Ο βουλευτής του Die Linke Fabio de Masi σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για συνασπισμό στη Γερμανία, η εξέγερση εντός του SPD, και τι σημαίνει όλο αυτό για την αριστερά της χώρας.
Τέσσερις μήνες μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές της Γερμανίας, το πιο ισχυρό κράτος της Ευρωζώνης παραμένει χωρίς κυβέρνηση. Το Σεπτέμβριο, και τα δυο μέλη του μεγάλου συνασπισμού – η AngelaMerkelαπό τη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) και ο Martin Schulz από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) – έχασαν έναν σημαντικό αριθμό εδρών. Αυτό άνοιξε δρόμο για αυξημένη πολιτική επιρροή του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Αρχικά, το SPD απάντησε σε αυτά τα αποτελέσματα με το να επιμένει πως δε θα κυβερνούσε με την κεντροδεξιά ξανά. Αλλά, καθώς οι μήνες περνούν, και άλλοι σχηματισμοί του συνασπισμού έχουν ναυαγήσει, η αποφασιστικότητα έχει μειωθεί. Τώρα ο επιβλητικός συνασπισμός (γνωστός ως GroKo, συντομογραφία για GroßeKoalition) έχει επιστρέψει στο τραπέζι, με μια συγκέντρωση του SPDνα ψηφίζει με μικρή διαφορά για άνοιγμα των διαπραγματεύσεων.
Αλλά αυτή τη φορά εκεί γύρω φαίνεται να υπάρχει σημαντική αντίσταση μέσα στο κόμμα σε μια συμφωνία, με τη νεαρή πτέρυγα JUSOS να ηγείται μιας καμπάνιας για να την απορρίψει. Ο σκοπός τους έχει ενισχυθεί από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις στη Γερμανία, που δείχνουν ότι το SPD πέφτει ακόμη περισσότερο και μόλις τέσσερις μονάδες μπροστά από την ακροδεξιά.
Επομένως, τι σημαίνει όλο αυτό για τη Γερμανική Αριστερά; Και πώς μπορεί το DieLinke, αποδεχόμενο το ίδιο ένα απογοητευτικό αποτέλεσμα εκλογών, να απαντήσει στην κατάσταση; Η Julia Damphouse μιλά με τον βουλευτή του Die Linke Fabio de Masi για τις τελευταίες εξελίξεις.
Στην κατεύθυνση του Συνασπισμού
JD: Καθώς η κάλυψη του Τύπου στην αγγλική γλώσσα είναι μικρή από τις εκλογές της Γερμανίας το Σεπτέμβριο, θα μπορούσατε να δώσετε μια επισκόπηση σχετικά με το τι έχει συμβεί ειδικά όσον αφορά στις συζητήσεις για συνασπισμό;
FD: Το πρώτο αξιοπρόσεκτο αποτέλεσμα των εκλογών ήταν η Εναλλακτική για τη Γερμανία, που έφτασε δυνατά στο 13 τοις εκατό. Δεν υπήρχε ξεκάθαρη πλειοψηφία για την AngelaMerkel, οπότε επιχείρησε να σχηματίσει ένα συνασπισμό «Τζαμάικα» ανάμεσα στη δική της συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ένωση, το φιλελεύθερο Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP), και του Πράσινους. Το όνομα προέρχεται από τα χρώματά τους συνδυασμένα: μαύρο, κίτρινο και πράσινο αντίστοιχα. Μετά από σχεδόν έναν μήνα διαπραγματεύσεων, το FDP αποφάσισε να αποσυρθεί από τις διαπραγματεύσεις. Η εντύπωσή μου ήταν ότι ήθελαν να χρησιμοποιήσουν το πλεονέκτημά τους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να αναγκάσουν τη Merkelνα παραιτηθεί. Με το να βγουν δυνατά εναντίον της Merkel, αυτό τους επέτρεψε να γίνουν ελκυστικοί σε παραδοσιακούς ψηφοφόρους της δεξιάς πτέρυγας που έχουν μετακινηθεί προς το AfD.
