Αποκαλυπτική αναφορικά με την «εύνοια» της κυβέρνησης σε συγκεκριμένους επιχειρηματίες και συγκεκριμένους δημόσιους φορείς είναι η ανάρτηση της λίστας με τους 100 μεγαλύτερους αποδέκτες των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) στην Ελλάδα.
Όπως επισημαίνεται σε ρεπορτάζ της Εφημερίδας των Συντακτών, η ίδια είχε αναδείξει με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ στις 4 Οκτωβρίου του 2023 ότι από τα 11,6 δισ. ευρώ που μέχρι τότε είχαν κατανεμηθεί σε επιδοτήσεις και δάνεια (από ένα σύνολο 30,5 δισ. ευρώ που στο μεταξύ έχουν γίνει 36 δισ. ευρώ), τα 1,7 δισ. ευρώ πήγαιναν σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, διαψεύδοντας τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς ότι υπάρχει μεγάλη και δίκαιη διασπορά πόρων σε μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις.
Στον έναν χρόνο που μεσολάβησε, καθώς η ελληνική κυβέρνηση ήταν η τελευταία από τους 27 της Ε.Ε. που επικαιροποίησε τη λίστα των 100 μεγαλύτερων αποδεκτών πόρων του Ταμείου, αν και θα έπρεπε από πέρσι να το έχει κάνει τουλάχιστον άλλη μια φορά, το ποσό που τους αντιστοιχεί ανέβηκε από τα 11,6 στα 16,5 δισ. ευρώ.
Τα στοιχεία αφορούν την περίοδο μέχρι και τις 31/7/2024, διάστημα μέχρι το οποίο είχαν εκταμιευτεί συνολικά για την Ελλάδα 17,2 δισ. ευρώ από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό RRF. Επομένως, μια πρώτη παρατήρηση αφορά το δεδομένο ότι το 95% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης πάει στους 100 μεγαλύτερους αποδέκτες, δημόσιους φορείς ή ιδιώτες.
Σύμφωνα με την «Εφημερίδα των Συντακτών» από την δημοσιοποίηση της λίστας προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:
● Οι δημόσιοι φορείς απορροφούν τη μερίδα του λέοντος. Όπως φαίνεται και από τον σχετικό πίνακα, σχεδόν 10 δισ. ευρώ παίρνουν 15 δημόσιοι φορείς, με τα μεγαλύτερα ποσά σε επιδοτήσεις κυρίως και δευτερευόντως σε δάνεια. Τέσσερα υπουργεία –ΥΠΕΝ, Υποδομών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Υγείας– απορροφούν 5,5 δισ. ευρώ
● Υποσημείωση στη διαφαινόμενη πρωτοκαθεδρία των δημόσιων φορέων: ορισμένα επιδοτούμενα έργα καταχρηστικώς ορίζονται ως δημόσια, όπως ο περίφημος ΒΟΑΚ στην Κρήτη ή ο αυτοκινητόδρομος Ε65, που έτσι κι αλλιώς την υλοποίησή τους –και πιθανότατα και την εκμετάλλευσή τους στο μέλλον– έχουν αναλάβει ιδιωτικοί όμιλοι, στους οποίους θα καταλήξουν και οι ευρωπαϊκοί πόροι.
● Καταχρηστικά όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο δημοσίευμα εντάσσονται, επίσης, η ΔΕΗ, ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΑΔΜΗΕ στους μεγάλους δημόσιους αποδέκτες του ΤΑΑ. Για παράδειγμα, πόσο «δημόσιο» μπορεί να θεωρηθεί το έργο του ΔΕΔΔΗΕ για αύξηση της ισχύος των υποσταθμών του ώστε να διευκολυνθεί η σύνδεση των ιδιωτικών ΑΠΕ; Και, εννοείται, το ίδιο μπορούμε να αναρωτηθούμε για τη ΔΕΗ, όχι μόνο λόγω της δραστικής μείωσης του ποσοστού του Δημοσίου, αλλά και για το γεγονός ότι με κερδοφορία σχεδόν 1 δισ. δανείζεται 500 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για να επεκταθεί στις οπτικές ίνες ή να αγοράσει τον Κωτσόβολο.
● Στη λίστα των 100 μεγαλύτερων αποδεκτών επιδοτήσεων και δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης βρίσκονται 34 ιδιωτικές επιχειρήσεις που παίρνουν περίπου 2,6 δισ. ευρώ, περίπου το 15% των συνολικών πόρων. Αρκετές βρίσκονταν στη λίστα του περασμένου Οκτώβρη, όπως η ΤΕΡΝΑ που επιδοτείται με 250 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ και δανειοδοτείται με 129 εκατ. ευρώ για ανάπτυξη υποδομών υπερυψηλής ευρυζωνικότητας. Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται και η Grid, μέτοχος του ΑΔΜΗΕ, που δανείζεται από το ΤΑΑ 61 εκατ. για ανάπτυξη ανάλογων υποδομών, όπως και ο ΟΤΕ, που δανείζεται 93 εκατ. ευρώ.
● Την τιμητική τους έχουν οι εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων: η Olympic (Avis) του τουρκικού ομίλου Κοτς δανείζεται 200 εκατ. για την ανανέωση του στόλου της και η Autohellas του Ευτύχη Βασιλάκη άλλα 150 εκατ. ευρώ.
● Με 150 εκατ. ευρώ δανειοδοτείται και η Ελληνικός Χρυσός, που είναι 18η στη λίστα των 100.
● Αξιοσημείωτη είναι η παρουσία των φαρμακευτικών με την DEMO και την ΕΛΠΕΝ, του λιανεμπορίου με τη Σκλαβενίτης, Μετρό αλλά και τη Λιντλ, του τουριστικού και ξενοδοχειακού τομέα, με τους ομίλους Μήτση, Σάνη, Golf Residences και Κολοσσός να έχουν εξασφαλίσει δάνεια αρκετών δεκάδων εκατομμυρίων, των εταιρειών ανάπτυξης ακινήτων και, φυσικά, των ΑΠΕ, στις οποίες μετράμε τουλάχιστον 15 επιδοτούμενα ή δανειοδοτούμενα έργα, κυρίως φωτοβολταϊκά.
● Αξιοσημείωτη απουσία σε σχέση με την προηγούμενη λίστα, αυτή της Motor Oil. Για άγνωστους λόγους, ενώ πέρσι εμφανιζόταν δικαιούχος δανείου 25 εκατ. ευρώ, τώρα είναι εκτός της λίστας των 100 πιο ευνοημένων, με τον τελευταίο (Κεντρική Ενωση Επιμελητηρίων) να παίρνει επιδοτήσεις 23,5 εκατ. για συμβολή στον «ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων».