Πέραν των 22 περικοπών που επέφερε ο νόμος Κατρούγκαλου, άλλαξε επί τα χείρω τον τρόπο υπολογισμού του εφάπαξ, με τη μείωση να αγγίζει το 23%
Ψαλιδισμένο λαμβάνουν το εφάπαξ οι μισθωτοί που συνταξιοδοτούνται, λόγω του νόμου Κατρούγκαλου, σε σημείο να μην εισπράττουν, σε ορισμένες περιπτώσεις, ούτε τις εισφορές που πληρώνουν.
Ο νόμος Κατρούγκαλου προέβλεψε αναδρομικά ότι για το διάστημα από τον Οκτώβριο του 2013 και μετά οι ασφαλισμένοι αντί για εφάπαξ θα παίρνουν πίσω τις εισφορές τους άτοκα. Ετσι, αν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, παίρνουν λιγότερα και από αυτά που πλήρωσαν.
Πέραν των 22 περικοπών που επέφερε ο νόμος Κατρούγκαλου, άλλαξε επί τα χείρω τον τρόπο υπολογισμού του εφάπαξ (δημόσιος και ιδιωτικός τομέας), με τη μείωση να αγγίζει το 23%.
Το εφάπαξ βαίνει μειούμενο για τα έτη συνταξιοδότησης που συμπληρώνονται από 1ης/1/2014 και μετά, καθώς οι εισφορές που πληρώνονται από το 2014 και εντεύθεν στα Ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα δεν έχουν ανταποδοτικότητα.
Με την αλλαγή του υπολογισμού, ένας υπάλληλος που συνταξιοδοτείται με 35ετία θα πάρει δύο τμήματα εφάπαξ με τα εξής ποσά:
- Το πρώτο τμήμα του εφάπαξ είναι για τα έτη έως το 2013 και θα υπολογιστεί με το 60% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών της πενταετίας 2009-2013, επί τα έτη ασφάλισης έως το 2013.
- Το δεύτερο τμήμα του εφάπαξ θα είναι η επιστροφή των εισφορών που πλήρωσε από το 2014 έως το 2023, χωρίς τόκο.
Παράδειγμα
Υπάλληλος που το 2022 θα έχει κλείσει 35ετία, έχει «κλειδώσει» το παλιό εφάπαξ για 28 χρόνια που έχει έως το 2014. Για τα υπόλοιπα οκτώ θα έχει άτοκη επιστροφή εισφορών. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι απώλειες για το εφάπαξ του Δημοσίου είναι σχεδόν 10.000 ευρώ μέσα στη 10ετία 2013-2022.
Το 2013, με έναν μέσο μισθό συνταξιοδότησης και με 37 έτη, το εφάπαξ στο Δημόσιο έβγαινε 35.520 ευρώ, το 2022 είναι περίπου στα 27.372 και το 2029 θα είναι λίγο πάνω από τα 21.000 ευρώ. Από το 2013 ως το 2029 θα έχει συντελεστεί μια βαθμιαία μείωση του εφάπαξ σχεδόν κατά 15.000 ευρώ.
Στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης τονίζουν ότι το σύστημα από το 2014 και μετά είναι με νοητή κεφαλαιοποίηση και όλα τα αποθεματικά των Ταμείων Πρόνοιας μαζεύονται σε έναν κοινό «κουμπαρά» του ΕΤΕΑΕΠ, που σήμερα φτάνει περίπου στα 4 δισ. ευρώ. Από αυτόν τον «κουμπαρά» περιμένουν να πάρουν εφάπαξ οι σημερινοί εργαζόμενοι που έχουν ήδη μια 25ετία – 30ετία κρατήσεων για εφάπαξ, ενώ οι νεότεροι καλούνται να πληρώνουν για την ίδια παροχή (σε ορισμένα επαγγέλματα) που δεν θα τη λάβουν ποτέ.
Αυτή την περίοδο παράλληλα με τις επικουρικές συντάξεις θα επιδιωχθεί από τον ΕΦΚΑ και η έκδοση των περίπου 8.581 εκκρεμών εφάπαξ, με μέσο κόστος ανά δικαιούχο τα 13.285 ευρώ ή συνολικό κόστος 114 εκατ. ευρώ. Ο νόμος ορίζει πως πλέον τα νέα εφάπαξ θα πρέπει να έχουν εκδοθεί σε έξι μήνες από την υποβολή της σχετικής αίτησης.
Το εφάπαξ καταβάλλεται κατά προτεραιότητα στις εξής τέσσερις ειδικές κατηγορίες:
- Στους δικαιούχους που λόγω ασθένειας, χρόνιας πάθησης ή άλλης βλάβης έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.
- Στους δικαιούχους που είναι γονείς ή νόμιμοι κηδεμόνες ατόμων που έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.
- Στους δικαιούχους που λόγω τυφλότητας συνταξιοδοτούνται με σύνταξη γήρατος με μόνη προϋπόθεση τη 15ετή ασφάλιση.
- Στους δικαιούχους που λαμβάνουν επίδομα παραπληγίας ή τετραπληγίας.