Το Σάββατο 29 Σεπτέμβρη, στο συνεδριακό κέντρο της Νέας Ιωνίας πραγματοποιείται το 2ο WorkersFest. Με αφορμή το φεστιβάλ αυτό συζητήσαμε με τον Γιώργο Χριστοφόρου, πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων στη Nokia, ένα από τα σωματεία το οποίο συμμετέχει στο Συντονισμό Σωματείων και Εργαζομένων στις Τηλεπικοινωνίες και την Τεχνολογία, ο οποίος διοργανώνει το φεστιβάλ. Τη συνέντευξη πήρε ο Θοδωρής Πατσατζής.
Συμβολίζει κάτι η «έξοδος» από τα μνημόνια που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση για τους εργαζόμενους στον κλάδο σας;
Για μας, όπως και για τον περισσότερο κόσμο, η έξοδος από τα μνημόνια δεν σημαίνει τίποτα. Άλλωστε τα μνημόνια είναι οι εφαρμοστικοί νόμοι που εφαρμόζονται ακόμη. Είναι πολύ μεγάλη η καταστροφή που έχει γίνει όλα τα προηγούμενα χρόνια. Για να επανέλθει το πλαίσιο και οι μισθοί όπως ήταν το 2009 χρειάζεται και πολιτική βούληση και αγώνες από τα κάτω.
Στον κλάδο το δικό μας οι ελαστικές σχέσεις εργασίας έχουν φτάσει σε υψηλά επίπεδα. Παλιότερα οι περισσότεροι εργαζόμενοι στον κλάδο δουλεύαμε με σχέση αορίστου χρόνου. Τώρα οι περισσότερες μεγάλες εταιρείες, η Vodafone, η Wind κ.ά., έχουν πια πλειοψηφικά εργαζόμενους part time είτε ενοικιαζόμενους. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη κι αν επανέλθουν οι συλλογικές συμβάσεις, που δεν το κάνει η κυβέρνηση, θέλει πολλή δουλειά από τα σωματεία και πολύ αγώνα για να ξαναγίνουν τα πράγματα όπως ήταν πριν.
Η έξοδος από τα μνημόνια είναι τελείως εικονική. Οι εργαζόμενοι έχουμε ξανακούσει για εξόδους, success story κ.λπ. που για μας είναι ψεύτικα λόγια.
Πώς είναι η κατάσταση στις τηλεπικοινωνίες και την τεχνολογία μετά τα μνημονιακά χτυπήματα;
Στον κλάδο πριν από τα μνημόνια υπήρχαν πέντε συλλογικές συμβάσεις. Είχαν σύμβαση και η Wind, και η Vodafone, και η Cosmote, και το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών που είναι στις παρυφές του κλάδου καθώς έχει και μηχανικούς. Το να υπάρχει σύμβαση στις μεγάλες εταιρείες μπορεί να καθορίσει συνολικά την κατάσταση στον κλάδο. Από το τι μισθούς δίνουν αυτές οι εταιρείες εξαρτάται και τι μισθούς θα δώσουν οι υπόλοιπες. Αυτές οι συμβάσεις όταν καταργήθηκαν με το μεσοπρόθεσμο, αν θυμάμαι καλά, δεν ξαναϋπογράφηκαν. Τώρα όλα τα σωματεία βρίσκονται σε αγώνα διεκδίκησης συλλογικών συμβάσεων, όπως και εμείς στη Nokia. Οπότε πολλά δικαιώματα από αυτά που υπήρχαν έχουν χαθεί τελείως.
Είµαστε σε µια φάση στον κλάδο τώρα που από τη µία προσπαθούµε να καταργήσουµε τις ελαστικές σχέσεις εργασίας και από την άλλη προσπαθούµε να επανέλθουν οι συλλογικές συµβάσεις εργασίας σε επίπεδο κοντά ή εκεί που ήταν προ κρίσης. Κάτι το οποίο απαιτεί τιτάνια προσπάθεια. Σε θεσµικό επίπεδο ξεκινάµε ουσιαστικά από το µηδέν.
