Απεργιακό τσουνάμι έπληξε τη Δευτέρα 31 Μαρτίου 2025 το Βέλγιο (www.lesoir.be
24/3/2025) με κύριο αίτημα να σταματήσουν οι μεθοδεύσεις της βελγικής
κυβέρνησης που επιχειρεί να βάλει χέρι στο ασφαλιστικό αυξάνοντας τα γενικά όρια
ηλικίας συνταξιοδότησης. Ταυτόχρονα ετοιμάζεται «σφαγή» στα συνταξιοδοτικά
δικαιώματα των μηχανοδηγών, των καπετάνιων σε πλοηγίδες (Pilot boats) και όχι
μόνο. Και το κερασάκι στην τούρτα η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 67 για
τους Βέλγους στρατιωτικούς όπως ανέλυσα σε τηλεοπτική εκπομπή στις 31/3/2025
(https://www.youtube.com/watch?v=YG33h740lMg).
Στην ίδια ρότα βρίσκεται και το κατά άλλα «πλούσιο» Λουξεμβούργο όπου
ανακοινώθηκε δήθεν μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος και αύξηση των
ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα (www.luxtimes.lu
13/2/2025). Ήδη φτιάχνεται και το ανάλογο κλίμα στην κοινή γνώμη καθώς ακόμη
και εφημερίδες που διανέμονται δωρεάν (free press) στο Λουξεμβούργο έχουν ως
πρωτοσέλιδα το δήθεν αυξημένο κόστος συνταξιοδότησης των δημοσίων υπαλλήλων
του Λουξεμβούργου (L΄essentiel 21/3/2025, σελ. 1-2), θυμίζοντας έτσι μέρες
μνημονίου στην Ελλάδα.
Και όλα αυτά σε μια φάση που έχει ανοίξει διάπλατα ο διάλογος στα κράτη της ΕΕ
για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (www.imerisia.gr 16/3/2025).
Η χρονική συγκυρία της πανευρωπαϊκής επίθεσης κατά των συνταξιοδοτικών
δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ δεν είναι βέβαια τυχαία καθώς συνδυάζεται με το
γεγονός ότι οι ηγέτες της ΕΕ και των κρατών μελών της αποφάσισαν να δοθούν από
τους κρατικούς προϋπολογισμούς δισεκατομμύρια ευρώ για στρατιωτικούς
εξοπλισμούς. Και επειδή λεφτά δεν υπάρχουν αποφάσισαν να σφίξουν το ζωνάρι
στους ευρωπαϊκούς λαούς και ξεκίνησαν ήδη από το ασφαλιστικό δρομολογώντας
αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης προκειμένου όχι μόνο να
εξοικονομήσουν ποσά από τις συντάξεις τις οποίες θα πλήρωναν κατά τα άλλα σε
όσους θα έβγαιναν στη σύνταξη με βάση τα παλιά όρια εξόδου, αλλά ταυτόχρονα να
κρατήσουν ίδιους αυτούς εργαζομένους εντός του εργασιακού βίου προκειμένου να
συνεχίζουν να πληρώνουν και νέες επιπλέον ασφαλιστικές εισφορές.
Μάλιστα οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται να βάλλουν χέρι και στα αποθεματικά των
ασφαλιστικών ταμείων προκειμένου να χρηματοδοτήσουν το πολεμοκάπηλο σχέδιο
ReArm Europe ύψους 800 δισ. ευρώ (www.notismarias.gr 16/3/2025).
Σε κάθε περίπτωση πάντως τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης είχαν μπει εδώ και
χρόνια στο στόχαστρο της ηγεσίας της ΕΕ στα πλαίσια της στρατηγικής της ΕΕ για
την ενεργό γήρανση.
Την εν λόγω ευρωπαϊκή στρατηγική για αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης είχαμε
την ευκαιρία να αναλύσουμε με σειρά άρθρων μας ήδη από τα τέλη του 2020.
Έτσι μεσούσης της πανδημίας στις 13 Οκτωβρίου 2020 το Συμβούλιο της ΕΕ
εξέδωσε την υπ΄ αρίθμ. 2020/1512 Απόφασή του σχετικά με τις κατευθυντήριες
γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών η οποία δημοσιεύθηκε
στις 19/10/2020 στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ (L 344/22) (www.notismarias.gr
28/12/2020).
Στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών της παραπάνω Απόφασης 2020/1512
σημαντικό ρόλο παίζει και η Κατευθυντήρια γραμμή 8 η οποία πέραν των άλλων
προβλέπει ότι «λόγω της αύξησης της μακροζωίας και των δημογραφικών αλλαγών,
τα κράτη μέλη θα πρέπει να κατοχυρώσουν την επάρκεια και τη βιωσιμότητα των
συνταξιοδοτικών συστημάτων για εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους». Και
συνεχίζει: «Οι μεταρρυθμίσεις των συνταξιοδοτικών συστημάτων θα πρέπει να
στηρίζονται από πολιτικές που αποσκοπούν στη μείωση του χάσματος στις συντάξεις
μεταξύ των φύλων καθώς και μέτρα παράτασης του επαγγελματικού βίου, όπως η
αύξηση της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης, και να πλαισιώνονται από
στρατηγικές ενεργού γήρανσης».
Στη συνέχεια όπως ήδη έχουμε αναλύσει (www.militaire.gr 10/5/2021) τη σκυτάλη
πήρε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) που με την Ανακοίνωσή της 4 ης Μαρτίου
2021 (COM/2021/102 final) στη σελ. 8 καθόριζε επί λέξει «ότι τουλάχιστον το 80%
των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών θα πρέπει να έχουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες,
απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη και συμμετοχή στην αγορά εργασίας και την
κοινωνία σε μια ψηφιακά μετασχηματισμένη Ευρώπη» (https://eur-
lex.europa.eu.Document 52021DC0102).
Κατόπιν τη σκυτάλη πήραν οι ηγέτες της ΕΕ που αποφάσισαν στο Πόρτο στις 8
Μαΐου 2021 επέκταση του εργασιακού βίου μέχρι τα 74 έτη. Έτσι όπως επισημάναμε
τότε σε νέο άρθρο στις 10 Μαΐου 2021 (www.notismarias.gr 10/5/2021) «στην από
8/5/2021 Διακήρυξη του Πόρτο τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μεταξύ άλλων
δήλωσαν: Χαιρετίζουμε τη διάσκεψη υψηλού επιπέδου που διοργάνωσε η
πορτογαλική Προεδρία στο πλαίσιο της κοινωνικής συνόδου κορυφής του Πόρτο
και λαμβάνουμε υπό σημείωση τα αποτελέσματά της, συμπληρώνοντας ότι το σχέδιο
δράσης που παρουσίασε η Επιτροπή στις 4 Μαρτίου 2021 παρέχει χρήσιμη
καθοδήγηση για την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων,
μεταξύ άλλων στους τομείς της απασχόλησης, των δεξιοτήτων, της υγείας και της
κοινωνικής προστασίας». Κι συνεχίζαμε: «Πρόκειται για δύο κείμενα τα οποία
αναφέρουν ρητά και υιοθετούν τη δουλειά μέχρι τα 74 έτη !!! Πλην όμως οι ηγέτες
της ΕΕ για να μην καρφωθούν δεν τόλμησαν να μιλήσουν ευθέως για δουλειά μέχρι
τα 74 έτη και για τον λόγο αυτόν παρέπεμψαν στα δύο αυτά κείμενα θεωρώντας ότι
οι λαοί τρώνε κουτόχορτο. Το πρώτο κείμενο, δηλαδή η Κοινωνική Δέσμευση του
Πόρτο την οποία υιοθέτησε στις 7/5/2021 η Κοινωνική Διάσκεψη του Πόρτο
αναφέρει επί λέξει ότι στηρίζει την προώθηση της πρόσβασης σε βασικές ψηφιακές
δεξιότητες για τουλάχιστον το 80% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών, ενισχύοντας έτσι
τις δεξιότητες, την εκ νέου απόκτηση δεξιοτήτων, την απασχολησιμότητα και την
καινοτομία».
