Η Ελλάδα με συναίνεση της κυβέρνησης επιστρέφει στο σιδερένιο Σύμφωνο της Σταθερότητας και σε νέα μνημόνια, μόνο που δεν θα τα ονομάζουν.
Υψηλότεροι του Μνημονίου οι στόχοι στα πρωτογενή πλεονάσματα – Πρόσθετα έσοδα 12 δισ. ευρώ έως το 2025 από φόρους σε εισόδημα, αγαθά και υπηρεσίες
Λιτότητα 16 δισ. ευρώ στη διετία 2022 -2023 προβλέπει το νέο Μεσοπρόθεσμο ( 2022 – 2025) με το οποίο ο πήχης του πρωτογενούς πλεονάσματος τοποθετείται στο πολύ υψηλό 3,7% του ΑΕΠ το 2025, ποσοστό που ξεπερνά ακόμα και τις δεσμεύσεις του Μνημονίου που προβλέπουν πλεόνασμα 2,2%.
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο του Προγράμματος που αξιολογείται θετικά από το Δημοσιονομικό Συμβούλιο η Ελλάδα υποχρεούται σε μια βαριά δημοσιονομική προσαρμογή προκειμένου τα πρωτογενή ελλείμματα από το 6,7% το 2020 και το 7,1% το 2021 να εξαφανιστούν το 2022 και να μετατραπούν σε πλεονάσματα 2% από το 2023, έτος κατά το οποίο επανέρχονται οι δημοσιονομικοί κανόνες μετά το διάλλειμα του κορονοιού.
Ο δρόμος θα παραμείνει ανηφορικός λόγω της κλιμάκωσης των πλεονασμάτων το 2024 και το 2025 στο 2,8% και 3,7% αντίστοιχα.
Το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές από το χαμηλό των 165,83 δις. ευρώ φέτος εκτιμάται ότι θα φθάσει στο πολύ υψηλό των 217 δις. ευρώ το 2025 με το οικονομικό επιτελείο να ποντάρει στις επενδύσεις και στα ευρωπαϊκά κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης για να πιάσει τον στόχο της ανάπτυξης. « Είναι εμφανής ο επενδυτικός προσανατολισμός του νέου Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος στο βαθμό που το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αφορά σχεδόν αποκλειστικά επενδυτικά σχέδια και όχι δαπάνες άλλης φύσης , όπως π.χ. δαπάνες αντιμετώπισης της πανδημίας) επισημαίνει χαρακτηριστικά το Δημοσιονομικό Συμβούλιο.
Οι πόροι για επενδύσεις που διατίθενται μέσω του ΠΔΕ από τα 6,1 δις. ευρώ το 2019 υπολογίζεται ότι θα φθάσουν στα 11,5 δις. ευρώ το 2025 σημειώνοντας αύξηση 88,4%.
Μαζί με την ανάπτυξη θα αυξηθούν και οι φόροι όπου για το εισόδημα προβλέπεται να φθάσουν στα 21,1 δις. ευρώ στο τέλος του 2025 από 17,9 δις. ευρώ που πληρώσαμε το 2019 ( αύξηση 18,1%). Το 2020 οι φόροι υποχώρησαν εξαιτίας της πανδημικής κρίσης στα 15,3 δις. ευρώ ενώ η εκτίμηση για φέτος είναι ότι θα πέσουν ακόμη περισσότερο στα 14,5 δις. ευρώ και αυτή η καθίζηση θα φανεί και από τις φορολογικές δηλώσεις αλλά η διαδικασία υποβολής είναι ακόμη σε εξέλιξη.
Στην έκθεση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου για το Μεσοπρόθεσμο επισημαίνεται ότι τόσο τα έσοδα όσο και οι δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν λιγότερο σε σχέση με το ονομαστικό ΑΕΠ, με αποτέλεσμα τα έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ να περιοριστούν σε 44,9% το 2025 έναντι 46,5% το 2019 και οι δαπάνες σε 43,4% το 2025 έναντι 45,3% το 2019.
Σημειώνεται επίσης πως η γενική ρήτρα διαφυγής που επιτρέπει την απόκλιση από τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες διατηρείται σε ισχύ και το 2022. Από το 2023, οι δημοσιονομικοί κανόνες επανέρχονται, σε συνάρτηση με τις προσδοκίες για αναθεώρηση τους σε πιο ευέλικτο πλαίσιο.
Βασικά μεγέθη
Ειδικότερα όμως από την ανάλυση των βασικών μεγεθών όπως αποτυπώνονται στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2022-2025 προκύπτουν τα εξής:
- Φορολογία εισοδήματος. Προβλέπεται εντυπωσιακή αύξηση των εσόδων από το φόρο εισοδήματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε ποσοστό 18,1% το 2025 συγκριτικά με το 2019 με επιπλέον εισπράξεις ύψους 3,250 δις. ευρώ καθώς από τα 17,932 δις. ευρώ θα διαμορφωθούν στα 21,182 δις. ευρώ. Η μεγαλύτερη αύξηση αναμένεται το 2023 αφού εκτιμάται ότι ότι τα επιπλέον έσοδα σε σχέση με το προηγούμενο έτος θα φθάσουν τα 2,359 δις. ευρώ ενώ η μεταβολή για τα υπόλοιπα έτη κινείται στο 1,5 δις. ευρώ. Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών η ενίσχυση των εσόδων στηρίζεται αποκλειστικά στην πρόβλεψη για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας και σε καμία περίπτωση δεν υποκρύπτει πρόσθετες επιβαρύνσεις μέσω αλλαγών στα κλιμάκια και τους συντελστές του ισχύοντος φορολογικού καθεστώτος. Ωστόσο παραμένει ερώτημα αν θα υπάρξουν παρεμβάσεις για μείωση της φορολογίας στα εισοδήματα κυρίως για τους μισθωτούς που σηκώνουν τα μεγαλύτερο βάρος. Επίσης ένα από τα ζητούμενα είναι αν θα μονιμοποιηθεί η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και αν το μέτρο θα διευρυνθεί.
