Ένα ερώτημα παραμένει: Η Αφρική θα συνεχίσει να δέχεται τέτοιες «επενδύσεις» ή θα βρει τον δρόμο της προς την πραγματική ενεργειακή αυτονομία;
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ατζάι Μπάνγκα, ανακοίνωσαν τις προθέσεις τους να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να προωθήσουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Αφρική.
Το σχέδιο, που βαφτίστηκε “Scaling Up Renewables in Africa” και συνδέεται με την πρωτοβουλία “Mission 300”, υποτίθεται πως θα παρέχει ηλεκτρική ενέργεια σε 300 εκατομμύρια Αφρικανούς έως το 2030.
Η αφήγηση ακούγεται ωραία: καθαρή ενέργεια, βιώσιμη ανάπτυξη και βελτίωση της ποιότητας ζωής. Όμως, ποιος πραγματικά ωφελείται από αυτή την “ευγενή” προσπάθεια;
Ενεργειακή αποικιοκρατία και γεωπολιτικά παιχνίδια
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό την ηγεσία της φον ντερ Λάιεν, παρουσιάζει τον εαυτό της ως σωτήρα της Αφρικής, αλλά στην πραγματικότητα, το έργο εξυπηρετεί συγκεκριμένα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα. Οι ευρωπαϊκές πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν την αφρικανική ήπειρο, ελέγχοντας την παραγωγή και τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Παγκόσμια Τράπεζα, από την άλλη, με τις γνωστές τακτικές της, χρηματοδοτεί έργα με τρόπο που δένει τις αφρικανικές χώρες με δυσβάσταχτα δάνεια, μετατρέποντας την «βοήθεια» σε εργαλείο οικονομικής εξάρτησης. Οι κυβερνήσεις της Αφρικής συχνά αναγκάζονται να εκχωρήσουν στρατηγικούς τομείς της οικονομίας τους σε διεθνή συμφέροντα, χάνοντας έτσι κάθε δυνατότητα ανεξάρτητης ανάπτυξης.
Ποιος πληρώνει το τίμημα;
Οι πραγματικοί χαμένοι είναι οι ίδιοι οι Αφρικανοί πολίτες. Η ιστορία έχει δείξει πως τέτοιες πρωτοβουλίες καταλήγουν να αυξάνουν την ανισότητα και να βαθαίνουν την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της Αφρικής. Αντί να ενισχύσουν τις εγχώριες ενεργειακές εταιρείες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Παγκόσμια Τράπεζα προωθούν ένα μοντέλο που διατηρεί τον έλεγχο της ενέργειας στα χέρια ξένων δυνάμεων.
Ενώ η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Ατζάι Μπάνγκα μιλούν για «ενεργειακή ανεξαρτησία», αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι μια νέα μορφή ενεργειακής αποικιοκρατίας. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες θα αποκομίσουν κέρδη, η Παγκόσμια Τράπεζα θα επεκτείνει τον έλεγχό της και οι Αφρικανοί θα συνεχίσουν να πληρώνουν το τίμημα της «βοήθειας» με περιορισμένη κυριαρχία και οικονομική εξάρτηση.
Ένα ερώτημα παραμένει: Η Αφρική θα συνεχίσει να δέχεται τέτοιες «επενδύσεις» ή θα βρει τον δρόμο της προς την πραγματική ενεργειακή αυτονομία;