Νέα διαρροή απόρρητων εγγράφων προκαλεί αναστάτωση στην Αμερική και τους Συμμάχους της. Τα έγγραφα φαίνεται να περιγράφουν λεπτομερώς τα μυστικά της αμερικανικής εθνικής ασφάλειας, από την Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή έως και την Κίνα. Εμφανίστηκαν σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης την Παρασκευή (7/4), προκαλώντας νέα ανησυχία στο Πεντάγωνο και στην κυβέρνηση Μπάιντεν.
Η κλίμακα της διαρροής – οι αναλυτές λένε ότι μπορεί να έχουν ληφθεί περισσότερα από 100 έγγραφα – σε συνδυασμό με τις ευαίσθητες πληροφορίες που αναφέρονται στα έγγραφα, θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά επιζήμια, όπως δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι στους New York Times. Ανώτερος αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών αποκάλεσε τη διαρροή «εφιάλτη για τα Five Eyes», αναφερόμενος στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και τον Καναδά, τα λεγόμενα Five Eyes που μοιράζονται ευρέως πληροφορίες.
Η νέα διαρροή εγγράφων στο Twitter και σε άλλους ιστότοπους έγινε την Παρασκευή, μόλις μια ημέρα αφότου ανώτατοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν δήλωσαν ότι ερευνούν πιθανή διαρροή απόρρητων ουκρανικών πολεμικών σχεδίων, συμπεριλαμβανομένης μιας ευαίσθητης αξιολόγησης των δυνατοτήτων της αεράμυνας της Ουκρανίας. Μια διαφάνεια, με ημερομηνία 23 Φεβρουαρίου, έφερε τον χαρακτηρισμό «Secret/NoForn», που σημαίνει ότι δεν προοριζόταν να κοινοποιηθεί σε ξένες χώρες.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης είπε ότι είχε ξεκινήσει έρευνα για τις διαρροές και πως ήταν σε επικοινωνία με το Υπουργείο Άμυνας, αλλά αρνήθηκε να σχολιάσει περαιτέρω το θέμα στους NYT.
Ο Mick Mulroy, πρώην ανώτερος αξιωματούχος του Πενταγώνου, είπε ότι η διαρροή των απόρρητων εγγράφων αντιπροσωπεύει «μια σημαντική παραβίαση ασφάλειας» που θα μπορούσε να αποτελέσει πρόβλημα για τον ουκρανικό στρατιωτικό σχεδιασμό. «Καθώς πολλές από αυτές ήταν εικόνες εγγράφων, φαίνεται ότι ήταν μια σκόπιμη διαρροή που έγινε από κάποιον που ήθελε να βλάψει τις προσπάθειες της Ουκρανίας, των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ», όπως σημείωσε.
Ένας αναλυτής χαρακτήρισε αυτό που έχει προκύψει ως «η κορυφή του παγόβουνου».
Νωρίς την Παρασκευή, ανώτεροι αξιωματούχοι της εθνικής ασφάλειας που ασχολήθηκαν με την αρχική διαρροή, η οποία αναφέρθηκε για πρώτη φορά από τους New York Times, είπαν ότι είχε προκύψει μια νέα ανησυχία: Ήταν αυτές οι πληροφορίες οι μόνες πληροφορίες που διέρρευσαν;
Μέχρι την Παρασκευή το απόγευμα είχαν την απάντησή τους. Ακόμη και όταν αξιωματούχοι του Πενταγώνου και οι υπηρεσίες εθνικής ασφάλειας ερευνούσαν την πηγή των εγγράφων που είχαν εμφανιστεί στο Twitter και στο Telegram, ένα άλλο εμφανίστηκε στο 4chan, έναν ανώνυμο, περιθωριακό ιστότοπο μηνυμάτων. Το έγγραφο 4chan είναι ένας χάρτης που υποτίθεται ότι δείχνει την κατάσταση του πολέμου στην πόλη Bakhmut της ανατολικής Ουκρανίας, το σκηνικό μιας σκληρής, πολύμηνης μάχης.
Ωστόσο, τα έγγραφα που διέρρευσαν φαίνεται να υπερβαίνουν κατά πολύ το άκρως απόρρητο υλικό για τα πολεμικά σχέδια της Ουκρανίας. Αναλυτές που εξέτασαν τα έγγραφα που κυκλοφόρησαν στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης λένε ότι ο αυξανόμενος όγκος περιλαμβάνει επίσης ευαίσθητες ενημερωτικές διαφάνειες για την Κίνα, το στρατιωτικό θέατρο Ινδο-Ειρηνικού, τη Μέση Ανατολή και την τρομοκρατία.
