Πώς η Ευρώπη θα διαχειριστεί τη Ρωσία
«Η αποκοπή της Ρωσίας από το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι θα επιφέρει συντριπτικό πλήγμα στην ίδια την έννοια της Ευρώπης», ανέφερε, σε συνέντευξή του στον «Φ», ο Καθηγητής Γεωπολιτικής και Σύγχρονων Στρατιωτικών Τεχνολογιών στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, Δρ Κώστας Γρίβας.
Υπογράμμισε ότι «μεγάλη πρόκληση για την Ευρώπη είναι το πώς θα διαχειριστεί τη Ρωσία μετά τον πόλεμο», αφού, όπως υποστήριξε, «ενδεχόμενη μετακίνηση της Μόσχας προς το Πεκίνο θα δημιουργήσει ένα μεγάλο και συμπαγή, σινορωσικό άξονα, ο οποίος θα αποτελέσει μεγάλη απειλή για τη Δύση σε βάθος χρόνου».
Παράλληλα τόνισε ότι έφθασε η στιγμή για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας, συμπληρώνοντας ότι στο πλαίσιο αυτό αναφύονται «ευκαιρίες αμυντικής συνεργασίας για την Ελλάδα και για αναβάθμιση της θέσης ισχύος της εντός της δυτικής αρχιτεκτονικής».
Εξήγησε ακόμη ότι το «σχέδιο υπερκεραυνοβόλου πολέμου της Ρωσίας δεν πέτυχε, με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος να εξελιχθεί σ’ ένα ρωσικό «Αφγανιστάν» στην Ευρώπη», ενώ προειδοποίησε ότι «διανύουμε τις πιο επικίνδυνες στιγμές, όσον αφορά την χρήση των πυρηνικών όπλων, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο «η Ρωσία να προχωρήσει σε περιορισμένη χρήση» και ακολούθως να επέλθει η λεγόμενη «ισορροπία στην κόψη του ξυραφιού».
Όσον αφορά την Κύπρο, υποστήριξε ότι «χρειάζεται μια νεα τύπου στρατηγική, που να αντιλαμβάνεται την κρισιμότητα των στιγμών», σημειώνοντας, μεταξύ άλλων, ότι «υπάρχει ο κίνδυνος, μετά το τέλος του πολέμου, να υπάρξει κάποιας μορφής αποδοχή από πλευράς διεθνούς κοινότητας του γεγονότος ότι διά των όπλων μπορείς να αλλάξεις τα σύνορα».
– Σύμφωνα με τη γνωστή ρήση του Καρλ φον Κλαούζεβιτς «ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα». Εν προκειμένω, πώς βλέπετε την επιλογή της Ρωσίας να εισβάλει στην Ουκρανία;
-Καταρχάς, να πούμε ότι μας εξέπληξε, και εμένα προσωπικά, αλλά και γενικότερα. Δεν περιμέναμε τέτοια συμπεριφορά, υπό την έννοια ότι αντιβαίνει την παραδοσιακή αυτοσυγκράτηση της Ρωσίας και τη συντηρητικότητά της στα διεθνή δρώμενα. Θα μπορούσε να τη χαρακτηρίσει κανείς μια τυχοδιωκτική ενέργεια. Από την άλλη είναι η συνέχεια της πολιτικής. Αυτό θα πρέπει να το δούμε σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Ρωσία προσπαθεί, κατά τα φαινόμενα, να επανατοποθετήσει τον εαυτό της στο διεθνές σύστημα, προβάλλοντας το ισχυρό της χαρτί, που είναι η στρατιωτική της ισχύ, η πυρηνική της ισχύ και ότι είναι μια απρόβλεπτη και ριψοκίνδυνη δύναμη και να επαναδιαμορφώσει τις σχέσεις της με τις μεγάλες ευρασιατικές δυνάμεις, την Κίνα και την Ινδία. Όλα αυτά που λέμε, βέβαια, είναι εξαιρετικά παρακινδυνευμένα, αλλά μόνο έτσι δικαιολογείται αυτή η ενέργεια, αλλιώς δεν έχει νόημα.
