Ο εκρηκτικός συνδυασμός αυτών των δύο θεμάτων έχει προκαλέσει πολιτική ανησυχία στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και έχει ανοίξει νέες ρωγμές στην ενότητα των ευρωπαϊκών θεσμών.
Το Σχέδιο για την Ψήφο Δυσπιστίας
Οι ευρωπαϊκές αριστερές δυνάμεις, σε συνεργασία με μερικούς Ευρωβουλευτές των Πρασίνων και ίσως και της Δεξιάς, προετοιμάζουν την κατάθεση ψήφου δυσπιστίας κατά της Von der Leyen.
Το σχέδιο για τη μομφή αναμένεται να κατατεθεί στις 2 Οκτωβρίου 2025, ενόψει της ετήσιας ομιλίας της Γερμανίδας προέδρου της Commission στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η πρωτοβουλία απαιτεί τη συλλογή τουλάχιστον 72 υπογραφών από ευρωβουλευτές για να προχωρήσει, κάτι που δείχνει την πολιτική κινητικότητα και τη σοβαρότητα της απειλής.
Οι κατηγορίες που αποδίδονται στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνουν:
• Αδράνεια στα τεκταινόμενα στην Γάζα: Η ΕΕ κατηγορείται για μη παρέμβαση και αδρανειακή στάση απέναντι στις στρατιωτικές ενέργειες του Ισραήλ, που συνεχίζονται με σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, όπως υποστηρίζουν οι αριστερές πολιτικές δυνάμεις.
• Αποτυχία της Συμφωνίας Εμπορίου με τις ΗΠΑ: Η συμφωνία, που προβλέπει τη μεγαλύτερη εμπορική συνεργασία της ΕΕ με τις ΗΠΑ, θεωρείται από αρκετούς ευρωβουλευτές μη ικανοποιητική για τα συμφέροντα των Ευρωπαίων πολιτών.
Επιπλέον, υποστηρίζεται ότι οι εθνικές βουλές των κρατών-μελών αποκλείστηκαν από τη διαδικασία επικύρωσης αυτής της συμφωνίας.
Το σχέδιο και οι αντιφάσεις της ΕΕ στη Γάζα
Οι επικριτές της von der Leyen στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επικεντρώνονται στην αδράνεια της ΕΕ αναφορικά με το παλαιστινιακό ζήτημα.
Το σχέδιο μομφής καταγγέλλει τη στάση της ΕΕ απέναντι στις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα, θεωρώντας την απαράδεκτη και ενάντια στις διεθνείς αξίες της Ευρώπης περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η αριστερή πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ζητά τη διακοπή της συμφωνίας συνεργασίας της ΕΕ με το Ισραήλ, την επιβολή κυρώσεων και την επιβολή εμπάργκο όπλων προς το Ισραήλ, ως μέτρα αντίδρασης στην καταστολή του παλαιστινιακού λαού.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο καθώς η αδιαφορία της ΕΕ για το αίτημα του διεθνούς κοινού για μεγαλύτερη ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα εντείνει την πίεση για μια πιο ενεργή στρατηγική παρέμβαση, κάτι που απασχολεί πλέον όλες τις πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη.
Αποτυχημένη εμπορική συμφωνία με Trump
Η άλλη βασική κατηγορία κατά της Von der Leyen είναι η αποτυχία της εμπορικής συμφωνίας της ΕΕ με τις ΗΠΑ. Οι ευρωβουλευτές της αριστεράς θεωρούν ότι η συμφωνία, η οποία προέβλεπε την αγορά ενέργειας ύψους 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ΗΠΑ και επενδύσεις αξίας 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην αμερικανική οικονομία, δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα της ΕΕ.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η συμφωνία αυτή συνάφθηκε χωρίς να έχει εξασφαλιστεί προηγούμενα την έγκριση των εθνικών κοινοβουλίων των κρατών-μελών.
Αυτή η συμφωνία, σύμφωνα με τους αντιπάλους της, δεν φέρνει την οικονομική ανάκαμψη που υποσχέθηκε η Επιτροπή, ενώ ταυτόχρονα ανοίγει το δρόμο για υπερβολικές ΗΠΑ οικονομικές επιρροές στην ΕΕ, υπονομεύοντας τις ευρωπαϊκές στρατηγικές αυτονομίας στην ενεργειακή και εμπορική πολιτική.
Βαρύ το κλίμα για την πρόεδρο της Commission
Η έλλειψη υποστήριξης προς την Von der Leyen γίνεται πλέον προφανής, καθώς η πολιτική στάση της έχει προκαλέσει αντιφάσεις όχι μόνο στην αριστερά αλλά και σε άλλες πολιτικές ομάδες, όπως οι Πράσινοι και ορισμένοι κύκλοι από τη δεξιά. Η στασιμότητα στις μεγάλες αποφάσεις της ΕΕ για τη Συμφωνία με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ έχει προκαλέσει εσωτερικές εντάσεις που επηρεάζουν την πολιτική συνεννόηση και την αποτελεσματικότητα των θεσμών.
Οι Πράσινοι παραμένουν σε στάση αναμονής, καθώς η επικείμενη ομιλία της Γερμανίδας αξιωματούχου στις 10 Σεπτεμβρίου θα μπορούσε να είναι καθοριστική για την κατεύθυνση που θα ακολουθήσουν. Ωστόσο, η ασαφής στάση της έχει επιδεινώσει την πολιτική αβεβαιότητα, καθώς η δεξιά και άλλες πολιτικές δυνάμεις ενδέχεται να διαφοροποιηθούν, δημιουργώντας ένα πολιτικό τοπίο γεμάτο αβεβαιότητες.
Η ίδια η von der Leyen αρνείται να σχολιάσει τις πιέσεις για παραίτηση.
Ωστόσο, σε συνέντευξή της στο Frankfurter Allgemeine Zeitung, υπερασπίστηκε τη συμφωνία με τις ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντάς την ανθεκτική, παρά τα «λάθη» που ενδέχεται να περιλαμβάνει, υποστηρίζοντας πως μια εμπορική σύγκρουση με την Ουάσινγκτον θα ήταν επιζήμια για την ΕΕ, και υπέρ των συμφερόντων Μόσχας και Πεκίνου.
Η μάχη για το μέλλον της ΕΕ
Η νέα απειλή για την von der Leyen δεν είναι μόνο πολιτική, αλλά και στρατηγική.
Η ευρωπαϊκή αριστερά προειδοποιεί ότι η αποτυχία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ανταποκριθεί στις προσδοκίες της κοινωνίας και να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των Ευρωπαίων πολιτών μπορεί να οδηγήσει σε μια σημαντική πολιτική ανατροπή.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, καθώς οι δυνάμεις της αριστεράς, των Πρασίνων και άλλοι σύμμαχοι της αντιπολίτευσης εξετάζουν το ενδεχόμενο να προκαλέσουν ένα ανατρεπτικό κύμα αλλαγών στην κορυφή της ΕΕ.