Κάτω από τα αδιάφορα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας η Τουρκία συνεχίζει τον «Πόλεμο του Νερού» ενάντια στους λαούς του Βόρειου Ιράκ (Νότιο Κουρδιστάν) και της Βορειοανατολικής Συρίας (Δυτικό Κουρδιστάν – Ροζάβα).
Το τουρκικό κράτος συνεχίζει τις επιθέσεις του στον άμαχο πληθυσμό της βόρειας Συρίας συστηματικά και με διάφορες μορφές. Ο έλεγχος της ροής των ποταμών που πηγάζουν από την Τουρκία και διαρρέουν τη Συρία και το Ιράκ και η πρόκληση εκτεταμένης ξηρασίας είναι μία από τις εγκληματικές μεθόδους που χρησιμοποιεί.
Η συστηματική κατακράτηση των νερών του Ευφράτη στα φράγματα της Τουρκίας, έχει ήδη προκαλέσει μεγάλες ζημιές, από το 2018, στη γεωργία της Βόρειας Συρίας και έχει περιορίσει μαζικά την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στην περιοχή.
Το 1987 είχε υπογραφεί Συμφωνία ανάμεσα στην Τουρκία και τη Συρία σύμφωνα με την οποία το τουρκικό κράτος υποχρεούται να αφήνει τουλάχιστον 500 κυβικά νερού το δευτερόλεπτο, του ποταμού Ευφράτη, να περνούν ανεμπόδιστα στη Συρία.
Σήμερα, μετά τον πόλεμο στο Ιράκ, την «Αραβική Άνοιξη» και τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στη Συρία, δεν υπάρχουν συνομιλητές για να συζητήσουν την κατανομή των υδάτων. Ετσι μόνη της η Τουρκία υλοποιεί σχέδια που έχει εκπονήσει από πολλά χρόνια.
Ο πόλεμος όμως του νερού που έχει εξαπολύσει η Τουρκία κλιμακώνεται τους τελευταίους μήνες. Από τις 27 Γενάρη οι τουρκικές δυνάμεις κατακρατούν τα νερά του Ευφράτη, αφήνοντας να περνούν μόνο 200 κυβικά νερού το δευτερόλεπτο, με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του φράγματος Τισχρίν (Tişrin) καταδικάζοντας χιλιάδες εκτάρια γεωργικής γης σε ξηρασία και αφήνοντας αρκετές ώρες την ημέρα χωρίς ρεύμα ολόκληρη την περιοχή, με κίνδυνο να προκληθεί σοβαρότατη ανθρωπιστική κρίση την βορειοανατολική Συρία.
Το φράγμα χρειάζεται 300 κυβικά μέτρα νερού το δευτερόλεπτο για τη λειτουργία του στροβίλου και την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας.
Η μείωση της στάθμης του νερού απειλεί τη ζωή εκατομμυρίων κατοίκων της Βόρειας και Ανατολικής Συρίας που εξαρτώνται από τον ποταμό ως κύρια πηγή πόσιμου νερού και οδηγεί εκατομμύρια ανθρώπους σε λιμοκτονία, καθώς το νερό αποκόπτεται σε χιλιάδες εκτάρια γεωργικής γης στη λεκάνη του Ευφράτη.
Η περικοπή νερού επηρεάζει την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας σε πόλεις και κωμοπόλεις στη Βόρεια και Ανατολική Συρία.
Παράλληλα κινδυνεύει με εξαφάνιση είδη ψαριών και άλλων ποταμίσιων οργανισμών. Ηδη μεγάλοι πληθυσμοί ψαριών έχουν βρει το θάνατο,
Στις 3 Μάρτη, η Αυτόνομη Διοίκηση είχε προειδοποιήσει για «ανθρωπιστική καταστροφή ως αποτέλεσμα της παραβίασης του τουρκικού κράτους με τη στάθμη των υδάτων του ποταμού Ευφράτη» και ότι αυτό «αποτελεί απειλή για 9 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν κοντά σε αυτόν και στις όχθες της».
