Ο ισχυρισμός του προέδρου της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν ότι η χώρα του δεν έχει στείλει στρατεύματα στη Λιβύη, παρά μόνο λίγους στρατιωτικούς συμβούλους και εκπαιδευτές, είναι εν μέρει αληθής, αν και παραβιάζει παρ’ όλα αυτά το εμπάργκο που έχει επιβάλει ο ΟΗΕ στη Λιβύη.
Ωστόσο, οι άνω των 2.400 ένοπλοι Σύροι που έχουν ήδη αποσταλεί στη Λιβύη για να ενισχύσουν την κυβέρνηση της Τρίπολης και οι 1.400 που τώρα εκπαιδεύονται σε στρατόπεδα στην Τουρκία για να αποσταλούν κι αυτοί στη Λιβύη, έχουν κι αυτοί τουρκική «σφραγίδα» και είναι η Αγκυρα άμεσα και ολοκληρωτικά υπεύθυνη για αυτή την παραβίαση του εμπάργκο.
Η Τουρκία δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό της και να ισχυρίζεται πως οι μισθοφόροι της δεν αποτελούν «τουρκικά στρατεύματα» καθώς αυτό αποδεικνύεται και από το μνημόνιο στρατιωτικής συνεργασίας που υπέγραψε με την κυβέρνηση της Τρίπολης στις 27 Νοεμβρίου. Στο μνημόνιο αυτό προβλέπεται «η αποστολή ειδικών προσκεκλημένων, προσωπικού που είναι μέλη εταιρειών-οργανώσεων ασφάλειας και άμυνας».
Η διάταξη αυτή φωτογραφίζει τη μοναδική ιδιωτική τουρκική εταιρεία ασφάλειας και άμυνας, τη SΑDAT, η οποία κρύβεται πίσω από την εκπαίδευση και την αποστολή των Σύρων μισθοφόρων στη Λιβύη. Η SΑDAT αποτελεί οργανικό μέρος του στρατιωτικού συμπλέγματος της Τουρκίας και το μακρύ της χέρι, εργαλείο επεμβάσεων στο εξωτερικό, εκεί που δεν θέλει να εμφανίζεται επίσημα η τουρκική στρατιωτική παρέμβαση και παρουσία.
Παράκαμψη νομιμότητας
Τον Δεκέμβριο του 2019, ο βουλευτής και πρώην πρέσβης της Τουρκίας στη Ρώμη, Αϊντίν Αντνάν Σεζγκίν, στη συζήτηση στη Βουλή του μνημονίου για την ασφάλεια και τη στρατιωτική συνεργασία με τη Λιβύη, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι κατασκεύασε έναν νόμο για να διευκολύνει τη SΑDAT να παρακάμψει τη νομιμότητα και να στείλει Σύρους τζιχαντιστές στη Λιβύη.
Ιδρυτής και ιδιοκτήτης της SΑDAT είναι ο ταξίαρχος εν αποστρατεία (πυροβολικού) Αντνάν Τανριβερντί με ειδίκευση στον ασύμμετρο πόλεμο, πρώην διοικητής στην κατεχόμενη Βόρεια Κύπρο και πρώην στέλεχος του γραφείου ειδικών επιχειρήσεων του τουρκικού στρατού, ο οποίος έγινε το 2016 πρώτος τη τάξει σύμβουλος επί θεμάτων ασφαλείας του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Τανριβερντί έχει υποστηρίξει σε συνέντευξή του ότι «η Τουρκία έχει ανάγκη από μια ιδιωτική εταιρεία ασφάλειας προκειμένου να αποτελέσει ένα νέο εργαλείο στην τουρκική εξωτερική πολιτική» και έχει παραδεχτεί ότι η Τουρκία μπορεί να στέλνει μέσω της εταιρείας του στρατιωτικές δυνάμεις στο εξωτερικό παρακάμπτοντας τους περιορισμούς που θέτουν συνθήκες και διεθνείς μηχανισμοί ασφαλείας.
Εκπαίδευση μισθοφόρων
Η SΑDAT ιδρύθηκε το 2012 με σκοπό «να δημιουργήσει αμυντικές συνεργασίες και συνεργασία σε επίπεδο αμυντικών βιομηχανιών μεταξύ μουσουλμανικών κρατών προκειμένου να βοηθήσει τον μουσουλμανικό κόσμο να λάβει τη θέση που του αξίζει μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, προσφέροντας συμβουλευτικές υπηρεσίες και (στρατιωτική) εκπαίδευση».
Η τουρκική αντιπολίτευση κατηγόρησε τη SΑDAT ότι αμέσως μετά την ίδρυσή της, το 2012, εκπαίδευσε σε στρατόπεδα (στον Μαρμαρά) και σε πρώην βάση του τουρκικού ναυτικού στο Γκολτσούκ της επαρχίας Κοτσάελι (όπως αποκάλυψε η εφημερίδα Aydinlik) εξτρεμιστές ισλαμιστές της Αλ Κάιντα και του ISIS και είναι εύλογη η υπόθεση ότι ιδρύθηκε αρχικά για να υπηρετήσει ακριβώς αυτόν τον σκοπό, για να επεκτείνει τη δράση της αργότερα και σε άλλες σκοτεινές επιχειρήσεις.
