Τοποθέτηση στο ΠΕΣΥ Αττικής 10/5/2018.
Συναδέλφισσες και συνάδελφοι,
καλούμαστε σήμερα να συζητήσουμε την περίφημη αναθεώρηση του Καλλικράτη, που εδώ και δύο χρόνια «πλανάται» πάνω από την αυτοδιοίκηση και τη χώρα μας. Μόλις πριν λίγες μέρες η κυβέρνηση δια του αρμόδιου ΥΠΕΣ κ. Σκουρλέτη, μέσω συνεντεύξεων δίνει 2μηνη παράταση στη «διαβούλευση» και ανοίγει και αλλά ζητήματα, κυρίως χωροταξικά, μετακινώντας εκ νέου το κέντρο βάρους ενός σοβαρότατου νομοσχεδίου- βάσης για την λειτουργία της αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού από τα ουσιώδη στα επιμέρους– προσφιλής τακτική για εντυπωσιασμούς, ΜΜΕ και επικοινωνιακές αντιπαραθέσεις, που ουδόλως εστιάζουν στον πολίτη και τον δημότη,
Καλούμαστε εκ νέου σήμερα ( είναι η 2η συζήτηση που γίνεται στο ΠΕΣΥ Αττικής) να συζητήσουμε και όχι να αποφασίσουμε- μόλις σήμερα και κατά την έναρξη ζητήθηκε από τη διοίκηση της Περιφέρειας η αλλαγή του θέματος από συζήτηση σε συζήτηση και έκδοση ψηφίσματος- εμείς οι εκλεγμένοι από τον πολίτη για να τον εκπροσωπήσουμε. Και αυτό είναι το 1ο ζήτημα διαφωνίας. Υπενθυμίζω ότι κατά την 1η συζήτηση στις 27/4/2017 είχα καταθέσει την παρακάτω πρόταση:
«Πρόκειται για συζήτηση, ενώ κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να υπάρξει απόφαση, συνέχεια και δημιουργία διαπαραταξιακής επιτροπής επί των αλλαγών και φυσικά υπεράσπισης στην πράξη και διεκδίκησης των βασικών αλλαγών, στο θεσμικό πλαίσιο, προς όφελος του πληττόμενου πολίτη».
Επί της ουσίας για τον Κλεισθένη 1 καταθέτω ορισμένα σημαντικά σημεία:
- Το βασικό θεσμικό πλαίσιο για την αυτοδιοίκηση, που κάθε κυβέρνηση υιοθετεί και προτείνει, όπως και η τωρινή, δείχνει τις κυρίαρχες πολιτικές της επιλογές σε αυτό που κάποιος θα ονόμαζε εφαρμοσμένη πολιτική ή διοίκηση, δείχνει εν τέλει ποια συμφέροντα υπηρετεί. Εδώ, λοιπόν, θα ήταν, μέγιστο και τραγικό μας λάθος να αγνοήσουμε το πολιτικό-κοινωνικό και οικονομικό πεδίο το οποίο υιοθετεί και η σημερινή κυβέρνηση, όπως και οι παλαιότερες. Ένα μνημονιακό πεδίο, ένα πεδίο εποπτείας και εξάρτησης, ένα πεδίο στραγγαλισμού των αυτοδιοικητικών δομών και υπηρεσιών τόσο σε πόρους όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό, που εν τέλει εξυπηρετεί τη κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη πολιτική για την ίδια μας τη χώρα, μιας χώρας εξαρτημένης, με ξεπουλημένα όλα τα εργαλεία παραγωγικής ανασυγκρότησης, με υποθηκευμένο το δημόσιο πλούτο και τα δημόσια αγαθά, με τον πολίτη εγκλωβισμένο στο «τι να κάνουμε», αμέτοχο θεατή, συμπιεσμένο οικονομικά και κοινωνικά.
- Το κείμενο του ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ 1, που δόθηκε από την κυβέρνηση και όχι του συνόλου των αλλαγών, μιας και, ως εξαγγέλθηκε, θα υπάρξει και ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ 2, με την συνταγματική αναθεώρηση, δυστυχώς δείχνει τη συνέχεια στην εφαρμογή αντιδραστικών και αντιλαϊκών πολιτικών και σε πολλά σημεία του υιοθετεί τον ΚΑΛΛΙΚΡΆΤΗ (τον οποίο και θυμίζω ότι στις προεκλογικές της εξαγγελίες η σημερινή κυβέρνηση θα καταργούσε)- σημεία που στη συνέχεια θα αναφέρω.