Ενώ αυτές οι διαπραγματεύσεις βρίσκονταν σε εξέλιξη, ο MartinSchulz, ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), απέκλεισε την είσοδο και πάλι σε κυβέρνηση σε ένα νέο μεγάλο συνασπισμό. Αντιθέτως, θέλησε να ανανεώσει τη θέση της σοσιαλδημοκρατίας ως την επίσημη αντιπολίτευση. Τώρα, όμως, που η πιθανότητα ενός συνασπισμού «Τζαμάικα» είναι εκτός τραπεζιού, ο μοναδικός άλλος εφικτός διακανονισμός είναι ένας μεγάλος συνασπισμός. Την προηγούμενη βδομάδα το SPDδιοργάνωσε εθνικό συνέδριο, και εκεί μια μικρή πλειοψηφία εκπροσώπων, το 56 τοις εκατό, ψήφισαν να προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις για συνασπισμό με το CDU.
Υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι ανεπτυγμένοι από εκείνους στο SPDπου υποστηρίζουν την είσοδο στις διαπραγματεύσεις για συνασπισμό. Ο πρώτος είναι ότι φοβούνται πως το να μην μπουν στις διαπραγματεύσεις θα σημαίνει γρήγορες εκλογές, πιθανόν τον Απρίλη, που θα κάνει το SPDνα πάρει ένα ακόμη χειρότερο αποτέλεσμα από το ιστορικά χαμηλό τους 20 τοις εκατό το Σεπτέμβριο. Οι αξιωματούχοι του κόμματος ανησυχούν, δικαίως αλλά με κυνικό τρόπο, ότι θα χάσουν τις δουλειές τους. Δεύτερον, γνωρίζουν ότι το να μην μπουν στην κυβέρνηση θα σημαίνει προηγουμένως πως υπουργοί σε υψηλές θέσεις θα είναι πάλι απλά τακτικά μέλη του κοινοβουλίου. Τρίτον, νομίζουν ότι η Merkel βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο, ότι το CDU θα είναι απελπισμένο να σχηματίσει έναν κυβερνητικό συνασπισμό και ότι το SPD θα μπορέσει να υπαγορεύσει τους όρους της συμφωνίας υπέρ του.
Έχουν υπάρξει κάποιες προχωρημένες κουβέντες, όπου συζητήθηκαν πιθανοί όροι της συμφωνίας για συνασπισμό. Δε φαίνεται ότι οι Σοσιαλδημοκράτες θα κερδίσουν πολύ από το περιεχόμενο. Ένα κομμάτι που διεκδικούν είναι η σταθεροποίηση του ύψους της σύνταξης στο 48 τοις εκατό του μέσου όρου του εισοδήματος που κερδίζει ένας εργάτης κατά τη διάρκεια της εργασιακής του ζωής. Ήταν προηγουμένως 53 τοις εκατό κάτω από μια συντηρητική κυβέρνηση και, στην πραγματικότητα, το SPD ήταν υπεύθυνο για τις πολιτικές που την έκοψαν αρχικά.
Ωστόσο, πριν μπορέσει να γίνει κάποια συμφωνία, το ερώτημα του αν το SPD θα μπει σε μεγάλο συνασπισμό θα τεθεί σε ψηφοφορία από όλα τα μέλη του κόμματος. Η νεανική πτέρυγα του SPD (JUSOS) έχει ξεκινήσει μια καμπάνια για να ενθαρρύνει τον κόσμο που αντιτίθεται σε έναν μεγάλο συνασπισμό να μπουν στο κόμμα και να ψηφίσουν ενάντια στις συζητήσεις για συνασπισμό.
JD: Η καμπάνια του JUSOS έχει συγκριθεί με το Momentum, το κίνημα γύρω από τον JeremyCorbyn στο Βρετανικό Εργατικό Κόμμα. Έχει αξία η σύγκριση;
FD: Δε θεωρώ ότι είναι μια έγκυρη σύγκριση. Πρώτα απ’ όλα, δεν υπάρχει Corbynστο SPD. Η ηγετική καμπάνια του Corbyn αντιπροσώπευσε μια πραγματική προοπτική της δραστικής αλλαγής της πολιτικής κατεύθυνσης ενός από τα πιο νεοφιλελεύθερα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη. Ωστόσο, εδώ ο στόχος είναι απλά να αποτρέψουμε άλλον ένα μεγάλο συνασπισμό. Τούτου λεχθέντος, παρά τη διαφορά στο πεδίο εφαρμογής, αυτός είναι ένας από τους πιο έντονους εσωτερικούς διαλόγους μέσα στη γερμανική σοσιαλδημοκρατία εδώ και χρόνια. Δεν είναι κάτι που πρέπει να αγνοήσουμε, αλλά από ολόκληρη την καμπάνια ενάντια σε ένα μεγάλο συνασπισμό λείπει ένα πολιτικό πρόγραμμα. Αυτό είναι το αδύναμο σημείο τους.