Το τουρκικό κράτος έχτισε 6 φράγματα στον ποταμό Ευφράτη, ένα από τα οποία είναι το φράγμα Atatürk, ένα από τα μεγαλύτερα φράγματα στη Μέση Ανατολή. Από την κατακράτηση των υδάτων από το φράγμα Ατατούρκ , η περιοχή είχε χάσει, τον Αύγουστο του 2020 περίπου 14 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού.
Το φράγμα Ατατούρκ, στο Ευφράτη, είναι το μεγαλύτερο φράγμα, του σχεδίου GAP, παράγει 2.400 MW, το ένα τρίτο της συνολικής ενέργειας του προγράμματος GAP, και αρδεύει μισό εκατομμύριο εκτάρια γης.
Μιλώντας στο πρακτορείο ειδήσεων ANHA, ο Mihemed Terbuş, διευθυντής του Φράγματος Τισχρίν δήλωσε:
«Λόγω των βρώμικων πολιτικών που εφαρμόζει το τουρκικό κράτος, μπορεί να προκύψει ανθρωπιστική κρίση. Ασθένειες όπως η χολέρα μπορούν να εξαπλωθούν. Οι ανάγκες σε νερό των ανθρώπων καλύπτονται από τον ποταμό. Οι γεωργικές περιοχές θα στεγνώσουν ξανά. Φέτος δεν υπήρχε αρκετή βροχή. Οι ώρες κατά τις οποίες παρέχεται ηλεκτρισμός μειώθηκαν. Το ποτάμι είναι πολύ μολυσμένο».
Η στάθμη του φράγματος Τισχρίν έχει ήδη μειωθεί κατά 4 μέτρα ενώ συνεχίζει να μειώνεται κατά περίπου 10 cm την ημέρα.
Στις 15 Μάρτη οι στηριζόμενες από τους Τούρκους ισλαμοφασίστες της Faylaq al-Majd διέκοψαν τη ροή των νερών του ποταμού Qeremox που διαρρέει το Κομπανί, προκειμένου να αποτρέψουν τους αγρότες της περιοχής να αρδεύσουν τα χωράφια τους. Ο ποταμός είναι η μόνη πηγή νερού για τους αγρότες της περιοχής.
Η τουρκική κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την διεθνή θέση του ποταμού Ευφράτη και τον θεωρεί «εθνικό» ποτάμι που υπόκειται στην κυριαρχία του. Το μέρος του Ευφράτη που διαρρέει τη Συρία το ονομάζει «νερό πέρα από τα σύνορα».
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με απάθεια και αδιαμαρτύρητα το συστηματικό έγκλημα που διαπράττεται. Ενθαρρυμένο από αυτή την σιωπή το τουρκικό κράτος συνεχίζει να παίζει με τις ζωές των ανθρώπων.
Οι «ευαίσθητες» δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν τη διάπραξη του εγκλήματος, δεν αφορά για την ώρα τα σχέδιά τους και την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους.
Η Ρωσία, το Ιράν και η κυβέρνηση της Δαμασκού, βολεύονται για την ώρα από το χτύπημα των κουρδικών πληθυσμών και ελπίζουν στην αποδυνάμωση της Αυτόνομης Αυτοδιοίκησης.
Ο πόλεμος του νερού
Οι πηγές του Τίγρη και του Ευφράτη, όπως και οι σπουδαιότεροι παραπόταμοι του Ευφράτη, βρίσκονται στο τουρκικό έδαφος και μάλιστα διασχίζουν εδάφη τα οποία κατοικούνται κύρια από τους Κούρδους.
Ο Ευφράτης έχει συνολικό μήκος 2.760 χιλιόμετρα, πηγάζει από την περιοχή της Τουρκικής Αρμενίας, διασχίζει όλο το βόρειο Κουρδιστάν (Τουρκία), περνάει στη Συρία, δυτικά του Κομπανί, μετατρέποντας ένα μεγάλο μέρος της ερήμου σε εύφορη γη, και νοτιοανατολικά περνάει στο Ιράκ, όπου συνεχίζει την ζωογόνα πορεία του και στα τελευταία χιλιόμετρα της διαδρομής του χύνεται στον Περσικό Κόλπο, αφού ενωθεί με τον άλλο γίγαντα, τον Τίγρη ποταμό.
