[ Η γαλλική ηλεκτρονική εφημερίδα Réseau International δημοσιεύει δύο άρθρα αφιερωμένα στο θέμα που απασχολεί συχνά και συνεχώς εντονώτερα την αμερικανική αρθρογραφία: το φάσμα από-δολαριοποίησης της διεθνούς οικονομίας, ως συνέπεια της χρήσης του αμερικανικού νομίσματος ως όπλου οικονομικού ανταγωνισμού και πολιτικής επιβολής. Τα άρθρα επισημαίνουν την επιταχυνόμενη από-δολαριοποίηση δύο μεγάλων οικονομιών, της Κίνας και της Ρωσίας, στα νομισματικά τους αποθέματα και στις συναλλαγές μεταξύ τους αλλά και με τρίτες συναλλασσόμενες μαζί τους χώρες. Τα άρθρα στοιχειοθετούν την διογκούμενη διάσταση του προβλήματος, με την χρήση του δολαρίου και των δυτικών συστημάτων διεθνούς διακίνησης χρήματος (SWIFT) ως όπλων κυρώσεων και πολιτικού εξαναγκασμού.]
Μετάφραση/εισαγωγή Μιχαήλ Στυλιανού
Το τέταρτο τρίμηνο του 2020, η χρήση του δολαρίου στις ρωσικές εξαγωγές μειώθηκε κάτω από το 50% για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία του, χάρη σε μια εκστρατεία με στόχο τη μείωση της ευπάθειας της χώρας στα περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ.
Μια μακροχρόνια εκστρατεία του Κρεμλίνου για τη μείωση της εξάρτησης της Ρωσίας από την χρήση του δολαρίου έχει αποδώσει σημαντικά: το τέταρτο τρίμηνο του 2020, το μερίδιο του δολαρίου στις ρωσικές εξαγωγές ήταν μικρότερο από 50%, αναφέρει το Bloomberg.
Ο κύριος λόγος αυτής της μείωσης είναι οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου, οι οποίες πραγματοποιούν περίπου τα τρία τέταρτα των πληρωμών τους σε ευρώ.
Ο ιστότοπος χρηματοοικονομικών πληροφοριών Investing γράφει, αναφερόμενος σε στοιχεία της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, ότι το 2020 το ευρωπαϊκό νόμισμα χρησιμοποιήθηκε στο 65,3% των κινεζικών πληρωμών στη Ρωσία, από 45,6% το 2019.
Η προτιμώμενη θέση του ευρώ
Από το 2019, το ευρώ είναι το κύριο νόμισμα που χρησιμοποιούν οι Κινέζοι αγοραστές στο εμπόριο με τη Ρωσία.
Το μερίδιο των δολαρίων μειώνεται συνεχώς στους διακανονισμούς μεταξύ των δύο χωρών: 22,7% το 2020 έναντι 38,7% το 2019 και 79,2% το 2017.
Η διαδικασία επιταχύνθηκε το τέταρτο τρίμηνο του 2020: το 83,3% των πληρωμών πραγματοποιήθηκε σε ευρώ και το 10,8% σε δολάρια.
Αποδολαριοποίηση στη Ρωσία
Η Ρωσία έθεσε ως στόχο από το 2014 την από-δολαριοποίηση των συναλλαγών της ενόψει των κινδύνων αποσύνδεσης της από το SWIFT και του παγώματος των ρωσικών επενδύσεων σε αμερικανικά ομόλογα.
Η διαδικασία επιταχύνθηκε καθώς οι κυρώσεις έπεφταν σε χιονοστιβάδα.
Το 2018, η Ρωσία αποφάσισε να απαλλαγεί από σχεδόν όλα τα δολάρια στα αποθέματά της και να αυξήσει το μερίδιο του κινεζικού γιουάν.
«Η Ρωσία δεν έχει θέσει ποτέ ως στόχο την εγκατάλειψη του δολαρίου ως μέσο πληρωμών, ωστόσο η χώρα είναι υποχρεωμένη να προστατευτεί», δήλωσε ο Πούτιν τον Οκτώβριο του 2019.
Σε συνέντευξή του στους Times της Ινδίας, στα μέσα Ιανουαρίου του 2021, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι η Ρωσία συνεχίζει την από-δολαριοποίηση της οικονομίας της σταδιακά εν μέσω νέων αμερικανικών κυρώσεων.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Κίνα στα τέλη Μαρτίου, μίλησε για την ανάγκη μείωσης του κινδύνου των κυρώσεων με την ενίσχυση της τεχνολογικής αυτονομίας, με τη μετάβαση σε διακανονισμούς σε εθνικά και παγκόσμια νομίσματα εκτός του δολαρίου.