JD: Επομένως, η καμπάνια #NoGroKo (δηλαδή όχι στο μεγάλο συνασπισμό) δεν είναι το Momentum. Αλλά υπάρχει καμιά πιθανότητα το SPD να κινηθεί ίσως προς τα αριστερά στο μέλλον;
FD: Ο μόνος τρόπος που θα μπορούσε το SPDνα κινηθεί προς τα αριστερά ήταν αν είχε ένα πολιτικό σχέδιο εκφρασμένο από εκείνους στο SPD που αντιτίθενται στην πολιτική των προηγούμενων μεγάλων συνασπισμών. Δεν είναι αρκετό να πούμε «Όχι στο GroKo», πρέπει να υπάρχει πολιτικό πρόγραμμα. Η αριστερή πτέρυγα της σοσιαλδημοκρατίας δεν έχει εκφράσει ισχυρή κριτική σε σαφή προγραμματισμένα πεδία. Μιλούν μερικές φορές για φορολογική δικαιοσύνη, για παράδειγμα, αλλά υπάρχει ελάχιστη κριτική δέσμευση με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το ρόλο της Γερμανίας σε αυτήν.
Δεν εννοώ ότι δεν υπάρχει επιθυμία για περισσότερες δραστικές θέσεις. Πολλά από τα απλά μέλη του κόμματος υποστηρίζουν τις πολιτικές του DieLinke, αλλά δεν υπάρχει αξιόπιστο πρόσωπο αυτήν τη στιγμή μέσα στο SPDπου να μπορεί να εκπροσωπήσει ένα περισσότερο αριστερό πρόγραμμα. Υπάρχουν άνθρωποι με καλές προθέσεις όπως ο αργηχός της νεολαίας του κόμματος, KevinKühnert, ο οποίος προειδοποιεί ενάντια στην αυτοκαταστροφή του κόμματος μέσω ενός νέου μεγάλου συνασπισμού, αλλά δεν εκφράζει ένα πιο θετικό όραμα για το πώς πρέπει να μοιάζει το SPD. Αυτή η συζήτηση δεν έχει λάβει χώρα ακόμη.
JD: Στις εκλογές του Σεπτέμβρη, το AfD ήρθε τρίτο όσον αφορά στις έδρες. Αν υπήρχε άλλος ένας μεγάλος συνασπισμός, αυτοί θα γίνονταν η επίσημη αντιπολίτευση. Μερικοί το βλέπουν αυτό ως τον ισχυρότερο λόγο για το SPD για να μείνει εκτός. Αν, όμως, το κάνουν, είμαστε καταδικασμένοι σε τέσσερα χρόνια συζήτησης υπό τους όρους του AfD;
FD: Η άνοδος του AfD είναι το αποτέλεσμα της εμφανούς έλλειψης εναλλακτικής στα πολιτικά της Γερμανίας. Το όνομά τους δεν είναι σύμπτωση. Όμως δεν είναι μια πραγματική εναλλακτική στα περισσότερα πεδία, δεν είναι μόνο ρατσιστές αλλά ενάντια στα δικαιώματα των εργατών και υπέρ των περικοπών στους φόρους των πλουσίων. Είναι έξυπνοι, ωστόσο, και προσπαθούν έρθουν κοντά με το παλαιότερο και πιο απομονωμένο κομμάτι του εκβιομηχανισμένου εργατικού δυναμικού της Γερμανίας. Οι πολιτικές των κεντροδεξιών και κεντροαριστερών κομμάτων της Γερμανίας έχουν προετοιμάσει το έδαφος για το είδος της κοινωνικής αναταραχής που το AfD εκμεταλλεύεται. Συνεπώς, το επιχείρημα ότι το SPDπρέπει να μείνει εκτός κυβέρνησης για να αποτρέψει το AfD από το να είναι η αντιπολίτευση, δεν είναι αρκετό. Θα θεωρούνται ακόμη ως η εναλλακτική μέχρι το SPD ή το DieLinke να μπορέσουν να αμφισβητήσουν το πολιτικό καθεστώς.
