Ο Ερντογάν έχει «µαγέψει» τον Τραµπ, ο οποίος για τα… µάτια του δεν διστάζει να έρθει σε ευθεία ρήξη µε το Κογκρέσο και τους συνεργάτες του.
Ένα κείμενο του πολύ σηµαντικού αναλυτή Στίβεν Κουκ στο περιοδικό «Foreign Policy» προκάλεσε σοκ στην Ουάσιγκτον, καθώς συµπύκνωσε στον τίτλο, σε πέντε λέξεις, αυτό που έχουν οι πάντες στο µυαλό τους. Η φράση ότι «ο Ερντογάν παίζει την Ουάσιγκτον σαν ένα βιολί» («Erdogan Plays Washington Like a Fiddle») διακινήθηκε σαν αστραπή στα κοινωνικά δίκτυα, διότι πρόκειται για µια µεγάλη αλήθεια. Για έναν ανεξήγητο λόγο ο πρόεδρος της Τουρκίας κατάφερε να «µαγέψει» τον Αµερικανό οµόλογό του, Ντόναλντ Τραµπ, ο οποίος -και δεν υπερβάλλω- δίνει µάχη για τον Ταγίπ Ερντογάν έχοντας απέναντί του το σύνολο των συνεργατών του, εκτός του γαµπρού του Τζάρεντ Κούσνερ, αλλά και τους συµµάχους του στο Κογκρέσο.
Αυτό το διάστηµα ψάχνει κανείς µε το φανάρι προκειµένου να ανακαλύψει συµµάχους της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον, παρά το γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση ξοδεύει πολλά εκατοµµύρια σε δηµόσιες σχέσεις και λοµπίστες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόµα και γνωστοί υποστηρικτές της Τουρκίας στη Βουλή και τη Γερουσία έχουν εντελώς αποστασιοποιηθεί από την τουρκική πρεσβεία και τους πληρωµένους νόµιµους και µη πράκτορες της (agents) και µερικοί υποστηρίζουν και τα νοµοσχέδια εναντίον της Τουρκίας.
Οµως ο Ταγίπ Ερντογάν έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη του πιο σηµαντικού παράγοντα της Αµερικής, του Ντόναλντ Τραµπ, η στάση του οποίου έχει δηµιουργήσει απορίες και ψιθύρους που δεν τιµούν την αµερικανική προεδρία. ∆ιότι δεν έχει καµία απολύτως δικαιολογία για να καλύπτει την αντιαµερικανική και αντισυµµαχική στάση της Τουρκίας, η οποία στο πλαίσιο της στρατηγικής της συµµαχίας µε τη Μόσχα αγόρασε το ρωσικό σύστηµα S-400 και αναµένεται να προχωρήσει και σε άλλες αγορές, που τιµωρούνται στη βάση του νόµου CAATSA.
Φουντώνουν οι φήμες
Συµβαίνει επίσης και κάτι άλλο, που διακινείται µέσω των ψιθύρων για «ύποπτες συναλλαγές» και «διαπλοκή» µεταξύ µελών της οικογένειας του Ντ. Τραµπ και Τούρκων αξιωµατούχων και επιχειρηµατιών. Ακούγεται -και προσωπικά δεν έχω δει ακόµα κανένα στοιχείο- ότι ο Ερντογάν εκβιάζει τον Αµερικανό πρόεδρο και πως αυτός ο εκβιασµός ξεκινά από τη Μόσχα και τον ίδιο τον Βλαντιµίρ Πούτιν. Για χάρη της ανάλυσης και µόνο -διότι στοιχεία δεν έχουν παρουσιαστεί- ο παραπάνω συλλογισµός περί εκβιασµού έχει µια βάση λόγω της επιµονής του Ντ. Τραµπ να µην τιµωρήσει την Τουρκία για την προσβολή της εναντίον της Αµερικής.
Ιδιαίτερα για το Κογκρέσο η στάση του Αµερικανού προέδρου είναι αδιανόητη και θα προσέθετα και ύποπτη. Ο Στίβεν Κουκ, όταν αναρριχήθηκε στην εξουσία ο Ερντογάν, ήταν από τους θιασώτες του, πιστεύοντας ίσως ότι η Αµερική αλλά και το Ισραήλ βρήκαν στο πρόσωπό του τον «ιδανικό εταίρο», ο οποίος θα οδηγούσε την Τουρκία στην πλήρη εκδηµοκρατικοποίηση και στον σεβασµό των ανθρωπίνων και των θρησκευτικών δικαιωµάτων όλων των πολιτών της χώρας. Πολλοί τον στήριξαν τότε και ύστερα από χρόνια παραδέχθηκαν τα λάθη τους. Τώρα ο Στ. Κουκ έχει αναδειχθεί στον απόλυτο εχθρό για την ισλαµική Τουρκία και τον ηγέτη της, και η γνώµη του ακούγεται και στον Λευκό Οίκο.
Πιστεύει λοιπόν, όπως και αρκετοί ξένοι αλλά και Αµερικανοί διπλωµάτες, ότι η απειλή εισβολής της Τουρκίας στη Βόρεια Συρία ήταν µια µπλόφα και τίποτε άλλο. Πρέπει να θυµίσουµε ότι µόλις ακούστηκε η απειλή από το στόµα του Ερντογάν, ο επικεφαλής του Πενταγώνου, Μαρκ Εσπερ, τον «γείωσε» κυριολεκτικά. Αλλά, όπως πάντα όταν πρόκειται για την Τουρκία, ο Ντ. Τραµπ δεν έδωσε σηµασία στις ανησυχίες των συνεργατών του. Μάλιστα µερικοί διπλωµάτες µοιράστηκαν αυτήν τη διαπίστωσή τους µε τον Λευκό Οίκο, αλλά δεν εισακούστηκαν. Με αποτέλεσµα η Αµερική να υπογράψει µια προσυµφωνία µε την Τουρκία, η οποία θα µπορούσε να απειλήσει τους φυσικούς συµµάχους της, τους Κούρδους της Συρίας, οι οποίοι και σήµερα -τη στιγµή που γράφονται αυτές οι γραµµές- πολεµούν στο πλευρό Αµερικανών στρατιωτών τους τζιχαντιστές του Ισλαµικού Κράτους.
Ο Ντ. Τραµπ είναι µια προβληµατική περίπτωση πολιτικού, επιχειρηµατία και ανθρώπου. Τρία χρόνια στον Λευκό Οίκο δεν έχει αντιληφθεί ότι η πολιτική και η διπλωµατία δεν είναι «µπίζνες». Είναι ακριβώς το αντίθετο. Ο επιχειρηµατίας δεν θα µάθει ποτέ να ασκεί πολιτική και διπλωµατία. Και ο πρόεδρος της αµερικανικής υπερδύναµης το αποδεικνύει καθηµερινά. Έχει εκθέσει την Αµερική στον υπερθετικό βαθµό και σε αυτούς που έχουν παρακολουθήσει την πορεία του από τη δεκαετία του ’80 επικρατεί και σήµερα αυτή η αίσθηση ότι παίζει έναν ρόλο. Και αποδεικνύεται κακός ηθοποιός. Φαίνεται ότι δεν πιστεύει τίποτε απ’ όσα λέει και κάνει, εκτός της «επιχειρηµατικής δραστηριότητας» βεβαίως, που και αυτήν την άσκησε τόσο τσαπατσούλικα, µε αποτέλεσµα η περιουσία του να ανήκει ουσιαστικά στις τράπεζες που του έχουν δανείσει δισεκατοµµύρια. Αλλωστε, ποια ήταν η επιχειρηµατική δραστηριότητα του Ντ. Τραµπ πριν γίνει πρόεδρος;
Ήταν ένας τηλεοπτικός αστέρας που δάνειζε το όνοµά του σε ξενοδοχεία και κτίρια και λάµβανε ακριβά ενοίκια. Ένα από αυτά τα κτίρια βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη… Όταν τον Μάιο και τον Ιούνιο εµφανίστηκαν τα δηµοσιεύµατα, από διαρροές της τουρκικής προεδρίας, ότι ο Ντ. Τραµπ θα επισκεφθεί την Τουρκία, που εµείς έπειτα από ερωτήσεις στον Λευκό Οίκο αµφισβητήσαµε, λέγεται ότι ζήτησε να συµπεριληφθεί και η Πόλη στο πρόγραµµά του, διότι ήθελε ως πρόεδρος να πάει να δει έναν δίδυµο πύργο που φέρει το όνοµά του. Πρόκειται για δύο εντυπωσιακά κτίρια 37 και 39 ορόφων, στα οποία δάνεισε το όνοµά του.
Η ανάρµοστη σχέση του Ντ. Τραµπ µε τον πρόεδρο της Τουρκίας θα απασχολήσει σύντοµα τις αρµόδιες επιτροπές του Κογκρέσου. Είναι και αυτή η οµολογία -µέσα από την ανάκριση της οµάδας του εισαγγελέα Μιούλερ- ότι ο Μάικλ Φλιν, στενός συνεργάτης του σηµερινού προέδρου από την εποχή της προεκλογικής εκστρατείας του, συνωµοτούσε µε τον άτακτο γαµπρό του Ερντογάν και τον υπουργό Εξωτερικών Τσαβούσογλου για να απαγάγουν τον ιµάµη Γκιουλέν.