Ευρώπη και ΗΠΑ φλερτάρουν με την ύφεση, αλλά και Ασία δεν έχει μείνει αλώβητη από την τριπλή και αλληλοτροφοδοτούμενη μάστιγα της πανδημίας, του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης. Η μηδενική ανοχή της κινεζικής κυβέρνησης έναντι της Covid έχει, ως γνωστόν, κόψει τα φτερά όχι μόνο της δεύτερης σε μέγεθος (μετά από την αμερικανική) οικονομίας του πλανήτη, αλλά οι συνέπειές της ροκανίζουν την ανάπτυξη σχεδόν σε όλες τις χώρες της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Σχεδόν σε όλες. Διότι υπάρχει μία χώρα που πηγαίνει αντίθετα στο ρεύμα: το Βιετνάμ. Η δεύτερη σε πληθυσμό (τύποις) κομμουνιστική χώρα του πλανήτη, που το 1954 και το 1975 έπειτα από μακρόχρονους πολέμους κατέβαλε στα πεδία των μαχών δύο στρατιωτικές υπερδυνάμεις (Γαλλία και ΗΠΑ αντίστοιχα), καταφέρνει κατά έναν «μυστήριο» τρόπο να αναπτύσσεται και να ελέγχει αποτελεσματικά τον πληθωρισμό, αποτελώντας την εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα της οικονομικής και εμπορικής καχεξίας που επικρατεί σε ολόκληρη την ασιατική ήπειρο.
Οι οικονομολόγοι Έρα Ντάμπλα-Νόρις, Φεντερίκο Ντίες και Τζιάκομο Ματζιστρέτι, σε έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που υπογράφουν, αναλύουν το φαινόμενο της χώρας που της «πηγαίνει η ύφεση», όπως θα έλεγε ο διευθύνων σύμβουλος της Ryanair Μάικλ Ο’Λίρι. Ο ιρλανδός μάνατζερ μιλά για την εταιρεία χαμηλού κόστους που διευθύνει και η οποία θεωρεί ότι επωφελείται από την κρίση (των άλλων).
Αλλά και το Βιετνάμ μια χώρα χαμηλού κόστους είναι, σε ό,τι αφορά το εργατικό της δυναμικό. Γι’ αυτό και προσελκύει πακτωλό επενδυτικών κεφαλαίων, εκμεταλλευόμενη μάλιστα τις γεωπολιτικές συγκυρίες, ιδιαίτερα την επιδείνωση των σινο-αμερικανικών εμπορικών σχέσεων και την τάση αποχώρησης των Δυτικών από την Κίνα. Μια τάση που μοιραία επιταχύνει η πολιτική, διπλωματική και οικονομική προσέγγιση του Πεκίνου με τη Μόσχα, μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.
Όαση ανάπτυξης
«Το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους η οικονομία του Βιετνάμ ανέκαμψε με ταχείς ρυθμούς καθώς οι περιορισμοί εξαιτίας της πανδημίας χαλάρωσαν στη χώρα και κατεβλήθη μεγάλη προσπάθεια για να εμβολιαστεί ο πληθυσμός. Ταυτόχρονα το Ανόι υιοθέτησε έντονα υποστηρικτικές πολιτικές για την ανάπτυξη, όπως χαμηλά επιτόκια και κίνητρα για τη χορήγηση πιστώσεων από τις τράπεζες.
Το κυβερνητικό πρόγραμμα για την κοινωνικοοικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη συνοδεύτηκε από ισχυρή μεταποιητική παραγωγή, ανάκαμψη των λιανικών πωλήσεων και επίσης του τουρισμού», σημειώνουν οι τρεις ερευνητές του ΔΝΤ.
Το Ταμείο αύξησε την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη στο Βιετνάμ στο 7% στα τέλη του 2022 από 6% που ήταν η προηγούμενη, προ τριμήνου, πρόβλεψή του. Πρόκειται για τη μοναδική ουσιαστική αναθεώρηση επί τα βελτίω των προβλέψεων για την ανάπτυξη των ασιατικών οικονομιών. Συνολικά για την εφετινή ανάπτυξη των οικονομιών της ευρύτερης περιοχής της Ασίας το ΔΝΤ υποβάθμισε τις εκτιμήσεις του στο 4,2% εφέτος.
