Προβληματισμό αλλά και ανησυχία προκαλούν τα συμπεράσματα της έρευνας του Ινστιτούτου Εργασίας που έγινε για λογαριασμό του Εργατικού Κέντρου της Ρόδου, σε ό,τι αφορά την απασχόληση των νέων και τις προοπτικές ανάκαμψης που ιδαμορφώνονται.
Σύμφωνα με τη μελέτη που εκπόνησαν οι κ.κ. Στέλιος Γκιάλης Επικ. Καθηγητής στην Περιφερειακή Γεωγραφία και Ανάπτυξη Εργαστήριο Οικονομικής Γεωγραφίας, Περιφερειακής Ανάπτυξης και Χωροταξικού Σχεδιασμού Τμ. Γεωγραφίας, Παν. Αιγαίου και Σερέτης Στέργιος, Δρ. Οικονομολόγος, Μεταδιδακτορικός ερευνητής Εργαστήριο Οικονομικής Γεωγραφίας, Περιφερειακής Ανάπτυξης και Χωροταξικού Σχεδιασμού Τμ. Γεωγραφίας, Παν. Αιγαίου, η κατάσταση είναι εξαιρετικά σοβαρή, ειδικά για τους νέους μας.
Το τμήμα της έρευνας που αναφέρεται στην απασχόληση και τους νέους στη Ρόδο και την Περιφέρεια του Νοτίου Αιγαίου κατέγραψε εντυπωσιακά συμπεράσματα.
Όπως σημειώνουν με σχετική τους αναφορά στη “Ροδιακή”, οι δύο καθηγητές, η μελέτη επιχειρεί μια ολοκληρωμένη ανάλυση των βασικών οικονομικών μεγεθών, των ανισοτήτων και των λοιπών κοινωνικών παραμέτρων που συγκροτούν τις τοπικές αγορές εργασίας της Ρόδου και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (ΠΝΑ).
Παράλληλα, προσπαθεί για πρώτη φορά να προσεγγίσει το φαινόμενο των NEETs (Not in Employment Education or Training) στην ΠΝΑ και την Ρόδο, του τμήματος δηλαδή εκείνου του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας που είναι είτε άνεργο είτε μη ενεργό, χωρίς ταυτόχρονα να παρακολουθεί κάποιο πρόγραμμα εκπαίδευσης ή κατάρτισης.
Η έμφαση στις τοπικές αγορές εργασίας διευκολύνει την ανάλυση των διαφοροποιημένων συνθηκών, με τις οποίες είναι αντιμέτωποι οι εργαζόμενοι στις επιμέρους χωρικές ενότητες της Περιφέρειας αλλά και σημαντικών νησιών όπως η Ρόδος.
Η μελέτη τεκμηριώνει ευκρινώς ότι η περιφερειακή ανθεκτικότητα είναι βαθύτατα συνδεδεμένη με τη διευρυμένη ευελικτοποίηση των σχέσεων εργασίας. Η απουσία σχετικής πρόσφατης προσπάθειας καθιστά τα ευρήματα κρίσιμα τόσο για τους φορείς χάραξης πολιτικής όσο και για τα εργατικά συνδικάτα.
Τα αποτελέσματα, μπορούν να χαρακτηριστούν αμφίσημα και σίγουρα έχουν πολλούς αποδέκτες. Το σχετικά ψηλό ΑΕΠ στην Ρόδο και στις άλλες πόλεις της ΠΝΑ δείχνει πλούτο αλλά και «κρύβει» ταυτόχρονα την υπαρκτή και διευρυνόμενη σχετική φτώχεια. Οι επιπτώσεις της κρίσης στην περιοχή εκφράστηκαν πιο ήπια ως προς την υπόλοιπη χώρα
Παρόλα αυτά η ανεργία παραμένει σε διψήφια μεγάλα ποσοστά αν και κινείται πτωτικά, παρουσιάζει αποκλιμάκωση και τάση επιστροφής στα προ της κρίσης μεγέθη σε ορίζοντα πενταετίας. Η νεανική ανεργία όμως αλλά και το φαινόμενο των «νέων που δεν ψάχνουν δουλειά ούτε σπουδάζουν» ναρκοθετούν και αποσταθεροποιούν την αναπτυξιακή προοπτική σε μακροχρόνια βάση.
