Γνωστές παθογένειες… Πλήθος εκπονήσεων προγραμμάτων, υποσχέσεων, εξαγγελιών, σχεδιασμών, μένουν στα ράφια τής υπομονής, στο έλεος τού χρόνου και της καρτερικότητας! Το Ελληνικό Ωδείο (ΕΩ) στη Φειδίου 3, ήταν και αυτό μέρος όλων των προηγούμενων προθέσεων και τώρα κείτεται άμορφη μάζα, στο ράφι τής αναμονής από το 2006 όταν παραχωρήθηκε στο ΥΠΠΟ και εκπονήθηκε υποτίθεται ο ανάλογος σχεδιασμός αποκατάστασης του εγκαταλειμμένου κτηρίου στο κέντρο της Αθήνας…
Ένα κτήριο που έχει τη δική του ιστορία, όπως όλα τα κτήρια. Όταν όμως πρόκειται για ένα κτίσμα τού 1836, ως κατοικία τού τότε Αυστριακού Πρέσβη, αρχίζει να μας τσιγκλάει το ενδιαφέρον· όταν μάλιστα σε αυτό το κτήριο στεγαζόταν, από το 1919, το Ελληνικό Ωδείο, που ιδρύθηκε από τον μουσουργό Μανώλη Καλομοίρη, το πράγμα πλέον παίρνει άλλες διαστάσεις! Και όταν καταρρέει το 2022, όχι από σεισμό αλλά από ε γ κ α τ ά λ ε ι ψ η, τότε το θέμα εξελίσσεται σε σ κ ά ν δ α λ ο…
Και πάλι καταγγελτικό λόγο θα διατυπώσω, αλλά και να θέλω ν’ αγιάσω οι διαβόλοι δεν μ’ αφήνουν· για μια ακόμα φορά θα δηλώσω πως επιλέγω να ασχολούμαι με πραγματικά γεγονότα, όπως η κατάρρευση των τοίχων τού ΕΩ, που συγχρόνως συμβολίζει τις χρόνιες αναβλητικότητες της κάθε κυβέρνησης, καθώς και την αδυναμία παρέμβασης τής κάθε αντιπολίτευσης, που θέτει άλλες προτεραιότητες ως πιο σημαντικές και κοινωφελείς, αφήνοντας στην αδιαφορία τις… πρωτοβουλίες διατήρησης ιστορικών κτισμάτων στο διηνεκές του χρόνου!
Όχι, δεν είμαι (είμαστε) τόσο αφελείς εμείς τού μουσικού κλάδου όλων των ειδών· δεν πιπιλάμε το δάχτυλο και γνωρίζουμε πως η χώρα, διαθέτει πάμπολλους «μπελάδες», όπως και ανάγκες επιτακτικών λύσεων που ζητούν «εδώ και τώρα» λ ύ σ η. Όμως· η κατάρρευση του ΕΩ εξαναγκάζει ε π ι τ έ λ ο υ ς τη σημερινή ηγεσία του ΥΠΠΟ, να λάβει αποφάσεις για την αποκατάσταση, αναστύλωση και ανανέωση του ιστορικού κτηρίου.
Περιττό να προσθέσω πως εδώ θα ασχοληθώ με την περιπέτεια του ΕΩ και όχι με τα μύρια προβλήματα της Μουσικής Παιδείας σε όλα τα Ωδεία της επικράτεια της χώρας…
Ο πάντα ουσιαστικός δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος, στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (24/7/2022), έχει προχωρήσει σε ιστορική αναδρομή τού ΕΩ και θα ήταν χρήσιμη και κατατοπιστική η ανάγνωση του κειμένου του. Όμως, τα συσσωρευμένα προβλήματα, δεν αφήνουν περιθώρια να περιμένουμε άμεσες λύσεις.
Δυστυχώς, το έχουμε συνηθίσει! Μια βόλτα στην Αθήνα θα μας φανερώσει τα αμέτρητα διατηρητέα και ιστορικά κτήρια, που ετοιμόρροπα κι αυτά, ζητούν άμεση αποκατάσταση και πολύ, πάρα πολύ χρήμα… Αναρωτιέμαι ευλόγως: πού θα βρεθούν πόροι και πώς θα αποφευχθεί η κατάρρευσή τους μέσα στο δυσμενές και οικονομικά πνιγηρό περιβάλλον;
Η κατάρρευση του ΕΩ δεν συνέβη μετά από φυσική καταστροφή· έπεσε σαν… ώριμο φρούτο από την εγκατάλειψη!
Κατέρρευσε από το ανύπαρκτο κρατικό ενδιαφέρον, αλλά και κάποιου φορέα, κάποιου Οργανισμού, κάποιου ιδιώτη βρε αδελφέ, φίλα προσκείμενου στον μουσικό πολιτισμό τής χώρας μας, με αποτέλεσμα να εγκαταλείπεται κάθε σκέψη αποκατάστασης. Πέρα από το ΥΠΠΟ με κύριο βάρος στην αρχαιολογική Επιστήμη, παραθέτω λίγα παραδείγματα συμπαράστασης ιδρυμάτων υπέρ της Μουσικής: Φίλων Ελληνικής Μουσικής, Λαμπράκη, Νιάρχου, Ωνάση, Eurobank, Θεοχαράκη, Οδυσσέα και Αικατερίνης Κυριακοπούλου, μεταξύ άλλων, είναι χαρακτηριστικά ως προς την πολιτισμική τους συμπαράσταση.
Ελπίζουμε η απόφαση του σημερινού ΥΠΠΟ για ένταξη στο πρόγραμμα χρηματοδότησης ΕΣΠΑ 2021-2027, να ανατρέψει αυτή την πολύχρονη λήθη, να ανακάμψει και να λειτουργήσει, όπως οφείλει.
Σε αυτά να προσθέσω ένα λαμπρό επίσης παράδειγμα με την περιπετειώδη διαδρομή τού Ωδείου Αθηνών, που, μετά από αρκετή ταλαιπωρία, οι πολύχρονες ανακαινίσεις το καταστήσανε μουσικό ίδρυμα ζ η λ ε υ τ ό και λειτουργικό στο κέντρο της Αθήνας.
Η ιστορική μας πρωτεύουσα την οποία κατοικούμε, έχει πολλούς ανοιχτούς λογαριασμούς με ανακαινίσεις παλαιών κλασικών κτηρίων, όπου ο χρόνος, οι δυσμενείς ιστορικές συνθήκες, οι δυσχερείς οικονομικές καταστάσεις, οι δανεισμοί, τα μνημόνια, η ανάγκη ενίσχυσης των εξοπλιστικών προγραμμάτων, καθώς και οι θλιβερές ζημιογόνες διαπλοκές γύρω από το δημόσιο χρήμα, συνετέλεσαν στη δημιουργία μιας δημόσιας συνθήκης και πιθανά καθολικής αντίληψης που οδήγησαν την Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό της χώρας μακριά από την αναγκαία και αναμενόμενη ανάπτυξη.
Με το παρόν κείμενο, θέλω να προσθέσω και τη δική μου «φωνή» στις τόσες άλλες, για να τονίσω την ανάγκη δραστικών λύσεων στα τόσα οξεία πολιτιστικά-μουσικά προβλήματα που σχετίζονται και πέρα των κτηριακών εγκαταστάσεων. Αναφέρομαι στην ύλη και στο βάθος μιας πιο στέρεης μουσικής γνώσης…
Νότης Μαυρουδής
