Γιγαντώνεται το ενεργειακό πρόβλημα
Γιγαντώνεται το ενεργειακό πρόβλημα στην Ευρώπη, καθώς οι στάθμες των μεγάλων ποταμών πέφτουν δραματικά. Δούναβης, Ρήνος και Λίγηρας αρχίζουν να στερεύουν.
Η χειρότερη ξηρασία εδώ και χρόνια στην Ευρώπη έριξε τη στάθμη του ποταμού Δούναβη σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα που έχει καταγραφεί ποτέ εδώ και έναν αιώνα, με αποτέλεσμα κοντά στην πόλη Πράχοβο να εμφανιστούν μέσα από τα νερά τα απομεινάρια δεκάδων γερμανικών πολεμικών πλοίων που βυθίστηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Τα πλοία αυτά, που ήταν γεμάτα με εκρηκτικά, ήταν κάποια από τα εκατοντάδες που βυθίστηκαν στον Δούναβη το 1944, καθώς ο γερμανικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας υποχωρούσε μπροστά στην προέλαση των σοβιετικών δυνάμεων. Μέχρι και σήμερα, τα ναυάγια εξακολουθούν να παρεμποδίζουν τη ναυσιπλοΐα στον ποταμό, όταν η στάθμη του νερού πέφτει.
Η φετινή ξηρασία, που για τους επιστήμονες είναι συνέπεια της υπερθέρμανσης του πλανήτη, έφερε ξανά στο φως περισσότερους από 20 σκελετούς αυτών των πλοίων σε ένα τμήμα του Δούναβη στην ανατολική Σερβία.
Κάποια από αυτά τα πλοία περιέχουν τόνους πυρομαχικών και εκρηκτικών και θεωρείται ότι συνιστούν κίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα.
«Ο γερμανικός στολίσκος άφησε πίσω του μια οικολογική καταστροφή που απειλεί εμάς, τους κατοίκους του Πράχοβο», σχολίασε ο 74χρονος Βέλιμιρ Τραϊλοβιτς, ένας συνταξιούχος κάτοικος της πόλης, ο οποίος έχει γράψει ένα βιβλίο για τα πλοία αυτά.
Κινδυνεύουν επίσης οι εργαζόμενοι στην τοπική αλιευτική βιομηχανία.
Η πολύμηνη ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν ως αποτέλεσμα να πέσει η στάθμη των ποταμών και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης, όπως στη Γερμανία, την Ιταλία και τη Γαλλία.
Στη Σερβία οι αρχές κατέφυγαν στη βυθοκόρηση για να παραμείνουν ανοιχτές οι λωρίδες ναυσιπλοΐας στον Δούναβη. Στην περιοχή του Πράχοβο, λόγω των βυθισμένων πολεμικών πλοίων, το πλωτό τμήμα του Δούναβη έχει περιοριστεί στα 100 μέτρα, από 180 προηγουμένων.
Τον Μάρτιο, η σερβική κυβέρνηση προκήρυξε διαγωνισμό για τον καθαρισμό του ποταμού και την απομάκρυνση των πυρομαχικών και των εκρηκτικών. Το κόστος εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 29 εκατομμύρια ευρώ.
Προβλήματα και στη Γερμανία – Πέφτει η στάθμη του Ρήνου
Η τρέχουσα στάθμη του νερού στον ποταμό Ρήνο, μια σημαντική αρτηρία διαμετακόμισης εσωτερικής υποδομής σε όλη τη Γερμανία, είναι εξαιρετικά χαμηλή και έχουν καταστήσει ορισμένα μέρη του ποταμού αδιάβατα από τις φορτηγίδες.
Η πτώση των υδάτων έχει ήδη διαταράξει τη ροή των εμπορευμάτων και επιδεινώνει τη στενότητα του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης.
Η ανησυχητική έλλειψη νερού συμβάλλει σε πιθανό σοκ στον εφοδιασμό πετρελαίου στο μεγαλύτερο συγκρότημα επεξεργασίας πετρελαίου της Γερμανίας που βρίσκεται στις όχθες του Ρήνου, το οποίο διαχειρίζεται η Shell Plc.
Μειώνει τις μεταφορές η Shell
“Λόγω της χαμηλής στάθμης του νερού του Ρήνου, μειώσαμε τη χωρητικότητα της Shell Energy and Chemicals Park Rhineland. Η κατάσταση όσον αφορά τον εφοδιασμό είναι δύσκολη, αλλά αντιμετωπίζεται προσεκτικά”, ανέφερε η εταιρεία σε δήλωση που εστάλη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο Reuters. Η Shell δεν αποκάλυψε πόση παραγωγή έκοψε στις εγκαταστάσεις διύλισης, που παράγει καύσιμα, πετρέλαιο θέρμανσης και πετροχημικά.
Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι το διυλιστήριο μπορεί να επεξεργάζεται πάνω από 17 εκατομμύρια τόνους αργού πετρελαίου ετησίως, ή περίπου 345.000 βαρέλια την ημέρα. Το διυλιστήριο και το εργοστάσιο χημικών βρίσκεται στον Κάτω Ρήνο και έξω από την Κολωνία. Είναι χαμηλότερα από το εξαιρετικά ελεγχόμενο σημείο πνιγμού Kaub που είναι στα 35 εκατοστά – η στάθμη του νερού κάτω από τα 40 εκατοστά δείχνει ότι οι φορτωτές θεωρούν ότι δεν είναι οικονομικό να λειτουργούν φορτηγίδες πέρα από το σημείο στον Άνω Ρήνο.
