Η Αριστερά, το μέτωπο και το κόμμα

Πρό­κει­ται για μια συ­γκυ­ρία, για μια πε­ρί­ο­δο, όπου «συ­μπί­πτουν» τρεις δια­φο­ρε­τι­κές και αλ­λη­λο­τρο­φο­δο­τού­με­νες κρί­σεις:
α) Η κρίση του κα­πι­τα­λι­στι­κού συ­στή­μα­τος διε­θνώς, που 9 χρό­νια μετά το ξέ­σπα­σμά της συ­νε­χί­ζε­ται. Οι κα­πι­τα­λι­στές ξε­περ­νώ­ντας –με δυ­σκο­λί­ες!- το αρ­χι­κό στά­διο της κρί­σης που συν­δυά­στη­κε με πλα­τιές ερ­γα­τι­κές/λαϊ­κές αντι­στά­σεις, τώρα «συ­ντο­νί­ζο­νται» σε μια γραμ­μή που στο όνομα της αντι­με­τώ­πι­σης της κρί­σης επι­τα­χύ­νει τη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη επι­θε­τι­κό­τη­τα του κε­φα­λαί­ου σε βάρος και των πιο στοι­χειω­δών ερ­γα­τι­κών κα­τα­κτή­σε­ων. Ταυ­τό­χρο­να, η κρίση επε­κτεί­νε­ται στο «πο­λι­τι­κό» πεδίο, κά­νο­ντας εφι­κτές τις πιο «απροσ­δό­κη­τες» εξε­λί­ξεις (Brexit, εκλο­γή Τραμπ, Κα­τα­λο­νία κ.ο.κ.), αλλά και κυ­ρί­ως οδη­γώ­ντας στον πα­ρο­ξυ­σμό των αντα­γω­νι­σμών. Η άνο­δος του μι­λι­τα­ρι­σμού και των εξο­πλι­σμών δεί­χνει ότι η κα­τά­στα­ση «μυ­ρί­ζει μπα­ρού­τι».
β) Κρίση των πλα­τιών κι­νη­μά­των αντί­στα­σης, που έθρε­ψαν σε μα­ζι­κό πεδίο της ελ­πί­δες των προη­γού­με­νων χρό­νων. Οι αγώ­νες κατά της φτώ­χειας και του ιμπε­ρια­λι­σμού στη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή, η «αρα­βι­κή άνοι­ξη», οι αντι­νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ροι ερ­γα­τι­κοί αγώ­νες στην Ευ­ρώ­πη, το κί­νη­μα Occupy στην Αμε­ρι­κή και στον Κα­να­δά, είναι (να το πούμε κομψά) σε βαθιά υπο­χώ­ρη­ση.
γ) Κρίση της πο­λι­τι­κής Αρι­στε­ράς σε όλες τις εκ­δο­χές που επι­χεί­ρη­σαν μα­ζι­κά τα προη­γού­με­να χρό­νια. Τα σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κά κόμ­μα­τα έχουν βυ­θι­στεί ορι­στι­κά στο βούρ­κο του σο­σιαλ­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού. Τα μα­ζι­κά ΚΚ ου­δέ­πο­τε ανέ­καμ­ψαν από την κρίση του 1989 (με σχε­τι­κές εξαι­ρέ­σεις, ίσως τις μο­να­δι­κές, το ΚΚΕ και το ΑΚΕΛ). Το κύμα του «αρι­στε­ρού λαϊ­κι­σμού» στη Λατ. Αμε­ρι­κή έχει πιε­στεί ασφυ­κτι­κά, δίνει στη Βε­νε­ζου­έ­λα μια «τε­λι­κή μάχη». Οι ελ­πι­δο­φό­ρες ορ­γα­νώ­σεις της επα­να­στα­τι­κής Αρι­στε­ράς που προ­έ­κυ­ψαν μετά το 1968, διε­θνώς βρί­σκο­νται σε στα­σι­μό­τη­τα, ενώ κά­ποιες από τις πιο εμ­βλη­μα­τι­κές στην Ευ­ρώ­πη αντι­με­τω­πί­ζουν ιστο­ρι­κή κρίση (SWP στη Βρε­τα­νία, LCR-NPA στη Γαλ­λία κ.ο.κ.). Η τα­χύ­τα­τη σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρη με­τάλ­λα­ξη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ –μετά την «κω­λο­τού­μπα» του 2015- υπήρ­ξε «αρ­νη­τι­κό πα­ρά­δειγ­μα», τρο­φο­δό­τη­σε συ­ντη­ρη­τι­κές από­ψεις και πτέ­ρυ­γες στο Podemos στην Ισπα­νία, στο Bloco στην Πορ­το­γα­λία και ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο στο Linke στη Γερ­μα­νία. Αυτές οι απο­τυ­χί­ες δη­μιουρ­γούν τις δυ­να­τό­τη­τες σε εγ­χει­ρή­μα­τα όπως πχ του Με­λαν­σόν, να στρέ­φο­νται πε­ρισ­σό­τε­ρο στις «με­τα-αρι­στε­ρές» ιδέες του λα­τι­νο­α­με­ρι­κά­νι­κου λαϊ­κι­σμού και να συ­γκρο­τού­νται γύρω από αρ­χη­γο­κε­ντρι­κές λει­τουρ­γί­ες.
