“Ολοκληρωμένη αποτροπή” σημαίνει προκλήσεις προς την Κίνα
του Patrick MacFarlane
Στην πιο πρόσφατη αναφορά Στρατηγικής Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ διακήρυξε ότι μια πολιτική «ολοκληρωμένης αποτροπής» κατά της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, αποτελεί την κύρια «πρόκληση ρυθμού». Το έγγραφο όριζε την «ολοκληρωμένη αποτροπή» ως:
«…το να εργαστούμε απρόσκοπτα σε όλους τους τομείς μάχης, τα θέατρα επιχειρήσεων, όλο το φάσμα των συγκρούσεων, όλα τα όργανα της εθνικής ισχύος των ΗΠΑ και το δίκτυο των Συμμαχιών και των συνεργασιών μας. Προσαρμοσμένη σε συγκεκριμένες περιστάσεις, [η ολοκληρωμένη αποτροπή] εφαρμόζει μια συντονισμένη, πολύπλευρη προσέγγιση ώστε να μειωθεί η αίσθηση των ανταγωνιστών για τα καθαρά οφέλη της επιθετικότητας σε σχέση με την αυτοσυγκράτηση. Η ολοκληρωμένη αποτροπή καθίσταται δυνατή από αξιόπιστες δυνάμεις μάχης, προετοιμασμένες να πολεμήσουν και να νικήσουν, όπως απαιτείται, και υποστηριζόμενες από ένα ασφαλές και αποτελεσματικό πυρηνικό αποτρεπτικό μέσο».
Όπως συνέβη στην περίπτωση της Ρωσίας έναντι της Ουκρανίας, η πολιτική της αποτροπής μέσω της δύναμης φέρνει πιο κοντά την πιθανότητα πολέμου στη Νοτιοανατολική Ασία —με πολλά πρόσφατα παραδείγματα.
Στις 23 Μαρτίου, ένα σκάφος της κινεζικής ακτοφυλακής έπληξε με ένα κανόνι νερού ένα φιλιππινέζικο σκάφος και φέρεται να το εμβόλισε, καθώς προσπαθούσε να ανεφοδιάσει ένα μισοβυθισμένο πλοίο που σε έναν ύφαλο στα νησιά Spratly [που χρησιμοποιούν οι Φιλιππίνες σα στρατιωτική βάση – σ.τ.μ.]. Αυτή ήταν τελευταία μόνον από μια σειρά παρόμοιων συγκρούσεων.
Τα νησιά Spratly είναι ένα σύμπλεγμα από μικροσκοπικούς υφάλους, και νησίδες στη Νότια Σινική Θάλασσα. Διεκδικούνται από την Κίνα, τις Φιλιππίνες, το Βιετνάμ και την Ταϊβάν. Η συντριπτική πλειοψηφία του αμερικανικού κοινού δεν έχει ιδέα ότι υπάρχουν καν, πόσο μάλλον να τους νοιάζει ποιος τα κατέχει.
Ωστόσο, επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Φιλιππίνες έχουν μια αμοιβαία αμυντική συνθήκη, οι Αμερικανοί είναι υποχρεωμένοι να στείλουν τους γιους και τις κόρες τους να σκοτώσουν και να πεθάνουν εάν οι φιλιππινέζικες δυνάμεις δεχτούν επίθεση εκεί (ή οπουδήποτε). Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ματ Μίλερ το επιβεβαίωσε σε δήλωση της 23ης Μαρτίου σχετικά με το περιστατικό:
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες στέκονται στο πλευρό των Φιλιππινών που αποτελούν σύμμαχό τους και καταδικάζουν τις επικίνδυνες ενέργειες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (ΛΔΚ) κατά των νόμιμων θαλάσσιων επιχειρήσεων των Φιλιππινών στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας στις 23 Μαρτίου…Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβεβαιώνουν ότι το άρθρο IV της Συνθήκης Αμοιβαίας Άμυνας ΗΠΑ-Φιλιππινών του 1951 περιλαμβάνει ένοπλες επιθέσεις σε ένοπλες δυνάμεις, δημόσια πλοία ή αεροσκάφη των Φιλιππινών —συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Ακτοφυλακής τους— οπουδήποτε στη Νότια Σινική Θάλασσα…»
Στην περίπτωση των Φιλιππινών, η ολοκληρωμένη αποτροπή σημαίνει κάτι περισσότερο από τη διατήρηση μιας συνθήκης αμοιβαίας άμυνας. Μόνο τον περασμένο χρόνο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύτηκαν να χρηματοδοτήσουν την κατασκευή ενός νέου φιλιππινοαμερικανικού λιμανιού κοντά στην Ταϊβάν και απέκτησαν πρόσβαση σε άλλες τέσσερις στρατιωτικές βάσεις των Φιλιππινών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες διεξήγαγαν επίσης κοινές ναυτικές περιπολίες με το ναυτικό των Φιλιππινών και ενίσχυσαν τη διαλειτουργικότητα των δυνάμεών τους με κοινές στρατιωτικές ασκήσεις που μερικές φορές περιλαμβάνουν την Ιαπωνία και την Αυστραλία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης ενθαρρύνει την Ιαπωνία και τις Φιλιππίνες να υπογράψουν μια Συμφωνία Αμοιβαίας Πρόσβασης, η οποία θα επέτρεπε στα δύο έθνη να αναπτύξουν δυνάμεις το ένα στο έδαφος του άλλου. Η Ιαπωνία έχει ήδη μια τέτοια συμφωνία με την Αυστραλία.
