Αυξήσεις και στην Ελλάδα
Μεγαλύτερες αυξήσεις των λιανικών τιμών των τροφίμων στο δεύτερο εξάμηνο του 2021 και το 2022 προβλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), οι οποίες θα είναι πιο έντονες στις αναδυόμενες αγορές, που είναι περισσότερο εξαρτημένες από τις εισαγωγές τροφίμων, και στις χώρες χαμηλού εισοδήματος. ΟΙ υψηλότερες τιμές τροφίμων θα ενισχύσουν, βέβαια, και την αυξητική τάση του παγκόσμιου πληθωρισμού.
Γιατί θα αυξηθούν οι λιανικές τιμές τροφίμων
Σε μελέτη στελεχών του Ταμείου (αναρτημένη στο IMF Blog), με τίτλο «Τέσσερα δεδομένα για την αύξηση των λιανικών τιμών τροφίμων», αναλύονται οι λόγοι που οδηγούν στις αυξήσεις των τιμών:
- Οι διεθνείς τιμές τροφίμων (τιμές παραγωγού) είχαν αυξηθεί τον Μάιο 47,2% σε σχέση με τα χαμηλά επίπεδα του Απριλίου 2020, φθάνοντας στο υψηλότερο (πραγματικό) επίπεδο από το 2014 (και το υψηλότερο ιστορικά σε τρέχοντα δολάρια). Οι τιμές της σόγιας και του καλαμποκιού αυξήθηκαν σε ετήσια βάση 85% και 111%, αντίστοιχα.
- Οι τιμές των ναύλων για τις μεταφορές εμπορευμάτων έχουν διπλασιασθεί έως τριπλασιασθεί το τελευταίο 12μηνο, ενώ οι αυξημένες τιμές των καυσίμων ωθούν προς τα πάνω το κόστος των οδικών μεταφορών.
- Η διαταραχή των εφοδιαστικών αλυσίδων λόγω της πανδημίας και η αποθεματοποίηση οδήγησαν σε αυξήσεις τιμών των τροφίμων σε πολλές χώρες
- Οι τιμές των τροφίμων είχαν αρχίσει να αυξάνονται πριν από την πανδημία.
Το ΔΝΤ προβλέψει ότι οι διεθνείς τιμές των τροφίμων θα αυξηθούν 25% φέτος σε σχέση με το 2020 και στη συνέχεια θα σταθεροποιηθούν. Εκτιμά, επίσης, ότι από τις αυξήσεις των διεθνών τιμών μόνο το 20% περνά στις τιμές που πληρώνουν οι καταναλωτές, καθώς οι τελευταίες ενσωματώνουν και μία σειρά από άλλα κόστη. Με βάση την εκτίμηση αυτή συμπεραίνει ότι θα υπάρξει μία αύξηση των παγκόσμιων λιανικών τιμών τροφίμων κατά 5%, από την οποία οι 3,2 ποσοστιαίες μονάδες θα φανούν φέτος και οι 1,75 μονάδες το 2022. Η αύξηση των λιανικών τιμών θα είναι μεγαλύτερη κατά επιπλέον μία ποσοστιαία μονάδα λόγων των αυξημένων ναύλων.
Τονίζει, ωστόσο, ότι ο αντίκτυπος θα διαφέρει πολύ μεταξύ των χωρών. Οι καταναλωτές στις αναδυόμενες αγορές πιθανόν να δουν ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις στα καταστήματα λόγω της μεγαλύτερης εξάρτησής τους από τις εισαγωγές τροφίμων. Για τις χώρες χαμηλού εισοδήματος, που δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την πανδημία, οι συνέπειες από έναν υψηλότερο πληθωρισμό τροφίμων μπορεί να είναι ζοφερές και οι χώρες αυτές μπορεί να αντιμετωπίσουν ξανά το φάσμα της πείνας.
Αύξηση των τιμών στην Ελλάδα τον Μάιο
Στην Ελλάδα, οι τιμές των τροφίμων όπως και το γενικό επίπεδο τιμών παρέμειναν συνολικά σε χαμηλά επίπεδα μετά την πανδημία. Ωστόσο, τον Μάιο ο δείκτης των ειδών διατροφής και μη αλκοολούχων ποστών αυξήθηκε 0,5% σε σχέση με τον Απρίλιο, ενώ ο πλθωρισμός έγινε για πρώτη φορά μετά από πολλούς μήνες θετικός ( (0,1% σε ετήσια βάση). Από τα είδη διατροφής, τις μεγαλύτερες αυξήσεις τον Μάιο (σε σχέση με τον Απρίλιο) σημείωσαν οι τιμές των πουλερικών (7,2%), των πατατών (3,2%) και του ελαιόλαδου (2,8%), ενώ τη μεγαλύτερη μείωση σημείωσαν οι τιμές των νωπών λαχανικών (4,2%).
Οι λόγοι που αυξάνονται οι διεθνείς τιμές τροφίμων
Το ΔΝΤ σημειώνει ότι υπάρχουν τρεις λόγοι για την πρόσφατη αύξηση των διεθνών τιμών των τροφίμων:
- Παραμένει υψηλή η ζήτηση τροφίμων, ιδιαίτερα από την Κίνα, καθώς οι χώρες διατηρούν αποθέματα λόγω των ανησυχιών σχετικά με την πανδημία και την ασφάλεια των τροφίμων.
- Το πρόσφατο επεισόδιο La Niña (2020-2021) προκάλεσε ξηρασία σε βασικές χώρες εξαγωγών τροφίμων, όπως η Αργεντινή, η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ουκρανία και οι ΗΠΑ.
- Η ισχυρή ζήτηση για βιοκαύσιμα αύξησε την κερδοσκοπική ζήτηση, ενώ οι εξαγωγικοί περιορισμοί είναι ένας πρόσθετος παράγοντας.