Αυτό είναι το πραγ­μα­τι­κό πεδίο που έχει να αντι­με­τω­πί­σει ο κα­θέ­νας-κα­θε­μιά από εμάς.
Σε αυτές τις συν­θή­κες ανα­πτύσ­σε­ται μέσα στον κόσμο μας μια ισχυ­ρή τάση προς την ενό­τη­τα στη δράση, προς την ενιαιο­με­τω­πι­κή τα­κτι­κή, λο­γι­κή και μέ­θο­δο.
Ακόμα και οι πιο «σκλη­ρές» τα­κτι­κές, αυτές που ολο­φά­νε­ρα δί­νουν την προ­τε­ραιό­τη­τα στην πε­ρι­χα­ρά­κω­ση δυ­νά­με­ων, θε­ω­ρώ­ντας ότι έτσι θα εξα­σφα­λί­σουν τη βιω­σι­μό­τη­τα του «κόμ­μα­τος» μέσα στις δυ­σκο­λί­ες της επο­χής, υπο­χρε­ώ­νο­νται ταυ­τό­χρο­να να μι­λούν για κά­ποιου εί­δους «μέ­τω­πο». Ενώ την ίδια στιγ­μή, φορ­τώ­νουν σε αυτό τόσα ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κά στοι­χεία –τόσο «προ­ω­θη­μέ­να» πλαί­σια- που κα­τα­λή­γουν να ταυ­τί­ζουν το μέ­τω­πο με το κόμμα και να αντι­με­τω­πί­ζουν ως εχθρι­κή κάθε τάση για αυ­θε­ντι­κή ενό­τη­τα δρά­σης δια­φο­ρε­τι­κών δυ­νά­με­ων του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και της Αρι­στε­ράς.
Εμείς δη­λώ­νου­με εξαρ­χής ότι θε­ω­ρού­με αυτήν την αυ­θόρ­μη­τη διά­θε­ση του κό­σμου ως σωστή, ως πιο προ­ω­θη­μέ­νη απά­ντη­ση στα δι­λήμ­μα­τα της συ­γκυ­ρί­ας από τις υπερ­πο­λύ­πλο­κες, τάχα πιο σο­φι­στι­κέ, απα­ντή­σεις ση­μα­ντι­κών τμη­μά­των της ορ­γα­νω­μέ­νης πρω­το­πο­ρί­ας.
Όμως αυτή η αυ­θόρ­μη­τη διά­θε­ση προς τη συ­γκέ­ντρω­ση δυ­νά­με­ων δεν αρκεί από μόνη της. Είναι μια ση­μα­ντι­κή «πρώτη ύλη» πάνω στην οποία πρέ­πει να εκ­δη­λω­θούν πρω­το­βου­λί­ες, σχέ­δια, οι­κο­δό­μη­ση.