«Κίνδυνος να εξελιχθεί σε ένα ρωσικό «Αφγανιστάν» στην Ευρώπη»
– Αναφέρατε ότι «το σχέδιο υπερκεραυνοβόλου πολέμου δεν πέτυχε και τώρα στη ρωσική πλευρά κυριαρχούν ο αυτοσχεδιασμός και ο ανορθολογισμός». Τι εννοείτε ακριβώς;
– Κατά τα φαινόμενα οι Ρώσοι θεωρούσαν ότι θα έκαναν μια υπερκαταδρομική επιχείρηση στο Κίεβο, όπως είχαν κάνει στην Καμπούλ παλιά, θα καταλάμβαναν τα κυβερνητικά κτήρια, θα προέλαυναν σε άλλους άξονες, σε περιοχές που τις θεωρούσαν φίλιες προς αυτούς, θα υπήρχε σχεδόν μηδενική αντίδραση του πληθυσμού και αποκεφαλίζοντας κατά κάποιο τρόπο την ουκρανική ηγεσία στο Κίεβο, θα πετύχαιναν γρήγορη αντίδραση της χώρας.
Στόχος τους, κατά τα φαινόμενα, δεν ήταν η κατάληψη της Ουκρανίας, αλλά να αλλάξουν το καθεστώς και να τη «ρυμουλκήσουν» στη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας. Αυτό δεν πέτυχε, με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούν σε ένα παρατεταμένο πόλεμο, με αυτοσχεδιασμούς, με κίνδυνο να εξελιχθεί σε ένα ρωσικό Αφγανιστάν στην Ευρώπη.
Το μεγάλο τους πρόβλημα είναι ότι ενώ ήθελαν να τραβήξουν την Ουκρανία στη σφαίρα επιρροής τους, από τη στιγμή που χύνεται αίμα, όσο κι αν θέλουν να το αποφύγουν, αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο δεν τη «ρυμουλκούν» στη σφαίρα επιρροής τους, αλλά δημιουργούν ένα πρωτοφανές χάσμα. Και φυσικά ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ Ρωσίας και Δυτικής Ευρώπης, κυρίως στις ευρωπαϊκές συνειδήσεις. Η ευθύνη βέβαια δεν είναι μόνο της Ρωσίας, αλλά και της υπόλοιπης Ευρώπης.
-Εννοείτε ότι η Ευρώπη δεν αφουγκράστηκε τις ανησυχίες της Ρωσίας;
-Όχι μόνο αυτό, αλλά και η Ευρώπη διαχειρίζεται την πολεμική αναμέτρηση με μη ρεαλιστικό τρόπο, δηλαδή ναι, μεν, καλώς υπάρχει η καταδίκη της Ρωσίας και η οργή των ευρωπαϊκών κοινωνιών, αλλά η ρήση του Κλαούζεβιτς πρέπει να διαβάζεται και από την ανάποδη, δηλαδή η συνέχεια του πολέμου είναι η πολιτική.
-Επομένως, πώς αξιολογείτε τη στάση της ΕΕ απέναντι στη Μόσχα μετά την εκδήλωση της εισβολής;
-Oι κυρώσεις ήταν αναπόφευκτες και έπρεπε να γίνουν, δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχει αντίδραση, όταν μια χώρα παραβιάζει βιαία το Διεθνές Δίκαιο. Ωστόσο, η μεγάλη πρόκληση είναι πώς θα διαχειριστεί η Ευρώπη τη Ρωσία μετά τον πόλεμο. Αν δημιουργηθεί ένα χάσμα μεταξύ Δυτικής Ευρώπης και Ρωσίας, τότε αναγκαστικά θα έχουμε μια ασιατοποίηση της Ρωσίας, η οποία θα μετακινηθεί προς την Κίνα. Οπότε θα προκύψει αυτό που όλοι φοβόμαστε, ένας πολύ μεγάλος συμπαγής σινορωσικός άξονας, ο οποίος θα ξεπεράσει τα ανταγωνιστικά στοιχεία στις βιοπολιτικές ταυτότητες Κίνας και Ρωσίας και θα δημιουργήσει ένα είδος υπερυπερδύναμης.
