Κατά τα φαινόμενα, το υψηλό δημόσια χρέος και η αντίληψη για το «μεγάλο κράτος» το οποίο θα διαμορφώνει την οικονομική τάξη έχει αποτύχει: έχει δημιουργήσει μια τεράστια οικονομική «φούσκα» που απειλεί με απαξίωση τα περιουσιακά στοιχεία των πολιτών, αλλά και τους καθιστά υπόδουλους στις αποφάσεις των πολιτικών ελίτ ναρκοθετώντας το μέλλον τους και κυοφορώντας οικονομικές και πολιτικές κρίσεις πρωτοφανείς για τον μεταπολεμικό κόσμο.
Η Ελλάδα με χρέος πάνω από 404 δισ. ευρώ αποτελεί μια μικρογραφία της μεγάλης εικόνας που εκπροσωπούν οι ΗΠΑ των οποίων το εθνικό χρέος έχει σκαρφαλώσει στα 32,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με ανάλυση του Ron Paul Institute.
Μόλις τους δύο πρώτους μήνες αφότου το Κογκρέσο κατέληξε σε συμφωνία και ανέστειλε το ανώτατο όριο του χρέους για δύο χρόνια, το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης αυξήθηκε κατά 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Και δεν υπάρχει τέλος σε αυτή την σπειροειδή καθοδική πορεία της οικονομίας των ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ συνεχίζει να παρουσιάζει τεράστια ελλείμματα μήνα σε μηνιαία βάση.
Στην πραγματικότητα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση καταγράφει «δίδυμα» ελλείμματα στον προϋπολογισμό που θα περιμέναμε να δούμε κατά τη διάρκεια μιας βαθιάς ύφεσης.
Με δύο μήνες να απομένουν για τη λήξη του οικονομικού έτους, το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2023 έχει ήδη υπερνεί το τεράστιο έλλειμμα του 2022.
Ίσως να σκεφτεί κάποιος ότι με τις περικοπές δαπανών στον νόμο περί φορολογικής ευθύνης, το Κογκρέσο διόρθωσε αυτό το πρόβλημα.
Αλλά ζούμε σε έναν κόσμο…όπου οι περικοπές δαπανών σημαίνουν ότι οι δαπάνες συνεχίζουν να αυξάνονται.
Και βρισκόμαστε στο κατώφλι μιας άλλης μάχης στο κογκρέσο για τον προϋπολογισμό που σχεδόν σίγουρα θα σημαίνει ότι θα μειωθούν ακόμη περισσότερες δαπάνες.
Η περιδίνηση
Οι περισσότεροι άνθρωποι απλώς σηκώνουν τους ώμους σε αυτούς τους αριθμούς, αλλά το αυξανόμενο χρέος – φαινόμενο που καταγράφεται εν γένει στη Δύση με τις μοχλευμένες οικονομίες – απειλεί τόσο την ευημερία όσο και την ελευθερία των πολιτών.
Η κορυφαία προτεραιότητα του Κογκρέσου αυτό το φθινόπωρο θα είναι η ψήφιση νομοθεσίας για τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης και την αποφυγή μιας «στάσης πληρωμών» του δημοσίου
Μέχρι τη στιγμή φαίνεται απίθανο η Βουλή των Αντιπροσώπων που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους να είναι σε θέση να συνάψει συμφωνία με τον Πρόεδρο Biden και τους Δημοκρατικούς της Γερουσίας για ένα νομοσχέδιο μακροπρόθεσμων δαπανών.
Αντίθετα, πιθανότατα θα εγκρίνουν ένα νομοσχέδιο βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης των δημόσιων δαπανών προκειμένου να δώσουν περισσότερο χρόνο για να καταλήξουν σε συμφωνία για ένα πιο μακροπρόθεσμο νομοσχέδιο.
Οποιαδήποτε δικομματική συμφωνία είναι απίθανο να μειώσει τις κρατικές δαπάνες ή να αρχίσει να μειώνει ή να σταματήσει την αύξηση του εθνικού χρέους άνω των 32 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου προβλέπει ότι θα αυξηθεί κατά τουλάχιστον 115 τρισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα τριάντα χρόνια.
