Στα πρόθυρα ενός εξαιρετικού επιστημονικού ευρήματος βρίσκεται η Κούβα σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times: Τη μαζική παραγωγή εμβολίων κατά του κορονοϊού, τα οποία, φυσικά, δημιουργήθηκαν στο νησί. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, ένα εκ των τεσσάρων εμβολίων που αναπτύχθηκαν από επιστήμονες της Κούβας μπαίνει στη διαδικασία των τελικών δοκιμών τον Μάρτη.
Εάν το εμβόλιο αποδειχτεί αποτελεσματικό, η χώρα, όχι μόνο θα καταφέρει να εμβολιάσει όλο τον πληθυσμό της, αλλά και θα ξεκινήσει να εξάγει το εμβόλιο σε άλλες χώρες, μέχρι το τέλος του 2021. Επιπλέον θα πρόκειται για μια μεγάλη νίκη της κυβέρνησης της Κούβας αλλά και ένα σημαντικό εργαλείο για την ανάκαμψη της οικονομίας, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες χτυπημένη από το μακροχρόνιο εμπάργκο, αναφέρουν οι New York Times, τονίζοντας πως «η Κούβα μπορεί να υπερηφανεύεται για το δημόσιο σύστημα υγείας της, ωστόσο το εμβόλιο εκ των άλλων θα συμβάλλει τα μέγιστα στην ενδυνάμωση του κύρους της διεθνώς».
Το εμβόλιο, το οποίο θα μπει στη τελική φάση των δοκιμών, ονομάζεται «Soberana (κυρίαρχος) 2». Το όνομα αποτελεί μια νύξη, στην υπερηφάνεια των πολιτών της Κούβας για την αυτονομία της χώρας τους, που βρίσκεται στο στόχαστρο των ΗΠΑ. «Δεν είναι μόνο ιατρική και ανθρωπισμός. Είναι μια τεράστια οικονομική ευκαιρία, εάν καταφέρουμε να ελέγξουμε τον ιό», δηλώνει ο Richard Feinberg, Κουβανός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. «Δε θα είναι μόνο μια άμεση πηγή εισοδήματος, αλλά, μια ισχυρή ώθηση στη φήμη του ιατρικού-φαρμακευτικού τομέα της Κούβας. Η ώθηση αυτή, θα οδηγήσει στην αγορά και άλλων ιατρικών προϊόντων, που έχει αναπτυχθεί από την Κούβα», συνέχισε ο καθηγητής.
Σημειώνεται μάλιστα ότι, ήδη, στην Κούβα, υπάρχουν πληροφορίες ότι το κράτος επρόκειτο να εμβολιάσει τους τουρίστες, εάν όλα πάνε καλά στις τελικές δοκιμές του εμβολίου. Ο Vicente Vérez, ένας εκ των επιστημόνων που ηγείται της ερευνητικής ομάδας, που έφτασε στην ανάπτυξη του εμβολίου, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι: «H Κούβα, θα παρέχει εμβολιασμούς σε όλους τους τουρίστες που θα έρχονται εδώ».
Αν και η κυβέρνηση της χώρας δεν έχει προβεί ακόμα σε συγκεκριμένες ανακοινώσεις επί του θέματος, ένα σημαντικό ζήτημα που την απασχολεί είναι το διάστημα των δύο εβδομάδων που μεσολαβούν ανάμεσα στις τρεις δόσεις του εμβολίου.«Από το να μείνουν στο νησί 1.5 μήνα, οι τουρίστες, μπορούν απλά να κάνουν την πρώτη δόση του εμβολίου στην Κούβα, και να βάλουν «στις αποσκευές τους», τις άλλες δύο δόσεις για να τις κάνουν στη χώρα τους», αναφέρουν επιστήμονες. Οι New York Times σημειώνουν πως καθώς η χώρα βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση, ο «εμβολιαστικός τουρισμούς» μοιάζει και ως σχέδιο για την ανάπτυξη του τουρισμού στο νησί, που θα φέρει και σημαντικά έσοδα. Οι Κουβανοί επιστήμονες τονίζουν πως φυσικά τα χρήματα είναι σημαντικά, όμως στόχος είναι και η διασφάλιση της υγείας. «Δεν είμαστε πολυεθνική, ώστε το κέρδος μας να είναι η μόνη προτεραιότητα. Εμείς θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα υγιές περιβάλλον, από εκεί και πέρα, τα χρήματα, είναι συνέπεια από τις εφευρέσεις μας».