Εξαίρεση και στην ακρίβεια
Και σε ό,τι αφορά το μέτωπο του πληθωρισμού η ασιατική χώρα με τα σχεδόν 100 εκατ. κατοίκους τα πηγαίνει καλύτερα από τους γείτονές της.
«Η πίεση του πληθωρισμού στο Βιετνάμ έχει περιοριστεί κυρίως σε ορισμένα αγαθά. Κυρίως στα καύσιμα και τις συναφείς υπηρεσίες, όπως οι μεταφορές. Οι καταναλωτές είναι σε μεγάλο βαθμό απομονωμένοι από την παγκόσμια άνοδο των τιμών των τροφίμων λόγω των άφθονων εγχώριων προμηθειών, των τιμών του χοιρινού κρέατος που μειώνονται από την κορύφωση του περασμένου έτους και της προτίμησης των καταναλωτών για το ρύζι, το οποίο παραμένει φθηνότερο από άλλα δημητριακά όπως το σιτάρι. Επιπλέον, οι αυξήσεις του κόστους για υπηρεσίες, όπως η υγεία και η εκπαίδευση, ήταν επίσης πολύ ήπιες», σημειώνεται στην έκθεση του ΔΝΤ.
Οι τιμές καταναλωτή ενισχύθηκαν τους πρώτους επτά μήνες του 2022, αλλά παραμένουν κάτω από τον στόχο του 4% της Κεντρικής Τράπεζας. Ο πληθωρισμός, ωστόσο, θα μπορούσε να επιταχυνθεί καθώς η οικονομική δραστηριότητα ανακτά πλήρη ταχύτητα. Το υψηλότερο κόστος των μεταφορών και επίσης διαφόρων εμπορευμάτων όπως είναι τα λιπάσματα και οι ζωοτροφές, θα μπορούσε επίσης να αυξήσει τις τιμές σε μια βεντάλια αγαθών και υπηρεσιών, εντείνοντας την πληθωριστική πίεση.
Οι γνωστές «προκλήσεις»
«Ασφαλώς η αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά το διεθνές εμπόριο και τη λειτουργία των χρηματοοικονομικών αγορών απειλεί την ανάκαμψη και της βιετναμέζικης οικονομίας, στο μέτρο που θα μπορούσαν να μειωθούν οι ξένες επενδύσεις στη ώρα, να επιβραδυνθεί η παραγωγή και η τεχνολογική ανάπτυξη», σημειώνει το Ταμείο.
Υπάρχουν και προκλήσεις δηλαδή στις οποίες θα πρέπει να ανταποκριθεί η κυβέρνηση του Βιετνάμ. Έχει να αντιμετωπίσει ζητήματα όπως ο εκσυγχρονισμός της δημοσιονομικής πολιτικής, η βελτίωση του τραπεζικού συστήματος, η μείωση των «κόκκινων δανείων» και βέβαια «η διενέργεια ευρύτερων οικονομικών μεταρρυθμίσεων, που απαιτούνται για να επιτευχθούν οι αναπτυξιακοί στόχοι».
Πρόκειται βέβαια για τις γνωστές μεταρρυθμίσεις που ευνοούν περισσότερο το επιχειρείν των ομίλων (Δυτικών κατά προτίμηση) από το ζην των ανθρώπων, τις οποίες με καταστατική ευλάβεια προτείνει το Ταμείο ακόμα και σε κυβερνήσεις και καθεστώτα που αυτο-αποκαλούνται όχι απλώς σοσιαλιστικά, αλλά κομμουνιστικά.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, και το ΔΝΤ διαπιστώνει ότι οι Βιετναμέζοι δεν αναπνέουν πλέον με καλάμι. Παίρνουν βαθιές ανάσες και προχωρούν ευθυτενείς προς το μέλλον.
