρους του εκεί παιχνιδιού, απ’ την στιγμή που «πιάστηκε με την γίδα στην πλάτη», έχοντας αποκομίσει σημαντικά κέρδη ως εκείνη την στιγμή με την τακτική της. Για αυτό και επιτρέπει σε στελέχη της να υποδυθούν τους προστατευόμενους μάρτυρες και να μιλήσουν για το παγκοίνως γνωστό (το γνωρίζει κι ο τελευταίος φαρμακοποιός) στο FBΙ! Βέβαια, το πότε το FBI και το αμερικάνικο υπουργείο εξωτερικών θα ανακοινώσει τα στοιχεία του, έχει να κάνει με το πότε θεωρεί ως κατάλληλο momentum για την εξυπηρέτηση των στρατηγικών του συμφερόντων.
Η ανάδειξη του γεγονότος στην χώρα μας με αυτόν τον έντονο τρόπο έγινε σε μια πολύ συγκεκριμένη και καθόλου ανύποπτη πολιτική συγκυρία. Την συγκυρία δηλαδή στην οποία η κυβέρνηση έχει αναλάβει την επίλυση του ζητήματος του ονόματος της ΠΓΔΜ σύμφωνα με τις αμερικανικές επιδιώξεις. Σε αυτή την συγκυρία το υπόλοιπο πολιτικό προσωπικό δείχνει να δυσκολεύεται να στηρίξει την κυβέρνηση. Ιδιαίτερα η ΝΔ, παρουσιάζει πολλές ταλαντεύσεις και αρνήσεις με τον Μητσοτάκη να αρνείται ακόμα και να ενημερωθεί από τον Τσίπρα, και να χρειάζεται η παρέμβαση του αμερικανού πρέσβη προκειμένου να γίνει η συνάντηση. Βεβαίως δεν είναι καθόλου χωρίς σημασία ότι ο Σαμαράς ανακοίνωσε πως θα παραβρεθεί στο συλλαλητήριο της Αθήνας και την μέρα του συλλαλητηρίου (4/2) ανακοινώθηκε η ολοκλήρωση της δικογραφίας η οποία περιλαμβάνει και τον ίδιο μέσα.
Το προφανές πολιτικό συμπέρασμα που προκύπτει από όλα τα δεδομένα, είναι ότι πρόκειται για μια επιχείρηση εκβιασμού και στοίχισης των βασικών πολιτικών δυνάμεων στην αμερικανική γραμμή. Ωστόσο είναι αλήθεια ότι το μέγεθος των ονομάτων που εκτίθενται μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες και να προβληματίσει για το μέχρι πού πάνε οι στόχοι αυτής της επιχείρησης. Ίσως οι στόχοι αυτοί πάνε σε μια γενικότερη αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού της χώρας ενόψει μιας νέας συμφωνίας ΗΠΑ-Ε.Ε από το Αύγουστο του ’18 και μετά.
Με άλλα λόγια, λοιπόν, η υπόθεση Novartis καθόλου δεν αφορά την εξυγίανση του συστήματος υγείας της χώρας, παρόλο που η κυβέρνηση περιχαρής εμφανίζεται με την ρομφαία της κάθαρσης θέλοντας να αποκομίσει πολιτικά οφέλη στο σκηνικό εκλογών που διαμορφώνεται.