Αντίθετα, το Κογκρέσο και η κυβέρνηση θα συνεχίσουν να προσποιούνται ότι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα των αυξημένων δημόσιων δαπανών «μειώνοντας τον προβλεπόμενο ρυθμό αύξησης των δαπανών» με τη χρήση διαφόρων τεχνασμάτων τα οποία πόρρω απέχουν απο το αντιμετωπίζων την δεινή πραγματικότητα.
Το σωσίβιο από τη Federal Reserve
Το λυπηρό γεγονός είναι ότι και τα δύο μέρη, μαζί με την πλειοψηφία του αμερικανικού λαού και των πολιτών της Δύσης, είναι εθισμένα στις τεράστις δαπάνες ενός «πολεμικού» κράτους πρόνοιας.
Η μικρή αντίσταση που υπάρχει στο «μεγάλο κράτος» εντός του Ρεπουμπλικανικού κόμματος είναι πιθανό να αποδυναμωθεί περαιτέρω από την άνοδο μιας νέας μορφής «συντηρητικής ιδεολογίας» που υποστηρίζει τη χρήση της κυβερνητικής εξουσίας – συμπεριλαμβανομένης της δαπάνης του ελλείμματος και της αύξησης του ομοσπονδιακού χρέους – για την προώθηση των κοινωνικών και πολιτικών στόχων.
Η αποτυχία να ληφθεί σοβαρά υπόψη η απειλή για την αμερικανική οικονομία που προκαλείται από αλόγιστες ομοσπονδιακές δαπάνες φαίνεται από τις αντιδράσεις στην υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της κυβέρνησης των ΗΠΑ από τον οίκο αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Fitch.
Αντί να το αντιμετωπίζουν ως σήμα αφύπνισης, κυβερνητικοί αξιωματούχοι όπως η σημερινή υπουργός Οικονομικών (και πρώην πρόεδρος της Federal Reserve) Janet Yellen χαρακτήρισε την υποβάθμιση του αξιόχρεου ως «αυθαίρετη και βασισμένη σε ξεπερασμένα δεδομένα».
Ένας λόγος για τον οποίο η Yellen και άλλοι μπορεί να είναι τόσο επικίνδυνοι όσον αφοράτο ομοσπονδιακό χρέος είναι ότι πιστεύουν ότι η Federal Reserve θα διασώσει την κυβέρνηση διατηρώντας τα επιτόκια αρκετά χαμηλά ώστε να κρατήσει τις πληρωμές τόκων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης σε διαχειρίσιμα επίπεδα.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, παρόλο που η Fed έχει αυξήσει τα επιτόκια, τα επιτόκια παραμένουν πολύ κάτω από αυτό που θα ήταν πιθανόν σε μια ελεύθερη αγορά.
Ωστόσο, η Fed γνωρίζει ότι δεν μπορεί να επιστρέψει στη διατήρηση των επιτοκίων στο ή κάτω από το μηδέν χωρίς να προκαλέσει πληθωριστικό σοκ στην οικονομία.
Ως εκ τούτου, η Fed πιθανότατα θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια για τους επόμενους αρκετούς μήνες.
Η Fed πιθανότατα θα σταματήσει την αύξηση των επιτοκίων της το επόμενο έτος με την ελπίδα να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα προκειμένου να βοηθήσει την εκστρατεία επανεκλογής του Προέδρου Biden στο προεδρικό αξίωμα.
Ο πρώην πρόεδρος Donald Trump έδωσε στον Powell ένα επιπλέον κίνητρο για να διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά το επόμενο έτος, υποσχόμενος να μην τον διορίσει εκ νέου εάν επιστρέψει στο Οβάλ Γραφείο.
Παρά τις επαναλαμβανόμενες αυξήσεις των επιτοκίων της Fed, οι Αμερικανοί πληρώνουν κατά μέσο όρο 709 δολ. περισσότερα το μήνα για βασικά έξοδα διαβίωσης από ό,τι πριν από δύο χρόνια.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το χρέος πιστωτικών καρτών υπερβαίνει το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια. Η προσθήκη περισσότερου ιδιωτικού και δημόσιου χρέους θα αυξήσει την πίεση στη Fed να «κάνει το αδύνατο» – να διατηρήσει τα επιτόκια σχετικά χαμηλά χωρίς να δημιουργήσει πληθωρισμό τιμών.
Η Federal Reserve έχει.. δεμένα τα χέρια
Η ομιλία του προέδρου της FED Jerome Powell στο συμπόσιο του Jackson Hole την Παρασκευή (25/8/2023) έδωσε το σήμα της συνέχισης της επιθετικής αυξησης των επιτοκίων.
