Τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών, περιέχουν πολλαπλά μηνύματα τα οποία χρειάζεται να αξιολογηθούν προσεκτικά από τις δυνάμεις της Αριστεράς, τόσο στις χώρες της ΕΕ, όσο ιδιαίτερα στην Ελλάδα, εν όψει μάλιστα των επερχόμενων εθνικών βουλευτικών εκλογών.
1.Σε όλες τις χώρες τις ΕΕ, στον ένα ή άλλο βαθμό, παρατηρείται τάση «δεξιάς μετατόπισης» (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Αγγλία, Ουγγαρία, Ελλάδα, κ.ά.), με διάφορες αποχρώσεις και νέες «εκπροσωπήσεις», ενώ ταυτόχρονα υπάρχει τάση μείωσης των δυνάμεων της Αριστεράς στις διάφορες εκφράσεις της. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που σταθερά προωθούν η ΕΕ και οι κυρίαρχες ελίτ σε κάθε χώρα, εντείνουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια, την οποίαν οι λαϊκίστικες και οι δεξιές-ακροδεξιές δυνάμεις επιχειρούν να καπηλευτούν, μετατοπίζοντας το πεδίο αντιπαράθεσης από τη νεοφιλελεύθερη «ατζέντα» και αντιδημοκρατικές δομές της ΕΕ-Ευρωζώνης, στο μεταναστευτικό, στο εθνικιστικό, κ.ά. Από την άλλη οι αριστερές δυνάμεις βρίσκονται σε μεγάλη σύγχυση στρατηγικής και είναι κατακερματισμένες, μια κατάσταση που αντανακλάται και στο εργατικό κίνημα.!
2.Στην Ελλάδα, οι ευρωεκλογές έδειξαν κατ’ αρχάς, τη διάψευση των ελπίδων μεγάλου μέρους των λαϊκών στρωμάτων και της νεολαίας στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με την αποδοκιμασία και μείωση 1/3 των δυνάμεων του σε σχέση με τις εκλογές Σεπτέμβρη 2015 (από 35,5% σε 23,7%). Από την άλλη υπήρξε μετατόπιση του εκλογικού σώματος προς τη ΝΔ (28,1%, σε 33,1%), ενώ η δύναμη της φασιστικής ακροδεξιάς («Χ.Α.») μειώθηκε (από 6,9% σε 4,8%). Ωστόσο η δύναμη συνολικά της ακροδεξιάς διατηρήθηκε αν συναθροίσουμε τα ακροδεξιά μορφώματα (κόμμα Βελόπουλου, Καρατζαφέρη, Κρανιδιώτη, κ.ά.). Από την άλλη ο κεντρώος-σοσιαλδημοκρατικός χώρος, με κύριο εκπρόσωπο το ΚΙΝΑΛ (ΠΑΣΟΚ κ.ά.), εμφανίζει μικρή αύξηση (από 6,2% σε 7,8%). Ωστόσο αν λάβουμε υπ’ όψιν τη συρρίκνωση του «Ποταμιού», της «Ένωσης Κεντρώων» και ένταξη ΚΙΔΗΣΟ και ΔΗΜΑΡ στο ΚΙΝΑΛ), σαφώς συρρικνώθηκε, για να αναπληρωθεί εν μέρει από το κόμμα Βαρουφάκη (2,99%). Τέλος από την πλευρά της Αριστεράς, το ΚΚΕ μειώθηκε ελαφρά (από 5,5% σε 5,4%), όπως και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ (από 0,72% σε 0,64%).
3.Μεγάλη συρρίκνωση εκλογικής δύναμης, υπέστη η «Λαϊκή Ενότητα» (από 2,9% Σεπτέμβρης 2015, σε 0,6% Μάϊος 2019). Ακόμα κι αν αθροίσουμε το ποσοστό του κόμματος της Ζ. Κωνσταντοπούλου (1,6%) που αρχικά η ίδια συμμετείχε στη ΛΑ.Ε και πάλι δεν απαντάει στο ερώτημα. Το αποτέλεσμα θέτει στα συλλογικά όργανα της ΛΑ.Ε, την αναζήτηση των βαθύτερων αιτίων της μεγάλης εκλογικής ήττας, οι οποίες έχουν σχέση τόσο με αντικειμενικές, όσο κυρίως με υποκειμενικές αιτίες.!! Στις αντικειμενικές αιτίες μπορούμε να περιλάβουμε, τη φθορά γενικά της αριστεράς, από την «κωλοτούμπα» του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία απαξίωσε σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία της, τα οράματα και το «ηθικό της πλεονέκτημα». Η ΛΑ.Ε φαίνεται ότι «πλήρωσε» ως ένα βαθμό, για τα …«απόνερα» της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.
5.Ωστόσο η φθορά γενικά της Αριστεράς, εξ αιτίας της στάσης του ΣΥΡΙΖΑ, δεν απαντάει στο ερώτημα της μεγάλης εκλογικής ήττας της ΛΑ.Ε. Πρέπει εδώ να δούμε σοβαρά, τα «ελλείμματα» στη λειτουργία και δράση της ΛΑΕ από την ίδρυση της ως σήμερα. Θα παραθέσω ενδεικτικά ορισμένα από αυτά, χωρίς να υποτιμώ τις φιλότιμες προσπάθειες και «απόθεμα ψυχής» που έδωσαν πολλοί σύντροφοι και συντρόφισσες, στα «πέτρινα χρόνια» της λειτουργίας και δράσης της ΛΑ.Ε.
Α) Κατ’ αρχάς το χαλαρό σχήμα της ΛΑ.Ε ως «μετώπου» οργανώσεων, χωρίς δέσμευση στήριξης των επιλογών που αποφασίζονται, μείωνε την αποτελεσματικότητα των δράσεων της. Β) Το έλλειμμα «συλλογικότητας» σε ηγετικό επίπεδο και ο χαλαρός οργανωτικός ιστός από την κορυφή ως τη βάση, καθώς και η απουσία συστηματικής προσπάθειας ενίσχυσης του οργανωτικού ιστού, είχε ως αποτέλεσμα τη βαθμιαία διαρροή αντί ένταξη νέων μελών στις γραμμές της. Γ) Την αργοπορημένη οριοθέτηση των δυνάμεων της ΛΑ.Ε στα κοινωνικά κινήματα (συνδικαλιστικό, αυτοδιοίκηση, νεολαία, κ.ά.) από άλλες δυνάμεις (πχ. ΣΥΡΙΖΑ, κ.ά.) και το έλλειμμα συστηματικής προσπάθειας ενίσχυσης των δεσμών της ΛΑ.Ε με κοινωνικά στρώματα που πλήττονται από τις μνημονιακές πολιτικές. Δ) Τα ιδιαίτερα προβλήματα λειτουργίας των οργανώσεων που συγκροτούσαν το «μέτωπο» της ΛΑ.Ε και πρώτα απ’ όλα του «Α.Ρ.», τα οποία αναπόφευκτα περνούσαν στη συνολική λειτουργία και δράση της ΛΑΕ. Ε) Τα ελλείμματα καταμερισμού και λειτουργίας των περισσότερων θεματικών επιτροπών (τμημάτων) της ΛΑ.Ε, οδήγησαν σε μειωμένη παραγωγή επεξεργασιών, στήριξης δράσεων κ.ά. Στ) Τέλος σημαντικό ρόλο στα χαμηλά ποσοστά των ευρωεκλογών, θεωρώ ότι έπαιξε το γεγονός ότι μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων «απορροφήθηκε» προεκλογικά στις ανάγκες διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών (περιφερειακών-δημοτικών) και λίγες δυνάμεις αναλογικά ρίχτηκαν στη μάχη των ευρωεκλογών. ! Παρ’ ότι «στα λόγια» όλοι αναγνώριζαν την πολιτική σημασία τους, στην πράξη υποτιμήθηκαν, γεγονός που επιβεβαιώθηκε με δραματικό τρόπο.!!
6.Τελικά τι κάνουμε «εν όψει» εθνικών εκλογών; Πρόκειται για εξαιρετικά επείγον ζήτημα. Ασφαλώς πρέπει το συντομότερο να συνέλθουν τα κεντρικά όργανα και να ληφθούν μέτρα προετοιμασίας για τις εκλογές. Ωστόσο πέρα από τα καθαρά οργανωτικά μέτρα, κρίσιμο ρόλο έχει η επιδίωξη «εκλογικής συνεργασίας» με συγγενικές πολιτικές δυνάμεις, από την οποία όλοι θα έχουν να ωφεληθούν. Παρ’ ότι η επίτευξη συνεργασιών δεν εξαρτάται μόνο από την ΛΑΕ – η οποία ως τώρα έχει δώσει θετικά δείγματα – ωστόσο πρέπει με βάση το γόνιμο διάλογο να προωθήσουμε την εκλογική συνεργασία σε θεμελιώδη ζητήματα, αφήνοντας ανοικτά στο διάλογο όσα θέματα υπάρχει διαφωνία για μετά τις εκλογές.
Σε κάθε περίπτωση η εκλογική ήττα στις ευρωεκλογές, δεν πρέπει να οδηγήσει σε εγκατάλειψη ιδεών και οραμάτων και πάνω απ’ όλα δεν πρέπει να περάσουν αντιλήψεις και ψυχολογία «παραίτησης» από το να υπερασπιστούμε τα αυτονόητα. Τα θεμελιώδη ζωτικά μας δικαιώματα!!!
*Ο Γιάννης Τόλιος είναι μέλος της ΠΓ της ΛΑ.Ε.