Αρ­χι­κά «από τα κάτω», μέσα στις αντι­στά­σεις, μέσα στο κί­νη­μα. Η πρό­κλη­ση του προ­σφυ­γι­κού, η υπο­χρέ­ω­ση για σο­βα­ρή αλ­λη­λεγ­γύη στην Πα­λαι­στί­νη, η σο­βα­ρή αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή αντι­πο­λε­μι­κή δου­λειά (ει­δι­κά σε συν­θή­κες όπου γί­νε­ται φα­νε­ρό ότι η ελ­λη­νι­κή πλευ­ρά «λύνει το ζω­νά­ρι της» στην πε­ριο­χή…), η σύ­γκρου­ση με την αντι­κοι­νω­νι­κή «κραι­πά­λη» των εξο­πλι­σμών, είναι πεδία όπου οφεί­λου­με να πά­ρου­με ση­μα­ντι­κές πρω­το­βου­λί­ες. Η αντί­στα­ση στις μνη­μο­νια­κές-κα­πι­τα­λι­στι­κές επι­θέ­σεις στους ερ­γα­τι­κούς χώ­ρους, η αντί­στα­ση στους πλει­στη­ρια­σμούς, η αντί­στα­ση στις ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις, η κλι­μά­κω­ση της υπε­ρά­σπι­σης των δη­μό­σιων χώρων και των δη­μό­σιων αγα­θών, είναι το­μείς όπου αυ­το­νό­η­τα χρειά­ζο­νται συ­ντο­νι­σμοί, κοινά σχέ­δια, κοι­νές πρω­το­βου­λί­ες, κοινά σχή­μα­τα. Ασφα­λώς η γκάμα αυτή της ενο­ποί­η­σης της προ­σπά­θειας δεν μπο­ρεί να απο­φα­σι­στεί εκ προ­οι­μί­ου, πρέ­πει να οι­κο­δο­μη­θεί βήμα προς βήμα. Όμως η κα­τεύ­θυν­ση αφορά όλους όσοι πραγ­μα­τι­κά εν­δια­φέ­ρο­νται για την ανα­τρο­πή των συ­σχε­τι­σμών και σχε­διά­ζουν με ζη­τού­με­νο τις νίκες για τον κόσμο μας. Και αντί­στρο­φα: η απόρ­ρι­ψη αυτής της κα­τεύ­θυν­σης αφορά πο­λι­τι­κούς σχε­δια­σμούς που ανα­ζη­τούν απο­τε­λέ­σμα­τα μέσα στη «συ­νέ­χεια της ήττας».
Όμως η απά­ντη­ση αφορά και στο πο­λι­τι­κό πεδίο. Το δίλ­λη­μα «Τσί­πρας ή Μη­τσο­τά­κης;» θα έρθει με πολύ πιε­στι­κές συν­θή­κες για τον κόσμο μας. Η απά­ντη­ση σε αυτό, για να έχει την κατ’ ελά­χι­στο ανα­γκαία πο­λι­τι­κή πει­στι­κό­τη­τα, οφεί­λει να έχει ένα μί­νι­μουμ μα­ζι­κό­τη­τας: να μπο­ρεί να διεκ­δι­κή­σει τα κα­θή­κο­ντα μιας ορα­τής ρι­ζο­σπα­στι­κής-αντι­μνη­μο­νια­κής-αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής αρι­στε­ρής αντι­πο­λί­τευ­σης, που θα προ­σπα­θεί να υπε­ρα­σπί­σει τα συμ­φέ­ρο­ντα του κό­σμου μας, στη μακρά πε­ρί­ο­δο μνη­μο­νια­κής επι­τή­ρη­σης που ακο­λου­θεί το τυ­πι­κό «τέλος» του προ­γράμ­μα­τος τον Αύ­γου­στο του 2018. Αν απο­τύ­χου­με να δια­μορ­φώ­σου­με αυτήν την εναλ­λα­κτι­κή λύση, αυτόν τον «πόλο» συ­σπεί­ρω­σης και αντι­συ­στη­μι­κής πο­λι­τι­κής δρά­σης, τότε προ­κύ­πτει ο κίν­δυ­νος να κα­τα­τρι­βούν δυ­νά­μεις σε διλ­λή­μα­τα που θα υπα­γο­ρεύ­ο­νται από το κα­θε­στώς.