Όταν ο Schulzεξελέγη για πρώτη φορά αρχηγός του SPD, υπαινίχθηκε την ανατροπή κάποιων μεταρρυθμίσεων της εργατικής αγοράς που εισήγαγε το κόμμα του στο Πρόγραμμα 2010. Ακόμη και η αμυδρή κίνηση σε αυτήν την κατεύθυνση προκάλεσε την αύξηση των ψήφων του κόμματος περίπου 10 τοις εκατό. Ωστόσο, το SPDπαρέμεινε στην κυβέρνηση αντί να χρησιμοποιήσει μια ενδεχόμενη πλειοψηφία με το DieLinke και οι Πράσινοι στο τελευταίο κοινοβούλιο για να διορθώσουν μερικά από τα προηγούμενα λάθη τους, προκαλούν γρήγορες εκλογές και θέτουν το πρόγραμμα. Επομένως, η δημοσιότητα του Schulzήταν απλά προσωρινή. Υπάρχει ένα σημαντικό τμήμα ψηφοφόρων που το SPDθα μπορούσε να εκμεταλλευτεί, που είναι απογοητευμένοι, αλλά που επίσης δεν έχουν γίνει, δυστυχώς, ψηφοφόροι του DieLinke.
Αριστερή αντιπολίτευση
JD: Γιατί το DieLinke έχει αποτύχει να συγκεντρώσει περισσότερους από τους δυσαρεστημένους πρώην ψηφοφόρους του SPD;
FD: Μερικοί ψηφοφόροι, ενώ είναι υπέρ των αιτημάτων μας σε ζητήματα όπως μεταρρυθμίσεις στις συντάξεις και λήξη της παρουσίας του γερμανικού στρατού στο εξωτερικό, δεν πιστεύουν ότι έχουμε τη ικανότητα να θεσπίσουμε όντως τέτοιες πολιτικές. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι άνθρωποι συγκεντρώθηκαν γύρω από τον Corbyn ως τον αρχηγό του Εργατικού Κόμματος, επειδή δεν υπήρχε η προοπτική της αλλαγής της κατεύθυνσης της χώρας. Το DieLinkeδεν έχει αυτήν την ικανότητα. Και από την SahraWagenknecht μέχρι την KatjaKipping εκεί υπάρχει μια ποικιλία διαφορετικών αντιλήψεων πολιτικής στρατηγικής για το κόμμα. Πρέπει να δεχτούμε ότι χάσαμε κάποια από τη μαζική μας απήχηση ως αντικαθεστωτική δύναμη απέναντι στο AfD. Ωστόσο, άλλος ένας μεγάλος συνασπισμός θα μπορούσε να οδηγήσει στη ρήξη εντός του SPD. Το ερώτημα τότε θα γινόταν, μπορούμε να προσελκύσουμε εκείνους που απογοητεύονται ακόμη περισσότερο;
JD: Την τελευταία φορά που μιλήσατε με το Jacobin, αναφέρατε το ενδιαφέρον της SahraWagenknechtγια το σχηματισμό ενός αριστερού λαϊκού κινήματος εμπνευσμένου από την Επαναστατική Γαλλία (FranceInsoumise) του Mélenchon. Θα μπορούσε κάτι σαν αυτό να παρουσιάσει μια νέα ευκαιρία για την Αριστερά στη Γερμανία;
FD: Η SahraWagenknecht έχει δίκιο σε δυο παρατηρήσεις. Η πρώτη είναι ότι κατά την προηγούμενη δεκαετία, έχει γίνει μια μετακίνηση των ψηφοφόρων μακριά από τα κόμματα της Αριστεράς. Περίπου στην αλλαγή της χιλιετίας, οι συνδυασμένες ψήφοι του DieLinke, του SPD και των Πρασίνων σταθερά δημιούργησαν μια πλειοψηφία. Ωστόσο, η πλειοψηφία αυτή δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ, και τώρα, ακόμη κι αν επρόκειτο να θεωρούμε ακόμα ότι οι Πράσινοι είναι μια αριστερή δύναμη, αυτά τα τρία κόμματα δε θα μπορούσαν πλέον να σχηματίσουν πλειοψηφία στην κυβέρνηση.
