Η BRICS, με πάνω από το 40 % του παγκόσμιου πληθυσμού και το 25% του Παγκόσμιου ΑΕΠ, δρομολογεί εξελίξεις που θα αλλάξουν την υπάρχουσα “τάξη πραγμάτων” στο παγκόσμιο σύστημα
Η Σύνοδος κορυφής των BRICS, που αποτελούνται από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική, πραγματοποίησε μια ιστορική σύνοδο. Η τελική διακήρυξη κάλεσε τον κόσμο να «μεταρρυθμίσει τη δομή του ΟΗΕ και του διεθνούς συστήματος».
Στη 13η σύνοδο κορυφής των BRICS, η οποία αποτελεί περισσότερο από το 40 % του παγκόσμιου πληθυσμού και πλησιάζει το 25 % του Παγκόσμιου ΑΕΠ , οι ηγέτες των κρατών της ομάδας εξέφρασαν τη δέσμευσή τους να αναπτύξουν τη συνεργασία στους τομείς της πολιτικής, ασφάλειας , οικονομίας, χρηματοπιστωτικής και πολιτιστικής αλληλεπίδρασης.
Το άρθρο δήλωσης 74 σημείων που δημοσιεύθηκε μετά τη σύνοδο κορυφής περιλάμβανε τα ακόλουθα κύρια σημεία:
Μεγαλύτερη ισότητα στον κόσμο
«Υπενθυμίζοντας τις κοινές μας αξίες της ειρήνης, του κράτους δικαίου, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών και της δημοκρατίας για όλους, δεσμευόμαστε να προωθήσουμε ένα πιο περιεκτικό, δίκαιο και πολυπολικό διεθνές σύστημα βασισμένο στο διεθνές δίκαιο και τα Ηνωμένα Έθνη. Στόχος μας είναι να οικοδομήσουμε ένα πιο φωτεινό κοινό μέλλον, βασισμένο στην αμοιβαία επωφελή συνεργασία για τη διεθνή κοινότητα, σεβόμενοι τους στόχους και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως την κυριαρχία, την ισότητα και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών».
Έμφαση στον αγώνα ενάντια στην τρομοκρατία
Στο τρίτο άρθρο της τελικής δήλωσης, τονίστηκε η συνεργασία και η αλληλεγγύη στην καταπολέμηση της πανδημίας του COVID-19.
Στη συνέχεια του ίδιου άρθρου, εκτιμούν την υιοθέτηση του «Αντιτρομοκρατικού Σχεδίου Δράσης BRICS, Σχέδιο Δράσης 2021-2024 για Αγροτική Συνεργασία, Σχέδιο Δράσης Καινοτομικής Συνεργασίας 2021-2024 και της “Πράσινης τουριστικής συμμαχίας”.
Επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους να εφαρμόσουν τη στρατηγική Οικονομικής Σύμπραξης 2021-25, στο πλαίσιο των διαφόρων υφιστάμενων Υπουργείων και ομάδων εργασίας.
«Αναγνωρίζουμε ότι σε έναν διασυνδεδεμένο και παγκοσμιοποιημένο κόσμο, κανείς δεν είναι ασφαλής μέχρι να είναι όλοι ασφαλείς». Με αυτές τις δηλώσεις, έγινε έκκληση στη διεθνή κοινότητα για συνεργασία σε θέματα τρομοκρατίας και ασφάλειας.
Όσον αφορά την πρόσβαση στα εμβόλια Covid-19: «Ο εμβολιασμός κατά του Covid-19 αποτελεί παγκόσμιο ζήτημα όσον αφορά την ολοκληρωμένη ανοσία και ζητούμε συγγνώμη ιδιαίτερα από τους φτωχούς του κόσμου που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε εμβόλια ή υπηρεσίες θεραπείας».
Στη λεγόμενη δήλωση, αναφέρθηκε ότι η BRICS παρείχε περισσότερες από 1 δισεκατομμύριο δόσεις εμβολίων σε διεθνείς οργανισμούς και στο πρόγραμμα COVAX.
Οι ακόλουθες δηλώσεις συμπεριλήφθηκαν στην ενότητα “Ανάπτυξη και μεταρρύθμιση του πολυμερούς συστήματος” της δήλωσης:
«Παρά τα πολλά επιτεύγματα του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, αναγνωρίζουμε ότι η ικανότητά του να προσαρμόζεται στις τρέχουσες πραγματικότητες και να ανταποκρίνεται στις εξελισσόμενες και αλληλένδετες προκλήσεις της εποχής μας θα καθορίσει τη συνεχή του σημασία.