Ενώ, λοιπόν, οι δύο αυτές χώρες έχουν πολλά τρωτά σημεία, δηλαδή ούτε η Ρωσία μπορεί να λειτουργήσει ως δύναμη παγκόσμιας κλάσης πλέον, ούτε η Κίνα μπορεί να είναι ο διάδοχος των ΗΠΑ -αντιθέτως, όσο αυξάνεται ο πλούτος και η ισχύς της τόσο αυξάνουν και οι αχίλλειες πτέρνες της – και οι δυο όμως μαζί κλείνουν η μια τις ατέλειες της άλλης και δημιουργούν έναν πρωτοφανή άξονα, που θα αποτελέσει μεγάλη απειλή σε βάθος χρόνου. Και αυτό θα ρυμουλκήσει στην τροχιά του και άλλες ασιατικές χώρες, όπως το Ιράν και πιθανώς την Ινδία, γιατί είναι μεν εχθρός των Κινέζων, αλλά είναι σύμμαχος των Ρώσων.
Επομένως, η ασιατοποίηση της Ρωσίας, η αποκοπή της από το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι θα είναι ένα συντριπτικό πλήγμα στην ίδια την έννοια της Ευρώπης. Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, αντί να υπάρξει μια στρατηγική προσέγγιση της Ρωσίας, υπήρξε μια διαδικασία απομόνωσής της, που την οδήγησε σε μεγάλο βαθμό σε αυτά που βλέπουμε σήμερα. Βέβαια, αυτό δεν δικαιολογεί με κανένα τρόπο την εισβολή, η οποία ήταν μια τυχοδιωκτική ενέργεια, που πιθανόν να στρέφεται κατά των συμφερόντων και της ίδιας της Ρωσίας, εκτός αν ισχύει αυτό που προείπα για την υψηλή της πολιτική, το οποίο είναι όμως πολύ παρακινδυνευμένη θεώρηση.
-Θεωρείτε ότι οι σκληρές κυρώσεις στη Ρωσία θα έχουν αποτέλεσμα;
-Θα προκαλέσουν μεγάλη ζημιά στη Ρωσία μόνο αν οι μεγάλες ασιατικές δυνάμεις, όπως Κίνα και Ινδία, αποφασίσουν να μη στηρίξουν τη Ρωσία. Αυτό είναι πρωτοφανές επίσης στο παγκόσμιο γίγνεσθαι στις διεθνείς σχέσεις. Για πρώτη φορά μετά από 500 περίπου χρόνια το αποτέλεσμα ενός μεγάλου διεθνούς ανταγωνισμού θα ρυθμιστεί από δράσεις και αποφάσεις όχι ευρωπαϊκών/ευρωγενών δυνάμεων αλλά από ασιατικές δυνάμεις. Αν αποφασίσουν να στηρίξουν οικονομικά τη Ρωσία, έστω και με συγκεκαλυμμένο τρόπο, οι κυρώσεις δεν θα είναι «φονικές» για τη Ρωσία.
-Εκτιμάτε δηλαδή ότι η Κίνα θα στηρίξει οικονομικά κάποια στιγμή τη Ρωσία;
– Η Κίνα πολύ δύσκολα θα δώσει άμεση στήριξη στη Ρωσία και σε καμία περίπτωση δεν θα το κάνει άνευ όρων. Θα θελήσει να το κάνει με τους δικούς της όρους, προκειμένου να τη δορυφοροποιήσει. Αυτές οι δύο χώρες, ναι μεν έχουν συνεργατικά στοιχεία στις πολιτικές τους, αλλά ταυτόχρονα είναι και ανταγωνίστριες, ενώ και στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου ήταν και εχθροί.
«Η Ρωσία θέλει να δείξει ότι νίκησε»
-Ποιες οι τακτικές Ρωσίας και Ουκρανίας στο πεδίο της μάχης;
-Αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον. Οι Ουκρανοί εφαρμόζουν ένα είδος επαυξημένου ανταρτοπολέμου, χρησιμοποιώντας εμπορικά διαθέσιμες τεχνολογίες και ένα είδος παλλαϊκής άμυνας. Δηλαδή πολίτες, με εφαρμογές στα κινητά τους, περνούν δεδομένα στοχοποίησης, μέσω δικτύου, σε πραγματικό χρόνο στις ουκρανικές δυνάμεις, όταν βλέπουν να περνά μπροστά τους μια φάλαγγα.