- Φόροι σε αγαθά και υπηρεσίες: Με ρυθμό αύξησης 16,7% οι επιπλέον εισπράξεις το 2025 συγκριτικά με το 2019 υπολογίζονται στα 3,8 δις. ευρώ από 22,809 σε 26,611 δις. ευρώ με «χρονικό σημείο καμπής» το 2022 οπότε τα έσοδα θα αυξηθούν κατά 2,365 δις. ευρώ καθώς αναμένεται ρυθμός ανάπτυξης πάνω από 6%.
- Φόροι Περιουσίας: Τα έσοδα θα παραμείνουν σχεδόν «παγωμένα» με οριακή μείωση κατά 221 εκ. ευρώ το 2025 πράγμα που δείχνει ότι η συνολική επιβάρυνση των ιδιοκτητών ακινήτων από τον ΕΝΦΙΑ δεν θα μεταβληθεί και ότι το πλεόνασμα που θα προκύψει από την αύξηση των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων το 2022 θα χρησιμοποιηθεί για την απόσβεση επιβαρύνσεων χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι κάποιοι δεν θα πληρώσουν αυξημένο φόρο. Σημειώνεται ότι το οικονομικό επιτελείο έχει προαναγγείλει παρεμβάσεις στο σύστημα υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ για να αναχαιτισθούν οι αυξήσεις στα ακίνητα χαμηλής και μεσαίας αξίας.
- Ασφαλιστικές εισφορές. Εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 7% η σε απόλυτα νούμερα κατά 1,555 δις. ευρώ με αποτέλεσμα το 2025 να ανέλθουν στα 23,856 δις. ευρώ έναντι 22,301 δις. ευρώ που ήταν το 2019. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι ήδη οι εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών έχουν μειωθεί κατά σχεδόν τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες και η κυβέρνηση υπόσχεται περαιτέρω πτώση τους τα επόμενα χρόνια
- Πραγματικές αμοιβές προσωπικού. Το μισθολογικό κόστος του δημοσίου δεν θα παρουσιάσει σημαντικές μεταβολές. Το 2025 το κονδύλι για τις αμοιβές θα ανέλθει στα 19,201 δις. ευρώ από 17,593 δις. ευρώ το 2019 δηλαδή θα αυξηθεί κατά 1,608 δις. ευρώ, πράγμα που δείχνει ότι δεν αναμένονται ανατροπές στο ύψος των αποδοχών στο δημόσιο και στον αριθμό των υπαλλήλων
- Κοινωνικές παροχές. Δεν θα ακολουθήσουν το ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ καθώς μειώνονται στο 19,2% το 2025 του ΑΕΠ από 21,4% το 2019. Ωστόσο κονδύλι σε απόλυτα ποσά θα αυξηθεί κατά 2,427 δις. ευρώ και θα διαμορφωθεί στα 41,706 δις. ευρώ έναντι 39,279 δις. ευρώ
- Μεταβιβάσεις και επιδοτήσεις. Καταγράφεται ραγδαία συρρίκνωση κατά 10,184 δις. ευρώ το επόμενο έτος λόγω της απόσυρσης των μέτρων στήριξης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από την πανδημία. Το 2025 η δημόσια δαπάνη θα βρίσκετται στα ίδια σχεδόν επίπεδα με το 2019 τόσο ως ποσοστό του ΑΕΠ όσο και σε απόλυτα ποσά. Οι επιδοτήσεις θα μειωθούν κατά 6,759 δις. ευρώ το 2022 καθώς από τα 8,758 δις. ευρώ φέτος θα συμπιεστούν στα 1,999 δις. ευρώ ενώ οι οι τρέχουσες και κεφαλαιακές μεταβιβάσεις θα κάνουν βουτιά 3,425 δις. ευρώ και θα ανέλθουν στα 3,891 δις. ευρώ από 7,316 δις. ευρώ φέτος
- Επενδυτικές δαπάνες. Το Ταμείο Ανάκαμψης πυροδοτεί εκρηκτική άνοδο με το ρυθμό αύξησης να απογειώνεται στο 88,4% και το ύψος των δαπανών για επενδύσεις να διπλασιάζεται το 2025 σε σχέση με το 2019, στα 11,525 δις. ευρώ από 6,116 δις. ευρώ δηλαδή κατά 5,409 δις. ευρώ. Το μεγάλο άλμα εκτιμάται ότι θα γίνει το επόμενο έτος με τις επενδυτικές δαπάνες να ανεβαίνουν στα 11,270 δις. ευρώ από 8,107 δις. ευρώ φέτος.
Βασική Πηγή: www.bankingnews.gr
Μάριος Χριστοδούλου