Παράλληλα, οι επιστήμονες της χώρας, υποστηρίζουν ότι, η κυβέρνηση, ενδεχομένως να παρέχει και αρκετές δόσεις σε άλλες φτωχές χώρες. Άλλωστε, η Κούβα, είναι γνωστή για την «παράδοση» της, να δωρίζει ιατρικά προϊόντα και να στέλνει ιατρούς σε διάφορες χώρες ανά την υφήλιο, αποβλέποντας στην ενδυνάμωση των διεθνών σχέσεων της χώρας με αρκετά κράτη. «Πάντα η Κούβα δωρίζει εμβόλια. Πάντα βοηθάμε τις άλλες χώρες», δηλώνει στο ίδιο μήκος κύματος ο Gerardo Guillén, ένας επιστήμονας, ο οποίος, με την ομάδα του, έχει αναπτύξει τα δύο εκ των τεσσάρων εμβολίων, στο κρατικό, Center for Genetic Engineering and Biotechnology.
Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα των New York Times, η Κούβα, συνηθίζει να επενδύει πολλά χρήματα στη βιοτεχνολογία και την ιατρική. Η συγκεκριμένη στρατηγική, αποτελούσε μέρος του γενικότερου σχεδίου του Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος απέβλεπε στην αυτάρκεια του νησιού. Άλλωστε, το εμπάργκο από τις ΗΠΑ, δυσκόλευε ιδιαίτερα την προσπάθεια της Κούβας ώστε να προμηθευτεί ιατρικά-φαρμακευτικά προϊόντα, τα οποία παράγονταν εκτός του νησιού. Οι επενδύσεις στο δημόσιο σύστημα της χώρας, συνέβαλαν σημαντικά στη δημιουργία δεκάδων ιατρικών ερευνητικών κέντρων και ασφαλώς, σε ένα «πλεόνασμα» ιατρών, σε σημείο που η φτωχή Κούβα, βρισκόταν σε σημείο, να μπορεί να βοηθήσει και άλλες χώρες, στέλνοντας ιατρούς.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως, το 2019, ο τουρισμός της Κούβας, απέδωσε περίπου 2.7 δισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία της χώρας, ενώ, οι ιατροί, επί πληρωμή, που είχε «δανείσει», η Κούβα, προς άλλες χώρες, απέδωσαν 5.4 δισεκατομμύρια δολάρια. Επίσης, ο τομέας της βιοτεχνολογίας του νησιού, αναπτύσσεται συνεχώς. Το αποτέλεσμα, μπορεί να δοθεί με ένα απλό παράδειγμα: Η Κούβα, παράγει 8/12 εμβόλια που γίνονται στα παιδιά της χώρας και εξάγει εμβόλια σε παραπάνω από 30 χώρες. «Η βιοτεχνολογία της Κούβας, είναι «οδοστρωτήρας». Τα όσα έχει καταφέρει είναι αδιαμφισβήτητα και απίστευτα», δηλώνει ο Gail Reed, ο αρχισυντάκτης του MEDICC Review, ενός επιστημονικού περιοδικού της Κούβας. «Η ανάπτυξη καινοτόμων θεραπιών, όπως για παράδειγμα, η εφεύρεση ενός εμβολίου κατά του καρκίνου του πνεύμονα, το οποίο βρίσκεται σε δοκιμές που πραγματοποιούνται σε αντικαρκινικό ινστιτούτο της Νέας Υόρκης», συνεχίζει.
«Μερικές φορές, οι άνθρωποι, όταν ακούνε κάτι για την Κούβα, νομίζουν ότι οι Κουβανοί το μόνο που κάνουν είναι να έχουν ναρκωτικά στο γκαράζ τους και να τα δίνουν σε όποιον βρουν, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια» , αναφέρει η Candace Johnson, πρόεδρος στο αντικαρκινικό ινστιτούτο Roswell Park’s. «Αυτό που πραγματικά κάνουν, είναι να καταφέρνουν να αναπτύσσουν ιατρικά προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας, όπως κάνουν και άλλες χώρες στον πλανήτη. Τα προϊόντα τους, πληρούν όλες τις προϋποθέσεις και το ίδιο ασφαλώς συμβαίνει και με το εμβόλιο κατά του καρκίνου του πνεύμονα».
