Τα ουκρανικά ΜΜΕ τονίζουν ότι από την αρχή του Αυγούστου, τα ρωσικά στρατεύματα έχουν προχωρήσει κατά 7 χιλιόμετρα προς την πόλη, μειώνοντας την απόσταση από τις προωθημένες θέσεις τους στα περίχωρα του Pokrovsk σε λιγότερο από 10 χιλιόμετρα.
Στο Pokrovsk, από τις 19 Αυγούστου έχει ξεκινήσει ενεργή εκκένωση του πληθυσμού, ενώ έχει επιβληθεί αυστηρή απαγόρευση κυκλοφορίας – από τις 15:00 έως τις 11:00 – και από τις 2 Σεπτεμβρίου έχουν κλείσει οι τράπεζες.
Η πίεση της Ρωσίας σε αυτή την περιοχή συνδέεται, αφενός, με τον στρατηγικό στόχο που έχει ανακοινώσει η Μόσχα για την επίτευξη των διοικητικών συνόρων της περιοχής του Donetsk.
Αφετέρου, όπως πιστεύει ο ειδικός της ενεργειακής αγοράς Oleg Popenko, “εκτός από στρατιωτικούς στόχους, η Ρωσία επιδιώκει και οικονομικούς στόχους στην περιοχή του Pokrovsk.”
Εκεί βρίσκεται το
μοναδικό μεγάλο ουκρανικό ορυχείο που παράγει οπτάνθρακα για τη μεταλλουργία, η απώλεια του οποίου θα προκαλέσει σοβαρό πλήγμα στον τομέα.
“Θεωρητικά, ο κωκ άνθρακας ή οπτάνθρακας από το Pokrovsk μπορεί να αντικατασταθεί με εισαγόμενο.
Ωστόσο, δεδομένων των όγκων και της πολύπλοκης εφοδιαστικής αλυσίδας, δεν είναι ακόμη σαφές πόσο ρεαλιστικό είναι αυτό. Και το κόστος θα είναι πολύ υψηλότερο,” προσθέτει ο αναλυτής του Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών, Yuriy Korolchuk.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η περιοχή αυτή είναι γενικά πλούσια σε ορυκτά.
Κοντά στο Pokrovsk, συγκεκριμένα, υπάρχει ένα πλούσιο κοίτασμα λιθίου, η εκμετάλλευση του οποίου βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο.
Συνεπώς, η απειλή απώλειας του Pokrovsk συνεπάγεται σοβαρές συνέπειες για την οικονομία τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Η μοναδική περιοχή της Ουκρανίας με κοιτάσματα οπτάνθρακα
“Το Pokrovsk είναι μια στρατηγικά σημαντική πόλη για την ουκρανική μεταλλουργία. Εκεί εξορύσσεται οπτάνθρακας που χρησιμοποιούν οι βιομηχανίες. Δεν υπάρχει άλλη πηγή αυτού του πόρου στη χώρα,” λέει ο επικεφαλής της Ukrmetallurgprom, Alexander Kalenkov.
Ο κωκ άνθρακας εξορύσσεται από τη Διοίκηση Ορυχείων Pokrovskoe (πρώην Krasnoarmeyskaya-Zapadnaya Νο. 1), ενώ κοντά βρίσκεται και το Εργοστάσιο Επεξεργασίας Μεταλλευμάτων Svyato-Varvarinskaya.
Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία ανήκουν στην εταιρεία Metinvest του Rinat Akhmetov.
Προηγουμένως, η Ουκρανία διέθετε και άλλη μεγάλη πηγή κοκ άνθρακα – την εταιρεία Krasnodonugol (επίσης ιδιοκτησία του Akhmetov) – αλλά μετά τον πόλεμο στο Donbass, παρέμεινε στην περιοχή του Luhansk, που δεν ελέγχεται από την Ουκρανία.
Το 2017, οι αυτονομιστές του Luhansk πήραν τη διαχείριση της από τον Akhmetov.
Επομένως, το Pokrovskoe είναι πλέον ο μοναδικός παραγωγός κοκ άνθρακα στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με τη Metinvest, τα βιομηχανικά αποθέματα άνθρακα στο Pokrovsk υπολογίζονται σε περισσότερους από 200 εκατομμύρια τόνους.
Η εξόρυξη συνεχίστηκε ακόμη και μετά την έναρξη του πολέμου.
Πέρυσι, εξορύχθηκαν περίπου 4 εκατομμύρια τόνοι.
Παρά την προσέγγιση της γραμμής του μετώπου στο Pokrovsk, τον Φεβρουάριο φέτος, η ομάδα άνθρακα της Metinvest έθεσε σε λειτουργία το 11ο μέτωπο εξόρυξης οπτάνθρακα, επιτρέποντας την παραγωγή επιπλέον ενός εκατομμυρίου τόνων “μαύρου χρυσού” μέσα στο επόμενο έτος.