Δεύτερον, το γεγονός ότι το DieLinke δεν έχει καταφέρει να πείσει εκατομμύρια δυσαρεστημένων πρώην ψηφοφόρους του SPD, και /ή τα μέλη τους, δείχνει ότι χρειάζεται ενός είδους αλλαγή στη στρατηγική για να ειδωθεί το κόμμα ως μια αξιόπιστη εναλλακτική. Το ερώτημα είναι, είμαστε εμείς, το DieLinke ή η Αριστερά γενικά, σε θέση να δημιουργήσουμε ένα φόρουμ για να μιλήσουμε σχετικά με μια αριστερή ανανέωση στη Γερμανία χωρίς να εγκαταλείψουμε το DieLinke ως το μόνο επιτυχημένο κεντροαριστερό κόμμα στη Γερμανία εδώ και δεκαετίες;
Πιστεύω ότι η SahraWagenknechtήθελε να ερευνήσει τις απόψεις του κόσμου πριν προχωρήσει σε περαιτέρω δράση, για να δει αν θα μπορούσε να στείλει ένα σημάδι στα μέλη του SPD, όπως είχε κάνει πιο πριν ο πρώην αρχηγός του SPD, OskarLafontaine. Η πρόθεσή της ήταν να δείξει ότι συζητήσεις σχετικά με το μέλλον της γερμανικής αριστεράς δεν είναι απαραίτητο να γίνονται μόνο εντός των παραμέτρων του DieLinke. Αυτό δε σημαίνει ότι θέλει να σχηματίσει νέο κόμμα, αλλά, αντιθέτως, ότι κατανοεί πως τα μέλη του SPD ίσως να μην επιθυμούν να αλλάξουν σε ένα διαφορετικό κόμμα, όπου δεν είναι εξοικειωμένοι με την εσωτερική δυναμική, και δεν είναι σίγουροι αν είναι ευπρόσδεκτοι.
JD: Ποιες είναι οι προοπτικές για το DieLinke στο κοντινό μέλλον;
FD: Το DieLinke έχει την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί την απογοήτευση που νιώθει ο γερμανικός λαός γενικά σχετικά με το χάος και την αβεβαιότητα αυτών των διαπραγματεύσεων για συνασπισμό. Μπορούμε να κερδίσουμε ανθρώπους με το να τους δείξουμε ότι παραμένουμε συγκεντρωμένοι στα κύρια ζητήματα που επηρεάζουν τις ζωές των ανθρώπων. Είμαστε πολύ επιτυχημένοι όταν έχουμε καθαρές θέσεις στα ζητήματα της στέγασης, των κοινωνικών υπηρεσιών, της προστασίας του εργασιακού χώρου και των συντάξεων.
Ωστόσο, έχουμε τα δικά μας εσωτερικά προβλήματα. Υπάρχουν αγώνες δύναμης μέσα στην ηγεσία του κόμματος. Κάποιοι άνθρωποι εκφράζουν ανησυχίες για τον μεταβαλλόμενο δημογραφικά πυρήνα ψηφοφόρων, που γίνεται νεότερος, πιο αστικός, και πιο ακαδημαϊκός. Και ενώ βεβαίως καλωσορίζουμε νέους ανθρώπους, πρέπει να ανησυχούμε που χάνουμε ψηφοφόρους που βρίσκονται ανάμεσα στους ανέργους, και ανάμεσα στα πιο παραδοσιακά απασχολούμενα μέλη των εργατικών συνδικάτων.
Είμαστε σε μια περίοδο με μια τεράστια ποσότητα δυσαρεστημένων με την πολιτική στη Γερμανία. Στο παρελθόν, το DieLinkeέχει προσπαθήσει να πείσει ανθρώπους πως, αν είχαν ψηφίσει εμάς, οι ζωές τους θα άλλαζαν προς το καλύτερο. Αντιθέτως, χρειάζεται να πούμε πως δεν είναι αρκετό να ψηφίσεις ένα κόμμα. Η θετική αριστερή πολιτική χρειάζεται οι άνθρωποι να σηκώσουν τον αγώνα στην καθημερινή τους ζωή, όπως στις επιθέσεις στα δικαιώματα των εργατών και στην υποχρηματοδότηση των δημοσίων υπηρεσιών. Αυτό που μπορούμε να μάθουμε από το Momentum είναι το να βγούμε στους δρόμους και να εμπλακούμε περισσότερο στις καθημερινές καμπάνιες που επηρεάζουν τις ζωές των ανθρώπων. Χρειαζόμαστε μια αλλαγή στη πολιτική κουλτούρα.
Μετάφραση: Εβίτα Ευσταθίου
Πηγή: Jacobin
