Το ρωσικό πετρέλαιο εξακολουθεί να ρέει στην εφοδιαστική αλυσίδα των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, παρά το μπαράζ κυρώσεων από τη Δύση κατά της Ρωσίας εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Μετά από πολλαπλές «ντρίμπλες» για παράκαμψη κυρώσεων τα καύσιμα πωλούνται σε διυλιστήριο της Motor Oil που εφοδιάζει τον αμερικανικό στρατό.
Αυτά αναφέρει στο δημοσίευμά της η Washington Post, έπειτα από ανάλυση δεδομένων, ενώ σε ανάλογα συμπεράσματα καταλήγει και έρευνα της ΜΚΟ Project On Government Oversight που ασχολείται με ζητήματα διαφάνειας εντός της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι μετά από την επιβολή κυρώσεων στα ρωσικά παράγωγα πετρελαίου, η Motor Oil Hellas σταμάτησε να προμηθεύεται ρωσικό πετρέλαιο απευθείας από την Ρωσία. Η έρευνα, όμως, της WP αποκαλύπτει ότι ένα μεγάλο μέρος από το πετρέλαιο που εξάγει η εταιρεία «οδηγεί» πίσω στη Ρωσία παρά τις απαγορεύσεις.
Η Motor Oil Hellas δημιούργησε μια νέα διαδρομή εξαγωγών, με την οποία το ρωσικό πετρέλαιο αποστέλλεται πρώτα σε αποθήκη στην Τουρκία, δημιουργώντας θολές συνθήκες για την προέλευση των προϊόντων. Αφού τα προϊόντα αυτά αλλάζουν χέρια μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας το πετρέλαιο καταλήγει στην αμερικανική εφοδιαστική αλυσίδα.
Οι αποθηκευτικές εγκαταστάσεις, που βρίσκονται στην τουρκική πόλη Ντορυόλ, έχουν δεχθεί περισσότερα από δύο εκατομμύρια βαρέλια καυσίμων από την Ρωσία μετά την έναρξη των ευρωπαϊκών κυρώσεων. Η WP σημειώνει, ακόμη, ότι το πραγματικό μέγεθος των ρωσικής προέλευσης προϊόντων που έχει αγοράσει το Πεντάγωνο δεν μπορεί να αποσαφηνιστεί.
Σημειώνεται, επίσης, ότι η Motor Oil έχει υπογράψει συμβόλαια άνω του 1 δισ. δολαρίων με το Πεντάγωνο από τον Μάρτιο του 2022, όταν ξεκίνησε το αμερικανικό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.
Η Ε.Ε. βρίσκεται ήδη στη διαδικασία διαπραγματεύσεων για το 12ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας και ένας από τους βασικούς της στόχους είναι να εμποδίσει τη Μόσχα από την παράκαμψη των κυρώσεων μέσω συμφωνιών με τρίτες χώρες.
Η απάντηση της Motor Oil και των εμπλεκόμενων
Σύμφωνα με το δημοσίευμα η Motor Oil Hellas αντιδρώντας ανακοίνωσε ότι «δεν αγοράζει, επεξεργάζεται ή εμπορεύεται ρωσικό πετρέλαιο ή προϊόντα. Όλες οι εισαγωγές είναι πιστοποιημένες μη εγκεκριμένης προέλευσης». Το ίδιο δημοσίευμα επισημαίνει ότι η εταιρεία δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με τη φύση της πιστοποίησης ή εάν λαμβάνει μέτρα για να διασφαλίσει ότι είναι ακριβής.
Η Global Terminal Services, ιδιοκτήτρια του τουρκικού τερματικού Ντόρτυολ, σημειώνει ότι είναι «μεσάζοντας» για αποθήκευση προϊόντων και δεν της ανήκουν τα προϊόντα που αποθηκεύουν. Πρόσθεσαν, ακόμη, ότι δεν δέχονται προμήθειες από πλοία που έχουν ρωσική σημαία και ότι συμμορφώνονται με τους ισχύοντες τοπικούς και διεθνείς κανόνες και κανονισμούς. Σύμφωνα με τους κανόνες κυρώσεων, οι τουρκικές εγκαταστάσεις επιτρέπεται να δέχονται ρωσικά καύσιμα, σε αντίθεση με το ελληνικό διυλιστήριο.