- Αυτό που επικοινωνιακά «παίζει» όλο το τελευταίο διάστημα φυσικά είναι το εκλογικό σύστημα, που δεν είναι παρά μία, κατά τη γνώμη μας,αποπροσανατολιστική αντιπαράθεση μεταξύ της κυβέρνησης και των πλειοψηφιών ΕΝΠΕ και ΚΕΔΕ. Στον ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ ακόμα και η απλή αναλογική είναι στρεβλή, δημιουργώντας αντιδημοκρατικές επενέργειες, καθώς υιοθετεί την απλή αναλογική στη συγκρότηση των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων και την εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη στο δεύτερο γύρο, μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών. Χρησιμοποιώντας επιχειρήματα περί “κυβερνησιμότητας” προωθείται στην ουσία το μοντέλο «τοπικής» και «περιφερειακής διακυβέρνησης», μετατρέποντας τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια σε “βουλευόμενα όργανα”, με την ισχύ στους δήμαρχους και τους περιφερειάρχες, εκτελεστές των επιταγών της ΕΕ, για την προώθηση της Ευρώπης των περιφερειών, διαχειριστές των ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων. Το δομικό εργαλείο της απλής αναλογικής, ως μέσου άμεσης έκφρασης της λαϊκής βούλησης, σε ένα συνολικό- όμως- πλαίσιο δημοκρατικής και λαϊκής αυτοδιοίκησης, καθώς και κεντρικής πολιτικής εξουσίας, μετασχηματίζεται σε εργαλείο ιδιότυπων εκλογικών συμμαχιών για την εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη, μακριά και πέρα από τη λαϊκή θέληση, απαξιώνοντας τελικά το ρόλο των αιρετών.
- Οι περιφέρειες καλούνται να ανταποκριθούν σε νευραλγικές αρμοδιότητες χωρίς πόρους και προσωπικό, ενώ την ίδια στιγμή έχουν την αυτονομία υλοποίησης των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, κινούμενες στα πλαίσια της «Ευρώπης των Περιφερειών», όπου και οφείλουν να βρίσκονται σε άμεση επικοινωνία και καθοδήγηση από τις Βρυξέλλες. Ελλείψει μάλιστα οποιουδήποτε ουσιαστικά εθνικού προγράμματος δημοσίων επενδύσεων οι περιφέρειες υλοποιούν στρατηγικές που δεν έχουν σχέση ούτε με τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών ούτε με τις ανάγκες ενός ολοκληρωμένου εθνικού και τοπικού σχεδιασμού. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο ενσωματώνει πλήρως τις κατευθύνσεις του 3ου μνημονίου περί “Τριετούς στρατηγικής μεταρρυθμίσεων”, προσαρμόζεται στο ΜΠΔΣ- Μεσοπρόθεσμο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής 2017-2021- και βαθαίνει το ρόλο της αυτοδιοίκησης ως μακρύ χέρι του κράτους εφαρμογής όλων των νεοφιλελεύθερων πολιτικών.
Ταυτόχρονα διατηρεί, διευρύνει και εισάγει και νέους εποπτικούς-ελεγκτικούς μηχανισμούς, αφήνοντας στο «χρονοντούλαπο» την αναβάθμιση του ρόλου των συμβουλίων (δημοτικών και περιφερειακών) και τον αποφασιστικό χαρακτήρα τους, τη συμμετοχή του πολίτη και των τοπικών κοινωνιών, την κατάργηση της αποκεντρωμένης διοίκησης, την ίδια την έννοια της δημοκρατίας και του δημόσιου-κοινωνικού χαρακτήρα της αυτοδιοίκησης που υπερασπιζόμαστε..
Πιο συγκεκριμένα:
α) Εντάσσει και την αυτοδιοίκηση στο φάσμα της «νέας επιχειρηματικότητας και ανάπτυξης», καθιστώντας τους επιχειρηματίες σε αγαστή συνεργασία και συμπράξεις με ιδιωτικά κεφάλαια, για να προσελκυστούν επενδυτές, ώστε να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της χώρας. Με τα άρθρα 179 και 180 καταργεί τους περιορισμούς που υπήρχαν στον “Καλλικράτη” και επεκτείνει την “επιχειρηματικότητα” των δήμων, δίνοντας την δυνατότητα να δημιουργούν επιχειρήσεις παραγωγής και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας ή και ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαποικοδομίσιμου κλάσματος αστικών αποβλήτων (άρθρο 179 παρ. 1 αα’ και αβ’).
β) Με το άρθρο 182 (Ανταποδοτικά τέλη) για πρώτη φορά επεκτείνει την ανταποδοτικότητα πέραν του τέλους στην καθαριότητα και του ηλεκτροφωτισμού και στην υπηρεσία του πρασίνου .Η ανταποδοτικότητα διευρύνεται όπως απαιτεί η ΕΕ , όπως προβλέπεται στο ΜΠΔΣ 2017-2021, όπως απαιτεί η επιτροπεία, ώστε να φτάσουμε στο 70% τα ανταποδοτικά.
Δίνεται έτσι η δυνατότητα επέκτασης της ανταποδοτικότητας και σε άλλες υπηρεσίες και της επιβολής φόρων, καθώς υπάρχει ευρύτατη συναίνεση απ’ όλες τις μνημονιακές δυνάμεις.
γ) Ισχυροποιείται- αντί να καταργηθεί- το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας.
Στο άρθρο 194 αναφέρεται…Η μέριμνα για την κατάρτιση από τους ΟΤΑ και τα νομικά τους πρόσωπα που Εντάσσονται στο Μητρώο Φορέων γενικής κυβέρνησης, ρεαλιστικών και τουλάχιστον ισοσκελισμένων προϋπολογισμών σύμφωνα με τους στόχους και τα όρια των πιστώσεων του κρατικού προϋπολογισμού και του εκάστοτε ισχύοντος Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ)”.
δ) Με τα άρθρα 106 (Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτεία ΟΤΑ) και 107 (Επόπτης ΟΤΑ) έως και 112, υλοποιούνται τα αντίστοιχα άρθρα του “Καλλικράτη” για έλεγχο των αποφάσεων των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων που θα έχουν έδρα τις (7) αποκεντρωμένες περιφέρειες ως υπηρεσία τους.
ε) Με το άρθρο 149 (Διαμεσολάβηση , Δημοτικοί, Περιφερειακοί Διαμεσολαβητές) ουσιαστικά αντικαθιστούν το θεσμό του συμπαραστάτη του δημότη
Προστίθενται, λοιπόν, στο ήδη ασφυκτικό πλαίσιο δύο όργανα που θα εντείνουν τον έλεγχο σκοπιμότητας των αποφάσεων των δημοτικών – περιφερειακών συμβουλίων, φτάνοντας ακόμα και στην ακύρωση αποφάσεων.
Στ) Μέσω των άρθρων που αναφέρονται στις υποψηφιότητες, αλλά και στο ασυμβίβαστο συνεχίζουν να προωθούνται αντιδημοκρατικές λογικές, καθώς αυξάνεται η συμμετοχή των υποψηφίων από 100 + 50 € σε 200 + 50 €, ενώ εξαιρούνται από το ασυμβίβαστο ορισμένες κατηγορίες ενώ άλλες όχι.
ζ) Διατηρείται η ίδια δομή και λογική στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια τόσο για την εισαγωγή των θεμάτων, όσο και για την εκλογή προεδρείου. Ο Πρόεδρος παραμένει πανίσχυρος, ενώ είναι φανερό ότι δεν υπάρχει συλλογική λειτουργία του Προεδρείου.
η) Διατηρούνται στις περιφέρειες δύο επιτροπές αποφασιστικού χαρακτήρα, χωρίς να αλλάζει επί της ουσίας τίποτε στην ίδια τη συμμετοχική και αποφασιστική λειτουργία του ΠΕΣΥ και των επιτροπών του. Γεννάται δε ζήτημα και για τις γνωμοδοτικές και μόνο συγκλίσεις στους χωρικούς τομείς, υπό τον αρμόδιο χωρικό αντιπεριφερειάρχη.
