Η δημοσκοπική στασιμότητα και ο φόβος ενός εκλογικού αιφνιδιασμού οδηγούν τον ΣΥΡΙΖΑ σε δοκιμασμένες συνταγές. Οι συνθήκες όμως είναι (πολύ) διαφορετικές.
Η σημερινή πολιτική συγκυρία βρίσκει τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σε μια αναζήτηση ενός στρατηγικού και τακτικού βηματισμού εν μέσω πανδημίας αλλά και ενόψει ενός τελικού «ταμείου» για το 2020: της μάχης του προϋπολογισμού. Στην Κουμουνδούρου διαβάζουν με προσοχή τις δημοσκοπήσεις πια, τα ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία στο φόντο της αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση. Και μια σειρά ανησυχιών και φόβων κυριαρχούν στο στενό επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα αλλά και στα κορυφαία στελέχη.
Η δημοσκοπική στασιμότητα αλλά και η δυσκολία να μετακινηθεί η κρίσιμη εκλογική μάζα από το κυβερνών κόμμα ή την αποχή προς την αξιωματική αντιπολίτευση διαμορφώνουν όρους σκεπτικισμού, παράλληλα με τον φόβο ενός εκλογικού αιφνιδιασμού από τη μεριά του Πρωθυπουργού.
Παρ’ όλα αυτά, εντοπίζονται από τους πολιτικούς παρατηρητές 5 συν 1 σημεία επιστροφής του ΣΥΡΙΖΑ σε δοκιμασμένες συνταγές, που όμως την ίδια στιγμή εμπεριέχουν μια εγγενή δυσκολία, όπως λέει κορυφαίο στέλεχος: «Το 2012-2015 είχαμε ένα πιο απλό αφήγημα». Τώρα όλα είναι πιο περίπλοκα και δύσκολα.
Το εκλογικό κοινό δεν μπορεί να αγνοήσει πως έχει μεσολαβήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Και επίσης πως το κόμμα της Κουμουνδούρου έχει μετασχηματιστεί ήδη απ’ το 2012 πολύ. Τα 5 συν 1 σημεία επιστροφής σε έναν προγενέστερο εαυτό του ΣΥΡΙΖΑ ενδύονται νέα σχήματα και αφορμές. Μαζί με τον ταυτοτικό φόβο πως τίποτε δεν είναι όπως παλιά ή μάλλον όλα πια είναι σε μια «δύσκολη» πίστα, όπου και πειστικό σχέδιο απαιτείται, και υψηλή πολιτική για την προσέλκυση του Κέντρου αλλά και της νεολαίας ταυτόχρονα.
1 Αντι-Πισσαρίδης, όπως αντιμνημόνιο
Στο τελευταίο Πολιτικό Συμβούλιο του ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν ως θέμα συζήτησης το σχέδιο κατανομής των κοινοτικών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ αλλά και το σχέδιο αντι-Πισσαρίδη που διά χειρός του πρώην υπουργού Γιώργου Σταθάκη και άλλων στελεχών αναμένεται να κοινοποιηθεί άμεσα. Η εσωτερική πολεμική συζήτηση βέβαια όσον αφορά την τροπολογία για την Αστυνομία μετακίνησε τον κύριο κορμό της συνεδρίασης. Στο σχέδιο αντι-Πισσαρίδη πολλά κορυφαία στελέχη βλέπουν μια νέα διαιρετική τομή που θα αποσαφηνίζει το επόμενο διάστημα τις ιδεολογικές διαφορές του ΣΥΡΙΖΑ από την κυβερνώσα παράταξη αλλά και από όσους βλέπουν το σχέδιο ως αφετηρία αναδιαρθρώσεων (όπως ο Κώστας Σημίτης). Καθόλου τυχαία, ενδύουν την όλη μάχη με ιδεολογικές αναφορές κατά του νεοφιλελευθερισμού, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι από μεριάς Κουμουνδούρου που έχουν κάνει λόγο για νέο Μνημόνιο εσωτερικού. Βεβαίως, οι πολιτικοί αντίπαλοι του ΣΥΡΙΖΑ υπενθυμίζουν πως καμία σχέση με την αντίθεση Μνημόνιο – αντιμνημόνιο δεν έχει η όλη νέα τομή. Και βέβαια επαναλαμβάνουν πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι στο 2012 για να μπορεί με ευκολία να εξακοντίζει αντιμνημονιακά βέλη και πολύ περισσότερο πάνω σε ένα σχέδιο που απλώς θέτει άξονες μεταρρυθμίσεων και ανάταξης της οικονομίας.
2 Το κόμμα που είναι άλλο κόμμα
Ο ΣΥΡΙΖΑ επιστρέφει στην ανάγκη να ανασυγκροτηθεί αλλά και να βρει έναν ριζοσπαστικό βηματισμό. Το ημερολόγιο όμως δείχνει 2020. Η σημερινή συζήτηση διατηρείται ως εξής: αν θα μπορεί να γίνει ο κορμός μιας μεγάλης δημοκρατικής παράταξης. Ή αν απλώς θα μείνει στάσιμος ανθρωπογεωγραφικά και εκλογικά εκχωρώντας όλη τη νέα ηγεμονία στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Η βάση μπορεί να θέλει αριστερές συμπράξεις (όπως έδειξε προσφάτως η Prorata) με σχήματα τύπου MέΡΑ25, η ηγεσία όμως δεν έχει παραιτηθεί από την προσέλκυση του Κέντρου και της μεσαίας τάξης. 
