Με τις αμερικανικές οικονομικές κυρώσεις κατά του Ιράν να έχουν αρχίσει να ισχύουν από το πρωί της Τρίτης – σε συνέχεια της απόφασης Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά της Τεχεράνης – η Ευρωπαϊκή Ένωση σημείωσε ότι συνεχίζει να παροτρύνει τις επιχειρήσεις της να επενδύουν στο Ιράν.
Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας του 2015 μεταξύ Ιράν, ΕΕ και ΗΠΑ επί προεδρίας Ομπάμα, το Ιράν θα σταματούσε οποιαδήποτε προσπάθεια για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων με αντάλλαγμα την άρση των πολύχρονων δυτικών κυρώσεων ενάντια στην Ισλαμική Δημοκρατία, απελευθερώνοντας έτσι τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ως προς τις επενδύσεις τους στο Ιράν.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη ενδιέφερε ιδιαίτερα τον ενεργειακό κλάδο, λόγω των μεγάλων αποθεμάτων της χώρας της Ασίας.
Η ισραηλινή κυβέρνηση είχε σταθεί με έντονο επικριτικό τόνο έναντι της συμφωνίας, φοβούμενη ότι το τέλος των κυρώσεων θα υπονόμευε τον μακροπρόθεσμο στόχο της, ο οποίος είναι η αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αποκαλέσει τη συμφωνία τη χειρότερη την οποία έχει συνάψει αμερικανική κυβέρνηση στην ιστορία.
Η ΕΕ προσπαθεί να κρατήσει τη συμφωνία ζωντανή έστω και χωρίς τις ΗΠΑ, ωστόσο τα δύσκολα είναι μπροστά, καθώς οι ΗΠΑ απειλούν με κυρώσεις όσες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις συνεχίσουν να συναλλάσσονται με το Ιράν και να διατηρούν δραστηριότητες στην ισλαμική χώρα. “Η άρση των κυρώσεων που σχετίζονται με τα πυρηνικά είναι κομβικό τμήμα της συμφωνίας”, ανέφερε σε ανακοίνωσή της η ΕΕ. Οι υπουργοί Εξωτερικών των “28” δεσμεύονται να εργαστούν με κατεύθυνση “τη διατήρηση οικονομικών διαύλων με το Ιράν και τη συνέχιση των εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου από πλευράς του Ιράν”.
Η δήλωση επαναβεβαιώνει την πρόθεση της Ένωσης να ενεργοποιήσει ένα “ειδικό καθεστώς” το οποίο θα επιτρέψει στις χώρες – μέλη και στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να συνεχίσουν να συναλλάσσονται με το Ιράν.
Οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στο Ιράν έχουν σημειώσει πραγματική έκρηξη μετά την σύναψη της πυρηνικής συμφωνίας πριν από 2,5 χρόνια. Οι εξαγωγές της ΕΕ στο Ιράν σε αγαθά και υπηρεσίες έφτασαν συνολικά σε αξία τα 10,8 δισεκατομμύρια ευρώ το 2017, ενώ οι εισαγωγές στους “28” από το Ιράν άγγιξαν τα 10,1 δισ.
Τον Ιούλιο, οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών – μελών της ΕΕ είχαν απευθυνθεί μέσω επιστολής στον ομόλογό τους των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, τονίζοντάς του ότι η διατήρηση της υπάρχουσας συμφωνίας “είναι η καλύτερη δυνατή βάση για τις συναλλαγές με το Ιράν”.
Ιράν και ΕΕ προσπαθούν από κοινού τους τελευταίους μήνες να βρουν τρόπους θωράκισης των ευρωπαϊκών εταιρειών από τις αμερικανικές κυρώσεις, στην περίπτωση που συνεχίσουν να επενδύουν στην Ισλαμική Δημοκρατία. Η ΕΕ έχει να χάσει τα περισσότερα από μια επιστροφή στην εποχή των κυρώσεων, καθώς οι αμερικανικές επενδύσεις στο Ιράν είναι ακόμη εξαιρετικά περιορισμένες.