Ως εκ τούτου, ενώ επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας για τήρηση του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των στόχων και των αρχών του, δεσμευόμαστε να ενισχύσουμε και να μεταρρυθμίσουμε το πολυμερές σύστημα για να κάνουμε την παγκόσμια διακυβέρνηση πιο ευαίσθητη και ευκίνητη, αποτελεσματική, διαφανή, δημοκρατική και υπόλογη στα κράτη μέλη».
Ανάπτυξη πολυπολικού συστήματος
«Να καταστούν τα εργαλεία παγκόσμιας διακυβέρνησης πιο περιεκτικά, αντιπροσωπευτικά και συμμετοχικά, προκειμένου να διευκολυνθεί η μεγαλύτερη και πιο ουσιαστική συμμετοχή των αναπτυσσόμενων και λιγότερο αναπτυγμένων χωρών, ιδίως της Αφρικής, στις παγκόσμιες διαδικασίες και δομές λήψης αποφάσεων και να προσαρμοστούν καλύτερα στις σύγχρονες πραγματικότητες».
«Να βασίζεται σε διαβούλευση και συνεργασία χωρίς αποκλεισμούς προς όφελος όλων, με σεβασμό στην κυριαρχία, την ανεξαρτησία, την ισότητα, τα αμοιβαία έννομα συμφέροντα και ανησυχίες, προκειμένου να καταστούν οι πολυμερείς οργανισμοί πιο ανταποκρινόμενοι, αποτελεσματικοί, διαφανείς και αξιόπιστοι».
«Προκειμένου να ενθαρρυνθεί η συνεργασία στην κατασκευή διεθνών σχέσεων βάσει των κανόνων και των αρχών του διεθνούς δικαίου και του πνεύματος αμοιβαίου σεβασμού, καθιστώντας τις πολυμερείς οργανώσεις πιο ευαίσθητες, αποτελεσματικές, διαφανείς, δημοκρατικές, αντικειμενικές, προσανατολισμένες στη δράση, προσανατολισμένες στη λύση και αξιόπιστη, δίκαιη, ίση και αμοιβαία επωφελής δράση για την ανάπτυξη της ενότητας».
Διεθνής προσβασιμότητα σε αγαθά
«Χρησιμοποιούμε καινοτόμες και χωρίς αποκλεισμούς λύσεις, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών και τεχνολογικών εργαλείων, για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και τη διευκόλυνση της οικονομικής και δίκαιης πρόσβασης σε παγκόσμια δημόσια αγαθά για όλους»
«Ενίσχυση των ικανοτήτων των κρατών και των διεθνών οργανισμών για καλύτερη ανταπόκριση στις παραδοσιακές και μη παραδοσιακές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από την τρομοκρατία, το ξέπλυμα χρήματος, τον κυβερνοχώρο, την πληροφορική και τα fake news».
«Να προωθήσουμε τη διεθνή και περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια, την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη και να διατηρήσουμε την ισορροπία της φύσης μέσω της ανθρωποκεντρικής διεθνούς συνεργασίας».
Μεταρρυθμίσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ
«Επαναλαμβάνουμε την έκκληση για μεταρρύθμιση στα μεγάλα όργανα των Ηνωμένων Εθνών. Δεσμευόμαστε ξανά ότι θα δώσουμε νέα πνοή στη συζήτηση για τη μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την αναζωογόνηση της Γενικής Συνέλευσης».
«Υπενθυμίζουμε το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής του 2005 και επαναβεβαιώνουμε την ανάγκη για μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας, που θα ανταποκρίνεται επαρκώς στις παγκόσμιες προκλήσεις για να γίνει πιο αντιπροσωπευτικός, αποτελεσματικός και αποδοτικός και να αυξηθεί η εκπροσώπηση των αναπτυσσόμενων χωρών. Η Κίνα και η Ρωσία επαναλαμβάνουν τη σημασία που αποδίδουν στο καθεστώς και τον ρόλο της Βραζιλίας, της Ινδίας και της Νότιας Αφρικής στις διεθνείς σχέσεις και υποστηρίζουν τη φιλοδοξία τους να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο στον ΟΗΕ».