Από την άλλη στο ίδιο το όνομα του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και στα συλλογικά όργανα έχει προστεθεί ο όρος «Προοδευτική Συμμαχία». Η δε κυβερνησιμότητα δεν είναι πια άγνωστο πεδίο, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ έχει περάσει από το Μέγαρο Μαξίμου και αυτό δυσκολεύει τις εκ νέου αριστερές γέφυρες και τα αντιδεξιά μέτωπα. Ο κόσμος κρίνει το άλλοτε μικρό κόμμα ως συστημικό εναλλακτικό παίκτη, ενώ την ίδια ώρα ο μετασχηματισμός έχει παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες του 3ου συνεδρίου που πάει όλο και πιο πίσω λόγω και της πανδημίας. Επίσης, παρά το πρόσφατο φρένο σε διευρύνσεις, ένα αξιοσημείωτο κομμάτι του κόμματος θέλει ακόμη πολιτικό άνοιγμα.
3 Επιστροφή στις γειτονιές
Σε αντίθεση με παλιότερες εποχές, που το άνοιγμα αναζητούνταν σε μαζικούς φορείς και σε δομές αλληλεγγύης και στις από τα κάτω διαδικασίες, κάτι τέτοιο αντίστοιχο σήμερα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οσοι/ες έχουν γνώση του ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚ του παρελθόντος θυμούνται την παρέμβασή του σε γειτονιές, σε λαϊκές συνελεύσεις, σε δομές αλληλεγγύης με άξονα εκείνα τα χρόνια την αντιμνημονιακή πολιτική. Παρά το γεγονός πως ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας έχει πει πως θα ήταν αναγκαίο κάτι αντίστοιχο σήμερα, όλοι καταλαβαίνουν πως ο δρόμος δεν είναι βατός. Με την πρόσθετη δυσκολία πως η ίδια η κοινωνία δείχνει μια κόπωση και αναζητεί πρακτικές λύσεις στον δρόμο για επιστροφή στην κανονικότητά της από την άρση της πανδημίας. Πολλά στελέχη (κυρίως του κλίματος των 53) θεωρούν πως παράλληλα με πειστικές λύσεις χρειάζεται και μια εκ νέου επιστροφή στις διεργασίες απ’ τα κάτω και το τονίζουν σε διαδικτυακές εκδηλώσεις όλο αυτό το διάστημα.
4 Αριστερά όπως… Αριστερά
Η συζήτηση για την Αριστερά δεν είναι επίσης ίδια με εκείνη άλλων χρόνων. Ο κυβερνητισμός έχει συγκεκριμένα όρια που πια δεν επιτρέπουν μαξιμαλισμούς τύπου 2010-2015. Η εκτός των τειχών Αριστερά επίσης, παρά το πρόσφατο κοινό κείμενο κομμάτων για την απαγόρευση των συναθροίσεων κατά την επέτειο του Πολυτεχνείου, έχει καταχωρίσει τον ΣΥΡΙΖΑ στους πόλους του συστήματος, ενώ με θέρμη πολλά στελέχη επιμένουν σε μια πιο στρατηγική συνομιλία με τη σοσιαλδημοκρατία και σε επίπεδο Ευρώπης. Η αριστερή στροφή, σύμφωνα με κορυφαίο πεπειραμένο στέλεχος, είναι στενή αν δεν συνοδεύεται από μετωπικές συμπορεύσεις. Αλλοι πάλι, πιο πασοκογενείς, βλέπουν ως σημείο «σεχταρισμού» την αριστερή επαναφορά και ονειρεύονται μια μεγάλη παράταξη που θα έχει και αντιδεξιά στοιχεία.
5 Τα εθνικά ζητήματα
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια διττή διάσταση. Εχει συνομολογήσει την «ανοιχτή διεθνιστική» Συμφωνία των Πρεσπών που ήταν και η αιτία να προσεγγισθεί από τον χώρο του προοδευτικού μεταρρυθμισμού όπως αποτυπώθηκε στην Πρωτοβουλία Γέφυρα (Βαλντέν, Μπίστης, Λιάκος, Παναγιώτου, Ρεπούση κ.λπ.). Από την άλλη, με τη νωπή ένταση στα ελληνοτουρκικά, υπάρχει μια πιο «εθνική» γραμμή, αυτή της αποτροπής (με αυτή ο Τσίπρας είναι πιο ζεστός) που έχει υποστηρικτές και τον «στρατιωτικό καφέ» ο οποίος συχνά γίνεται στην Κουμουνδούρου με συμμετοχή πρώην στρατηγών και υπουργών όπως των Αποστολάκη, Χριστοδούλου, Καμπά και άλλων.
6 Ο Αλέξης και ο Τσίπρας
Ο Αλέξης Τσίπρας σήμερα είναι 46 ετών. Εχει υπάρξει πρωθυπουργός, και μάλιστα σε σύμπραξη με τους ΑΝΕΛ. Εχει εγγραφεί στο κοινό κάδρο του PES στην Ευρώπη. Προσφάτως χαιρέτισε την εκλογή Μπάιντεν στις ΗΠΑ. Εχει ανασχηματίσει την ομάδα του και συχνά μιλάει για την ανάγκη προσέλκυσης της μεσαίας τάξης. O πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ του 2020 είναι πιο κοντά σε έναν νέο ριζοσπαστικό ρεαλισμό – παρά την οξύτατη πολεμική του για την πανδημία ή την οικονομία – απ’ ό,τι σε μια μίμηση του εαυτού του του 2012. Εχει μεσολαβήσει η κυβέρνησή του, η υπαγωγή του στη δημοσιονομική πειθαρχία και στις δεσμεύσεις της χώρας, οι τεχνικές της εξουσίας, συχνά αιτία επικρίσεων για τον ίδιο.
