Σε συμφωνία δημιουργίας ενός τριμερούς μηχανισμού ελέγχου και διασφάλισης της εκεχειρίας στη Συρία βρίσκονται Ρωσία, Τουρκία και Ιράν, σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu. Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ των σύρων ανταρτών και εκπροσώπων του σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ είναι έτοιμες να καταλήξουν σε μια «τελική ανακοίνωση», δήλωσε ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία Στάφαν ντε Μιστούρα λίγο πριν από την έναρξη της δεύτερης ημέρας των συνομιλιών στην Αστάνα.
«Βρισκόμαστε κοντά σε μια τελική ανακοίνωση. Διεξάγονται πολύ έντονες διαπραγματεύσεις, διότι δεν πρόκειται απλώς για ένα κομμάτι χαρτί. Πρόκειται για τον τερματισμό των εχθροπραξιών», δήλωσε ο Ντε Μιστούρα, εκτιμώντας ότι οι συζητήσεις ενδέχεται να ολοκληρωθούν ήδη σήμερα Τρίτη.
Η Ρωσία για πρώτη φορά πρωταγωνιστεί στην περιοχή (εκτός οι ΗΠΑ)
Οι εξελίξεις στην Αστάνα επιβεβαιώνουν, ότι η Ρωσία έχει αναλάβει κεντρικό, ίσως τον κεντρικό, ρόλο στην περιοχή.
Είναι η πρώτη φορά που σημειώνονται τόσο σημαντικές εξελίξεις στη Μ. Ανατολή με την Ρωσία σε πρωταγωνιστικό ρόλο και τις ΗΠΑ να απουσιάζουν, εντυπωσιακό δείγμα των νέων καιρών που οδεύει ο κόσμος που αναδύεται.
Σημαντικό, πάντως, αρνητικό σημείο των Συριακών εξελίξεων είναι η απουσία των Κούρδων από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων της Αστάνα, προφανώς κατ’ απαίτηση της Τουρκίας.
Να σημειώσουμε ότι οι ίδιοι παρατηρητές θεωρούν λάθος της Ρωσίας τον αποκλεισμό των Κούρδων και το γεγονός ότι η Ρωσία υπέκυψε σε σχετικές πιέσεις της Τουρκίας.
Η Ρωσοτουρκική προσέγγιση, έλεγαν οι ίδιοι κύκλοι, είναι εύθραυστη και χρησιμοποιείται από τον Ερντογάν για να χαλαρώσει τις πιέσεις στο καθεστώς του και για να ανακουφιστεί από την διπλή αντίδραση Κούρδων και φανατικών ισλαμιστών, τους οποίους αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει, ενώ τους Κούρδους επιχειρεί τον κατά μέτωπο διωγμό τους.
Οι δυσκολίες της εκεχειρίας
Πάντως, η αντιπροσωπεία των σύρων ανταρτών δεν σκοπεύει να υπογράψει την τελική ανακοίνωση, δήλωσε ο εκπρόσωπός τους Γεχία αλ Αρίντι στους δημοσιογράφους.
«Η ανακοίνωση θα εκδοθεί από τη Ρωσία, την Τουρκία και ίσως από το Ιράν. Δεν σημαίνει ότι θα υπογραφεί από τις δύο πλευρές (από τη συριακή κυβέρνηση και την αντιπολίτευση)», πρόσθεσε. «Δεν πιστεύω ότι θα είναι τόσο ισχυρή η ανακοίνωση ώστε να μπορέσει να πάει στον ΟΗΕ», κατέληξε ο Αλ Αρίντι.
Βασικό σημείο των διαπραγματεύσεων στην Αστάνα είναι τα στοιχεία του μηχανισμού που θα διασφαλίσει ένα καθεστώς εκεχειρίας, δήλωσε μια πηγή από τη συριακή αντιπολίτευση στο Sputnik. Η ίδια πρόσθεσε ότι οι εγγυήτριες δυνάμεις, και κυρίως η Ρωσία, φροντίζουν η εκεχειρία να γίνει σεβαστή, όμως αυτό δεν είναι αρκετό.