Το Πεντάγωνο ανέφερε σε ανακοίνωσή του την Πέμπτη ότι το Υπουργείο Άμυνας εξετάζει το θέμα. Την Παρασκευή, καθώς οι αποκαλύψεις διευρύνθηκαν, οι αξιωματούχοι είπαν ότι δεν είχαν τίποτα να προσθέσουν. Ωστόσο, ιδιωτικά, αξιωματούχοι σε πολλές υπηρεσίες εθνικής ασφάλειας αναγνώρισαν τόσο τη βιασύνη για την εύρεση της πηγής των διαρροών όσο και το ενδεχόμενο που ανέφερε ένας αξιωματούχος: Θα μπορούσε να είναι μια σταθερή ροή απόρρητων πληροφοριών που δημοσιεύονται σε ιστότοπους.
Τα έγγραφα για τον στρατό της Ουκρανίας εμφανίζονται ως φωτογραφίες με χάρτες των αναμενόμενων παραδόσεων όπλων, των δυνάμεων στρατευμάτων και ταγμάτων και άλλα σχέδια. Οι αξιωματούχοι του Πενταγώνου αναγνωρίζουν ότι είναι νόμιμα έγγραφα του Υπουργείου Άμυνας, αλλά τα αντίγραφα φαίνεται να έχουν τροποποιηθεί σε ορισμένα μέρη από την αρχική τους μορφή. Οι τροποποιημένες εκδόσεις, για παράδειγμα, υπερεκτιμούν τις αμερικανικές εκτιμήσεις για τους νεκρούς της Ουκρανίας στον πόλεμο και υποτιμούν τις εκτιμήσεις για τους νεκρούς Ρώσους στρατιώτες.
Την Παρασκευή, Ουκρανοί αξιωματούχοι και φιλορώσοι μπλόγκερ ανέφεραν ότι η διαρροή ήταν μέρος μιας προσπάθειας παραπληροφόρησης από την άλλη πλευρά, με στόχο να επηρεάσει την πιθανή εαρινή επίθεση της Ουκρανίας για την ανάκτηση εδαφών στα ανατολικά και νότια της χώρας.
Ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος είπε ότι η διαρροή φαινόταν να είναι ένα ρωσικό τέχνασμα για να δυσφημήσει μια αντεπίθεση. Και οι Ρώσοι μπλόγκερ προειδοποίησαν να μην εμπιστευτούν οποιαδήποτε από τις πληροφορίες, για τις οποίες ένας μπλόγκερ είπε ότι θα μπορούσε να είναι έργο της «δυτικής υπηρεσίας πληροφοριών προκειμένου να παραπλανήσουν».
Πίσω από κλειστές πόρτες, ανήσυχοι αξιωματούχοι της εθνικής ασφάλειας προσπαθούσαν να βρουν τον ένοχο. Ένας αξιωματούχος είπε ότι είναι πιθανό τα έγγραφα να μην προέρχονται από Ουκρανούς αξιωματούχους, επειδή δεν είχαν πρόσβαση στα συγκεκριμένα σχέδια, τα οποία φέρουν το αποτύπωμα των γραφείων του Πενταγώνου. Ένας δεύτερος αξιωματούχος είπε ότι ο καθορισμός του τρόπου με τον οποίο διέρρευσαν τα έγγραφα θα ξεκινούσε με τον εντοπισμό των αξιωματούχων που είχαν πρόσβαση σε αυτά.
Η πρώτη δόση των εγγράφων φάνηκε να δημοσιεύτηκε στις αρχές Μαρτίου στο Discord, μια πλατφόρμα συνομιλίας μέσων κοινωνικής δικτύωσης δημοφιλής στους gamers, σύμφωνα με τον Aric Toler, αναλυτή στο Bellingcat, τον ολλανδικό ιστότοπο ερευνών.
Στην Ουκρανία, ο αντισυνταγματάρχης Γιούρι Μπερέζα, διοικητής τάγματος της Εθνοφρουράς της Ουκρανίας, οι δυνάμεις του οποίου έχουν πολεμήσει στα ανατολικά της χώρας τους τελευταίους μήνες, αντέκρουσε την είδηση της διαρροής.