Η αμυντική συνθήκη ΗΠΑ και Φιλιππινών και η συνοδευτική της πολιτική ενθαρρύνουν τον Πρόεδρο των Φιλιππινών Μάρκος Φέρντιναντ Τζούνιορ να είναι πιο επιθετικός στις εδαφικές και θαλάσσιες διαφορές του. Με τη σειρά τους, οι σχέσεις Κίνας-Φιλιππινών έχουν επιδεινωθεί.
Στις 20 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Wang Yi είπε στον Φιλιππινέζο ομόλογό του, Enrique Manalo, ότι «οι σχέσεις Κίνας-Φιλιππινών βρίσκονται σε σταυροδρόμι», αναφερόμενος συγκεκριμένα στις ναυτικές συγκρούσεις των εθνών στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Ο Yi προειδοποίησε περαιτέρω ότι η Κίνα θα «προστατεύσει οπωσδήποτε τα δικαιώματά της» και «θα απαντήσει αποφασιστικά» στις προκλήσεις. Ο Yi προσδιόρισε συγκεκριμένα τη συμπαιγνία των Φιλιππινών με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους περιφερειακούς εταίρους τους ως πηγή διαμάχης.
Από την πλευρά της, η Ιαπωνία συγκρούστηκε επίσης με τις κινεζικές δυνάμεις για ένα έδαφος που δεν έχει κανένα απολύτως ενδιαφέρον για τον μέσο Αμερικανό. Τα νησιά Σενκάκου είναι μια ακόμη σειρά από βράχους που το αμερικανικό κοινό ούτε γνωρίζει ούτε ενδιαφέρεται. Παρά αυτή τη δικαιολογημένη απάθεια, οι Αμερικανοί είναι υποχρεωμένοι να θυσιάσουν τα παιδιά τους για να επιβάλουν τις αξιώσεις της Ιαπωνίας σε αυτά τα μικροσκοπικά νησιά στην Ανατολική Σινική Θάλασσα. Ο υπουργός Άμυνας Lloyd Austin επιβεβαίωσε το ίδιο τον Οκτώβριο του περασμένου έτους.
Η συνεργασία των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ιαπωνία είναι πιο στενή από οποιαδήποτε άλλη χώρα στη Γη. Πάνω από 53.000 Αμερικανοί στρατιώτες σταθμεύουν στην Ιαπωνία σε περίπου είκοσι τρεις εγκαταστάσεις. Επιπλέον, από τον αποτελεσματικό αφοπλισμό τους μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες προώθησαν σταδιακά τη στρατιωτική ανάπλαση της Ιαπωνίας. Το 2022, η Ιαπωνία ανακοίνωσε ότι αύξανε τον στρατιωτικό της προϋπολογισμό κατά 56% και ότι θα αποκτούσε πυραύλους Tomahawk παραγωγής ΗΠΑ, ικανούς να πλήξουν την ηπειρωτική Κίνα. Αυτό θα πρέπει να προκαλεί ανησυχία επειδή οι πύραυλοι Tomahawk μπορούν να φέρουν πυρηνικά.
Τον επόμενο μήνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ιαπωνία αναμένεται να ανακοινώσουν ένα σχέδιο για την αναδιάρθρωση της διαλειτουργικότητας των δυνάμεών τους. Το σχέδιο θα επιτρέψει στις ιαπωνικές δυνάμεις να συντονιστούν με το αρχηγείο των δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ιαπωνία αντί με τη Διοίκηση Ινδο-Ειρηνικού, η οποία εδρεύει στη Χαβάη. Αν και οι συγκεκριμένες λεπτομέρειες είναι επί του παρόντος ασαφείς, η αλλαγή υπόσχεται να είναι η μεγαλύτερη αναβάθμιση του συμφώνου αμοιβαίας ασφάλειας των χωρών τα τελευταία 60 χρόνια. Στοχεύει ανοιχτά στη Βόρεια Κορέα και την Κίνα.
Η ολοκληρωμένη αποτροπή με την Ταϊβάν οδήγησε Αμερικανiκές ειδικές δυνάμεις να αναπτυχθούν ως στρατιωτικοί σύμβουλοι στο Kinmen, μια μικρή ομάδα νησιών που ελέγχεται από την Ταϊβάν. Τα νησιά βρίσκονται μόλις μερικά μίλια μακριά από τις ακτές της ηπειρωτικής Κίνας. Αυτές οι «μακροπρόθεσμες» αναπτύξεις θα δουν τους συμβούλους να εκπαιδεύουν τις αμφίβιες δυνάμεις της Ταϊβάν στο πλαίσιο της προετοιμασίας για έναν πόλεμο εναντίον της ηπειρωτικής χώρας.