Εξάλλου, η ένοπλη συριακή αντιπολίτευση δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις στη Γενεύη, που θα πραγματοποιηθούν τον Φεβρουάριο, αν οι συζητήσεις στην Αστάνα έχουν θετικά αποτελέσματα, σύμφωνα με τον Αμπού Ζέιντ.
Έπειτα από δύο ημέρες διαπραγματεύσεων το αρχικό προσχέδιο της ανακοίνωσης περιλαμβάνει μόνο την ανάγκη να υπάρξει πολιτική λύση στη Συρία και να υπογραμμιστεί η ανάγκη να διασφαλιστεί η εκεχειρία, που κηρύχθηκε στις 30 Δεκεμβρίου.
«Αν οι εγγυήτριες δυνάμεις επιθυμούν την επιτυχία αυτής της συνάντησης, θα πρέπει να κάνουν περισσότερα στο πεδίο», σχολίασε ο Ζέιντ. «Υπάρχουν δεσμεύσεις από τη ρωσική πλευρά ότι θα ενισχύσουν την εκεχειρία στις περιοχές που υπάρχουν συνεχείς παραβιάσεις, όμως περιμένουμε κάτι περισσότερο από απλές ανακοινώσεις», εξήγησε.
Πηγή της αντιπροσωπείας των ανταρτών επεσήμανε από την πλευρά της ότι γίνονται συζητήσεις για ένα προσχέδιο τελικού κειμένου με τους Τούρκους.
Από την άλλη, πηγή της συριακής κυβέρνησης επεσήμανε ότι γίνονται διαβουλεύσεις ώστε να ξεπεραστούν τα εμπόδια που θέτει η Τουρκία, η οποία προσπαθεί να εισαγάγει στοιχεία πέρα από το πλαίσιο της Αστάνας.
Στο προσχέδιο της ανακοίνωσης της Δευτέρας περιλαμβάνεται μία παράγραφος που αναφέρει ότι οι τρεις δυνάμεις (Τουρκία, Ρωσία, Ιράν) θα εξετάσουν το ενδεχόμενο να δημιουργήσουν «έναν τριμερή μηχανισμό για να ελέγχει και να διασφαλίζει την πλήρη εφαρμογή της εκεχειρία, να αποτρέπει οποιαδήποτε πρόκληση και να καθορίζει όλους τους όρους».
Παρ’ όλα αυτά διπλωμάτες επισημαίνουν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές μεταξύ των τριών δυνάμεων, κυρίως σε ό,τι αφορά τη διατύπωση.
Επίσης δεν είναι ξεκάθαρο αν η Ρωσία θα μπορέσει να ασκήσει πίεση στο Ιράν, ώστε να αναγκάσει τις πολιτοφυλακές του στο πεδίο να συμμορφωθούν με τους όρους της εκεχειρίας στα περίχωρα της Δαμασκού.
Σκληρή με το Ιράν, ηπιότερη με τη Ρωσία η συριακή αντιπολίτευση
Ενστάσεις για το τελικό ανακοινωθέν των συνομιλιών της Αστάνα, στο οποίο κατέληξαν Ρωσία, Ιράν και Τουρκία διατηρεί η συριακή αντιπολίτευση, όπως τόνισε ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της, Μοχάμεντ Αλούς.
«Οι Ρώσοι προσπαθούν από μέρος της διαμάχης να γίνουν εγγυητές της εκεχειρίας. Ωστόσο αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα από πλευράς Χεζμπολάχ, Ιράν και συριακού καθεστώτος», είπε ο κ. Αλούς, πολιτικός ηγέτης της ισλαμικής οργάνωσης Τζαΐς Αλ Ισλάμ.
Πρόσθεσε δε ότι αναμένει η Ρωσία να απαντήσει εντός μίας εβδομάδας σε ειδική πρόταση της συριακής αντιπολίτευσης για την εκεχειρία, ενώ υπογράμμισε ότι οι αντάρτες δεν θα επιτρέψουν ποτέ στο Ιράν να έχει λόγο στο μέλλον της Συρίας.
Άλλοι εκπρόσωποι της συριακής αντιπολίτευσης επέκριναν την «αδύναμη» στάση της Τουρκίας, που, σύμφωνα με τους ίδιους, αν και υποστηρίζει τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις, δεν υπερασπίστηκε με σθένος τις θέσεις τους.