Σημείωσε ότι ο πόλεμος πληροφοριών είχε γίνει τόσο έντονος που «δεν μπορούμε πλέον να προσδιορίσουμε πού είναι η αλήθεια και πού το ψέμα».
«Βρισκόμαστε σε εκείνο το στάδιο του πολέμου που ο πόλεμος της πληροφορίας είναι μερικές φορές ακόμη πιο σημαντικός από τις άμεσες φυσικές συγκρούσεις στο μέτωπο», όπως είπε ο συνταγματάρχης Μπερέζα.
Ένας στρατιώτης στη μονάδα του, ο Maksym, δεν είχε ακούσει ακόμη τα νέα. «Έχουμε πολλά δικά μας προβλήματα και με αυτή τη διαρροή δεν έχω λόγια», είπε θυμωμένος.
Ειδικοί είπαν ότι ήταν δύσκολο να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με το ποιος έδωσε στη δημοσιότητα τις πληροφορίες και γιατί.
Ο Kyle Walter, επικεφαλής της έρευνας στη Logically, μια βρετανική εταιρεία που παρακολουθεί την παραπληροφόρηση, είπε ότι πολλές εξέχουσες φωνές στα ρωσικά κανάλια Telegram αποκαλούσαν την αρχική, προφανώς αμετάβλητη φωτογραφία που δείχνει Ρώσους και Ουκρανούς θύματα επιχείρηση «δυτικής επιρροής».
«Πιστεύουν ότι η πραγματική – ακατέργαστη – φωτογραφία όπου δείχνει υψηλούς αριθμούς ρωσικών απωλειών και σχετικά χαμηλούς αριθμούς απωλειών στην Ουκρανία είναι μια προσπάθεια να ενσταλάξει το κακό ηθικό στη Ρωσία και τις ρωσικές δυνάμεις», είπε ο κ. Walter.
Ο Jonathan Teubner, διευθύνων σύμβουλος της FilterLabs AI, που παρακολουθεί τα μηνύματα στη Ρωσία, είπε ότι ενώ οι φωνές υπέρ του Κρεμλίνου έλεγαν ότι η διαρροή ήταν αμερικανική ή ουκρανική εκστρατεία παραπληροφόρησης, ο επικεφαλής αναλυτής του, σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να είναι μια ρωσική επιχείρηση με σκοπό να σπείρει δυσπιστία μεταξύ Ουάσιγκτον και Κιέβου.
Η παραμορφωμένη φωτογραφία που δείχνει χαμηλότερους αριθμούς θυμάτων για τη Ρωσία και υψηλότερους αριθμούς θυμάτων για την Ουκρανία, από τα αναφερόμενα στοιχεία, έχει συζητηθεί πολύ πιο συχνά στα δυτικά κοινωνικά μέσα παρά σε πλατφόρμες με επίκεντρο τη Ρωσία, είπε ο κ. Walter.
Ήταν μια συχνή ρωσική τακτική παραπληροφόρησης για την αλλαγή κλεμμένων εγγράφων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που υποτίθεται ότι διέρρευσαν από την ουκρανική κυβέρνηση, είπε ο κ. Walter. Αλλά επειδή η κυβέρνηση της Ουκρανίας έχει απορρίψει αυτά τα έγγραφα ως τροποποιημένα ή εκτός πλαισίου, γενικά δεν κερδίζουν μεγάλη έλξη, πρόσθεσε.
«Υπάρχουν πολλά παραδείγματα εγγράφων που διέρρευσαν που χρησιμοποιούνται σε προπαγανδιστικές εκστρατείες και συγκεκριμένα σε όρους παραπληροφόρησης», είπε ο κ. Walter. Αλλά τι συμβαίνει με αυτά τα αμερικανικά έγγραφα, πρόσθεσε, «είναι ακόμα αρκετά ασαφές αυτή τη στιγμή».
Ο πόλεμος της Ουκρανίας, είπε ο κ. Walter, είχε περισσότερες διαρροές εγγράφων από άλλες συγκρούσεις, εν μέρει λόγω του ρόλου που έπαιξαν στον πόλεμο οι πληροφορίες ανοιχτού κώδικα και οι αποχαρακτηρισμένες πληροφορίες.
«Υπήρξε σίγουρα μια άνοδος, συμβαίνει πιο συχνά, αλλά αυτό είναι πιο ενδεικτικό μόνο του περιβάλλοντος στο οποίο βρισκόμαστε παρά είναι η τακτική που χαρακτηρίζει τον πόλεμο της Ουκρανίας», σημείωσε ο κ. Walter.