Ο Powell προειδοποίησε ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει το έργο της να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό, αυξάνοντας έτσι την προοπτική πρόσθετων αυξήσεων των επιτοκίων εάν συνεχιστούν οι πιέσεις στις τιμές ή η οικονομία των ΗΠΑ συνεχίσει να αποδεικνύεται πιο εύρωστη από το αναμενόμενο.
Ο πρόεδρος της FED έδωσε έναν επιθετικό τόνο καθώς παρουσίασε την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα στην επιστροφή του πληθωρισμού στον μακροχρόνιο στόχο του 2%.
Αναφέρθηκε στην προσέγγιση της κεντρικής τράπεζας καθώς οδηγείται στα τελικά στάδια μιας ιστορικής εκστρατείας νομισματικής σύσφιξης προκειμένουν να εξουδετερώσει το χειρότερο πληθωριστικό σοκ των τελευταίων δεκαετιών – και κατά συνέπεια δεν είναι δυνατόν χωρίς να προδόσει τη βασική της εντολή που είναι να διατηρήσει τη σταθερότητα στο επίπεδο των τιμών στην οικονομία.
Είμαστε έτοιμοι να αυξήσουμε τα επιτόκια
«Παρόλο που ο πληθωρισμός έχει μειωθεί από το αποκορύφωμά του – μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη – παραμένει πολύ υψηλός», δήλωσε ο Powell.
«Είμαστε έτοιμοι να αυξήσουμε περαιτέρω τα επιτόκια εάν είναι απαραίτητο και σκοπεύουμε να διατηρήσουμε την πολιτική σε περιοριστικό επίπεδο μέχρι να είμαστε σίγουροι ότι ο πληθωρισμός κινείται σταθερά προς τα κάτω προς τον στόχο μας», πρόσθεσε.
Ο Powell δεσμεύτηκε ότι η κεντρική τράπεζα θα «προχωρήσει προσεκτικά καθώς αποφασίζουμε εάν θα κάνουμε περαιτέρω σύσφιξη ή, αντ’ αυτού, θα διατηρήσουμε σταθερά το επιτόκια και θα περιμένουμε περαιτέρω στοιχεία».
Από τον Μάρτιο του 2022, η Fed αύξησε το βασικό της επιτόκιο από σχεδόν μηδέν σε ένα εύρος από 5,25% έως 5,5%.
Αν και ο Powell αναγνώρισε ότι οι πλήρεις επιπτώσεις των προηγούμενων αυξήσεων των επιτοκίων δεν έχουν ακόμη τελειώσει και πιθανότατα σημαίνουν «σημαντική περαιτέρω οπισθοδρόμηση», κατέστησε σαφές ότι η Fed παραμένει επικεντρωμένη στον ανοδικό κίνδυνο για τον πληθωρισμό.
«Πρόσθετες ενδείξεις θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο περαιτέρω πρόοδο στον πληθωρισμό και θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής», είπε ο πρόεδρος της Fed προσθέτοντας ότι «υπάρχει σημαντικό περαιτέρω έδαφος για κάλυψη προκειμένου να επιστρέψουμε στη σταθερότητα των τιμών».
Η Fed αντιμετωπίζει ένα δύσκολο έργο τους επόμενους μήνες να καθορίσει πρώτα εάν οι αξιωματούχοι πρέπει να αυξήσουν το βασικό επιτόκιο πέρα από το τρέχον υψηλό 22 ετών.
Στη συνέχεια, πρέπει να αντιμετωπίσει πόσο καιρό θα διατηρήσει τα επιτόκια υψηλά πριν εξετάσει τυχόν μειώσεις.
Lagarde (ΕΚΤ): Τα επιτόκια θα παραμείνουν όσο υψηλά χρειάζεται για να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός
Τα επιτόκια θα παραμείνουν όσο υψηλά χρειάζεται για να αντιμετωπιστεί ο επίμονος πληθωρισμός, ξεκαθάρισε σε δηλώσεις της από το συμπόσιο στο Jackson Hole η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Christine Lagarde.
Η Γαλλίδα αξιωματούχος, σύμφωνα με όσα μεταδίδουν διεθνή μέσα ενημέρωσης, έκανε λόγο για ενδεχόμενα «σοκ» μελλοντικά, ενώ τόνισε πως «η ενεργειακή μετάβαση και η κλιματική αλλαγή πυροδοτούν βαθιές αλλαγές στις αγορές ενέργειας».
