Tη διαφωνία του με τις εκτιμήσεις των σεισμολόγων που υποστηρίζουν ότι η σεισμική δραστηριότητα των τελευταίων ημερών στη Σαντορίνη και την Αμοργό δεν σχετίζεται με τα ηφαίστεια της περιοχής, εξέφρασε εκ νέου ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Αβραάμ Ζεληλίδης.
«Για να προκληθεί μια έκρηξη ενός ηφαιστείου, πρέπει να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Μία από αυτές είναι η αύξηση των σεισμικών επεισοδίων τόσο σε ένταση όσο και σε συχνότητα και πυκνότητα. Επιπλέον, απαιτείται ανύψωση του ανάγλυφου του νερού, επίσης πρέπει να έχουμε θολερότητα του νερού. Από πέρσι έχει καταγραφεί ότι το Κολούμπο «ψήλωσε»» ανέφερε ο καθηγητής.
«Σύμφωνα με τις χθεσινές μετρήσεις της καθηγήτριας Γεωλογίας, Νικολέττας Ευελπίδου, για τη Νέα Καμένη υπάρχει θολερότητα. Άρα όλοι οι παράγοντες δείχνουν ότι έχουμε ενεργοποίηση του ηφαιστείου», ανέφερε ο κ. Ζεληλίδης μιλώντας στο newsbomb.
- Με την άποψη του Ελληνα καθηγητή ότι οι σεισμοί στην περιοχή ανάμεσα σε Σαντορίνη και Αμοργό είναι ηφαιστειακοί και όχι τεκτονικοί, συντάσσεται και ο Τούρκος πανεπιστημικός καθηγητής Γεωλογίας Şükrü Ersoy που απάντησε σε ερωτήσεις της Hurriyet για τη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή.
Μιλώντας για το είδος των σεισμών, ο Τούρκος καθηγητής ήταν ξεκάθαρος, αφήνοντας μάλιστα και αιχμές για τους Έλληνες επιστήμονες.
«Αυτοί οι σεισμοί στην περιοχή της Σαντορίνης δεν είναι τεκτονικοί, αλλά μαγματικής προέλευσης, δηλαδή είναι ηφαιστειακοί σεισμοί. Οι Έλληνες λένε ότι είναι τεκτονικοί, αλλά εγώ από την αρχή λέω ότι είναι ηφαιστειακής προέλευσης. Δεν μπορεί να είναι τεκτονικοί σεισμοί. Κοιτάξτε: έχουμε σεισμούς μέχρι 5 Ρίχτερ, αλλά ποτέ δεν έχουμε μεγαλύτερους», είπε ο Şükrü Ersoy.
Και συνέχισε αιτιολογώντας την εκτίμησή του: «Κάτω από τη Σαντορίνη καθώς και σε άλλες περιοχές υπάρχουν και άλλα ηφαίστεια. Όπως, για παράδειγμα, το ηφαίστειο του Κολούμπου, ή άλλα ηφαίστεια που δεν έχουν αναδυθεί στην επιφάνεια της θάλασσας. Αυτά ευθύνονται για τους σεισμούς. Πρέπει να “διαβάσουμε” καλά τους σεισμούς, δεν είναι τεκτονικοί, αλλά ηφαιστειακοί σεισμοί».
Ο Ersoy είπε, επίσης, ότι «αν υπάρξει υποθαλάσσια κατολίσθηση, ακόμα και αν το ηφαίστειο δεν εκραγεί, μπορεί να δημιουργηθεί τσουνάμι. Επίσης, σε μεγάλο σεισμό μπορεί να υπάρξει τσουνάμι. Φυσικά, αυτό θα φτάσει σε όλες τις ακτές, ακόμα και στις τουρκικές, αφού τα κύματα του τσουνάμι κινούνται σε μεγάλες αποστάσεις».
Τι λέει καθηγητής Ζεληλίδης
Την ίδια άποψη για τους σεισμούς έχει, και ο καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Αβραάμ Ζεληλίδης, ο οποίος εξέφρασε σήμερα τη διαφωνία του με τις εκτιμήσεις των σεισμολόγων ότι η σεισμική δραστηριότητα των τελευταίων ημερών στη Σαντορίνη δεν συνδέεται με τα ηφαίστεια της περιοχής.