Η Ρωσία πήγε να εφαρμόσει το δόγμα της «επιχείρησης εις βάθος» του Βλαδίμηρου Τριανταφύλλοφ, που πρόκειται για γρήγορη, μαζική επίθεση, σε πολλούς άξονες, με χρήση αεροκίνητων δυνάμεων σε πολύ μεγάλο βαθμό, για κρούση εις βάθος, με το μειονέκτημα ότι αφήνει ευάλωτα τα πλευρά και μπορεί να σε κτυπήσουν και από πίσω. Και γι’ αυτό δέχονται πολύ μεγάλες απώλειες, πράγμα το οποίο δείχνει ότι οι βαριές τεθωρακισμένες και μηχανοκίνητες δυνάμεις είναι και τρωτές.
-Ποια τα σενάρια κατάληξης αυτού του πολέμου;
-Νομίζω ότι αναγκαστικά οι Ρώσοι θα επιζητήσουν απεμπλοκή. Δεν μπορούν να καταλάβουν την Ουκρανία. Αυτό είναι αδύνατο. Ακόμη και να μπορούσαν να την καταλάβουν στρατηγικά, να την κρατήσουν δεν γίνεται, εκτός αν ήθελαν να κάνουν γενοκτονία, κάτι το οποίο είναι εκτός πραγματικότητας.
Οπότε πιστεύω ότι αργά ή γρήγορα θα καταλήξουμε σε συμβιβαστική λύση, με την Ουκρανία να καλείται να δεχθεί την απόσχιση της Kριμαίας, πιθανώς και την απόσχιση του Ντονμπάς και πιθανώς να υπάρξει και ένα καθεστώς ενισχυμένης αυτονομίας σε περιοχές της νοτιοανατολικής Ουκρανίας. Κυρίως η Ρωσία πρέπει να δείξει ότι νίκησε στο πεδίο, δηλαδή σε επίπεδο εικόνας πρέπει να δείξει ότι νίκησε.
– Επί Ψυχρού Πολέμου και ειδικότερα κατά την κρίση των πυραύλων της Κούβας φθάσαμε στο παρά ένα τoυ πυρηνικού ολοκαυτώματος. Τότε λειτούργησε το δόγμα της «αμοιβαία εξασφαλισμένης καταστροφής». Τώρα πόσο εύκολο είναι να «διαβούμε το κατώφλι»;
-Διανύουμε τις πιο επικίνδυνες στιγμές, όσον αφορά στη χρήση των πυρηνικών όπλων, αν όχι από την κρίση των πυραύλων του 1962, από το φθινόπωρο του 1983, οπότε είχαμε μεγάλη ένταση. Εντούτοις δεν έχει νόημα να συζητάμε για παγκόσμιο πυρηνικό ολοκαύτωμα. Επιπροσθέτως, έχουν επικρατήσει και πιο ψύχραιμες φωνές μέσα στο ΝΑΤΟ, που απορρίπτουν παρανοϊκές αντιλήψεις, όπως επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Ουκρανία, κάτι που θα οδηγούσε απευθείας σε μεγάλης κλίμακας σύγκρουση, με τα πυρηνικά να μπαίνουν στο τραπέζι.
Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πηγαίναμε σε μαζική ανταλλαγή θερμοπυρηνικών όπλων και σε αφανισμό του κόσμου, αλλά όπως υποστηρίζει η αμερικανική πλευρά, η Ρωσία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μικρό αριθμό μικρών πυρηνικών όπλων, εφαρμόζοντας τη στρατηγική της κλιμάκωσης με σκοπό την αποκλιμάκωση (“escalate to deescalate”), δηλαδή αρχίζεις μια σύγκρουση απευθείας από το πυρηνικό επίπεδο, οπότε προκαλείς παραλυτικό ψυχολογικό πλήγμα στον αντίπαλο και ξεκινάς τη διαδικασία αποκλιμάκωσης από “ψηλά”. Είναι μια θεωρία που υπάρχει στην πυρηνική στρατηγική.
