Ραγδαία αύξηση των φόρων
Μεγάλη μείωση κατά 33% σημείωσαν τα δηλωθέντα εισοδήματα των Ελλήνων, όπως αυτά αποτυπώνονται στις φορολογικές δηλώσεις των ετών 2010-2017, δηλαδή στα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων. Δεν ακολούθησαν όμως την ίδια πορεία οι φόροι, καθώς αποδεικνύεται ότι η φορολογική πολιτική που έχει εφαρμοστεί από το 2010 ως σήμερα είναι άκρως φορομπηχτική και φυσικά αντιαναπτυξιακή.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Το 2009 περίπου 5.700.000 φορολογούμενοι (νοικοκυριά και μεμονωμένα άτομα) απέκτησαν μέσο εισόδημα 17.612 ευρώ, ενώ συνολικά στην Εφορία δηλώθηκαν 100,3 δισ. ευρώ. Από την αμέσως επόμενη χρονιά παρατηρείται πτώση των δηλωθέντων εισοδημάτων, ενώ λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων δαπανών διαβίωσης τα φορολογούμενα εισοδήματα εμφανίζονται αυξημένα. Ωστόσο τα πραγματικά έχουν μειωθεί κατά 3 δισ. ευρώ, με το μέσο εισόδημα να διαμορφώνεται τη χρονιά που μπήκε η Ελλάδα στο πρώτο μνημόνιο στα 17.240 ευρώ.
Ελεύθερη πτώση
Από ‘κεί και πέρα αρχίζουν ουσιαστικά η ελεύθερη πτώση των εισοδημάτων και η αύξηση των φόρων. Μάλιστα το 2011 οι πολίτες απέκτησαν μέσο εισόδημα 15.603 ευρώ, δηλαδή περίπου 2.000 ευρώ λιγότερα από το έτος 2009, και ο μέσος φόρος αυξήθηκε κατά περίπου 220 ευρώ.
Η ραγδαία πτώση των δηλωθέντων εισοδημάτων συνεχίστηκε και το 2012 και το 2013, όπου το μέσο εισόδημα διαμορφώθηκε σε 13.431 ευρώ και 11.654 ευρώ αντίστοιχα. Το 2014 τα εισοδήματα εμφανίζονται αυξημένα σε σύγκριση με την «καταστροφική» χρονιά του 2013 κατά περίπου 683 ευρώ κατά μέσο όρο, για να ακολουθήσει πτώση τα δύο επόμενα έτη, το 2015 και το 2016, στα επίπεδα των 11.810 ευρώ ετησίως.
Συνολικά τα περίπου 6.000.000 νοικοκυριά στα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων είδαν να μειώνονται τα δηλωθέντα εισοδήματά τους κατά 5.801 ευρώ, από 17.612 ευρώ που ήταν το μέσο δηλωθέν εισόδημα το 2009 σε 11.810 ευρώ το 2016. Η ραγδαία αυτή πτώση είναι μεγαλύτερη από τη μείωση του ΑΕΠ το ίδιο διάστημα.
Τα παραπάνω προκύπτουν από την επεξεργασία των στοιχείων φορολογικών δηλώσεων που έχουν υποβληθεί τα τελευταία οκτώ έτη και αποτυπώνονται στα επίσημα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Η φοροδιαφυγή
Ακόμη και αν κάποιος επικαλεστεί τη φοροδιαφυγή για τη μείωση των εισοδημάτων, υπάρχουν κατηγορίες φορολογουμένων που και να θέλουν να φοροδιαφύγουν δεν μπορούν γιατί πολύ απλά ό,τι εισόδημα εισπράττουν καταγράφεται προτού τους δοθεί. Αυτό συμβαίνει για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. Αλλά πλέον και για άλλες κατηγορίες φορολογουμένων, όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι εισοδηματίες, τα ποσοστά φοροδιαφυγής έχουν συρρικνωθεί σημαντικά ακολουθώντας τους ρυθμούς της οικονομίας.
Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις δραστικές περικοπές σε μισθούς και συντάξεις και τη μεγάλη φοροκαταιγίδα με αιχμή τη μείωση του αφορολόγητου εισοδήματος. Η μείωση του αφορολόγητου ορίου, η αύξηση των συντελεστών στα εισοδήματα από ακίνητα, η εκτίναξη στο 100% της προκαταβολής φόρου για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες «φούσκωσαν» τους φόρους που πληρώνουν οι φορολογούμενοι και ο λογαριασμός αναμένεται να είναι ακόμα πιο βαρύς τα επόμενα χρόνια με την εφαρμογή των νέων μέτρων που ψηφίστηκαν για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης.