Η αμερικανική εφημερίδα New York Times σε εκτενές ρεπορτάζ της ασχολείται με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και την «στρατιωτική του αναβάθμιση» που εξυπηρετεί αποκλειστικά τις ΗΠΑ. Πέρα από όσα ήδη έχουν προβληθεί για την «οικονομική ανάπτυξη της περιοχής» και τη …δήθεν προστασία της από τους Τούρκους, το ρεπορτάζ αναδεικνύει την αμερικανο-ρωσική «διένεξη» για το ποια επιχειρηματικά συμφέροντα θα ελέγξουν το λιμάνι. Αν και όπως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα ποιος μπορεί να αμφισβητήσει ότι οι εταιρείες αμερικανικών συμφερόντων έχουν το…απόλυτο προβάδισμα;
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ «η ποσότητα πολεμικού υλικού που μεταφέρθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω της Αλεξανδρούπολης αυξήθηκε σχεδόν 14 φορές πέρυσι —πριν από τον πόλεμο». Το τι έχουμε πάρει ως αντάλλαγμα δεν αντέχει σε κριτική! Οι Αμερικανοί «ξεστοκάρουν» τα «παλιά εμπορεύματα» στην Ελλάδα και η κυβέρνηση ετοιμάζεται άρον άρον να πληρώσει όσα, όσα για τα F-35…
«Η αυξανόμενη στρατηγική σημασία του λιμανιού έχει αναδείξει τους ρωσικούς δεσμούς δύο ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων που ανταγωνίζονται για να το αναλάβουν», γράφουν οι New York Times και προσθέτει:
«Η μία ομάδα έχει επικεφαλής τον Ιβάν Σαββίδη, έναν Ελληνορώσο ολιγάρχη που έχει υπηρετήσει στο ρωσικό κοινοβούλιο και συμμετέχει στην επιτροπή εξωτερικών σχέσεων συμβουλεύοντας τον κ. Πούτιν. «Έλληνας από τη γέννηση, Ρώσος από τον τρόπο ζωής, Ορθόδοξος από την πίστη», αναφέρει στην ιστοσελίδα του ο κ. Σαββίδης, η οποία περιλαμβάνει μια φωτογραφία του με τον κ. Πούτιν.
Η προσφορά του κ. Σαββίδη μπορεί να περιπλέκεται λόγω της ιδιοκτησίας του στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, του δεύτερου μεγαλύτερου στην Ελλάδα, το οποίο θα μπορούσε να παραβιάζει τους νόμους περί ανταγωνισμού. Ο εκπρόσωπός του αρνήθηκε να σχολιάσει.
Ένας άλλος πλειοδότης, θυγατρική ενός ελληνικού ομίλου ετερογενών δραστηριοτήτων, του Ομίλου Copelouzos, είναι πιο περίπλοκος, υπογραμμίζοντας τη μετατόπιση των οικονομικών δεσμών της Ελλάδας.
Ο Κοπελούζος είναι ο τοπικός εταίρος της κρατικής ρωσικής εταιρείας φυσικού αερίου, Gazprom, και, σε μια κοινοπραξία που ονομάζεται Prometheus Gas, είναι ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Ο Όμιλος Κοπελούζου κατασκεύασε —και μέχρι το 2016 εκμεταλλευόταν— το αεροδρόμιο της Αγίας Πετρούπολης.
Ένα διπλωματικό σημείωμα για τον ιδρυτή της ομάδας, Δημήτριο Κοπελούζο, που γράφτηκε από τον Αμερικανό πρέσβη στην Ελλάδα το 2007 και δημοσιεύτηκε από το WikiLeaks, τιτλοφορείται «Gazprom με άλλο όνομα;»
Οι ανταγωνιστές και οι επικριτές του κ. Κοπελούζου ισχυρίζονται ότι αυτοί οι δεσμοί τον καθιστούν ευάλωτο στις πιέσεις της Gazprom, θέτοντας σε κίνδυνο το μέλλον των στρατηγικών επιχειρήσεων της Αλεξανδρούπολης.
«Υπάρχουν σημαντικές ανησυχίες επειδή η κατάσταση με τη Ρωσία μπορεί να επιδεινωθεί», δήλωσε ο Τζον Χαραλαμπάκης, ιδιοκτήτης της BlackSummit Financial Group, μιας αμερικανικής εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων που ανταγωνίζεται για τον έλεγχο της Αλεξανδρούπολης. «Το γεγονός ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί την ενέργεια ως όπλο είναι ένας σημαντικός παράγοντας».
Ανησυχίες για τους ρωσικούς δεσμούς του κ. Κοπελούζου συμμερίζονται ορισμένα μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ, σύμφωνα με δύο μέλη του προσωπικού του Κογκρέσου που γνωρίζουν το θέμα. Μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας επειδή δεν είχαν εξουσιοδότηση να μιλήσουν στα μέσα ενημέρωσης.
Ο Όμιλος Κοπελούζου είναι ιδιωτικός και δεν δημοσιοποιεί τις οικονομικές του επιδόσεις, αλλά λέει ότι η κοινοπραξία του με την Gazprom αντιπροσωπεύει ένα μικρό μερίδιο του επιχειρηματικού του χαρτοφυλακίου, το οποίο καλύπτει τις κατασκευές, τα ακίνητα και την ενέργεια.
«Ο όμιλος έχει πολλές συνεργασίες σε όλο τον κόσμο με πολλές εταιρείες», δήλωσε ο Ιωάννης Αράπογλου, γενικός διευθυντής του Ομίλου Κοπελούζου. Η Prometheus Gas «είναι μόνο ένα από αυτά, και σχετικά μικρό για το μέγεθος της εταιρείας».
Σημείωσε ότι η οικογένεια Κοπελούζου επενδύει σε ένα έργο κατασκευής τερματικού σταθμού υγρού φυσικού αερίου κοντά στην Αλεξανδρούπολη, με σκοπό να μειώσει την εξάρτηση των Βαλκανίων από το ρωσικό αέριο ενισχύοντας τις προμήθειες από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Από την πλευρά του, ο κ. Χαραλαμπάκης, ο Αμερικανός επιχειρηματίας, λέει ότι το ενδιαφέρον του για το λιμάνι ξεκίνησε το 2018, όταν ο τότε πρέσβης της Ουάσιγκτον στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, του είπε ότι οι αμερικανικές εταιρείες πρέπει να αρχίσουν να ανταγωνίζονται τη Ρωσία και την Κίνα για επιρροή στην Αλεξανδρούπολη.
Η αυξανόμενη προσοχή της Ουάσιγκτον τονίστηκε την Τετάρτη, όταν ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ από το Νιου Τζέρσεϊ, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων, πραγματοποίησε μια αιφνιδιαστική επίσκεψη στην Αλεξανδρούπολη.
Η Ελλάδα ιδιωτικοποιεί σταθερά στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία από τότε που ξεκίνησε η κρίση χρέους της το 2009. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης πήγε στον κ. Σαββίδη. Το λιμάνι του Πειραιά, το μεγαλύτερο στην Ελλάδα, σε κινεζική κρατική εταιρεία.
Ο κ. Πάιατ, ο οποίος αποχώρησε από το πόστο τον Μάιο, έχει μιλήσει συχνά υπέρ των δύο αμερικανικών υποψηφιοτήτων για την Αλεξανδρούπολη.
Ο άλλος Αμερικανός πλειοδότης, η Quintana Infrastructure & Development, αρνήθηκε να σχολιάσει.
Η στροφή του Ομίλου Κοπελούζου προς τους Αμερικανούς εταίρους αντικατοπτρίζει τη μεταβαλλόμενη οικονομική πραγματικότητα της Ελλάδας, καθώς η ρωσική οικονομία υπό την επιβολή κυρώσεων παρέχει λιγότερες ευκαιρίες.
Αυτή η πραγματιστική προσέγγιση επαναλαμβάνεται και στην Αλεξανδρούπολη. Τοπικοί αξιωματούχοι και επιχειρηματίες ελπίζουν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι περιφερειακές εντάσεις θα μετατρέψουν το λιμάνι σε μια εναλλακτική οδό ανεφοδιασμού που θα παρακάμπτει τα στενά που ελέγχονται από την Τουρκία προς τη Μαύρη Θάλασσα.
«Κάθε κρίση δημιουργεί ευκαιρίες», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης Κωνσταντίνος Χατζηκωνσταντίνου.
