Πρόκειται για μια εξέλιξη που παρακολουθεί με προβληματισμό και ανυσηχία και η Ελλάδα, καθώς βλέπει έναν ιδιαίτερα σημαντικό Ευρωπαίο «εταίρο» της, όπως η Ιταλία, να συντάσσεται πλήρως με τις επιδιώξεις και τις προθέσεις της Τουρκίας στην περιοχή, γεγονός που ενδεχομένως να περιπλέξει και να δυσκολέψει ακόμα περισσότερο τις προσπάθειες της Αθήνας προκειμένου να καταστεί άκυρο το μνημόνιο που έχει υπογράψει ο πρόεδρος της Τουρκίας, Rejep Tayip Erdogan με τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση του Fayez al Sarraj όσον αφορά τον καθορισμό των μεταξύ τους θαλάσσιων ζωνών.
Ιταλικό – τουρκικός άξονας
Την περασμένη εβδομάδα Ιταλία και Τουρκία επιχείρησαν να διαμορφώσουν νέα δεδομένα στο πολιτικό σκηνικό της Λιβύης με απώτερο στόχο να ορίσουν μια κυβέρνηση, στην οποία θα ηγείται ο σύμμαχος τους, Fayez al Sarraj, ο οποίος ηγείται της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης που ελέγχει το δυτικό τμήμα της Λιβύης.
Βάσει αυτής της πρότασης, ο Sarraj θα παραμείνει επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου και ο στρατός που τελεί υπό τον Στρατάρχη Khalifa Haftar και που ελέγχει το ανατολικό τμήμα της Λιβύης, θα ορίσει για τη θέση του πρωθυπουργού, ένα άτομο της επιλογής του.
Η ιταλική εφημερίδα La Repubblica ανέφερε μάλιστα ότι ο Sarraj, ο οποίος πρόσφατα είχε υποβάλλει την παραίτηση του από την προεδρία της Λιβύης, την οποία είχε αποσύρει στη συνέχεια κατόπιν πιέσεων, ενημέρωσε τόσο την Τουρκία όσο και την Ιταλία πως ήταν έτοιμος να παραμείνει στη θέση του και να αποδεχθεί η νεοσύστατη θέση του πρωθυπουργού να καλυφθεί από πρόσωπο από τα ανατολικά της χώρας.
Σημειώνεται ότι οι δυνάμεις των Sarraj και Haftar, αφού συγκρούονταν επί μήνες σε μια προσπάθεια να αποκτήσουν τον πλήρη έλεγχο της χώρας, πλέον καλούνται να συμφωνήσουν σε μια νέα δομή του Προεδρικού Συμβουλίου που θα ενώσει τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα και τις δύο διοικήσεις της χώρας και θα οδηγήσουν την χώρα σε εκλογές.
Η διάσπαση του ανατολικού μετώπου
Και αν μέχρι πρότινος θα θεωρούνταν απίθανο ο Haftar να συναινέσει να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση υπό τον Sarraj, τα δεδομένα έχουν αλλάξει.
Αυτό οφείλεται, σύμφωνα με δημοσιεύματα, στην άνοδο του Aguila Saleh, του επικεφαλής του Κοινοβουλίου, ο οποίος ηγείται των πολιτικών διαπραγματεύσεων εκ μέρους του ανατολικού στρατοπέδου και ο οποίος φέρεται να έχει εξελιχθεί στο «αντίπαλο δέος» του Haftar για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι στα ανατολικά τμήματα της Λιβύης.
Αναφέρεται μάλιστα ότι οι φιλοδοξίες του Saleh για την προεδρία της Λιβύης, επιδείνωσε τις σχέσεις του με τον Haftar, ο οποίος και λόγω της δραστηριοποίησης του Saleh, βλέπει την επιρροή του να μειώνεται στο εξωτερικό και σε χώρες, όπως στη Ρωσία, στη Γαλλία, στην Αίγυπτο και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που τον στηρίζουν.
Πάνω σε αυτή την «οργή» του Haftar φαίνεται να ποντάρουν Τουρκία και Ιταλία προκειμένου να καταφέρουν να εξασφαλίσουν τη συναίνεση του για να διατηρηθεί στην εξουσία ο Sarraj αντί του Saleh.
Παρέμβαση Αιγύπτου
Η εξέλιξη αυτή όμως προβλημάτισε και κινητοποίησε την Αίγυπτο, η οποία θα ήθελε να δει στο επόμενο εκτελεστικό συμβούλιο της Λιβύης να κατέχουν θέσεις κλειδιά οι Saleh και ο νυν υπουργός Εσωτερικών, Fathi Bashagha.
Για αυτόν άλλωστε το λόγο φέρεται πως έστειλε αντιπροσωπεία της στο ανατολικό στρατόπεδο προκειμένου αφενός να βολιδοσκοπήσει τις προθέσεις του Haftar σχετικά με το πολιτικό αυτό σενάριο και αφετέρου να τον πείσουν να απορρίψει την πρόταση του Sarraj.
Σύγκρουση συμφερόντων Ιταλίας – Γαλλίας
Ιταλία και Τουρκία εκφράζουν την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο να αναλάβει μια νέα κυβέρνηση, η οποία θα περιορίζει την ισχυρή επιρροή τους στη Λιβύη και που παράλληλα θα αναβαθμίζει το ρόλο της Γαλλίας, ιδιαίτερα από τη στιγμή που ο Bashagha έγινε δεκτός στο Παρίσι και υπέγραψε σειρά συμφωνιών με γαλλικές εταιρείες ασφαλείας.
Αυτό πάντως που είναι προφανές είναι ότι η ταύτιση των συμφερόντων Ιταλίας – Τουρκίας εξαλείφει όλες τις τυχόν εντάσεις μεταξύ τους, ακόμα και εκείνες που καλλιεργούν οι φιλοδοξίες της Άγκυρας, η οποία θέλει να θέσει υπό έλεγχο το λιμάνι της Μισράτα αλλά και όλα τα λιμάνια του δυτικού τμήματος της Λιβύης.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας, Rejep Tayip Erdogan εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκεια του όταν πληροφορήθηκε πως ο «εκλεκτός» του Fayez al Sarraj υπέβαλε την παραίτηση του, την οποία βέβαια στη συνέχεια απέσυρε.
Η Τουρκία φοβάται το ενδεχόμενο μια νέα κυβέρνηση στη Λιβύη να ανατρέψει το σύμφωνο, στο οποίο έχει καταλήξει με τον Sarraj όσον αφορά τον καθορισμό των μεταξύ τους θαλάσσιων συνόρων, στο οποίο αντιτίθενται σφόδρα η Ελλάδα, η Γαλλία και η Αίγυπτος.
Όλα στον αέρα
Πάντως ο πολιτικός διάλογος δεν έχει αποδώσει καρπούς καθώς θεωρείται αδύνατο να επιτευχθεί μια συμφωνία για τα πρόσωπα που θα καταλάβουν τις ανώτερες θέσεις στο νέο Προεδρικό Συμβούλιο.
Δεν λείπουν μάλιστα οι αναφορές πως βασική ευθύνη για αυτό διαδραματίζει και ο πλούσιος Λίβυος επιχειρηματίας Ali al-Dabaiba, ο οποίος είναι κοντά στις θέσεις της Τουρκίας, ο οποίος κατηγορείται ότι δωροδόκησε άτομα προκειμένου να καταψηφιστεί το δίδυμο Saleh-Bashagha και ότι καθυστέρησε όσο έπρεπε τις διαδικασίες και παρεμπόδισε τον διάλογο, έτσι ώστε να επιβιώσει πολιτικά ο Sarraj.