Ο πρώην βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού κόμματος Φικρί Σαγκλάρ, κατηγόρησε τη SΑDAT ότι μέλη της, το 2013, πήραν οργανωμένα μέρος στην καταστολή των κινητοποιήσεων στο πάρκο Γκεζί στην Κωνσταντινούπολη.
Το American Enterprise Institute αναφέρει σε έκθεσή του ότι ένοπλα μέλη της SΑDAT πήραν μέρος στην καταστολή του πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016. Η SADAT με ανακοίνωσή της κατήγγειλε ότι αυτό αποτελούσε προπαγάνδα των γκιουλενιστών. Αλλες αναφορές κάνουν λόγο για ιδιωτικό στρατό της απολύτου εμπιστοσύνης του προέδρου της Τουρκίας με δράση και στο εξωτερικό για εξυπηρέτηση τουρκικών συμφερόντων.
Η SΑDAT βρίσκεται και πίσω από την τεράστιας έκτασης, μαζική εκπαίδευση των Σύρων μισθοφόρων που κατέλαβαν τις συριακές περιοχές στο Αζάζ, στην Τζαραμπλούς, στο Αφρίν και πρόσφατα στο Συριακό Κουρδιστάν, ενώ ανέλαβε και το «συμβόλαιο» της εκπαίδευσης των Σύρων μισθοφόρων που απεστάλησαν στη Λιβύη.
Ο ίδιος ο ιδρυτής της SΑDAT, Αντνάν Τανριβερντί, παραδέχτηκε σε συνέντευξή του ότι η εταιρεία του πράγματι ανέλαβε συμβόλαια εκπαίδευσης Σύρων αντικαθεστωτικών.
Πιο σοβαρή ήταν η κατηγορία που εξαπέλυσε η ηγέτις του Καλού Κόμματος και πρώην υπουργός Εσωτερικών, Μεράλ Ακσενέρ, η οποία παραμονές των εκλογών του 2019 ισχυρίστηκε ότι η SΑDAT εκπαίδευε σε στρατόπεδα της Ανατολίας παραστρατιωτικές ομάδες προσκείμενες στο κυβερνών κόμμα AKP προκειμένου να δημιουργήσουν χάος σε περίπτωση δυσμενούς αποτελέσματος. Η SΑDAT διέψευσε αυτούς τους ισχυρισμούς.
Η δράση της SΑDAT στη Λιβύη άρχισε ήδη από τον Μάιο του 2013, όταν ανέλαβε από την κυβέρνηση της Τρίπολης συμβόλαιο «προκειμένου να προσδιορίσει τις ανάγκες του ενόπλων δυνάμεων της Λιβύης». Από τότε, πληθώρα Τούρκων αξιωματικών εν αποστρατεία, με ισλαμικό υπόβαθρο ή στενή σχέση με το κυβερνών κόμμα, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες στη SΑDAT, δρουν στη Λιβύη ως σύμβουλοι ή εκπαιδευτές του στρατού και των υπηρεσιών ασφαλείας.
Δράση στη Λιβύη
Η παρουσία Τούρκων «συμβούλων» στη Λιβύη έχει καταγραφεί στα σημεία εισόδου της χώρας, καθώς μέχρι πρόσφατα έπρεπε να έχουν βίζα, και πρόσφατα αραβικά ΜΜΕ έδωσαν στη δημοσιότητα φωτοτυπίες διαβατηρίων Τούρκων στρατιωτικών ή πρώην στρατιωτικών οι οποίοι έφτασαν στην Τρίπολη για να λειτουργήσουν τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη αλλά και τα συστήματα αεράμυνας και τα ηλεκτρονικά συλλογής πληροφοριών, που έχει στείλει η Τουρκία στην Τρίπολη κατά παράβαση του εμπάργκο του ΟΗΕ.
Ομως, η κυβέρνηση της Τρίπολης, για να καλύψει τα ίχνη της εισόδου τόσο των Τούρκων όσο και των Σύρων μισθοφόρων, κατάργησε πριν από δύο εβδομάδες τη βίζα, ώστε να μην καταγράφονται στα σύνορα.
Η Τουρκία κρύβει την άμεση στρατιωτική της εμπλοκή στη Λιβύη πίσω από τη SADAT, με την Ε.Ε. να παρακολουθεί αμήχανη την παραβίαση των αποφάσεων του ΟΗΕ από τον ένοπλο φερετζέ της Άγκυρας, αλλά δεν πρέπει να ανησυχούμε. Ισως βγάλει κάποια ανακοίνωση που θα τρομάξει την Άγκυρα.