Τα ζη­τή­μα­τα αυτά, δια­γρά­φει με μια μο­νο­κο­ντυ­λιά το ΚΚΕ. Δεν πρό­κει­ται για «σε­χτα­ρι­σμό». Πρό­κει­ται για λάθος πο­λι­τι­κή εκτί­μη­ση, που πα­ραι­τεί­ται εκ προ­οι­μί­ου από τη διεκ­δί­κη­ση για νίκες, ενώ δίνει την έμ­φα­ση σε μια κυ­ριαρ­χία του ΚΚΕ, μέσα όμως στα ση­με­ρι­νά πλαί­σια, δε­δο­μέ­να και όρια. Εδώ ο συ­στη­μα­τι­κός δια­χω­ρι­σμός των δυ­νά­με­ων απο­δει­κνύ­ε­ται σαν γνώ­ρι­σμα μιας πα­θη­τι­κής αντι­με­τώ­πι­σης της συ­γκυ­ρί­ας, με το μάτι στραμ­μέ­νο σε ένα αξιο­πρε­πές πο­σο­στό στην επό­με­νη κάλπη και μετά βλέ­που­με… Ο κίν­δυ­νος να υπερ­κε­ρα­στεί το ΚΚΕ (παρά την προ­φα­νή ορ­γα­νω­τι­κή και αριθ­μη­τι­κή υπε­ρο­χή του) από την πα­ρέμ­βα­ση του νέο-ΠΑ­ΣΟΚ ή, ακόμα χει­ρό­τε­ρα, από τους νε­ο­να­ζί της ΧΑ, ανα­δει­κνύ­ει τον κο­ντό­θω­ρο ορί­ζο­ντα αυτής της στρα­τη­γι­κής.
Δυ­στυ­χώς, αυτή η αντι­με­τώ­πι­ση έγινε «μο­ντέ­λο» σε μι­κρο­γρα­φία και για τις απο­φά­σεις του πρό­σφα­του συ­νε­δρί­ου του ΝΑΡ.
Σε πρό­σφα­το άρθρο έμπει­ρου και σε­βα­στού συ­ντρό­φου, δια­βά­σα­με: «η πο­λι­τι­κή αυ­το­τέ­λεια του ΝΑΡ και της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ… απο­τε­λεί το “πρό­βλη­μα των προ­βλη­μά­των” της επο­χής μας». Κλει­δί, μά­λι­στα, για την αντι­με­τώ­πι­ση αυτού του προ­βλή­μα­τος των προ­βλη­μά­των απο­τε­λεί η απόρ­ρι­ψη των «εν­διά­με­σων αρι­στε­ρών λύ­σε­ων». Από πότε, αλή­θεια, η πο­λι­τι­κή αυ­το­τέ­λεια του ΝΑΡ –και οποιασ­δή­πο­τε άλλης ορ­γά­νω­σης- είναι σε αντί­θε­ση (ή και χει­ρό­τε­ρα απει­λεί­ται) από τις τα­κτι­κές ενό­τη­τας στη δράση ή τη λο­γι­κή του Ενιαί­ου Με­τώ­που; Ο σύ­ντρο­φος ανα­φέ­ρει προς από­δει­ξη την ιστο­ρι­κή εμπει­ρία από το 1944 (κυ­βέρ­νη­ση εθνι­κής ενό­τη­τας), το 1964 (σχέ­σεις ΕΔΑ με Ένωση Κέ­ντρου), και το 1984 (τα­κτι­κή ουράς του ΚΚΕ επί Φλω­ρά­κη απέ­να­ντι στο ΠΑΣΟΚ). Μόνο που σεμνά απο­σιω­πά το γε­γο­νός ότι σε όλες αυτές τις πε­ρι­πτώ­σεις το ΚΚΕ έκανε «ενό­τη­τα» με αστι­κές πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις (και μά­λι­στα με όρους υπο­τα­γής) και όχι με «εν­διά­με­σες αρι­στε­ρές λύ­σεις», ή με δια­φο­ρε­τι­κές δυ­νά­μεις του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και της Αρι­στε­ράς. Για εμάς, πράγ­μα­τι, η πα­ρά­δο­ση του Ενιαί­ου Με­τώ­που αφορά, απο­κλει­στι­κά, ερ­γα­τι­κές-αρι­στε­ρές δυ­νά­μεις.
Σε αυτό το έδα­φος, διά­φο­ροι νε­ό­τε­ροι σύ­ντρο­φοι ανα­λαμ­βά­νουν τη δου­λειά να κα­τα­χε­ριά­σουν τις «εν­διά­με­σες δυ­νά­μεις». Δια­βά­σα­με τον όρο «νε­ο­δια­χει­ρι­στι­κές». Μόνο που τέ­τοιοι βα­ριοί όροι μπο­ρούν να χρη­σι­μο­ποιού­νται μόνο αν προ­κύ­πτουν αντι­κει­με­νι­κά: από τις σχέ­σεις του κα­θε­νός με την κυ­ρί­αρ­χη τάξη, τις με­ρί­δες της κλπ. Αλ­λιώς προ­κύ­πτει ο κίν­δυ­νος να γε­μί­σει ο τόπος ιε­ρο­ε­ξε­τα­στές…
Αξί­ζει να ση­μειω­θεί ότι μια τέ­τοια «στενή» αντι­με­τώ­πι­ση του με­τώ­που, δεν αφορά μόνο μελ­λο­ντι­κές πρω­το­βου­λί­ες, αλλά και υπάρ­χο­ντες συ­να­σπι­σμούς. Δια­βά­σα­με ότι «βη­μα­το­δό­τη και καρ­διά της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ… να απο­τε­λέ­σει η δια­δι­κα­σία και τε­λι­κή η ίδρυ­ση του κομ­μου­νι­στι­κού φορέα». Εξ όσων γνω­ρί­ζου­με στις γραμ­μές της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ υπάρ­χουν αρ­κε­τά δια­φο­ρε­τι­κές από­ψεις-τα­κτι­κές-ορ­γα­νώ­σεις στο ζή­τη­μα του κόμ­μα­τος. Η ταύ­τι­ση κόμ­μα­τος-με­τώ­που μπο­ρεί να απο­δει­χθεί δια­λυ­τι­κή σε πολλά επί­πε­δα.
Σε άλλο κεί­με­νο δια­βά­σα­με: «Οι προ­βλη­μα­τι­σμοί και οι δια­φω­νί­ες δια­σχί­ζουν όλη τη μα­χό­με­νη Αρι­στε­ρά. Δια­σχί­ζουν το ΚΚΕ και τη ΛΑΕ και την ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ και όλες τις ορ­γα­νώ­σεις εντός, εκτός και γύρω τους. Γιατί εδρά­ζο­νται στην αγω­νία για την “ήττα που συ­νε­χί­ζε­ται”». Έτσι είναι. Γι’ αυτό ο κα­θείς οφεί­λει να ενι­σχύ­ει και να απο­σα­φη­νί­σει την «αυ­το­τέ­λειά του». Όμως ταυ­τό­χρο­να οφεί­λει να δια­τυ­πώ­νει με σα­φή­νεια την πρό­τα­σή του για το μέ­τω­πο: εμείς συμ­με­τέ­χο­ντας στη ΛΑΕ, χωρίς ποτέ να κρύ­ψου­με ή να υπο­βαθ­μί­σου­με δια­φω­νί­ες πο­λι­τι­κές, συ­νε­χί­ζου­με να την υπο­στη­ρί­ζου­με, διεκ­δι­κώ­ντας πάντα ει­λι­κρι­νά τη «διεύ­ρυν­ση» του ανα­γκαί­ου με­τώ­που, προς όλες τις δυ­νά­μεις της ρι­ζο­σπα­στι­κής-αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς. Οι «συμ­μα­χι­κές σχέ­σεις» με­τα­ξύ ΛΑΕ, άλλων ρι­ζο­σπα­στι­κών δυ­νά­με­ων που ήρθαν σε ρήξη με τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ το 2015 και ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ (με δε­δο­μέ­νη την αυ­το­ε­ξαί­ρε­ση του ΚΚΕ) απο­τε­λούν το πραγ­μα­τι­κό «κλει­δί» για τη ση­με­ρι­νή πο­λι­τι­κή συ­γκυ­ρία.
*Πηγή: rproject.gr