Μπλοκάρει η πλωτή οδός
Η μείωση της παραγωγής της Shell υπογραμμίζει τη σοβαρότητα της πτώσης της στάθμης του νερού στην πλωτή οδό, ενισχύοντας την ενεργειακή κρίση λόγω των κυρώσεων της Ευρώπης στη Ρωσία. Είναι γνωστό άλλωστε ότι η πτώση της στάθμης του νερού στον Ρήνο θα χειροτέρευε τα πράγματα για τη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρώπη. Οι προμήθειες αργού προϊόντος εξαντλούνται σε ολόκληρη τη χώρα.
Η αυστριακή εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου OMV AG προειδοποίησε πριν από δύο εβδομάδες ότι η Γερμανία αντιμετώπισε πρόβλημα με το ντίζελ και τα καύσιμα θέρμανσης. Βέβαια, η στάθμη του νερού του Ρήνου αναμένεται να αυξηθεί στα 67 εκατοστά έως τον Αύγουστο, σύμφωνα με στοιχεία της γερμανικής κυβέρνησης. Επίσης, ένας στόλος δεξαμενόπλοιων αργού που μεταφέρουν ντίζελ κατευθύνεται προς την Ευρώπη.
Εφιάλτης και στη Γαλλία
Μπορεί ο ποταμός Λίγηρας, ο μεγαλύτερος της Γαλλίας, να είναι γενικώς ρηχός, αλλά τη φετινή χρονιά ακόμη και τα ποταμόπλοια με τη ρηχή καρίνα μόλις που μπορούν να πλεύσουν στα νερά του, η στάθμη των οποίων έπεσε κατακόρυφα εξαιτίας της πρωτοφανούς ξηρασίας.
Ακόμη και κάπου 100 χιλιόμετρα από τις εκβολές του ποταμού στον Ατλαντικό, οι αμμώδεις όχθες του εκτείνονται τώρα όσο φθάνει το βλέμμα και μεγάλες νησίδες συνδέουν τις δύο πλευρές του Λίγηρα, ενώ σε ορισμένα σημεία οι άνθρωποι μπορούν να περάσουν με τα πόδια από τη μία όχθη στην άλλη!
Η κοιλάδα του Λίγηρα -Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco λόγω των επιβλητικών κάστρων στις όχθες του ποταμού, όπως τα Chambord, Chenonceau και Azay-le-Rideau- έχει δει κι άλλες φορές στο παρελθόν τη στάθμη των υδάτων του να πέφτει, αλλά η φετινή ξηρασία πρέπει να λειτουργήσει ως εγερτήριο σάλπισμα, λέει ο Ερικ Σοκέ, επικεφαλής του τμήματος Υδρολογίας του Εθνικού Ινστιτούτου Γεωργίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος της Γαλλίας.
«Οι παραπόταμοι του Λίγηρα έχουν ξεραθεί εντελώς. Δεν έχει ξαναγίνει. Πρέπει να ανησυχούμε», λέει στο Reuters.
Η χαμηλή στάθμη είναι καταστροφική για τα ψάρια του ποταμού, καθώς το ρηχό νερό χάνει οξυγόνο και θερμαίνεται και τα καθιστά ευάλωτα σε θηρευτές.
«Τα ψάρια χρειάζονται νερό για να ζήσουν, κρύο νερό. Όταν η στάθμη των υδάτων πέφτει τόσο χαμηλά, το περιβάλλον των ψαριών συρρικνώνεται και εγκλωβίζονται σε λιμνούλες», σημειώνει ο Σοκέ.
Ανησυχία για τη λειτουργία πυρηνικών μονάδων κατά μήκος του ποταμού Λίγηρα
Η ροή του ποταμού κυμαίνεται τώρα στα περίπου 40 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο, λιγότερο από το ένα εικοστό του ετήσιου μέσου όρου.
Και θα ήταν ακόμη χαμηλότερη αν δεν είχαν απελευθερώσει οι Αρχές όγκους υδάτων από τα φράγματα στο Νοσάκ και το Βιλρέστ, που κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του ’80, εν μέρει για να εξασφαλίσουν την τροφοδοσία με κρύο νερό για την ψύξη τεσσάρων πυρηνικών σταθμών κατά μήκος του Λίγηρα, που παράγουν συνολικά κάπου 11,6 gigawatt, δηλαδή περίπου το ένα πέμπτο της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Γαλλίας.
Ήδη πολλά εργοστάσια της επιχείρησης ηλεκτρισμού της χώρας, της EDF, έχουν τεθεί για τεχνικούς λόγους εκτός λειτουργίας και άλλα λειτουργούν με μειωμένη απόδοση λόγω της χαμηλής στάθμης των ποταμών.
Αν κλείσει άλλη μία ή και περισσότερες από τις μονάδες στον Λίγηρα, μπορεί να αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ευρώπη.
Ντόπιοι αλλά και τουρίστες έχουν μείνει άναυδοι με την εικόνα του άλλοτε κραταιού ποταμού, που θυμίζει περισσότερο ρυάκι.