-Δεδομένου ότι η Ρωσία είναι προετοιμασμένη στον τομέα της πυρηνικής στρατηγικής, αυτό αυξάνει τις πιθανότητες να τα χρησιμοποιήσει;
-Eίναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, σε αντίθεση με τη Δύση, η Ρωσία ασχολήθηκε πολύ με την πυρηνική στρατηγική και με την ανάπτυξη νέου τύπου πυρηνικών όπλων, που είναι πιο καταστροφικά από αυτά του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και πιο ευέλικτα πυρηνικά όπλα. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιο προετοιμασμένη σε σχέση με τη Δύση και χάρη στο πυρηνικό οπλοστάσιο και χάρη στην πυρηνική στρατηγική και λόγω των μεγάλων της μεγεθών αν πάμε σε πυρηνικό εκβιασμό. Ή μπορεί να απειλήσει, όπως το έκανε ή σε ένα πολύ πιο ακραίο στάδιο να προχωρήσει σε περιορισμένη χρήση και μετά να πάμε σε αυτό που ονομάζεται «ισορροπία στην κόψη του ξυραφιού».
Στην κλιμάκωση της αντιπαράθεσης ψυχολογικά και λειτουργικά η Ρωσία είναι πιο προετοιμασμένη. Επομένως θα ήταν λάθος για τη Δύση να εγκλωβιστεί σε αυτό.
-Αναγκαία η αυτονομία της ΕΕ
-Πώς βλέπετε την εξέλιξη του διεθνούς συστήματος μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία;
To διεθνές σύστημα σε αυτή τη φάση είναι πολυπολικό, αλλά σε βάθος χρόνου μπορεί να εξελιχθεί σε διπολικό, δηλαδή να έχουμε από τη μια τη συσπείρωση των ευρασιατικών δυνάμεων, που πλέον θα έχουν απορροφήσει και τη Ρωσία και από την άλλη τον ωκεάνιο ευρωατλαντικό κόσμο, δηλαδή τη Δυτική Ευρώπη, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και κάποια κομμάτια της ευρασιατικής περιφέρειας. Στο άμεσο μέλλον θα είμαστε σίγουρα σε μια περίοδο αυξημένης αστάθειας.
-Όσον αφορά στον ρόλο του ΝΑΤΟ, το είδαμε αυτές τις μέρες να έχει «νεκραναστηθεί». Πώς το σχολιάζετε;
-Το ΝΑΤΟ, όπως έχει εξελιχθεί, είναι μια πληθωριστική δομή, με πολλές χώρες που έχουν διαφορετική ατζέντα η μια με την άλλη, δεν είναι το ΝΑΤΟ του Ψυχρού Πολέμου με περιορισμένο αριθμό χωρών και συμπαγή γεωπολιτική ταυτότητα. Πολλές χώρες εισήλθαν στο ΝΑΤΟ για να αναβαθμίσουν τον γεωπολιτικό τους ρόλο και να πάρουν και λεφτά αλλά πολύ δύσκολα θα έμπλεκαν σε μια παγκόσμια σύγκρουση μεγάλης κλίμακας με τη Ρωσία.
Πιστεύω ότι η ίδια η ΕΕ θα πρέπει να ενισχύσει τις αμυντικές της δομές και τη στρατηγική της συνεργασία για να έχει νόημα και το ΝΑΤΟ. Οπότε αυτή η πληθωριστική δομή είναι επικίνδυνη για το ΝΑΤΟ, οπότε θεωρώ ότι ήρθε η στιγμή της Ευρώπης, να αναλάβει τις ευθύνες της. Η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ είναι αναγκαία.
-Θεωρείτε ότι υπάρχει η πολιτική βούληση για ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία;
-Δεν γνωρίζω αλλά είναι αναγκαίο. Ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας ουσιαστικά τελειώνει και τον μεταπολεμικό κόσμο, αναγκάζει την Ευρώπη να προχωρήσει σε αμυντικές συνεργασίες σε πολλαπλά επίπεδα, γιατί αν πάμε σε μονομερή επανεξοπλισμό της Γερμανίας, αυτό θα ξυπνήσει παλιά αντανακλαστικά. Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί αυτό είναι οι πολλαπλές συνεργασίες και εδώ προκύπτει και ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για την Ελλάδα.