«Πρέπει ο κόσμος να καταλάβει τι εννοούμε ηφαιστειακό τόξο. Όπως βυθίζεται η αφρικανική πλάκα κάτω από την ευρωπαϊκή, στα 80 χιλιόμετρα βάθος περίπου, αρχίζει το λιώσιμο των πετρωμάτων. Αυτά δημιουργούν το ηφαιστειακό τόξο. Ξέρουμε ποια νησιά είναι σε αυτή τη ζώνη. Σε αυτά τα νησιά, τα ηφαίστεια είναι ενεργά. Εκτός από τη Σαντορίνη, είναι η Νίσυρος, τα Μέθανα, η Μήλος», τόνισε ο κ. Ζεληλίδης.
Όπως υποστηρίζει, το φαινόμενο που παρακολουθούμε τις τελευταίες ημέρες σχετίζεται με την ηφαιστειακή δραστηριότητα. «Εγώ διαφωνώ με τους σεισμολόγους ότι είναι ένα τεκτονικό ρήγμα και δεν έχει σχέση με τα ηφαίστεια. Είναι δίπλα στα ηφαίστεια», είπε.
«Μελετώντας την εξέλιξη ενός ηφαιστείου, υπάρχουν 5 στάδια. Το πρώτο είναι η ηρεμία, το δεύτερο τα ήσυχα γεγονότα. Τώρα είμαστε στο τρίτο στάδιο, έχουμε έντονα, πυκνά και επαναλαμβανόμενα γεγονότα. Το επόμενο στάδιο είναι η έκρηξη. Το ζήτημα είναι αν η έκρηξη αυτή θα είναι ήσυχη ή εκρηκτική. Αυτό έχει να κάνει με πολλά πράγματα. Αν είναι συσσωρευμένα με πίεση τα αέρια μέσα στον κρατήρα, αν η χημική σύστασή του είναι μεγάλου ή μικρού ιξώδους. Τέτοιες απαντήσεις θα ήθελα», πρόσθεσε ο καθηγητής Γεωλογίας.
«Είμαστε ένα βήμα πριν από το γεγονός. Αυτό θα εξαρτηθεί από το αν θα εκτονωθεί το φορτίο στον κρατήρα, με έναν καινούργιο σεισμό ο οποίος θα ανοίξει διόδους για να εκτονωθούν η πίεση και τα αέρια», είπε επίσης ο κ. Ζεληλίδης, αναφερόμενος και σε άλλους παράγοντες που παίζουν ρόλο στην εξέλιξη του φαινομένου, όπως «η χημική σύσταση του μάγματος».
«Νομίζω ότι ένας σεισμός 6 Ρίχτερ θα εκτονώσει την πίεση και μπορεί το ηφαίστειο να ηρεμήσει», τόνισε, προσθέτοντας ότι όσο δεν συμβαίνει αυτό η ανησυχία μεγαλώνει.
Υπενθυμίζεται ότι χθες ο κ. Ζεληλίδης, μιλώντας στο ERTnews, είχε πει: «Θεωρώ ότι η σεισμική δραστηριότητα συνδέεται με την άνοδο της λάβας από κάτω προς τα πάνω. Θεωρώ ότι αυτή είναι η αιτία για την οποία έχουμε τέτοια έντονη σεισμική δραστηριότητα. Η αλήθεια είναι ότι, παρακολουθώντας τη σεισμική ακολουθία, φαίνεται πως είμαστε κοντά ή στο τελείωμα ή στην έκρηξη».
Τι είναι οι τεκτονικοί και τι οι ηφαιστειακοί σεισμοί
Οι τεκτονικοί σεισμοί δημιουργούνται από την κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών της Γης. Στα σημεία όπου πιέζονται δύο πλάκες μεταξύ τους, αναπτύσσεται τάση στα πετρώματα. Η κίνηση μπορεί να είναι κατακόρυφη, οριζόντια ή η μία πλάκα να βυθίζεται κάτω από μια άλλη. Αν η τάση ξεπεράσει το όριο αντοχής των πετρωμάτων, αυτά σπάνε, απελευθερώνοντας τεράστια ποσά ενέργειας με τη μορφή σεισμικών κυμάτων.
Οι ηφαιστειακοί σεισμοί συμβαίνουν όταν το μάγμα ανεβαίνει προς την επιφάνεια, δημιουργώντας πίεση και ρωγμές στα πετρώματα ή από καταρρεύσεις σπηλαίων και κοιλοτήτων μέσα στο ηφαίστειο. Παράλληλα, μπορεί να προκληθούν και από μία ηφαιστειακή έκρηξη, όταν η εκτόνωση αερίων και λάβας δημιουργεί ωστικά κύματα.
Διαφορές των ηφαιστειακών από τους τεκτονικούς σεισμούς
- Μικρότερο μέγεθος: Οι ηφαιστειακοί σεισμοί είναι συνήθως μικρότεροι σε μέγεθος από τους τεκτονικούς.
- Ρηχό εστιακό βάθος: Οι ηφαιστειακοί σεισμοί συμβαίνουν σε μικρά βάθη, συνήθως μερικά χιλιόμετρα κάτω από το ηφαίστειο.
- Διαφορετική κυματομορφή: Έχουν πιο αργή και παρατεταμένη δόνηση σε σχέση με τους τεκτονικούς σεισμούς.
Νομικού: Επιστημονική φαντασία ότι οι σεισμοί οφείλονται στο Κολούμπο
Ερωτηθείσα κατά πόσο τελικά η σεισμική δραστηριότητα οφείλεται στο μάγμα το οποίο έχει ανέβει πιο κοντά στην επιφάνεια της Γης όπως ισχυρίζονται ορισμένοι επιστήμονες ή εάν ισχύει η άποψη ότι για να εκραγεί το ηφαίστειο του Κολούμπου χρειάζεται να περάσουν 17.000 χρόνια, η αναπληρώτρια καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας και Φυσικής Γεωγραφίας τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, Εύη Νομικού, δήλωσε κατηγορηματικά υπέρ της δεύτερης θεωρίας, στη διάρκεια της εκπομπής «Πρωινή Παρέα» στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8.
«Είμαι κατηγορηματική με τη δεύτερη άποψη. Αυτός που το λέει δεν γνωρίζει τον Κολούμπο. Είμαι κατηγορηματική σε αυτό. Είμαι κατηγορηματική λόγω του ότι έχουμε κάνει υποθαλάσσιες ερευνητικές γεωτρήσεις το 2022-23. Ξέρουμε όλες τις εκρήξεις του Κολούμπου, όλες τις εκρήξεις και το να δώσεις στατιστικά το τι συμβαίνει μετά από 17-20.000 χρόνια πρέπει να έχεις δεδομένα. Άρα λοιπόν η μοναδική ομάδα που έχει δεδομένα είναι η ομάδα των υποθαλάσσιων ερευνητικών γεωτρήσεων και αυτοί που μελετάνε τόσα χρόνια το ηφαίστειο.
»Είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας και ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει. Σαφώς υπάρχει ένας μαγματικός θάλαμος. Γι’ αυτό λοιπόν ξαναεμποτίσαμε OBS, υποθαλάσσιους σεισμογράφους, έτσι ώστε να δούμε και το τι γίνεται στον μαγματικό θάλαμο. Κανονικά τον Δεκέμβριο που τους βάλαμε, είναι τρεις μέσα στον κρατήρα του Κολούμπου και πέντε τριγύρω από τον Κολούμπο και κοντά στην Άνυδρο, περιμέναμε να σηκώσουμε τους υποθαλάσσιους φωτογράφους μετά από ένα χρόνο» είπε η καθηγήτρια.
«Δεδομένων των περιστάσεων δηλαδή με το τι γίνεται σε αυτή την περιοχή, υπάρχει διεθνής εικονογραφική αποστολή και γερμανική και αγγλική. Επομένως, έχουμε συνεννοηθεί όλοι ότι θα ανασύρουμε από το βυθό τους υποθαλάσσιους σεισμογράφους, θα πάρουμε τα δεδομένα και θα έχουμε μία πολύ καλύτερη ακρίβεια στο τι γίνεται στο βάθος μέσα του Κολούμπου. Όλα τα υπόλοιπα είναι απλά επιστημονική φαντασία» ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Νομικού.
Ο Κολούμπος «ενοχλείται» με τις σεισμικές δονήσεις, σημείωσε στη συνέχεια.
« Έχεις δίπλα σου ένα μάγμα το οποίο, δεν θέλουμε να γίνονται σεισμοί δίπλα σε ένα ενεργό ηφαίστειο, λόγω του ότι μπορούν να δημιουργηθούν περισσότερες διαρρήξεις από την κίνηση των ρευστών και γι’ αυτό πρέπει να παρακολουθούμε τις υδροθερμικές καμινάδες, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν μελλοντικά σε μία έκρηξη η οποία πραγματικά δεν ξέρουμε πότε θα γίνει. Δεν έχουμε τέτοιες ενδείξεις ότι το Κολούμπο πάει να εκραγεί» ανέφερε.
«Αυτό θα το πούμε με σιγουριά όταν θα αναλύσουμε τα δεδομένα ή αν αρχίσουν οι σεισμοί και η σεισμική δραστηριότητα να εντοπίζεται πολύ πιο κοντά στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου. Άρα λοιπόν πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί σε μέρη που η ηφαιστειότητα συνδέεται με την τεκτονική. Ποιοι άνθρωποι μιλάνε, ποιοι κάνουν θαλάσσια έρευνα» ανέφερε.
«Άρα ας αφήσουμε να μιλάνε οι άνθρωποι που έχουν ωκεανογραφικές αποστολές, έχουν αποκτήσει δεδομένα και τα δεδομένα μόνα τους μπορούν να αναλυθούν. Αυτή τη στιγμή αναλύουμε δεδομένα, ξέρουμε το πώς είναι ο μαγματικός θάλαμος στο Κολούμπο και προσπαθούμε να κατανοήσουμε τώρα πώς έχει επηρεαστεί από αυτές τις χημικές διεργασίες» εξήγησε η κ. Νομικού.
- Το υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου είναι πάρα πολύ ενεργό, επισήμανε η κ. Νομικού και είναι ενεργό εδώ και πάρα πολλά χρόνια, δεν είναι τώρα μόνο ενεργό και αυτό αποδεικνύεται με τις υδροθερμικές καμινάδες που βρίσκονται στα 500 μέτρα βάθος.
«Εκπέμπουν αέρια τα οποία περιέχουν 99,9% διοξείδιο του άνθρακα και αυτό το λέμε τώρα με μετρήσεις, με δεδομένα. Έχουν θερμοκρασία αν ακουμπήσεις τις καμινάδες 230 βαθμούς Κελσίου και πρέπει να μελετάμε αυτές τις καμινάδες για να συνειδητοποιούμε το πώς κινούνται τα αέρια και τα υγρά μέσα σε ένα ηφαίστειο. Πριν λίγες μέρες μαζί με το Πολυτεχνείο, που ανήκει στην ίδια ομάδα, εμποτίσαμε ένα αυτόνομο ρομποτικό μηχάνημα μέσα στον Κολούμπο» είπε.
«Είδαμε αύξηση των αερίων, είδαμε μια μεγαλύτερη κινητικότητα που αυτό είναι λογικό λόγω του ότι υπάρχουν πάρα πάρα πολλοί σεισμοί. Αυτό που πρέπει να καταλάβει ο κόσμος είναι ότι μπορεί να έχουμε έντονη σεισμική δραστηριότητα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα έχουμε μία υποθαλάσσια έκρηξη, γιατί η υποθαλάσσια έκρηξη του κόλπου το 1650 ήταν πάρα πολύ μεγάλη και ήταν καταστροφική» σημείωσε η καθηγήτρια.
«Γι’ αυτό λοιπόν πρέπει να μελετάμε πολύ περισσότερα δεδομένα, να μιλάνε άνθρωποι που έχουμε κάνει θαλάσσια έρευνα τα τελευταία 20 χρόνια, έχουμε συλλέξει δεδομένα τώρα τον Δεκέμβριο πολύ πιο καινούργια, έχουμε χαρτογραφήσει όλα τα ρήγματα, όλα τα ρήγματα είναι χαρτογραφημένα με σεισμικές τομές» ανέφερε η κ. Νομικού.
«Όταν λοιπόν έχουμε αυτές τις αλλαγές θα πρέπει να τις συγκρίνουμε με δεδομένα που έχουμε σε περιορισμένες μετρήσεις. Δηλαδή θα πρέπει να δούμε αν έχει αυξηθεί, εάν έχει ελαττωθεί, εάν έχει αλλάξει η χημική σύσταση και όλα αυτά δεν είναι με μαγικό τρόπο που κάνουμε τις μετρήσεις και βγαίνουν κατευθείαν οι αναλύσεις. Γιατί πολλές φορές οι δημοσιογράφοι πιέζουν να πούμε, θέλουν κάποιο νέο, εντάξει, ναι, αλλά είναι θαλάσσιος χώρος. Δηλαδή εχθές θέλαμε να πάμε στον Κολούμπο, αλλά δεν μπορούσαμε γιατί δεν ήταν καλές οι καιρικές συνθήκες στη θάλασσα. Άρα είναι απαγορευτικό. Το προγραμματίζουμε για Σαββατοκύριακο» είπε καταλήγοντας.