Υπάρχουν ζητήματα με χαμηλή μισθοδοσία και καθυστερήσεις στην πληρωμή όπως και στους υπόλοιπους κλάδους;
Καθυστερήσεις μισθών στις μεγάλες εταιρείες δεν ξέρω να υπάρχουν, αλλά ευρύτερα στον κλάδο, ειδικά στην τεχνολογία, υπάρχουν πολλές μικρές εταιρείες, των 20-30 εργαζομένων και λιγότερο, που κάνουν web development, που ασχολούνται με μικρά λογισμικά, που χτυπάνε έργα με ΕΣΠΑ από το Δημόσιο κ.λπ. Σε αυτές τις εταιρείες είναι πιο θολό το τοπίο με το καθεστώς της αμοιβής τους. Εκεί, χωρίς να έχουμε πλήρη εικόνα εμείς, παρά μόνο από γνωστούς και φίλους, καθώς οι εταιρείες αυτές δεν έχουν σωματεία και οι εργαζόμενοι στην πλειονότητά τους δεν είναι μέλη κάποιου σωματείου, υποθέτουμε ότι υπάρχουν τα προβλήματα που έχουν και όλες οι άλλες μικρές εταιρείες στην Ελλάδα σε σχέση με τη μισθοδοσία.
Σαν τις εταιρείες startups με τις οποίες έστησε η κυβέρνηση τη φιέστα με το ψηφιακό τρένο πριν από τα εγκαίνια της ΔΕΘ;
Ναι. Γίνονται μερικές από φιλότιμες προσπάθειες ανθρώπων που έχουν ένα όνειρο να πετύχουν κάτι. Αλλά οι περισσότερες έχει αποδειχθεί και στο εξωτερικό ότι είναι μια φούσκα. Ένα φιλελέ όνειρο, που βάζουν μέσα και νεολαία προσπαθώντας να δείξουν ότι μπορείς και μόνος σου να πετύχεις, να κάνεις σπουδαία καριέρα, και συνήθως, δυστυχώς για όσους δουλεύουν εκεί, αποτυγχάνουν αυτά. Πέραν του ότι οι περισσότερες startups γίνονται με δημόσιο χρήμα (ΕΣΠΑ κ.ά.).
Το Workers Fest γίνεται για δεύτερη χρονιά. Είναι μια προσπάθεια συντονισμού των εργαζομένων στον κλάδο;
Υπήρχε μια προσπάθεια στον κλάδο να συντονιστούν τα πρωτοβάθμια σωματεία πολύ πριν το WorkersFest. Ο συντονισμός δεν είναι ομοσπονδία. Βγήκε από την αναγκαιότητα να στηριχθούν οι δράσεις κάθε πρωτοβάθμιου σωματείου και από τα υπόλοιπα σωματεία του κλάδου για να έχεις την όσο το δυνατό μεγαλύτερη συνιστώσα δύναμης. Μέσα από αυτούς τους αγώνες, έκανε απεργία η Vodafone, τρέχαμε όλοι εκεί, έκανε απεργία η Wind, το ίδιο, δημιουργήθηκαν δεσμοί μεταξύ των σωματείων και μια δικτύωση που κατέληξε στο να ονομαζόμαστε πια Συντονισμός Σωματείων και Εργαζομένων στις Τηλεπικοινωνίες και την Τεχνολογία. Εκτός από τις κινητοποιήσεις έχουμε βγάλει ως Συντονισμός και μια εφημερίδα που κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο και πάμε να βγάλουμε και το δεύτερο. Για πρώτη φορά τον τελευταίο χρόνο στον κλάδο κάναμε ταυτόχρονη κινητοποίηση 4-5 σωματεία με απεργίες και στάσεις εργασίας.
Από πέρυσι ξεκινήσαμε να κάνουμε το Workers Fest, το οποίο ήταν μια σκέψη του στιλ τα σωματεία δεν έχουν κάνει ποτέ φεστιβάλ από όσο ξέραμε και είπαμε να το δοκιμάσουμε. Κανένας μας δεν είχε εμπειρία να το στήσει, παρ’ όλα αυτά πήγε πολύ καλά το πρώτο. Έριξε σκιά μεγαλύτερη από όσο ήταν το μπόι του. Ειδικά επειδή υπήρχε και υπάρχει κινηματικό έλλειμμα από τα σωματεία. Είναι βοηθητικό στο να κάνεις δουλειά στη βάση και να μαζεύεις κόσμο προσπαθώντας να τον κάνεις να επιστρέψει στο συνδικαλισμό.