«Στοίχημα για την Αθήνα η επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια»
-Τι εννοείτε με το «παράθυρο ευκαιρίας» για την Ελλάδα;
O επανεξοπλισμός της Γερμανίας ωθεί σε αμυντική συνεργασία με τη Γαλλία, με την οποία η Ελλάδα έχει πλέον μια σοβαρή και πολυδιάστατη αμυντική σχέση. Ανοίγει ο δρόμος για κοινά αμυντικά ευρωπαϊκά προγράμματα, πράγμα που θα επιταχυνθεί. Για ποιο λόγο να μην είναι και η Ελλάδα μέσα σε αυτό, η οποία σε στρατιωτικό επίπεδο είναι ισχυρή στο πλαίσιο της ΕΕ; Οπότε ανοίγει δρόμους για πολλές συνεργασίες και κατά κάποιο τρόπο και για δυνητική επανεκκίνηση των ελληνογερμανικών σχέσεων, που κατά κάποιο τρόπο ήταν στο ναδίρ.
-Η Τουρκία μέσα από την κρίση Ρωσίας-Δύσης και αναλαμβάνοντας ρόλο μεσολαβητή έχει καταφέρει να αναβαθμίσει την θέση της. Πώς επηρεάζει αυτό τις σχέσεις και τις ισορροπίες με την Ελλάδα;
H Toυρκία έχει καταφέρει να πλασάρει τον εαυτό της ως ένα είδος ενδιάμεσης δύναμης μεταξύ Δύσης και Aνατολής. Συνεχίζει κατά κάποιο τρόπο να αφήνει την ελπίδα στις ΗΠΑ ότι θα «ρυμουλκηθεί» ξανά προς τη δυτική «αρχιτεκτονική», αλλά στόχος της είναι να δημιουργήσει ένα ενδιάμεσο σύστημα, μεταξύ της ευρωατλαντικής Δύσης και της ευρασιατικής συσπείρωσης, εκμεταλλευόμενη όχι μόνο τη δική της θέση, αλλά και τις σχέσεις της με το Πακιστάν και μια σειρά από άλλες χώρες. Είναι μια ισορροπία βέβαια στην κόψη του ξυραφιού.
Κατά τη γνώμη μου η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί όχι αντιστοίχως, αλλά μέσα στη δυτική αρχιτεκτονική, να ενισχύσει τη θέση της έναντι της Τουρκίας, δηλαδή σε καμία περίπτωση να μην εγκλωβιστεί σε μια λογική «εξομάλυνσης» των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που σημαίνει αποδοχή των «παρανοϊκών» αξιώσεων της Τουρκίας. Νομίζω ότι η ευκαιρία της Ελλάδας αυτή τη στιγμή είναι να προχωρήσει σε ενέργειες, που έχει αφήσει εδώ και καιρό. Το βασικό είναι η επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια.
-Θεωρείτε ότι τώρα είναι η κατάλληλη περίοδος για επέκταση των ναυτικών μιλίων;
-Eίναι σαφώς τώρα, γιατί προχωρείς σε κάτι που όχι μόνο σου επιτρέπει, αλλά σου επιβάλλει το Διεθνές Δίκαιο. Δεν μπορείς να είσαι εσύ η μόνη χώρα στον κόσμο, που να μην έχεις 12 ναυτικά μίλια και δεν μπορείς να μην το κάνεις επειδή μια γειτονική σου χώρα σε απειλεί με πόλεμο, και ειδικά αυτήν την εποχή, όπου είναι στην κορυφή της ατζέντας το θέμα της παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου, και η «ωμή» επιθετικότητα.
