Τις προηγούμενες ημέρες η Γαλλία, η Ιταλία και η Γερουσία των ΗΠΑ επικύρωσαν την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, όπως αυτή αποφασίστηκε στην Ατλαντική Σύνοδο του Ιουνίου στη Μαδρίτη. Με τον τρόπο αυτό 23 από τα 30 μέλη της συμμαχίας έχουν ήδη δώσει το “πράσινο φως” στη διεύρυνση και υπολείπεται η επικύρωσή της από πλευράς της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Ελλάδας, της Ουγγαρίας, της Πορτογαλίας, της Σλοβακίας, της Ισπανίας και της Τουρκίας. Στην έδρα του ΝΑΤΟ ελπίζεται ότι η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου.
Όμως, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος όσο η Άγκυρα δεν έχει πει την τελευταία της λέξη. Διότι δεν τα επέλυσε όλα το τριμερές μνημόνιο, με το οποίο ήρθη, παραμονές της Συνόδου της Μαδρίτης, το “βέτο” που απειλούσε να θέσει η χώρα του Ταγίπ Ερντογάν, κατηγορώντας τη Σουηδία και τη Φινλανδία ότι παρέχουν κάλυψη σε “τρομοκρατικές”, κατά την Τουρκία, ομάδες, όπως το κουρδικό ΡΚΚ και το δίκτυο του ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν.
Ήδη, στα μέσα Ιουλίου, ο Τούρκος πρόεδρος προειδοποίησε ότι η επικύρωση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ δεν είναι δεδομένη, διότι η Σουηδία και η Φινλανδία “δεν προσφέρουν καλή εικόνα”. Ο λόγος γίνεται για την απαίτηση της Τουρκίας (η οποία δεν έχει αποτυπωθεί γραπτά στο τριμερές μνημόνιο) να εκδοθούν, κυρίως από τη Σουηδία, 76 πρόσωπα κατηγορούμενα για “τρομοκρατική δράση”.
Οι δύο βορειοευρωπαϊκές χώρες επικαλούνται την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας τους, η οποία προφανώς λειτουργεί με διαφορετικό ορισμό της “τρομοκρατίας” από την τουρκική πλευρά. Επιπλέον, πληθαίνουν οι πολιτικές αντιδράσεις για τη σύμπραξη με το καθεστώς Ερντογάν, ιδίως στη Σουηδία, πρωτοστατούντων των Πρασίνων και του κόμματος της Αριστεράς. Στις αρχές Ιουλίου, σε συγκέντρωση στο νησί Γκότλαντ, μέλη της Αριστεράς εμφανίσθηκαν να ανεμίζουν σημαίες του ΡΚΚ και της συριακής θυγατρικής του YPG (που στηρίζεται πολλαπλά από τη Δύση), γεγονός το οποίο η Σουηδή πρωθυπουργός Μαγκνταλένα Άντερσον χαρακτήρισε απαράδεκτο.
Σε χθεσινές δηλώσεις του στο πρακτορείο Anadolu ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, φρόντισε να υπενθυμίσει ότι η χώρα του είναι πρώτη μεταξύ των συμμάχων στη συνεισφορά στρατιωτικών δυνάμεων και πέμπτη στη συμμετοχή σε κοινές αποστολές, ενώ η συμμετοχή της στην εκπλήρωση των στόχων του ΝΑΤΟ “αναγνωρίζεται και επαινείται ευρέως”. Πρόσθεσε δε ότι η Τουρκία κατά κανέναν τρόπο δεν αντιτίθεται στην πολιτική “ανοικτών θυρών” της συμμαχίας, ωστόσο επιθυμεί αυτή να υλοποιηθεί με βάση τις αρχές και τα κριτήρια του ΝΑΤΟ, χωρίς να παραγνωρίζονται οι ευαισθησίες κανενός κράτους-μέλους ως προς την ασφάλειά του.
Κοινώς, η πίεση προς τη Σουηδία και τη Φινλανδία δεν πρόκειται να χαλαρώσει. Και ο πραγματικός λόγος είναι ότι με τον τρόπο αυτόν η Τουρκία επιχειρεί να εκμαιεύσει μια συνολική αλλαγή τοποθέτησης της Δύσης στο κουρδικό πρόβλημα.
Το εν λόγω “σίριαλ” διαπλέκεται και με εσωτερικές διεργασίες της Τουρκίας, υπενθυμίζει σε ανάλυσή της, στην επιθεώρηση The Arab Weekly, η λέκτορας του Κέιμπριτζ, Μπουρτζού Εζτσελίκ (Burcu Özçelik). Στην γείτονα τα βλέμματα στρέφονται ήδη στις προγραμματισμένες για τον επόμενο Ιούνιο προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, στις οποίες ο Ερντογάν και το κόμμα του προσέρχονται με το μειονέκτημα της ραγδαίας υποχώρησης της απήχησής τους λόγω της οικονομικής κρίσης. Η κουρδική ψήφος αποτελεί μέγα επίδικο και πολλά θα κριθούν από την εκκρεμή διαδικασία απαγόρευσης του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, το οποίο απέσπασε στις τελευταίες εκλογές το 12% των ψήφων και κατετάγη τρίτο σε κοινοβουλευτική δύναμη. Άγνωστο παραμένει πότε το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας θα συνεδριάσει για να κρίνει (με απαιτούμενη πλειοψηφία δύο τρίτων) εάν θα τεθεί εκτός νόμου τo HPD.
Ο φυλακισμένος στην Αδριανούπολη συνιδρυτής του κόμματος Σελαχατίν Ντεμιρτάς με ανοικτή επιστολή του την 1η Ιουλίου κάλεσε τους συναγωνιστές και το πολιτικό του ακροατήριο να ταχθούν αποφασιστικά υπέρ της ειρηνικής πάλης εντός του τουρκικού κράτους, σε συνεργασία με τις άλλες δυνάμεις της αντιπολίτευσης, παίρνοντας αποστάσεις από τη λογική του ένοπλου αγώνα την οποία προωθεί η εγκατεστημένη στα όρη Καντίλ του βόρειου Ιράκ ηγεσία του εκτός νόμου ΡΚΚ. Με τον τρόπο αυτόν ο Ντεμιρτάς επιχειρεί να αφαιρέσει από τους αντιπάλους του HDP, ενόψει και της συνεδρίασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου, το επιχείρημα ότι το κοινοβουλευτικό κόμμα δεν είναι παρά “βιτρίνα” της ένοπλης οργάνωσης.
Ωστόσο, εάν οι εκλογικοί υπολογισμοί των κυβερνώντων υπερισχύσουν και η νόμιμη αυτόνομη έκφραση του κουρδικού στοιχείου στην πολιτική σφαίρα κατασταλεί, το αποτέλεσμα θα είναι ακριβώς να γιγαντωθεί η απήχηση του ΡΚΚ και της επιλογής του “ένοπλου δρόμου” μεταξύ των νέων Κούρδων στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας.
Με άλλα λόγια, “έξω” το καθεστώς Ερντογάν μπορεί ευκολότερα να περνά τη γραμμή του για το κουρδικό ζήτημα απ’ ό,τι “μέσα”.