Το δεύτερο κείμενο, είναι το Σχέδιο δράσης της Επιτροπής που υιοθετήθηκε στις
4/3/2021 και το οποίο αναλύσαμε ήδη παραπάνω.
Ακολούθως στα μέσα Δεκεμβρίου 2022 εκδόθηκε η Απόφαση 2022/2481 του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος
Ψηφιακή Δεκαετία. Καθορίζοντας τους ψηφιακούς στόχους στο άρθρο 4 μεταξύ
άλλων και αφού αναφέρεται και στους «ψηφιακούς επαγγελματίες», επανέρχεται στο
γνωστό τροπάριο ότι «τουλάχιστον το 80% των ατόμων 16-74 ετών» θα πρέπει να
διαθέτει ψηφιακές δεξιότητες.
Παίρνοντας τη σκυτάλη ο ΟΟΣΑ στην Έκθεσή του «Pensions at a glance 2023»
(www.oecd.org/en 15/12/2023) προβλέπει αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 74
έτη για τη Δανία, στα 71 για Εσθονία και Ιταλία, στα 70 για Ολλανδία και Σουηδία
και όλα αυτά καθώς αναμένεται να αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής.
Μετά ήρθε η περίφημη Δήλωση της La Hulpe για το μέλλον του πυλώνα των
κοινωνικών δικαιωμάτων η οποία πρέπει να επισημανθεί ότι στη σελ. 3 της Δήλωσης
τονίζει ότι «όπως επιβεβαίωσαν οι ηγέτες της ΕΕ στη Διακήρυξη του Πόρτο, η
εφαρμογή του πυλώνα σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών αποτελεί μια κοινή πολιτική
δέσμευση» (https://gouvernement.lu/dam-assets 16/4/2024).
Δηλαδή εκ νέου αναφορά στο γνωστό τροπάριο για κατάρτιση ατόμων ηλικίας 16-74
προκειμένου να είναι απασχολήσιμοι.
Τέλος στις 11 Μαρτίου 2025 εγκρίθηκε από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο το Ψήφισμα «σχετικά με το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό
Ταμείο + μετά το 2027» που ανοίγει το δρόμο για δουλειά μέχρι τα 74 έτη, όπως
ανέλυσα και σε πρόσφατη τηλεοπτική εκπομπή
(https://www.youtube.com/watch?v=bM9kvKhvOcw).
Και αυτό καθώς στα «έχοντας υπόψη» κάνει αναφορά τόσο στη Δήλωση της La
Hulpe όσο και στην Ανακοίνωση της Επιτροπής της 4 ης Μαρτίου 2021 που όπως
αναλύσαμε παραπάνω αποτελούν τους απαραίτητους κρίκους στην αλυσίδα για να
ανοίξει ο δρόμος για δουλειά μέχρι τα 74 έτη.
Κλείνοντας θα πρέπει να τονιστεί ότι τίποτε δεν γράφεται τυχαία είτε στις
Ανακοινώσεις της Κομισιόν είτε στις Εκθέσεις πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου καθώς και στα Ψηφίσματα που τις υιοθετούν αφού τα κείμενα αυτά
παρά τον μη δεσμευτικό τους χαρακτήρα στην ουσία μέσω πολιτικών συναινέσεων
δημιουργούν το αναγκαίο πολιτικό κεκτημένο που εν συνεχεία μετουσιώνεται και σε
αντεργατική νομοθεσία. Αυτή άλλωστε είναι γνωστή τακτική από πλευράς ΕΕ και όχι
μόνο.
Για το λόγο αυτόν και η απάντηση θα είναι ιδιαίτερα μαζική στην Πατρίδα μας
στην Απεργία της προσεχούς Τετάρτης 9 Απριλίου 2025.
Νότης Μαριάς, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην
Ανεξάρτητος Ευρωβουλευτής και Βουλευτής Ηρακλείου,
