Τις τελευταίες ώρες, η επικαιρότητα κατακλύστηκε από τίτλους που μιλούσαν για «ρωσική παρεμβολή GPS» στην πτήση της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά την προσέγγισή της στο Πλόβντιβ της Βουλγαρίας. Κυβερνήσεις, θεσμοί και μεγάλα διεθνή μέσα ενημέρωσης έσπευσαν να περιγράψουν ένα «δραματικό επεισόδιο», με αναφορές ότι το αεροσκάφος αναγκάστηκε να κάνει κύκλους για μία ώρα, προτού τελικά προσγειωθεί με «εναλλακτικά μέσα».
Ωστόσο, τα επίσημα δεδομένα πτήσης που δημοσιοποίησε η Flightradar24 δείχνουν μια πολύ διαφορετική εικόνα: καλή ποιότητα GPS σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής και μόλις εννέα λεπτά καθυστέρηση από το προγραμματισμένο δρομολόγιο.
Τα δεδομένα της πτήσης της Ούρσουλα
Η πτήση ξεκίνησε από τη Βαρσοβία με προγραμματισμένη διάρκεια 1 ώρα και 48 λεπτά. Τελικά ολοκληρώθηκε σε 1 ώρα και 57 λεπτά, δηλαδή με ελάχιστη απόκλιση. Μάλιστα, ο αναμεταδότης του αεροσκάφους, τύπου Dassault Falcon 900LX με νηολόγιο OO-GPE, κατέγραψε σταθερά καλή ποιότητα σήματος GPS καθ’ όλη τη διάρκεια.
Είναι χαρακτηριστικό πως η εικόνα του δρομολογίου δείχνει έναν συνηθισμένο κύκλο αναμονής πριν από την προσγείωση -γεγονός απολύτως τυπικό στην αεροπλοΐα και σε καμία περίπτωση «μία ώρα σε holding pattern», όπως μεταδόθηκε σε μερίδα του Τύπου.
Οι δηλώσεις και η δόση…υπερβολής!
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η βουλγαρική κυβέρνηση έκαναν λόγο για «παρεμβολές GPS» στην τελική φάση της πτήσης, υπονοώντας ρωσική ανάμειξη. Η περιγραφή αυτή, ωστόσο, δεν συνοδεύτηκε από δημοσίευση τεχνικών στοιχείων, όπως logs του πλοηγικού συστήματος ή επίσημες αναφορές της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας. Παράλληλα, διεθνή μέσα όπως οι Financial Times και The Guardian μετέδωσαν δραματικά ρεπορτάζ, κάνοντας λόγο για «αναγκαστική αναμονή μίας ώρας στον αέρα», ισχυρισμός που καταρρίπτεται από τα στοιχεία της Flightradar24.
Αναμφίβολα, ο αναμεταδότης ADS-B που μεταδίδει δημόσια δεδομένα πτήσης περιλαμβάνει και δείκτες για την ακεραιότητα και την ακρίβεια του σήματος GPS. Στην περίπτωση της πτήσης της Ούρσουλα, αυτοί οι δείκτες ήταν εντός κανονικών ορίων, χωρίς να καταγράφεται σοβαρή ή παρατεταμένη υποβάθμιση. Ακόμη κι αν υπήρξε στιγμιαία απώλεια σήματος στην τελική φάση, όπως υποστηρίζουν οι βουλγαρικές αρχές, τα στοιχεία δεν τεκμηριώνουν μια κατάσταση κρίσης ή ένα παρατεταμένο περιστατικό απειλής.
Η χρονική συγκυρία
Βέβαια, η χρονική συγκυρία δεν μπορεί να αγνοηθεί, δεδομένου ότι την ίδια στιγμή, στο Πεκίνο πραγματοποιούνταν η σύνοδος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, με τον Σι Τζινπίνγκ, τον Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Ναρέντρα Μόντι να παρουσιάζουν το όραμά τους για μια «νέα παγκόσμια τάξη».
Η σύνοδος αυτή, που εντάσσεται στο πλαίσιο της κινεζικής στρατηγικής πολυπολικότητας, απείλησε να τραβήξει τα φώτα της διεθνούς προσοχής μακριά από τις Βρυξέλλες. Αντικειμενικά, η συζήτηση γύρω από την πτήση φον ντερ Λάιεν επισκίασε μεγάλο μέρος της ειδησεογραφίας για τη συνάντηση της Κίνας. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι υπήρξε συνειδητή επιλογή αντιπερισπασμού, ωστόσο, η επικοινωνιακή χρήση του περιστατικού λειτούργησε κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Η αεροναυτιλία στην Ευρώπη έχει πράγματι επηρεαστεί τα τελευταία χρόνια από αυξημένες παρεμβολές GPS, ιδίως κοντά σε εμπόλεμες ζώνες. Γι’ αυτό είναι κρίσιμο οι αρμόδιες αρχές να παρουσιάζουν με διαφάνεια τα τεχνικά στοιχεία, αντί να αφήνουν χώρο σε υπερβολές ή σενάρια.
Στην προκειμένη, τα δεδομένα της Flightradar24 δεν συνάδουν με το σενάριο μιας «μίας ώρας αγωνίας στον αέρα». Αυτό που απομένει είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι βουλγαρικές αρχές να δημοσιοποιήσουν τα πλήρη τεχνικά στοιχεία, ώστε η κοινή γνώμη να ενημερωθεί με ακρίβεια και χωρίς επικοινωνιακές υπερβολές.