Απευθυνθήκατε και σε σωματεία άλλων κλάδων;
Είχαμε κάποιους αγωνιστικούς δεσμούς με το Σύλλογο Βιβλίου-Χάρτου και απευθυνθήκαμε άμεσα εκεί θέλοντας να ανοίξουμε περισσότερο τη συμμετοχή στο φεστιβάλ. Δυστυχώς ξεκινήσαμε αυτή την προσπάθεια του ανοίγματος αργά. Έχουμε τη θέληση οι περισσότεροι από εμάς και του χρόνου θα κινηθούμε νωρίτερα για να μπορέσουμε να έχουμε πιο πολλές συμμετοχές. Θέλουμε όμως να έρθουν όλοι οι εργαζόμενοι στο φεστιβάλ. Προσωπικά ονειρεύομαι ένα φεστιβάλ όπου θα συναντιούνται όλες οι αγωνιστικές πλευρές του κινήματος, ανεξάρτητα από το αν έχουν σωματείο ή όχι, σε ένα κοινό σημείο για να ανταλλάσσουν απόψεις σε ένα πιο χαλαρό περιβάλλον απ’ ό,τι ένα συνέδριο ή οτιδήποτε άλλο.
Στο φετινό φεστιβάλ θα συζητηθεί και η διακλαδική απεργία που θέλουν να οργανώσουν πρωτοβάθμια σωματεία για την 1η Νοέμβρη;
Σίγουρα θα συζητηθεί. Έχουμε δύο θεματικές συζητήσεις. Η μία είναι το πώς βλέπουμε το κίνημα, πώς πιστεύουμε ότι πρέπει να οργανωθεί, τα προβλήματα στους χώρους εργασίας. Και η προσπάθεια για την απεργία αλλά και γενικότερα πώς μπορεί το εργατικό κίνημα να βγει από τη ραστώνη όπου βρίσκεται. Η δεύτερη θεματική είναι για τη δίκη της Χρυσής Αυγής και τον εκφασισμό στους χώρους εργασίας. Πώς προσπαθεί η Χρυσή Αυγή να μπει σε χώρους και σωματεία.
Μετά το φεστιβάλ θα υπάρξουν άλλες πρωτοβουλίες για την 1η Νοέμβρη;
Η συζήτηση για τη διακλαδική απεργία έχει ξεκινήσει από τον Ιούλιο. Κάποια πρώτα λίγα σωματεία συναντηθήκαμε στα γραφεία του Συλλόγου Βιβλίου-Χάρτου και αποφασίστηκε να γίνει ένα γενικό κάλεσμα σε όποιο αγωνιστικό σωματείο υπάρχει για να συμμετάσχει σε μια κινητοποίηση που θα ξεκινήσει από τα κάτω αυτήν τη φορά, από κλαδικά και πρωτοβάθμια σωματεία. Αυτό έχει δυσκολίες. Δεν είναι μόνο ο συντονισμός που χρειάζεται μεταξύ των σωματείων για να γίνει αυτό. Πλέον και το νομικό πλαίσιο που έχει επιβάλει η κυβέρνηση και ειδικά σε πρωτοβάθμια επιχειρησιακά σωματεία έχει δυσκολέψει πάρα πολύ τα πράγματα. Χρειάζονται συνελεύσεις με πολύ μεγάλη απαρτία για να αποφασιστεί μια τέτοια απεργία ταυτόχρονη.
Σίγουρα είναι ένα πρώτο βήμα και έχει έναν σημαντικό συμβολισμό για τα πρωτοβάθμια σωματεία. Το να ξεπεράσουμε τις γραφειοκρατικές συνδικαλιστικές ηγεσίες της ΓΣΕΕ, της ΑΔΕΔΥ, που κάνουν απεργία όποτε θέλουν αυτοί και με ό,τι πλαίσιο θέλουν. Την 1η Νοέμβρη κάτι θα γίνει, μικρό ή μεγάλο. Το θέμα είναι να υπάρξει συνέχεια σε αυτήν την προσπάθεια από τα κάτω.