Συνολικά, για το 2024, είχε προγραμματιστεί η εξόρυξη 5,3 εκατομμυρίων τόνων άνθρακα από τη Διοίκηση Ορυχείων Pokrovskoe και η παραγωγή 2,8 εκατομμυρίων τόνων συμπυκνώματος.
Τον Απρίλιο, όταν η γραμμή του μετώπου είχε ήδη πλησιάσει σημαντικά στο Pokrovsk, η εφημερίδα The Irish Times έγραψε ότι οι Ουκρανοί ανθρακωρύχοι συνέχιζαν να εξορύσσουν άνθρακα κυριολεκτικά ένα βήμα μακριά από τον πόλεμο.
Πλήγμα στη μεταλλουργία της Ουκρανίας
Ποια απειλή θέτει η απώλεια του άνθρακα του Pokrovsk για τους Ουκρανούς μεταλλουργούς;
Όπως αναφέρει ο Korolchuk, ο οπτάνθρακας εισαγόταν στην Ουκρανία και πριν (δεν ήταν αρκετός ο εγχώριος).
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, σε περίπτωση απώλειας του Pokrovsk, δεν θα είναι εύκολο να μεταφερθούν οι επιπλέον 4-5 εκατομμύρια τόνοι, λόγω των δυσκολιών στην εφοδιαστική αλυσίδα.
“Πιθανότατα, θα χρησιμοποιηθούν δρομολόγια προς ρουμανικά λιμάνια και από εκεί σιδηροδρομικώς.
Ήδη εξετάζονται σενάρια αύξησης των μεταφορών με την Ukrzaliznytsia. Αλλά οι όγκοι είναι αρκετά μεγάλοι και είναι αβέβαιο αν οι σιδηροδρομικές υποδομές θα μπορέσουν να ανταποκριθούν. Επιπλέον, λόγω της σύνθετης μεταφοράς, το κόστος θα αυξηθεί,” δηλώνει ο Korolchuk.
Συνεπώς, δεν υπάρχει σαφής απάντηση στο ερώτημα του πώς θα αντικατασταθεί ο ουκρανικός κωκ άνθρακας.
“Αυτό ενέχει τον κίνδυνο μείωσης της παραγωγής και των εξαγωγών ουκρανικών μεταλλουργικών προϊόντων,” προσθέτει ο Popenko.
Σύμφωνα με την ένωση Ukrmetallurgprom, η Ουκρανία βρίσκεται, όπως και πέρυσι, στη 16η θέση στη λίστα των παγκόσμιων παραγωγών χυτοσιδήρου (40 χώρες στη λίστα).
Ταυτόχρονα, οι παραγωγοί αύξησαν τους όγκους τους κατά τη διάρκεια του έτους: από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο, η παραγωγή ανήλθε σε 4,09 εκατομμύρια τόνους, 21,2% περισσότερους από την ίδια περίοδο πέρυσι.
Όσον αφορά τον χάλυβα, οι θέσεις των Ουκρανών παραγωγών δεν άλλαξαν επίσης: βρίσκονται στην 23η θέση, αλλά οι όγκοι αυξήθηκαν πάνω από 33%, στους 4,6 εκατομμύρια τόνους.
Η παραγωγή έλασης αυξήθηκε κατά τους πρώτους 7 μήνες του έτους περισσότερο από 28%, στους 3,7 εκατομμύρια τόνους.
«Τελειώνει» και η εξόρυξη λιθίου
Η στρατιωτική επίθεση στην κατεύθυνση του Pokrovsk φαίνεται να συνοδεύεται από γεωοικονομικά κίνητρα.
Σύμφωνα με αναλυτές, η στρατηγική σημασία του Pokrovsk για την Ουκρανία δεν περιορίζεται μόνο στην εξόρυξη οπτάνθρακα και τις μεταλλουργικές δραστηριότητες.
Όπως τονίζεται, η περιοχή είναι πλούσια σε ορυκτά και πρώτες ύλες, όπως λίθιο, ταντάλιο, νιόβιο και βηρύλλιο, που παίζουν καθοριστικό ρόλο στις παγκόσμιες αγορές τεχνολογίας και ενέργειας.
Ο έλεγχος αυτών των πηγών από τη Ρωσία θα μπορούσε να της δώσει στρατηγικό πλεονέκτημα, όχι μόνο στον στρατιωτικό τομέα, αλλά και στην οικονομία.
Οι πληροφορίες από την περιοχή δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις εξόρυξης συνεχίζονται παρά τις εχθροπραξίες, αλλά η εγγύτητα των μαχών καθιστά επισφαλές το μέλλον αυτών των δραστηριοτήτων.
Ειδικοί προειδοποιούν ότι η απώλεια του Pokrovsk θα μπορούσε να αποτελέσει καίριο πλήγμα για την Ουκρανική οικονομία, μειώνοντας δραστικά την παραγωγή, τις εξαγωγές και τα δημόσια έσοδα.