Θολή είναι και η απάντηση από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, υπεύθυνο για τη διαχείριση και επίβλεψη των κυρώσεων. Η εκπρόσωπος Μέγκαν Άπερ δήλωσε στην WP «παραμένουμε επικεντρωμένοι στον συντονισμό με τους συμμάχους και εταίρους μας για να μειώσουμε τα έσοδα της Ρωσίας από τις πωλήσεις πετρελαίου και να περιορίσουμε τη δυνατότητα του Κρεμλίνου να χρηματοδοτήσει τον άγριο πόλεμο κατά της Ουκρανίας, μέσω του πλαφόν τιμών στις θαλάσσιες εξαγωγές ρωσικών προϊόντων ενέργειας».
Πως γίνεται η μεταφορά – Το παράδειγμα του πετρελαίου εσωτερικής καύσης
Η Washington Post παραθέτει και ένα παράδειγμα του κυκλικού ταξιδιού που θολώνει την προέλευση του πετρελαίου.
Το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης είναι ανάμεσα στα συστατικά των τύπων καυσίμων που πουλάει το διυλιστήριο για τα αεριωθούμενα του αμερικανικού στρατού.
Από τον περασμένο Φεβρουάριο όλο αυτό το παράγωγο που έχει φτάσει στην Ντορτυόλ προέρχεται από τη Ρωσία, όπως καταγράφεται σε ναυτιλιακά στοιχεία που επικαλείται η εταιρεία. Περίπου 198.000 βαρέλια έφτασαν στον τουρκικό τερματικό τον Ιούλιο έχοντας αλλάξει ιδιοκτησία αρκετές φορές στην πορεία. Μια τέτοια αποστολή μεταφέρθηκε από την Ντορυόλ στη Motor Oil Hellas μετά από αρκετές εβδομάδες. Εκεί το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης αναμειγνύεται με μεγάλες ποσότητες αργού πετρελαίου από άλλες χώρες σε μονάδα ειδικά σχεδιασμένη για παραγωγή καυσίμων αεριοωθούμενων.
Η έρευνα της Project On Government Oversight
Από την πλευρά της η μη κυβερνητική οργάνωση Project On Government Oversight έδωσε στη δημοσιότητα μακροσκελή έρευνα περιγράφοντας αναλυτικά τα βήματα «ξεπλύματος» του ρωσικού πετρελαίου και την κατάληξή του σε αμερικανικά πολεμικά πλοία και αεροσκάφη.
Τα συμπεράσματα της έρευνάς της αναφέρουν χαρακτηριστικά
- Τα παράγωγα του ρωσικού πετρελαίου συνεχίζουν να ρέουν σε έναν από τους μεγάλους προμηθευτές του υπουργείου Άμυνας και μετά την εισβολή στην Ουκρανία, μέσω ελληνικού διυλιστηρίου που συνδέεται με τη Ρωσία.
- Ακόμη και μετά την απόφαση του περασμένου Φεβρουαρίου από Ε.Ε. και ΗΠΑ για εμπάργκο και ταβάνι στις τιμές, τα ρωσικά παράγωγη «βρίσκουν τον δρόμο τους» στην αμερικανική στρατιωτική εφοδιαστική αλυσίδα με δύο τρόπους. Πρώτον το ρωσικό αργό που στο παρελθόν πήγαινε απευθείας στο διυλιστήριο της Motor Oil τώρα φτάνει σε τουρκικού λιμάνι όπου, ουσιαστικά, ξεπλένεται και αναμειγνύεται με πετρέλαιο παραγωγής άλλων κρατών και με τον τρόπο αυτό «ξεφεύγει» από τις ευρωπαϊκές κυρώσεις. Δεύτερον το διυλιστήριο έχει αρχίσει να εισάγει περισσότερο πετρέλαιο από το Καζακστάν, όμως η εφοδιαστική αλυσίδα του υπουργείου Άμυνας εξακολουθεί να περιλαμβάνει ρωσικές εταιρείες, αγωγούς και λιμάνια.
- Το εμπάργκο στο πετρέλαιο και τις κυρώσεις έχουν δημιουργήσει μια διαρκώς αναπτυσσόμενη σκοτεινή αγορά όπου ναυτιλιακές, ναυλωτές και έμποροι ρισκάρουν και ανταμείβονται επιτρέποντας τη ροή ρωσικού πετρελαίου «θολώνοντας» την προέλευσή του. Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης συνεχίζει να συμμετέχει σε αυτή την εφοδιαστική αλυσίδα μέσω του τεράστιου νέου συμβολαίου που έχει με την Motor Oil Hellas και χρησιμοποιώντας ελληνικούς ναυτιλιακούς κολοσσούς που έχουν χαρακτηριστεί ως «σπόνσορες του πολέμου» από την ουκρανική κυβέρνηση.