«Πρέπει να απομακρυνθούμε σταδιακά από τη χρήση διεθνών συστημάτων πληρωμών ελεγχομένων από την Δύση», ανέφερε σε δημοσιογράφους.
Η Μόσχα τονίζει, ωστόσο, ότι η πολιτική της από-δολαριοποίησης δεν αποσκοπεί στην απαγόρευση της κυκλοφορίας του αμερικανικού νομίσματος, αλλά στη δημιουργία οικονομικά πλεονεκτικών συνθηκών για άλλα νομίσματα.
Κοινή Από-δολαριοποίηση Προτείνει ο Λαβρώφ στην Κίνα
Kατόπιν της εντατικοποίησης των κυρώσεων και της συνέχειας μιας ατλαντικής πολιτικής αντιπαράθεσης, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρώφ πρότεινε στην Κίνα να αυτονομηθεί από το δολάριο και τις παγκόσμιες πλατφόρμες πληρωμών. Εάν επιτύχουν αυτές οι παραινέσεις, θα ήταν ένα σημαντικό βήμα προς την αμφισβήτηση της παγκόσμιας εξουσίας των ΗΠΑ, ιδίως περιορίζοντας την εξωχώρια δικαιοδοσία της αμερικανικής δικαιοσύνης, η οποία κάνει ότι θέλει στον κόσμο προστατεύοντας τα αμερικανικά συμφέροντα.
Με την επιστροφή των Δημοκρατικών στην Προεδρία, οι Ηνωμένες Πολιτείες ενισχύουν την πολιτική αντιπαράθεσης με τις χώρες οι οποίες δεν είναι επαρκώς ευθυγραμμισμένες. Η τελευταία αντίδραση της Ρωσίας, μέσω του υπουργού Εξωτερικών της, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Σε συνέντευξη, ο Λαβρώφ τόνισε την ανάγκη μείωσης του κινδύνου κυρώσεων για την προστασία της τεχνολογικής αυτονομίας της χώρας, με την μείωση του ρόλου του δολαρίου στις διεθνείς πληρωμές, υπέρ των εθνικών νομισμάτων ή νομισμάτων εναλλακτικών του δολαρίου και τερματίζοντας τη χρήση διεθνών δικτύων πληρωμών που υπόκεινται σε Δυτικό έλεγχο.
Συνόδευσε αυτές τις δηλώσεις του με ένα μήνυμα στην Κίνα, η οποία υπόκειται επίσης σε κυρώσεις των ΗΠΑ. Όπως δήλωσε ο Λαβρώφ, αυτή η πραγματικότητα αναγκάζει τη Ρωσία και την Κίνα «να οικοδομήσουν τη δική τους γραμμή οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, έτσι ώστε να μην εξαρτώνται από τα «καπρίτσα» των Δυτικών εταίρων μας.»
Το ενδιαφέρον αυτής της προσέγγισης, που προτείνεται από τη Ρωσία, είναι διττό. Καταρχάς, επιτρέπει αντικειμενικά την ανάπτυξη εθνικών μέσων και, ως εκ τούτου, εγγυάται την αυτονομία της χώρας, η οποία αποτελεί εγγύηση πραγματικής κυριαρχίας.
Δεύτερον, επειδή η ισχύς της Αμερικής οφείλεται και στην προσφυγή της στην εξωχώρια δικαστική δικαιοδοσία, αρχή που επιτρέπει στην αμερικανική δικαιοσύνη να επεμβαίνει σε οποιαδήποτε υπόθεση, οπουδήποτε στον κόσμο, εφόσον ανιχνεύεται οποιαδήποτε σχέση της με τις ΗΠΑ, όπως συναλλαγές με δολάρια, αμερικανικά δίκτυα πληρωμών, ηλεκτρονική αλληλογραφία μέσω Αμερικανού διακομιστή (server) … η απομείωση αυτών των στοιχείων πρόσδεσης στις ΗΠΑ συνεπάγεται τον αφοπλισμό της αμερικανικής δικαιοσύνης έναντι των ξένων επιχειρήσεων και κρατών.
Οποιαδήποτε ενέργεια οδηγεί σε αντίδραση. Η πολιτική κυρώσεων των ΗΠΑ δεν οδηγεί στην ευθυγράμμιση της Ρωσίας, αλλά στην απομάκρυνσή της, στην ενίσχυσή της. Υπό αυτή την έννοια, αυτό είναι ένα στρατηγικό λάθος των παγκοσμιοποιών, αλλά τελικά δεν έχουν και άλλη επιλογή.