θ) Στο άρθρο 72 (Αρμοδιότητες δημοτικού συμβουλίου) ερωτηματικά προκαλεί η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στην οικονομική επιτροπή.
Ι) Με τα άρθρα 210 έως 232 ενσωματώνει στο παρόν νομοσχέδιο, το νομοσχέδιο για τους ΦΟΣΔΑ. Με τα συγκεκριμένα άρθρα προσπαθεί η κυβέρνηση να ισορροπήσει αφήνοντας όλες της μορφής Ν.Π. (σύνδεσμοι και Α.Ε) και δίνοντας την δυνατότητα να υπάρχουν μέχρι 3 ΦΟΣΔΑ σε κάθε περιφέρεια (εξαιρείται η Αττική όπου ο Φορέας διαχείρισης είναι ένας ο ΕΔΣΝΑ ).
Στο πεδίο της διαχείρισης απορριμμάτων αναπτύσσονται πλέον διάφορα ιδιωτικά συμφέροντα, αφήνοντας πίσω τη ρύθμιση για τους ΦΟΣΔΑ- που προέβλεπε ένα ΦΟΣΔΑ σε κάθε περιφέρεια με την μορφή συνδέσμου (ΝΠΔΔ) και έπαιρνε κάθε τόσο αναστολή.
Κ) Επί της ουσίας δεν έχει γίνει και δεν γίνεται ουσιαστική αναδιάταξη των αρμοδιοτήτων μεταξύ κράτους και ΟΤΑ Α΄και Β΄βαθμού. Δομική αρχή είναι ο διακριτός ρόλος αρμοδιοτήτων Α΄ και Β΄ βαθμού αυτοδιοίκησης και Κράτους- φυσικά η όποια μεταφορά θα πρέπει να συνοδεύεται από κρατικούς πόρους και προσωπικό- και ηαπλούστευση των χρονοβόρων διαδικασιών και της γραφειοκρατίας.
Συμπερασματικά το νομοσχέδιο αυτό αν εξαιρέσουμε την αναλογική συγκρότηση των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων, κινείται στον αντίποδα των όσων διεκδικούμε όλα αυτά τα χρόνια.
Ως Περιφερειακή σύμβουλος, αλλά και εκπροσωπώντας το Δίκτυο για μια αριστερή, ριζοσπαστική, δημοκρατική και λαϊκή περιφερειακή αυτοδιοίκηση, ζητώ την απόσυρση του Νομοσχεδίου, καταθέτοντας στα πρακτικά την τοποθέτηση αυτή, ως ψήφισμα, απέχοντας από τη διαδικασία του ψηφίσματος που έφερε η Δύναμη Ζωής, ως διοίκηση της Περιφέρειας.
Δηλώνω ότι θα είμαι ενεργή και παρούσα στη διεκδίκηση μιας αυτοδιοίκησης με πρώτιστο το συμφέρον της κοινωνίας και του πληττόμενου λαού, ενάντια σε πολιτικές εξάρτησης και υπερκέρδους των ελαχίστων.
Καλώ τους περιφερειακούς συμβούλους, που συνεχίζουν να διεκδικούν και να αγωνίζονται, όχι για «μικροβελτιώσεις» ενώ «καταπίνουν την κάμηλο» , να το δείξουν σήμερα με τη στάση τους στην ψηφοφορία.
Ο ουσιαστικός διάλογος, όπως ανέφερε η Περιφερειάρχης εισηγητικά, με την κοινωνία, δεν μπορεί να ξεκινήσει με την υιοθέτηση του ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ1 και του χαρακτήρα του, αλλά μόνο με την απόσυρσή του και την διεκδίκηση, με την ενεργή συμμετοχή και συναπόφαση του πολίτη, μιας λαϊκής, κοινωνικά δίκαιης αυτοδιοίκησης, ενάντια σε νεοφιλελεύθερα μοντέλα μιας χώρας υποτελούς και εξαρτώμενης από δανειστές, Βρυξέλλες και μεγαλοεπενδυτές.
*Η Κατερίνα Θανοπούλου είναι Περιφερειακή σύμβολυος Αττικής – Πρώην αντιπεριφερειάρχης για την Κοινωνική Πολιτική.
