Η τουρκική λίρα βρίσκεται καθ’ οδόν για την ισχυρότερη εβδομάδα που έχει καταγραφεί στην ιστορία του νομίσματος, έχοντας σημειώσει κέρδη 44% έναντι του δολαρίου, με κύριους μοχλούς την ταυτόχρονη αποδυνάμωση του greenback, την αθρόα υποστήριξη της Κεντρικής Τράπεζας Τουρκίας (TCMB), που δαπάνησε αυτή την εβδομάδα πολλά δισ. δολάρια για την υποστήριξή του νομίσματος και τέλος την εξαγγελία Ερντογάν για τον νέο μηχανισμό που θα προστατεύσει κάποιες καταθέσεις σε λίρα από τις τεράστιες μεταβολές της ισοτιμίας.
Η ισοτιμία είχε φτάσει τη Δευτέρα να αυξηθεί κατά δύο λίρες, φτάνοντας στο εξωφρενικό 18,41 λίρες στο δολάριο, εξαιτίας των απανωτών μειώσεων επιτοκίων της TCMB κατ’ επιταγήν του Τούρκου προέδρου και των φόβων για πληθωριστική περιδίνηση. Αργά τη Δευτέρα, ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν αποκάλυψε ένα σχέδιο στο οποίο το Υπουργείο Οικονομικών και η TCMB θα αποζημιώσουν τις ζημίες από τις καταθέσεις σε λίρες που έχουν μετατραπεί σε ξένα νομίσματα, πυροδοτώντας το μεγαλύτερο ημερήσιο ράλι στην ιστορία.
Το σχέδιο κατά του δολαρίου πυροδότησε κέρδη για τέσσερις συνεχόμενες ημέρες καθώς οι Τούρκοι μετέτρεψαν σκληρά νομίσματα αξίας περίπου 900 εκατομμυρίων δολαρίων σε λίρες, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Νουρεντίν Νεμπάτι, ο οποίος σε συνέντευξη δήλωσε ότι Οικονομία δεν είναι οι αριθμοί, αλλά η λάμψη στα μάτια του!
Το νόμισμα κέρδισε περαιτέρω 4% την Παρασκευή φτάνοντας στο 11,85 έναντι του δολαρίου στις 09:18.
Η λίρα έλαβε μεγάλη ώθηση από τις back door πωλήσεις σε δολάρια από κρατικές τράπεζες που υποστηρίζονται από την κεντρική τράπεζα. Μόνο τις τρεις πρώτες ημέρες της εβδομάδας, τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας μειώθηκαν κατά 8,5 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς τριών τραπεζιτών που μίλησαν στο Reuters. Η πτώση ανήλθε συνολικά σε σχεδόν 18 δισεκατομμύρια δολάρια τον Δεκέμβριο, είπαν.
Στις 17 Δεκεμβρίου, τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας υποχώρησαν στα 12,2 δισεκατομμύρια δολάρια, από 21,2 δισεκατομμύρια δολάρια την εβδομάδα νωρίτερα, σε επίπεδα που κατεγράφησαν τελευταία φορά τον Μάιο.
Ο Χακάν Κάρα, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος στην κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, ανέφερε στο Twitter ότι οι πωλήσεις συναλλάγματος της TCMB ανέρχονται σε 17-20 δισεκατομμύρια δολάρια αυτόν τον μήνα, συμπεριλαμβανομένων 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων μόνο την Τετάρτη, αν και είπε ότι δεν είναι σαφές συγκεκριμένα πώς χρησιμοποιήθηκαν.
“Οι κρατικές τράπεζες παρείχαν σημαντική υποστήριξη στο ισοζύγιο συναλλάγματος, αλλά δεν είναι μόνο οι κρατικές τράπεζες που πουλούν δολάρια”, είπε ένας τραπεζικός έμπορος που ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, μιλώντας στο Reuters.
Το 2019-2020, η κεντρική τράπεζα υποστήριξε, μέσω ανταλλαγών, την πώληση περίπου 128 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσω κρατικών τραπεζών για τη σταθεροποίηση της λίρας, εξαντλώντας τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας και προκαλώντας έντονη κριτική από την αντιπολίτευση, αλλά και τους πολίτες, με το μήνυμα “πού είναι τα 128 δισ. λίρες;” να γίνεται σύνθημα στα χείλη πολλών επί πολλές εβδομάδες.
Υπό την πίεση του Ερντογάν, η κεντρική τράπεζα μείωσε τα επιτόκια πολιτικής της κατά 500 μονάδες βάσης στο 14% από τον Σεπτέμβριο, παρά το άλμα πάνω από το 21% του πληθωρισμού. Οι αυξήσεις των τιμών αναμένεται να εκτιναχθούν κατά 30% το επόμενο έτος, εν μέρει λόγω της υποτίμησης της λίρας.
Την ίδια ώρα πληθαίνουν οι φωνές που λένε ότι τα επίσημα στοιχεία για τον πληθωρισμό είναι ψεύτικα.
Αντικατοπτρίζοντας αυτές τις ανησυχίες, η Turkish Airlines θα αυξήσει τις αμοιβές των εργαζομένων κατά το ποσοστό του πληθωρισμού συν 65% για το 2022, σύμφωνα με συμφωνία με το εργατικό της σωματείο.