Όσον αφορά την ουσία της υπόθεσης αυτής, είναι γεγονός πως οι πρακτικές των φαρμακευτικών εταιρειών είναι κοινές και γνωστές σε όλους. Προωθητικές ενέργειες σε γιατρούς που είναι οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι της συνταγογράφησης, συνεδριακός τουρισμός για όσους εμπλέκονται στην πορεία του φαρμάκου, γιατροί ως key opinion leaders με κατευθυνόμενες έρευνες-μελέτες, οικονομική στήριξη σε ερευνητικά πρωτόκολλα, προσέγγιση μεγαλοστελεχών κρατικών οργανισμών, μέχρι και επισκέψεις από τους εμπορικούς ακόλουθους των ημέτερων πρεσβειών αν κάποιοι αρνούνται να συνεργαστούν ή κωλυσιεργούν. Τόσο η σημερινή κυβέρνηση όσο και οι προηγούμενες, ήταν όμηροι των πολυεθνικών του φαρμάκου, οι οποίες είχαν επιβάλλει ένα τρόπο λειτουργίας όπου βασικός στόχος ήταν η απομύζηση των Εθνικών Συστημάτων Υγείας με την τεχνητή πρόκληση αναγκών και την υπέρμετρη κατανάλωση προς όφελος των εταιρειών που λυμαίνονταν το χώρο της Υγείας. Δεν πάει πολύς καιρός άλλωστε που υπουργός εκλιπαρούσε φαρμακευτική εταιρία που είχε δημιουργήσει τεχνητή έλλειψη να μην αποσύρει σκεύασμά της από την αγορά. Και μπορεί να ήταν μνημονιακή δέσμευση η μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, ωστόσο όμως, η τρόικα καθόλου δεν είχε κατά νου να θίξει την κερδοφορία των πολυεθνικών κολοσσών. Έτσι παρόλο που καμαρώνουν νυν και πρώην υπουργοί Υγείας για την μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης από μεριάς ΕΟΠΠΥ, αυτή στην ουσία μετακυλήθηκε στις πλάτες του Ελληνικού Λαού, αδειάζοντας τις τσέπες των ασφαλισμένων, με φάρμακα που τέθηκαν εκτός συνταγογράφησης (ΜΗΣΥΦΑ), με αύξηση της συμμετοχής των ασφαλισμένων και άλλους πολλούς τρόπους. Η κατανάλωση του φαρμάκου και η υπερσυνταγογράφηση δεν μειώθηκε, απλά μειώθηκε η κρατική αποζημίωση.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που τώρα ανεβάζει το ζήτημα αυτό, προκειμένου να παίξει στο πεδίο των εντυπώσεων προσδοκώντας προεκλογικά οφέλη, είναι αυτή που στο πολυνομοσχέδιο-σκούπα για την 3η αξιολόγηση στις 15/1/2018, πέρασε διατάξεις (άρθρο 257) ικανοποιώντας τις απαιτήσεις των θεσμών, πίσω από τις οποίες κρύβονται ισχυρά συμφέροντα (πολυεθνικές, αλυσίδες φαρμακείων) ολοκληρώνοντας το καταστροφικό έργο των προκατόχων της, απαξιώνοντας πλήρως εθνική φαρμακοβιομηχανία και φαρμακεία.
Σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει της προσοχής πως το φάρμακο αποτέλεσε ένα από τους μοχλούς πίεσης προεκλογικά τον Γενάρη του ’15, αλλά και πριν το δημοψήφισμα όλων όσων φοβούμενοι την έξοδο από την ευρωζώνη, τρομοκρατούσαν τον Ελληνικό Λαό πως εκτός των άλλων θα μείνει χωρίς φαρμακευτική κάλυψη.
Για την Λαϊκή Ενότητα δεν τίθεται κανένα θέμα εμπορικού ή ελεύθερου ανταγωνισμού στην φαρμακευτική αγορά. Η Λαϊκή Ενότητα θεωρεί το φάρμακο κοινωνικό αγαθό στο οποία πρέπει να μπορούν να έχουν πρόσβαση όλοι όσοι το χρειάζονται. Η πολιτική μας για το φάρμακο, στοχεύει στον εξορθολογισμό του κόστους της φαρμακευτικής περίθαλψης, με την εφαρμογή των αναγκαίων διαρθρωτικών μέτρων τα οποία στοιχειοθετούν καίριες αλλαγές ώστε να διασφαλισθούν, η δημόσια υγεία, η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και οι προοπτικές βιωσιμότητας της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας. Τα διαρκή σκάνδαλα στην προμήθεια, διακίνηση και εμπορία του φαρμάκου μπορούν και πρέπει να παταχθούν. Η δημιουργία Κρατικής Φαρμακαποθήκης συντελεί σε αυτή την κατεύθυνση, όπως επίσης και η συνταγογράφηση με γνώμονα την δραστική ουσία και όχι την εμπορική ονομασία, η προώθηση γενοσήμων φαρμάκων, η ορθολογικοποίηση της χρήσης του φαρμάκου με ταυτόχρονη ενημέρωση του Λαού για τις συνέπειες της πολυφαρμακίας, η απαγόρευση της διαφήμισης κλπ.