«Αυτό που βλέπετε στη Γάζα εντάσσεται στο κορυφαίο 25% των πιο σφοδρών τιμωρητικών εκστρατειών στην ιστορία» δήλωσε πρόσφατα ο ειδήμων στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς Ρόμπερτ Πέιπ. Τα καταγεγραμμένα στοιχεία και αριθμοί, έπειτα από τρεις μήνες σφαγής, εξηγούν γιατί ο Αμερικανός επιστήμονας έχει δίκιο.
Σύμφωνα με ειδικούς που εξετάζουν τις ζημιές μέσω δορυφόρων και τηλεπισκόπησης -που παρακολουθεί τα φυσικά χαρακτηριστικά μετρώντας την ανακλώμενη και εκπεμπόμενη ακτινοβολία από απόσταση- οι Ισραηλινοί προκάλεσαν καταστροφή συγκρινόμενη με τους πιο καταστροφικούς αστικούς πολέμους στη σύγχρονη ιστορία.
Ειδικότερα, μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, το Ισραήλ είχε ρίξει 29.000 βόμβες, πυρομαχικά και οβίδες στη λωρίδα. Σχεδόν το 70% από τα 439.000 σπίτια της Γάζας και τα μισά περίπου κτίριά της έχουν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί.
Το Ισραήλ έριξε 29.000 βόμβες στη Γάζα σε λίγο περισσότερο από δύο μήνες, ενώ οι ΗΠΑ μόλις 3.678 στο Ιράκ, το διάστημα 2004-2010
Τα περισσότερα από τα 36 νοσοκομεία της λωρίδας είναι κλειστά και μόνο οκτώ δέχονται ασθενείς. Εσπεριδοειδή, ελαιώνες και θερμοκήπια έχουν εξαφανιστεί. Πάνω από τα 2/3 των σχολείων της έχουν υποστεί ζημιές.
Ο βομβαρδισμός έχει προκαλέσει ζημιές σε βυζαντινές εκκλησίες και αρχαία τζαμιά, εργοστάσια και πολυκατοικίες, εμπορικά κέντρα και πολυτελή ξενοδοχεία, θέατρα και σχολεία.
Μεγάλο μέρος της υποδομής ύδρευσης, ηλεκτρικής ενέργειας, επικοινωνιών και υγειονομικής περίθαλψης που έκανε τη Γάζα να λειτουργήσει δεν επισκευάζεται.
Μια ισραηλινή ένστολη ξεκουράζεται κοντά στα σύνορα Ισραήλ-Γάζας, εν μέσω του συνεχιζόμενου σφυροκοπήματος του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας, στις 27 Δεκεμβρίου 2023 (REUTERS/Amir Cohen).
Η καταστροφή μοιάζει με εκείνη που άφησε ο βομβαρδισμός των γερμανικών πόλεων από τους Συμμάχους κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Η λέξη «Γάζα» θα μείνει στην ιστορία μαζί με τη Δρέσδη και άλλες διάσημες πόλεις που έχουν βομβαρδιστεί», προσέθεσε ο Ρόμπερτ Πέιπ που είναι πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο.
Χειρότερα από τη Δρέσδη και το Ιράκ
Σύμφωνα με ανάλυση δορυφορικών δεδομένων από εμπειρογνώμονες τηλεπισκόπησης στο Πανεπιστήμιο City της Νέας Υόρκης και στο Oregon State University, έως και το 80% των κτιρίων στη βόρεια Γάζα, όπου οι βομβαρδισμοί ήταν πιο σοβαροί, έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν καταστραφεί. Πρόκειται για ποσοστό υψηλότερο από εκείνο στη Δρέσδη το 1945!
Ο επίκουρος καθηγητής γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο του Κεντ στο Οχάιο Χε Γιν, υπολόγισε ότι το 20% της γεωργικής γης της Γάζας έχει υποστεί ζημιές ή καταστραφεί, υποδηλώνοντας ότι το σιτάρι που θα έπρεπε να φυτρώσει δεν φυτεύτηκε ποτέ.
Σύμφωνα με αξιωματούχους των ΗΠΑ, το Ισραήλ έριξε 29.000 βόμβες στη Γάζα σε λίγο περισσότερο από δύο μήνες, ενώ οι ΗΠΑ είχαν ρίξει μόλις 3.678 στο Ιράκ, το διάστημα 2004-2010.
