Προς αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων
Iσραηλινοί και Τούρκοι αξιωματούχοι μετέβησαν χθες αεροπορικώς στο Αμπού Ντάμπι (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) για την διεξαγωγή παρασκηνιακών συνομιλιών, με αντικείμενο την αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Ynef στην εβραϊκή, «ένα ισραηλινό υπηρεσιακό αεροπλάνο και ένα τουρκικό κυβερνητικών αξιωματούχων απογειώθηκαν στις 9 ώρα Γκρήνουιτς προς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στάθμευσαν εκεί για μικρό χρονικό διάστημα. Τα αεροσκάφη προσγειώθηκαν στο Αμπού Ντάμπι στις 14,30’ και απογειώθηκαν πάλι την Δευτέρα το πρωί.» Οι Τάϊμς του Ισραήλ πρόσθεσαν ότι και τα δυο αεροπλάνα πέταξαν μέσω της ιορδανικής πρωτεύουσας Αμάν, αλλά ενώ «οι πτήσεις πιστεύεται ότι συνδέονται με τις διεξαγόμενες συνομιλίες […] καμία των δύο κυβερνήσεων δεν επιβεβαίωσε το αντικείμενό τους.»
Δεν είναι ακριβώς γνωστό τι συζητείται από τις δύο πλευρές, αλλά εάν οι μυστικές συνομιλίες αποδειχθούν επιτυχείς αναμένεται οι πρεσβευτές των δύο χωρών να επιστρέψουν στις θέσεις τους στις αρχές Οκτωβρίου, μετά το τέλος των εβραϊκών διακοπών, κατά τους Τάϊμς του Ισραήλ.
Οι σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας είχαν διακοπεί από τον Μάιο, όταν οι δυο χώρες ενεπλάκησαν σε διπλωματική έριδα, μετά την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ και την ισραηλινή σφαγή των Παλαιστινίων διαδηλωτών κατά την Μεγάλη Πορεία Επιστροφής στην πολιορκημένη Λωρίδα της Γάζας. Στις 15 Μαΐου η Τουρκία ζήτησε από τον πρεσβευτή του Ισραήλ Εϊτάν Ναέχ να εγκαταλείψει την χώρα. Σε αντίποινα, ο γενικός πρόξενος της Τουρκίας στην Ιερουσαλήμ Γκουρτσάν Τούρκογλου κλήθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ όπου του ζητήθηκε να φύγει.
Η Τουρκία θα προχωρήσει με το σχέδιο διώρυγας στην Κωνσταντινούπολη*
Οι σχέσεις επιδεινώθηκαν ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν με μήνυμα στο Τουίτερ καταδίκασε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου. ΄Εγραψε « ο Νετανιάχου είναι πρωθυπουργός ενός κράτους Απαρτχάιντ, που κατέκτησε την γη ενός ανυπεράσπιστου λαού για 60+ χρόνια κατά παραβίαση των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών. Έχει βάψει τα χέρια του με το αίμα των Παλαιστινίων και δεν μπορεί να καλύψει τα εγκλήματά του κατηγορώντας την Τουρκία»
Ο Νετανιάχου απάντησε στο Τουίτερ: « Ο Ερντογάν είναι από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της Χαμάς και χωρίς αμφιβολία ξέρει καλά από τρομοκρατία και σφαγές. Του συνιστώ να μην κάνει σε μας ηθικά κηρύγματα.»
Η κρίση εντάθηκε στις 17 Μαΐου όταν ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Ρετσέπ Ακντάτ υποστήριξε ότι οι κυβερνήσεις του Ισραήλ και της Αιγύπτου εμπόδισαν ένα τουρκικό αεροπλάνο να μεταφέρει Παλαιστινίους, που είχαν τραυματιστεί στην Μεγάλη Πορεία, από τη ν Γάζα στην Τουρκία. Ο Ακντάτ κάλεσε την Διεθνή Οργάνωση Υγείας να επέμβει, δηλώνοντας ¨Κάλεσα τον επικεφαλής της οργάνωσης σε υποστήριξη, όπως είχαν κάνει στην κρίση του 2014, όταν άσκησαν πίεση στο Ισραήλ».
Το ότι οι συνομιλίες (Ισραήλ Τουρκίας) θα διεξαχθούν στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) θα θεωρηθεί επίσης σημαντικό υπό το φως της εξομάλυνσης των σχέσεων των κρατών του Κόλπου με το Ισραήλ. Τον Σεπτέμβριο τα ΗΑΕ επέτρεψαν την ανάκρουση του εθνικού ύμνου του Ισραήλ και την ανάρτηση της ισραηλινής σημαίας στους διεθνείς αγώνες τζούντο που θα διεξαχθούν στο Αμπού Ντάμπι τον προσεχή μήνα.
Οι σχέσεις ΗΑΕ-Ισραήλ έχουν επεκταθεί επίσης στα πεδία της ασφάλειας και της πολιτικής. Τον Αύγουστο έγινε γνωστό ότι τα ΗΑΕ προμηθεύονται τεχνολογία ασφάλειας από την εταιρεία Asia Global Technology, που διευθύνεται από τον Ισραελο-Αμερικανό επιχειρηματία Mati Kochavi. Τον Ιούνιο, άρθρο στο Νιου Υόρκερ αποκάλυψε ότι ΗΑΕ και Ισραήλ είχαν αρχίσει συνομιλίες για την αποκατάσταση των σχέσεών τους από της υπογραφής των συμφωνιών του Όσλο στα 1990.Στις συζητήσεις αυτές εξετάσθηκε η δυνατότητα αγοράς από τα ΗΑΕ αμερικανικών μαχητικών αεροπλάνων F-16, που εμπεριέχουν ισραηλινή τεχνολογία. Επίσης, ο διάδοχος του Αμπού Ντάμπι, Μωχαμάντ Μπιν Ζαγιέντ έδωσε την ευλογία του σε αντιπροσωπείες Αμερικανών Εβραίων με ισχυρή επιρροή να κληθούν στο Αμπού Ντάμπι για συνάντηση με αξιωματούχους του εμιράτου και την σύναψη μιας σχέσεως ανταλλαγής μυστικών πληροφοριών.
*Ο υπότιτλος περί της Διώρυγας Κωνσταντινούπολις μένει μετέωρος στο κείμενο του άρθρου.
Μετάφραση: Μιχαήλ Στυλιανού – Πηγή: Middle East Monitor 17-9-2018