Ασφαλώς, πέρα από τις επιστημονικές ανακαλύψεις της Κούβας, υπάρχουν και οι πολιτικές αποφάσεις των ΗΠΑ. Η ανάπτυξη του εμβολίου, ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, όταν η κυβέρνηση Τραμπ, συνεχώς «σκλήραινε» τις κυρώσεις προς την Κούβα. Οι επιστήμονες, δεν είχαν τη δυνατότητα να αγοράσουν τον εξοπλισμό και τις πρώτες ύλες που χρειάζονταν, αλλά και τα απαραίτητα εργαλεία, ώστε να ελέγχουν την ποιότητα των εμβολίων που παρήγαγαν. Παρ’ όλα αυτά, όπως δηλώνει ο Mitchell Valdes Sosa, διευθυντής του Cuban Neurosciences Center, «οι Κουβανοί, όχι μόνο μπορούν να κάνουν τα παλιά αυτοκίνητα να ξαναδουλέψουν, μπορούν να κάνουν και τον παλιό ιατρικό εξοπλισμό, 20ετίας, να λειτουργήσει ξανά».
Οι ιατροί της χώρας λοιπόν, τα κατάφεραν, και ο «κυρίαρχος 2», κατάφερε να περάσει επιτυχώς από δύο φάσεις δοκιμών. Η τρίτη φάση, η οποία όπως προαναφέρθηκε, θα ξεκινήσει από τον επόμενο μήνα, θα περιλαμβάνει τον εμβολιασμό περίπου 150.000 ανθρώπων στην Κούβα και το Ιράν, ενώ, ενδιαφέρον να συμμετάσχει στις κλινικές δοκιμές του εμβολίου, έχει δείξει και το Μεξικό. Όπως λοιπόν το εμβόλιο που αναπτύχθηκε από τη Novavax, εταιρεία των ΗΠΑ, το εμβόλιο της Κούβας, βασίζεται σε πρωτεϊνες, οι οποίες, εμπεριέχουν «πληροφορίες» του κορονοϊού. Ο εμβολιασμός, γίνεται με τρεις δόσεις και μεταξύ των δόσεων, πρέπει να υπάρχει χρονική απόσταση δύο εβδομάδων.
Επιπροσθέτως, σε αντίθεση με τα εμβόλια των Moderna και Pfizer, τα οποία χρησιμοποιούν μια διαφορετική τεχνολογία αυτή του RNA, δεν χρειάζεται να φυλάσσεται σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα θετικό και ενθαρρυντικό για φτωχές χώρες, που δεν έχουν τη δυνατότητα να έχουν τέτοιου είδους συσκευές ψύξης. «Το εμβόλιο είναι πάρα πολύ ασφαλές, με ελάχιστες παρενέργειες», δήλωνε ο Verez, με τους επιστήμονες του νησιού βέβαια, να μην προβαίνουν σε δημοσίευση της αποτελεσματικότητας του, μέχρι να ολοκληρωθούν όλες οι απαραίτητες δοκιμές. Δεν έχει γίνει βέβαια σαφές ακόμη, εάν το εμβόλιο προστατεύει από όλες τις καινούριες μεταλλάξεις του κορονοϊού. Η κυβέρνηση όμως της χώρας είναι υπερήφανη και αισιόδοξη τόσο για τις τελικές δοκιμές, όσο και για τη μετέπειτα παραγωγή του εμβολίου, υποστηρίζοντας ότι, καθίσταται δυνατή η παραγωγή 100 εκατομμύριων δόσεων μέσα στο 2021, ένας αριθμός, ο οποίος είναι υπεραρκετός ώστε να καλύψει το σύνολο του πληθυσμού της χώρας και τους τουρίστες που θα την επισκεφθούν.
Το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσει η Κούβα, ώστε να καταφέρει τόσο μεγάλη παραγωγή, είναι ένα: Λόγω των κυρώσεων από τις ΗΠΑ και του εμπάργκο, δε διαθέτει τη δυνατότητα να αγοράσει τους απαραίτητους εξοπλισμούς ώστε να παράγει τόσα πολλά εμβόλια. «Ίσως να μην έχουμε την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουμε αρκετά φιαλίδια για να βάλουμε μέσα τις 100 εκατομμύρια δόσεις», δήλωσε ο José Luis DiFabio, πρώην αντιπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην Κούβα. «Ακόμα και να έχεις τον εξοπλισμό, θα πρέπει να έχεις την οικονομική δυνατότητα να κάνεις τις απαραίτητες επιδιορθώσεις εάν υπάρχει μια βλάβη. Ή για παράδειγμα, μπορεί να σου πάρει έναν μήνα, για να κάνεις κάτι που θα έκανες σε μια εβδομάδα, αν είχες την οικονομική δυνατότητα», συνεχίζει ο José Luis DiFabio.
* Με πληροφορίες από τους New York Times