Μεταξύ των όπλων που παρείχαν οι ΗΠΑ στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου της Γάζας είναι οι βόμβες «bunker buster» των 2.000 λιβρών που έχουν σχεδιαστεί για να διεισδύουν σε τσιμεντένια καταφύγια, τα οποία στρατιωτικοί αναλυτές λένε ότι συνήθως χρησιμοποιούνται για να χτυπήσουν στρατιωτικούς στόχους σε πιο αραιοκατοικημένες περιοχές.
Οι εφιαλτικοί αριθμοί από την Παγκόσμια Τράπεζα
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου, ο πόλεμος είχε καταστρέψει ή καταστρέψει το 77% των εγκαταστάσεων υγείας, το 72% των δημοτικών υπηρεσιών όπως πάρκα, δικαστήρια και βιβλιοθήκες, το 68% των τηλεπικοινωνιακών υποδομών και το 76% των εμπορικών χώρων, συμπεριλαμβανομένων η σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή της βιομηχανικής ζώνης στα βόρεια.
Περισσότεροι από τους μισούς δρόμους, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, έχουν καταστραφεί ή έχουν καταστραφεί. Περίπου 342 σχολεία έχουν υποστεί ζημιές, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων 70 δικών του σχολείων.
Μας ενδιαφέρει η ζημιά όχι η ακρίβεια
Ως απάντηση στη διεθνή κατακραυγή και κριτική, ο εκπρόσωπος του γραφείου του ισραηλινού πρωθυπουργού, Έιλον Λέβι, είχε δηλώσει στις 17 Δεκεμβρίου «Όταν ρωτάτε γιατί καταστρέφονται οι μη στρατιωτικές υποδομές στη Γάζα, κοιτάξτε πού κατασκεύασε τη στρατιωτική της υποδομή η Χαμάς και μετά κουνήστε το δάχτυλό σας στη Χαμάς».
Υπενθυμίζεται ότι ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού Ντάνιελ Χαγκάρι, είχε προειδοποιήσει τον Οκτώβριο 2023 ότι «η έμφαση δίνεται στη ζημιά και όχι στην ακρίβεια».
Οι εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι, οι οποίοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους λόγω ισραηλινών επιδρομών, βρίσκονται σε καταυλισμό στη Ράφα, νότια Λωρίδα της Γάζας, 29 Δεκεμβρίου 2023 (REUTERS).
Έτσι, για τους Ισραηλινούς ήταν απαραίτητο να εξοντώσουν περισσότερους από 21.000 Παλαιστίνιους, σύμφωνα με αξιωματούχους υγείας στη Γάζα.
Οι Ισραηλινοί καλούσαν τους Παλαιστινίους να αφήσουν τα σπίτια τους για να τα βομβαρδίσουν. Έτσι, στον νότο, όπου περισσότεροι από ένα εκατομμύριο εκτοπισμένοι κάτοικοι έχουν διαφύγει, οι κάτοικοι της Γάζας κοιμούνται στο δρόμο και καίνε σκουπίδια για να μαγειρέψουν.
Περίπου το 85% των 2,2 εκατομμυρίων ανθρώπων της Λωρίδας της Γάζας έχει εγκαταλείψει τα σπίτια τους και περιορίζονται από τους Ισραηλινούς σε λιγότερο από το ένα τρίτο της λωρίδας, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Κατεστραμμένα όλα τα μνημεία
Φυσικά, από την ισραηλινή στρατιωτική βαρβαρότητα, δεν γλίτωσαν ούτε ιστορικά μνημεία. Το Μεγάλο Τζαμί Ομάρι, ένα αρχαίο κτήριο που μετατράπηκε από εκκλησία του πέμπτου αιώνα σε μουσουλμανικό χώρο λατρείας, έχει καταστραφεί, ο μιναρές του γκρεμίστηκε.
«Η απώλεια του τζαμιού Ομάρι με θλίβει περισσότερο από την καταστροφή του σπιτιού μου», είπε ο Φαντέλ Αλατέλ, ένας αρχαιολόγος από τη Γάζα που έφυγε από το σπίτι του για να καταφύγει στο νότιο άκρο της λωρίδας.
Μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή τον Οκτώβριο έπληξε την εκκλησία του Αγίου Πορφυρίου του 5ου αιώνα, σκοτώνοντας τουλάχιστον 16 Παλαιστίνιους που βρίσκονταν εκεί καταφύγιο.
Η άλλοτε πανέμορφη γειτονιά Rimal, με τις φαρδιές λεωφόρους και τα σαλόνια ομορφιάς, έγινε ερείπιο τις πρώτες μέρες του πολέμου. Οι ισραηλινές επιθέσεις κατέστρεψαν το κύριο δικαστήριο της Γάζας, το κτίριο του κοινοβουλίου και τα κεντρικά αρχεία.
To κόστος της ανοικοδόμησης – Η Γάζα είναι περίπτωση
«Δεν είναι πια μια βιώσιμη πόλη», είπε ο Ισραηλινο-Βρετανός αρχιτέκτονας Eyal Weizman, που μελετά την προσέγγιση του Ισραήλ στο δομημένο περιβάλλον στα παλαιστινιακά εδάφη. Οποιαδήποτε ανακατασκευή, είπε, θα απαιτήσει «ένα ολόκληρο σύστημα υπόγειων υποδομών, γιατί όταν επιτίθεται στο υπέδαφος, ό,τι διατρέχει το έδαφος —το νερό, το αέριο, τα λύματα— διαλύεται».
Μπορεί βομβαρδισμένς πόλεις της Ευρώπης, ή η Μοσούλη στο Ιράκ ή η Ράκα στη Συρία να ανοικοδομήθηκαν, ωστόσο, αυτό που προκάλεσαν οι Ισραηλινοί στη Γάζα δεν διορθώνεται έτσι απλά. Η Γάζα αντιμετωπίζει μοναδικές προκλήσεις, καθώς κανείς δεν ξέρει ποιος θα πάρει τον έλεγχο εάν το Ισραήλ πετύχει τον στόχο του να καταστρέψει τη Χαμάς.
Το παράδοξο καθεστώς ενός θύλακα του οποίο τα σύνορα τα ελέγχει το Ισραήλ ωσαν φυλακή καθιστά εξαιρετικά δύσκολα τα σχέδια ανάκαμψης. Εξάλλου, το Ισραήλ ανέκαθεν απαγόρευε ακόμα και την είσοδο τσιμέντου και δομικών υλικών στη Γάζα για να χτίζονται σπίτια. Σύμφωνα με το Shelter Cluster, έναν φορέα που βοηθάει ανθρώπους που υπέστησαν καταστροφές, θα χρειαστεί τουλάχιστον ένας χρόνος για να καθαριστούν τα ερείπια στη Γάζα, καθώς θα πρέπει να αφαιρεθούν με ασφάλεια πυρομαχικά που δεν εξεράγησαν.
Η ανοικοδόμηση των σπιτιών θα διαρκέσει επτά έως 10 χρόνια, εάν υπάρχει διαθέσιμη χρηματοδότηση, σύμφωνα με τον φορέα, ενώ το κόστος, δίχως να συμπεριληφθεί η προσωρινή στέγαση εκτιμάται στα 3,5 δισ. δολάρια.
Το επίπεδο των ζημιών στη Γάζα είναι σχεδόν διπλάσιο από αυτό που ήταν κατά τη διάρκεια μιας σύγκρουσης του 2014, η οποία διήρκεσε 50 ημέρες, με πενταπλάσια ολοσχερώς κατεστραμμένα κτίρια, σύμφωνα με το Shelter Cluster.
Από τα μέσα Δεκεμβρίου, περισσότεροι από 800.000 άνθρωποι δεν είχαν σπίτι για να επιστρέψουν, διαπίστωσε η Παγκόσμια Τράπεζα. «Στην καλύτερη περίπτωση, θα χρειαστούν δεκαετίες», δήλωσε η Caroline Sandes, εμπειρογνώμονας για την ανάπλαση μετά από συγκρούσεις στο Πανεπιστήμιο Κίνγκστον στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Συνεπώς, έτσι εξηγείται γιατί ο «ηθικός» Ισραηλινός στρατός θα μείνει στην ιστορία, όπως είχε δηλώσει ο Αμερικανός επιστήμονας.
Με πληροφορίες από The Wall Street Journal