Η σκανδαλωδώς προκλητική ανάπτυξη είναι απλώς η τελευταία σε μια σειρά αμερικανικών πολιτικών που προσπάθησαν να μετατρέψουν την Ταϊβάν σε μια χειροβομβίδα στο λαιμό της Κίνας. Το 2022, η τότε Πρόεδρος της Βουλής, Νάνσι Πελόζι, έκανε μια απορίσκεπτη φιέστα στην Ταϊπέι. Η Κίνα απάντησε εκτοξεύοντας πυραύλους πάνω από το νησί και προσομοιώνοντας έναν αποκλεισμό εναντίον του.
Πέρυσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέπτυξαν 200 στρατιώτες στην Ταϊβάν, τη μεγαλύτερη αμερικανική ανάπτυξη στο νησί από το 1979, όταν οι ΗΠΑ αναγνώρισαν επίσημα την Ταϊβάν ως μέρος της Κίνας. Πέρυσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες αύξησαν τις πωλήσεις όπλων τους στην Ταϊβάν και μάλιστα άρχισαν να χρηματοδοτούν τις μεταφορές και να παρέχουν ορισμένα όπλα δωρεάν.
Αυτές οι μεταφορές παραβιάζουν τις Κινεζο-Αμερικανικές συμφωνίες-ειδικά το Τρίτο Κοινό Ανακοινωθέν, μέσω του οποίου οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν την πρόθεσή τους να σταματήσουν τις πωλήσεις όπλων στην Ταϊβάν και συμφώνησαν να μην παρέχουν στο νησί περισσότερα όπλα απ’ ότι πρωτύτερα, είτε ποσοτικά είτε ποιοτικά.
Εκτός από τα νησιά Spratly, η πιο ασήμαντη εδαφική διαμάχη στην οποία έχουν εμπλακεί οι Ηνωμένες Πολιτείες αφορά ένα κομμάτι γης στην κορυφή του κόσμου.
Το 2020, τέσσερις Κινέζοι και είκοσι Ινδοί στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους όταν ακολούθησε συμπλοκή στο Arunachal Pradesh, μια πολιτεία που βρίσκεται στα ινδικά Ιμαλάια και την οποία διεκδικούν τόσο η Ινδία όσο και η Κίνα. Μετά τη σύγκρουση, οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών με την Ινδία που θα επέτρεπε στις ινδικές δυνάμεις να χρησιμοποιούν αμερικανικούς δορυφόρους για να παρακολουθούν τις κινήσεις των κινεζικών στρατευμάτων στην αμφισβητούμενη περιοχή. Αυτή η πηγή πληροφόρησης χρησιμοποιήθηκε από τους Ινδούς κατά τη διάρκεια μιας επακόλουθης σύγκρουσης το 2022.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέδωσε μια δήλωση υποστηρίζοντας την αξίωση της Ινδίας στην αμφισβητούμενη περιοχή, προκαλώντας την οργή της Κίνας. Τόσο η Ινδία όσο και η Κίνα είναι κράτη οπλισμένα με πυρηνικά.
Αυτά τα τέσσερα πρόσφατα παραδείγματα «ολοκληρωμένης αποτροπής» της Αμερικής κατά της Κίνας περιλαμβάνουν το καθένα εδαφικές διαφορές που δεν αφορούν τις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν έχουν καμία συνέπεια για τον λαό τους. Κάθε ένα παρουσιάζει παραδείγματα συγκρουσιακής και προκλητικής αμερικανικής συμπεριφοράς. Γνωρίζοντας ότι έχουν την αμερικανική υποστήριξη, οι σύμμαχοι και οι εταίροι μας ενθαρρύνονται να ενεργούν απερίσκεπτα. Αντί να κάνουμε τις κινεζικές δυνάμεις να υποχωρήσουν, οι ενέργειές μας προκαλούν μόνο προειδοποιήσεις και περιφρόνηση από τους Κινέζους αξιωματούχους.
Εάν η πολιτική της «ολοκληρωμένης αποτροπής» απέτρεπε πράγματι την Κίνα, πιθανότατα θα βλέπαμε μείωση των επεισοδίων σύγκρουσης με τις κινεζικές δυνάμεις. Δε συμβαίνει όμως αυτό. Επιπλέον, δεν αρκεί να υποστηρίξουμε ότι η «ολοκληρωμένη αποτροπή» λειτουργεί επειδή ο πόλεμος δεν έχει ξεσπάσει ακόμη—Η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία «απέτρεπε» έναν πόλεμο με τη Ρωσία μέχρι που έπαψε να τον αποτρέπει.
Δεν είναι προς το συμφέρον των Αμερικανών να διακινδυνεύσουν τον πόλεμο μεταξύ της χώρας τους και της Κίνας για σκοτεινές εδαφικές διαφορές και ναυτιλιακές οδούς στη Νότια Σινική Θάλασσα. Εφόσον οι στρατηγικοί εταίροι και σύμμαχοί μας έχουν δημιουργήσει και διασυνδέουν τους στρατούς τους μεταξύ τους, είναι σίγουρα ικανοί να διαπραγματευτούν μόνοι τους από θέση ισχύος.
Πηγή: Libertarian Institute