-Η Τουρκία όμως είναι σημαντικός παίκτης στην περιοχή. Τι μας λέει ότι oι μεγάλες δυνάμεις θα επιδείξουν αρνητική στάση απέναντί της;
-Είναι αδύνατον, θα υπάρξει τεράστια διεθνής αντίδραση αν προχωρήσει σε πόλεμο και δεν μπορεί και να το κάνει, γιατί στρατιωτικά δεν έχει τις δυνατότητες, επομένως είναι η ιδανική στιγμή.
-Τι εννοείτε ότι η Τουρκία στρατιωτικά δεν έχει τις δυνατότητες; Είναι ένας από τους ισχυρότερους στρατούς στον κόσμο.
-Σε κανένα σημείο δεν υπάρχει σαφής υπεροχή του τουρκικού στρατού. Έχει ένα μεγάλο στρατό και πληθυσμό, αλλά στoυς τομείς που μας ενδιαφέρουν δεν έχει κανένα πλεονέκτημα. Ούτε στο ναυτικό, ούτε στον αέρα, ούτε στις χερσαίες δυνάμεις που μπορούν να εμπλακούν στο περιορισμένης έκτασης «θέατρο» επιχειρήσεων. Θα είναι τεράστια αμαρτία να μην το εκμεταλλευτούμε και να ενισχύσουμε τον ρόλο μας στη δυτική «αρχιτεκτονική», γιατί από τη στιγμή που η Ελλάδα κατέχει ολοκληρωτικά και απόλυτα το Αιγαίο και είναι πλήρως ενταγμένη στη δυτική αρχιτεκτονική, είναι σαφώς και προς το συμφέρον της δυτικής αρχιτεκτονικής, την ώρα που η Τουρκία είναι πολύ πιο ισχυρή, από όσο θα έπρεπε να είναι, ενώ είναι μεταξύ Δύσης και Ανατολής, κάτι που δεν πρόκειται να επανέλθει.
-Βλέπουμε όμως ότι η Δύση δεν εγκαταλείπει την Τουρκία.
– Ναι σαφώς, αλλά για ποιο λόγο να θέλουν οι Αμερικανοί μια πολύ ισχυρή Τουρκία; Aν καταφέρει η Τουρκία να επιβάλει την πολιτική της γαλάζιας πατρίδας, θα γίνει ο απόλυτος κλειδοκράτορας μεταξύ Εύξεινου Πόντου και Ανατολικής Μεσογείου, κάτι που θα της έδινε τη δύναμη να λειτουργεί ως αυτόβουλη δύναμη και να εκβιάζει. Αντιθέτως, μια πολύ ισχυρή Ελλάδα, που θα λειτουργεί ως «κόφτης» της Τουρκίας, τη στιγμή που η Ελλάδα δεν έχει γεωπολιτικές φιλοδοξίες και που πλέον είναι 100% στη δυτική αρχιτεκτονική, είναι σαφώς προς το συμφέρον της Δύσης.
Το γεγονός ότι όντως υπάρχουν αμερικανικά κέντρα που πιέζουν να εξομαλυνθούν οι σχέσεις, γιατί πολύ απλά δεν μπορούν να διαχειριστούν και μια κρίση με την Τουρκία, είναι μια άλλη ιστορία και δείχνει ότι δεν υπάρχει μια μακρόπνοη αμερικανική στρατηγική.
Επομένως, χώρες, όπως η Ελλάδα, που βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού, πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να επιβάλουν τη θέση τους μέσα στην αμερικανική στρατηγική.
-Όσον αφορά την Κύπρο, πώς βλέπετε τα δεδομένα και τη στάση που πρέπει να κρατήσει στο ζήτημα;
-Eπίσης είναι μια ιστορική ευκαιρία να αναδειχθεί το διαρκές έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, δηλαδή αυτό της τουρκικής εισβολή και κατοχής. Από την άλλη υπάρχει ο κινδυνος μετά το τέλος του πολέμου, να υπάρξει κάποιας μορφής αποδοχή από πλευράς διεθνους κοινότητας του γεγονότος ότι διά των όπλων μπορείς να αλλάξεις τα σύνορα. Επομένως χρειάζεται μια νεα εθνική στρατηγική που να αντιλαμβάνεται όλα αυτά τα στοιχεία και την κρισιμότητα των στιγμών.