Η ΠΝΑ και ειδικά η πόλη της Ρόδου επέδειξαν σημαντική «ανθεκτικότητα» κατά την περίοδο της κρίσης, η οποία αποδίδεται σε σημαντικό βαθμό στην μεγάλη επέκταση της μερικής και της προσωρινής απασχόλησης (ειδικά της δεύτερης), με τις μεταβολές αυτές να καθιστούν αναγκαία τη μη περαιτέρω απορρύθμιση των αγορών εργασίας.
Πρόκειται, δε, για την περιφέρεια-πρωταθλητή στον αριθμό (ισοζύγιο) προσλήψεων – απολύσεων τα πρόσφατα χρόνια, καθώς χιλιάδες θέσεις εργασίας μόνιμου/αόριστου χαρακτήρα έχουν χαθεί ή μετατραπεί σε προσωρινές.
Η μείωση των μισθών στη Ρόδο και κατ’ επέκταση στα υπόλοιπα νησιά είναι μεγάλη, ανάλογη της κρίσης και αποτελεί ένα τεράστιας κλίμακας πρόβλημα, καθώς τουλάχιστον οι επίσημοι μισθοί δεν επαρκούν και οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια προς συνθήκες φτώχειας μεγάλο τμήμα του εργαζόμενου και μη-ενεργού πληθυσμού.
Η απαξίωση των μισθών στην περιοχή είναι εξίσου δυναμική όπως και στην υπόλοιπη χώρα παρά την ανθεκτικότητα σε άλλα επίπεδα, και το γεγονός αυτό μαρτυρά πως ίσως η κρίση αξιοποιήθηκε ως ευκαιρία μείωσης αποδοχών ακόμη και από κλάδους ή επιχειρήσεις, που μπορούσαν να διατηρήσουν τις αποδοχές στα προ κρίσης επίπεδα.
Τέλος, στη μελέτη υπάρχουν στοιχεία για το ποια νησιωτική πολιτική προστατεύει την εργασία. Τα ευρήματα δείχνουν ότι απαιτείται μια εξειδικευμένη νησιωτική πολιτική που ευνοεί την ανάπτυξη και προστατεύει την εργασία, που σήμερα απουσιάζει.
Μια τέτοια πολιτική, σπάει την υπερ-φορολόγηση ελέγχει και περιορίζει την άτυπη/μαύρη εργασία, προστατεύει τις συλλογικές συμβάσεις και θέτει στο επίκεντρο τους εργαζόμενους.
Το κόστος που πλήρωσαν οι εργαζόμενοι στη Ρόδο και το Νότιο Αιγαίο είναι ήδη εξαιρετικά μεγάλο και δυσανάλογο με το μέγεθος της κρίσης στην περιοχή.
Η μελέτη υποστηρίζει ότι το πέρασμα από την αναιμική ανάπτυξη, σε ένα ελπιδοφόρο πρότυπο ισόρροπης μεγέθυνσης με τους εργαζόμενους στο επίκεντρο απαιτεί πολλά. Πρωταρχικά απαιτεί να σταματήσει η πολιτική των μειώσεων και να περιοριστούν οι κακο-πληρωμένες, προσωρινές θέσεις απασχόλησης.
Οι φορείς χάραξης κοινωνικής πολιτικής, αλλά και το Εργατικό Κέντρο ή τα σωματεία εργαζομένων στη Ρόδο και το Νότιο Αιγαίου, οφείλουν να είναι φορείς παραγωγής πολιτικής αλλά και πολιτισμού, οφείλουν να προστατεύουν τα μέλη τους σε καιρούς αντίξοους και ταυτόχρονα να παράξουν όραμα για ολόκληρη την κοινωνία.
*Πηγή: rodiaki.gr