Ο Τίγρης έχει μήκος 1.850 χιλιόμετρα, πηγάζει από τα όρη του βόρειου Κουρδιστάν, διασχίζει τα εδάφη του Κουρδιστάν, διέρχεται από ένα βορειοανατολικό άκρο της Ροζάβα στη Συρία και απλώνεται στη πεδιάδα της Μεσοποταμίας, στο Ιράκ, μέχρι να ενωθεί με τον Ευφράτη.
Ο Ευφράτης μαζί με τον Τίγρη ουσιαστικά είναι ο λόγος ύπαρξης της Συρίας και του Ιράκ. Χωρίς αυτά τα δυο ποτάμια οι δύο χώρες θα είχαν μετατραπεί σε μια τεράστια άγονη και ακατοίκητη έρημο.
Μέσα στην ευρύτερη «πυριτιδαποθήκη» της Ανατολικής Μεσογείου, η Τουρκία παίζει έναν βασικό και επικίνδυνο ρόλο. Η αστική τάξη της Τουρκίας ποτέ δεν παραιτήθηκε από την διεκδίκηση των εδαφών της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τον έλεγχο των δρόμων του πετρελαίου, τα ενεργειακά κοιτάσματα, το Αιγαίο. Τουρκικά στρατεύματα υπάρχουν και δρουν έξω από την Τουρκία σε τρεις ξένες χώρες: Στην Κύπρο, στρατεύματα κατοχής από το 1974, στο Ιράκ μπαινοβγαίνουν κυνηγώντας Κούρδους αντάρτες του PKK και στο συριακό έδαφος με την κατάληψη και κατοχή συριακών εδαφών, με πρόσχημα την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και στόχο τους Κούρδους της Ροζάβα.
Σημαντικό υπερόπλο στην υλοποίηση των τουρκικών σχεδίων είναι ο έλεγχος του νερού.
Η 50χρονη Αντιλλά Φινχαάν ελέγχει τη γη της στην Αλ Λατιφίγια, στο Ιράκ, τον Ιούλη του 2009. Τα φράγματα στη Συρία και την Τουρκία σε συνδυασμό με μια διετή ξηρασία συρρίκνωσαν τον Ευφράτη και μαζί εξαφάνισαν καλλιέργειες και γόνιμη γη. (φωτό Hadi Mizban / AP)
Η Τσιλέρ εκφράζοντας τον τρόπο που σκέπτεται η Άγκυρα, δήλωνε τον Νοέμβρη του 1993:
«Η Τουρκία δεν θέλει να χρησιμοποιήσει τίποτα εναντίον κανενός. Όμως το δικαίωμα και η δυνατότητα αυτή είναι της Τουρκίας. Διότι σε όλα τα μέρη του κόσμου απ’ όπου αναβλύζει το νερό, το δικαίωμα χρήσης του ανήκει στην χώρα εκείνη. Η Τουρκία δεν θα παραιτηθεί από το δικαίωμα χρήσης του νερού, όμως θέλουμε να δώσουμε και στους φίλους μας. Οσο διαρκούν οι καλές σχέσεις μας τους γείτονές μας, θα τους δίνουμε».
Είχε προηγηθεί «χιουμοριστική» δήλωση – παρατήρηση του Ντεμιρέλ τον Γενάρη του 1993 στη Δαμασκό:
«Αν η Συρία επιθυμεί διαμοιρασμό των υδάτων, δεν υπάρχει λόγος να μην αποδεχθεί και διαμοιρασμό των πετρελαίων της με τους γείτονές της».
Το σοβαρό πρόβλημα για τη Συρία και το Ιράκ που αποτελεί και η ποιότητα του νερού που καταλήγει σ’ αυτές, αφού τα νερά των τουρκικών αρδεύσεων που επιστρέφουν στις κοίτες των ποταμών επιβαρυμένα με λιπάσματα, μεταλλικά άλατα και φυτοφάρμακα, περιγράφηκε από τον εκπρόσωπο του GAP, Νεσμετίν Σαφάογλου, στα εγκαίνια της πρώτης σήραγγας (9.11.1994), ο οποίος δήλωσε:
«Κρατάμε τα μισά και τους δίνουμε τα μισά. Μοιραζόμαστε τα νερά σαν αδέλφια!».