Σύστημα Εμπορίου
«Επαναβεβαιώνουμε την υποστήριξή μας για ένα διαφανές, βασισμένο σε κανόνες, ανοιχτό, χωρίς αποκλεισμούς πολυμερές σύστημα συναλλαγών με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) στο επίκεντρό του και σε αυτό το πλαίσιο, επιδιώκουμε να διατηρήσουμε την κεντρικότητα, τις βασικές αξίες και τις βασικές αρχές του ΠΟΕ και για να διασφαλίσουμε ότι η πλειοψηφία των μελών του ΠΟΕ αναγνωρίζει ότι θα πρέπει να στοχεύσουμε να λάβουμε υπόψη τα συμφέροντα όλων των μελών, συμπεριλαμβανομένων των αναπτυσσόμενων και λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών.
Είναι πολύ σημαντικό όλα τα μέλη του ΠΟΕ να αποφεύγουν τα μονομερή και προστατευτικά μέτρα που αντιβαίνουν στο πνεύμα και τους κανόνες του ΠΟΕ. Τονίζουμε την πρωταρχική σημασία της αποκατάστασης και διατήρησης της φυσιολογικής λειτουργίας ενός συστήματος «Επίλυσης Διαφορών του ΠΟΕ» δύο σταδίων ».
Ειρήνη-Ασφάλεια-Αντιτρομοκρατικά μέτρα
Οι ακόλουθες δηλώσεις συμπεριλήφθηκαν στην ενότητα “Ειρήνη και ασφάλεια” της τελικής δήλωσης των BRICS:
«Σημειώνουμε ότι η BRICS διατηρεί ενεργό διάλογο για τρέχοντα ζητήματα ειρήνης και ασφάλειας στους σχετικούς μηχανισμούς. Χαιρετίζουμε τα αποτελέσματα της συνάντησης BRICS των ύπατων Εκπροσώπων για την Ασφάλεια και τα επαινούμε για την ουσιαστική συζήτησή τους σχετικά με την αντιτρομοκρατία, την ασφάλεια, τις απειλές κατά της παγκόσμιας, περιφερειακής και εθνικής ασφάλειας και τη συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου και των υπηρεσιών ασφαλείας. Χαιρετίζουμε επίσης την απόφαση έγκρισης του σχεδίου δράσης BRICS για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας για την εφαρμογή της αντιτρομοκρατικής στρατηγικής των BRICS».
«Υποστηρίζουμε τη θέση που πήραν οι υπουργοί Εξωτερικών μας στην τελευταία συνάντηση για την Αφρική, τη Μ. Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, το παλαιστινιακό-ισραηλινό πρόβλημα, τη Συριακή Αραβική Δημοκρατία, την Υεμένη, το Αφγανιστάν, την Κορεατική Χερσόνησο, το πυρηνικό ζήτημα του Ιράν και τη Μιανμάρ».
«Επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας στις αρχές της μη επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις των κρατών και επαναλαμβάνουμε ότι όλες οι συγκρούσεις πρέπει να επιλύονται ειρηνικά και με πολιτικές και διπλωματικές προσπάθειες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ιδίως τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Υπογραμμίζουμε ότι η απειλή ή η χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους είναι απαράδεκτη».
Αφγανιστάν
«Παρακολουθούμε με ανησυχία τις τελευταίες εξελίξεις στο Αφγανιστάν. Ζητούμε την αποφυγή της βίας και την ειρηνική επίλυση της κατάστασης. Τονίζουμε την ανάγκη να συμβάλουμε στην ανάπτυξη ενός ενδοαφγανικού διαλόγου χωρίς αποκλεισμούς για τη διασφάλιση της σταθερότητας, της εσωτερικής ειρήνης, του νόμου και της τάξης στη χώρα.
«Καταδικάζουμε με τον πιο έντονο τρόπο τις τρομοκρατικές επιθέσεις κοντά στο Διεθνές Αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι της Καμπούλ που είχαν ως αποτέλεσμα πολλούς νεκρούς και τραυματίες. Υπογραμμίζουμε την προτεραιότητα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης του εμπορίου ναρκωτικών στο Αφγανιστάν, καθώς και των προσπαθειών τρομοκρατικών οργανώσεων να χρησιμοποιήσουν το έδαφος του Αφγανιστάν ως καταφύγιο των τρομοκρατών και να πραγματοποιήσουν επιθέσεις σε άλλες χώρες. Τονίζουμε την ανάγκη αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κατάστασης και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των γυναικών, των παιδιών και των μειονοτήτων ».
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι οι χώρες του BRICS δρομολογούν εξελίξεις που θα αλλάξουν την υπάρχουσα “τάξη πραγμάτων” στο παγκόσμιο σύστημα.
Πηγή: Πενταπόσταγμα – Παναγιώτης Νάστος