Στο ίδιο κλίμα, αναμένονται «βαθιές αλλαγές στην αγορά εργασίας και στη φύση της εργασίας» στο άμεσο μέλλον.
Παράλληλα, σημείωσε πως εάν η Ευρωζώνη βρεθεί αντιμέτωπη με υψηλότερες επενδυτικές ανάγκες όσο και μεγαλύτερους περιορισμούς προσφοράς, «είναι πιθανό να δούμε ισχυρότερες πιέσεις στις τιμές».
«Πρέπει να θέσουμε επιτόκια σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για όσο διάστημα είναι απαραίτητο για να επιτύχουμε έγκαιρη επιστροφή του πληθωρισμού στο μεσοπρόθεσμο στόχο μας, 2%».
Ταυτόχρονα, σχολίασε ότι δεν υπάρχει «προϋπάρχον playbook (σ.σ. συνταγή)» για τις συνθήκες που αντιμετωπίζει σήμερα το μπλοκ.Αυτό θα απαιτήσει, πρόσθεσε, «ανοιχτό μυαλό» και ετοιμότητα προσαρμογής της ανάλυσης σε πραγματικό χρόνο και στις νέες εξελίξεις.
Αύξηση επιτοκίων τον Οκτώβριο
Πολλοί αναλυτές αναμένουν αύξηση των επιτοκίων κατά το τελευταίο τρίμηνο στη συνεδρίαση της FED στα τέλη Οκτωβρίου.
Μειώσεις επιτοκίων δεν αναμένονται μέχρι το 2024, εκτιμούν οι Financial Times.
Ο Powell επανέλαβε ότι η επιστροφή του πληθωρισμού στον στόχο του θα απαιτούσε όχι μόνο μια περίοδο «έλλογης οικονομικής ανάπτυξης» αλλά και «κάποια άμβλυνση στην αγορά εργασίας».
«Δεδομένου πόσο μακριά έχουμε προχωρήσει, στις προσεχείς συναντήσεις είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε προσεκτικά καθώς αξιολογούμε τα εισερχόμενα δεδομένα και τις εξελισσόμενες προοπτικές και κινδύνους», σημείωσε.
Οι τρεις συνιστώσες του πληθωρισμού
O επικεφαλής της Fed διαχώρισε τον πληθωρισμό σε τρεις βασικές συνιστώσες και τόνισε πως η ομοσπονδιακή τράπεζα εστιάζει περισσότερο στον δομικό πληθωρισμό, ο οποίος δεν περιλαμβάνει τις ευμετάβλητες τιμές των τροφίμων και της ενέργειας.
O Powell επανέλαβε ότι η Fed παρακολουθεί πιο στενά τον δείκτη τιμών προσωπικών καταναλωτικών δαπανών, ένα δείκτη του υπουργείου Εμπορίου.
Οι τρεις συνιστώσες περιλαμβάνουν αγαθά, υπηρεσίες στέγασης, όπως το κόστος ενοικίασης, και υπηρεσίες εκτός στέγασης.
Έκανε λόγο για πρόοδο και στις τρεις, αλλά είπε ότι ο μη στεγαστικός δείκτης είναι ο πιο δύσκολα μετρήσιμος, καθώς είναι λιγότερο ευαίσθητος στις προσαρμογές των επιτοκίων.
Η αποδολαριοποίηση
Τελικά, η οικονομία που θεμελιώνεται πάνω στη… φούσκα του χρέους που δημιουργήθηκε από τη Fed θα καταρρεύσει καθώς το δολάριο χάνει το καθσετώς του αποθεματικού νομίσματος.
Αυτό θα αυξήσει τις τους πολιτικούς διχασμούς και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πολιτική βία.
Πρέπει να διασφαλίσουμε την ασφάλεια μας μας και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διαδώσουμε τις ιδέες της ελευθερίας.
Η δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας εντός του πολιτικού σώματος που θα απορρίψει τις ψεύτικες υποσχέσεις του «πολεμικού κράτους πρόνοιας» είναι ο μόνος τρόπος για να ανακτήσουμε την ελευθερία χωρίς πρώτα να υποστούμε σημαντικές πολιτικές και οικονομικές αναταράξεις.
