Ενώπιον των εκτάκτων συνθηκών που βιώνει η χώρα, όλος ο ενεργειακός τομέας πρέπει να περάσει υπό δημόσιο έλεγχο.
Στα συμπεράσματα της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής, ανάμεσα στα μέτρα που προτάθηκαν για την αποσύνδεση των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τη χρηματιστηριακή τιμή του φ.α (TTF) με πρόταση της Γαλλίας, συμπεριλήφθηκε μια παραλλαγή του “Ιβηρικού μοντέλου” για να εξεταστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Υπενθυμίζεται ότι με βάση το “Ιβηρικό μοντέλο” τίθεται πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την ηλεκτροπαραγωγή και με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η μείωση των τιμών του ηλεκτρισμού συνολικά για όλη την αγορά χωρίς να υπάρχει εξάρτηση από επιδοτήσεις των λιανικών τιμών του ρεύματος. Ωστόσο, όπως παραδέχεται και η ίδια η Κομισιόν, ο μηχανισμός αυτός πρέπει να είναι σωστά δομημένος ώστε να μην οδηγεί σε αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου.
Τα κύρια σημεία που διαφοροποιούν τη γαλλική πρόταση ως προς την πρώτη εφαρμογή του “Ιβηρικού μοντέλου” αφορούν τη διαμόρφωση της τιμής του φ.α., πάνω από την οποία θα επιδοτούνται οι παραγωγοί μονάδων με καύσιμο φ.α., οι οποίες αποτελούν τις οριακές μονάδες, ώστε να προσαρμόζουν τις προσφορές τους σε χαμηλότερα επίπεδα και οι τιμές στη χονδρεμπορική αγορά να μειώνονται οριζόντια για όλους τους προμηθευτές. Η επιλογή της ανώτατης τιμής θα είναι τέτοια, ώστε να μην αυξάνεται η κατανάλωση του φ.α. και να μην αλλάζει η σειρά κατάταξης των μονάδων.
Οριστικές αποφάσεις για το θέμα του πλαφόν και της παραλλαγής του “Ιβηρικού μοντέλου” αναμένεται να ληφθούν στο επόμενο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας στις 24 Νοεμβρίου.
Εν τω μεταξύ μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα με προσομοίωση του “Ιβηρικού μοντέλου” κατέδειξε ότι μια παρέμβαση στην ελληνική αγορά ενέργειας τύπου “ιβηρικού μοντέλο” με πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή στα 80 ευρώ/MWh και διατηρώντας τα υφιστάμενα πλαφόν εσόδων από ΑΠΕ και υδροηλεκτρικά, φαίνεται να δίνει ενδιαφέροντα αποτελέσματα από πλευράς μείωσης του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς σημαντική αύξηση στην κατανάλωση φυσικού αερίου προς ηλεκτροπαραγωγή.
Προϋπόθεση βεβαίως για να μην έχουμε αύξηση της κατανάλωσης αερίου είναι η εφαρμογή του μοντέλου να είναι πανευρωπαϊκή που σημαίνει ότι δεν θα έχουμε αύξηση των εξαγωγών αερίου (στην περίπτωση της Ελλάδας οι μεγάλες διασυνδέσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση των εξαγωγών είναι με Ιταλία και Βουλγαρία).
Η πρόταση αξίζει να μελετηθεί, αναφέρουν κύκλοι της βιομηχανίας που θεωρούν ότι μια τέτοια απόφαση θα έχει μεγάλη σημασία για το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας αφού θα οδηγήσει σε οριζόντια μείωση της χονδρεμπορικής τιμής και οι χαμηλές τιμές δε θα εξαρτώνται από πιθανές επιδοτήσεις, όπως συμβαίνει σήμερα και θα δώσει τη δυνατότητα στις βιομηχανίες έντασης ενέργειας να προγραμματίσουν τις πωλήσεις τους με μεγαλύτερη ασφάλεια.