Ιωάννα Βαρδαλαχάκη
Το χάος στο αμερικανικό Κογκρέσο δίνει το προβάδισμα στην Ρωσία που παρεμόνευε για μια ευκαιρία να δημιουργηθούν ρωγμές στην υποστήριξη του Κιέβου από την Δύση.
Το ξήλωμα του Ρεπουμπλικάνου Κέβιν Μακάρθι από την θέση του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, μετά από πρόταση μομφής που κατέθεσε βουλευτής του κόμματός του, ήταν πρωτοφανές για την αμερικανική ιστορία, βυθίζοντας στο χάος την Αμερική και κάνοντας πιο πιθανή την προοπτική νίκης της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η διαμάχη στο Κογκρέσο επικεντρώνεται στον προϋπολογισμό, αλλά «πιάνει» και το νέο πακέτο βοήθειας ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων προς την Ουκρανία. Η σκληρή δεξιά των Ρεπουμπλικάνων αντιτάχθηκε στον προσωρινό προϋπολογισμό που ψηφίστηκε για τη χρηματοδότηση κυβερνητικών υπηρεσιών, γεγονός που απέτρεψε την παράλυση του ομοσπονδιακού κράτους αλλά «έφαγε» τον Μακάρθι.
Το Πεντάγωνο διαβεβαιώνει ότι υπάρχουν ακόμη δισεκατομμύρια που έχουν προέγκριση για την Ουκρανία, αλλά αυτό το ποσό κάποια στιγμή αναμένεται να εξαντληθεί.
Το χάος πάντως στο Κογκρέσο αυξάνει πλέον τις πιθανότητες να μην υπάρξει σύντομα νέο πακέτο βοήθειας των Ηνωμένων Πολιτειών προς την Ουκρανία. Η πιθανότητα αυτή δεν είναι θεωρητική ούτε μακρινή. Την αναγνώρισε ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν αποκαλύπτοντας ότι ανησυχεί πως οι εσωτερικές διαμάχες των Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο ίσως βλάψουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία.
Βέβαια, ο Μπάιντεν ανέφερε επίσης ότι υπάρχει και άλλη οδός μέσω της οποίας θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να χρηματοδοτήσουν την Ουκρανία, εκτός από τις δόσεις βοήθειας που λαμβάνουν έγκριση από το Κογκρέσο.
Ανησυχία στην Ευρώπη- Χαμόγελα στη Μόσχα
Μπροστά στο ενδεχόμενο περιορισμού της αμερικανικής βοήθειας στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνει ανήσυχη. «Η Ευρώπη δεν μπορεί να καλύψει το κενό των ΗΠΑ», προειδοποίησε ο κορυφαίος διπλωμάτης του μπλοκ Ζοζέπ Μπορέλ.
Σε παρόμοιο τόνο ανησυχίας εκφράστηκε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος μιλώντας χθες στο CNBC, αποκάλυψε ότι ανησυχεί για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η πολιτική κρίση στις ΗΠΑ που σχετίζεται με τον προϋπολογισμό, στο θέμα της βοήθειας προς την Ουκρανία. «Η υποστήριξη των ΗΠΑ είναι καίριας σημασίας για την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της Ουκρανίας», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Στη Μόσχα πάντως ήδη χαμογελούν, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, να δηλώνει ότι η αναταραχή στις ΗΠΑ είναι σημάδι των πραγμάτων που θα ακολουθήσουν, ότι δηλαδή η δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία θα αρχίσει να καταρρέει.
Το plan-b του Πούτιν
Αυτή η εξέλιξη θα μπορούσε να αποβεί καθοριστικής σημασίας για την έκβαση του πολέμου, σύμφωνα με ειδικούς και αναλυτές. Άλλωστε μια μερίδα των αναλυτών έχει ήδη υποστηρίξει ότι ο Ρώσος πρόεδρος έχοντας δει να καταρρέει το αρχικό του σχέδιο για ένα πόλεμο-αστραπή στην Ουκρανία, προχώρησε σε ένα ιδιότυπο plan-b επενδύοντας στον χρόνο και την υπομονή, να παραμείνει δηλαδή στη σύγκρουση για όσο μεγαλύτερο διάστημα μπορεί παραμονεύοντας για την στιγμή που θα επέλθει η κόπωση της Δύσης.
Με την πολύμηνη αντεπίθεση των ουκρανικών δυνάμεων να έχει αποδώσει μόνο περιορισμένα κέρδη μέχρι στιγμής, η επιδείνωση της κόπωσης της Δύσης θα μπορούσε να υπονομεύσει περαιτέρω τη δυναμική της Ουκρανίας και να παρουσιάσει νέες ευκαιρίες για τον Ρώσο πρόεδρο, ο οποίος άλλωστε, όπως δήλωσε, εκτιμάει ότι χωρίς την δυτική στήριξη η Ουκρανία θα άντεχε «μία εβδομάδα».
«Αν σταματήσει ένας (να χρηματοδοτεί), θα τελειώσουν όλα σε μια εβδομάδα. Το ίδιο ισχύει και για το αμυντικό σύστημα. Φανταστείτε ότι η βοήθεια σταματάει αύριο. Θα αντέξει μόνο μια εβδομάδα, μέχρι να τελειώσουν τα πυρομαχικά», είπε χαρακτηριστικά.
Μάλιστα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου προβλέπει ότι «η κόπωση από αυτή τη σύγκρουση θα αυξηθεί σε διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ».
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ρώσος υπουργός Άμυνας, Σεργκέι Σοϊγκού, έχει προβλέψει ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία θα μπορούσε να διαρκέσει μέχρι το 2025, ένα χρόνο δηλαδή μετά τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, οι εντάσεις είναι πιθανό να κλιμακωθούν καθώς οι ΗΠΑ εισέρχονται σε αυτή την ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη εκλογική τους περίοδο.
Οδηγούμαστε σε σημείο καμπής;
Μέσα σε αυτό το πεδίο εξελίξεων, αυξάνονται οι ενδείξεις ότι όσοι πίστευαν πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν πόνταρε στον χρόνο, φαίνεται να επιβεβαιώνονται. «Η Ουκρανία δεν εκπληρώνει τους στόχους στρατολόγησης της, η οικονομία της υποχωρεί από το βάρος του πολέμου και ο ενθουσιασμός μειώνεται τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη για τη διατήρηση υψηλού επιπέδου βοήθειας προς την Ουκρανία», σχολίασε στο Insider ο George Beebe, πρώην διευθυντής της μονάδας ανάλυσης της CIA για τη Ρωσία.
«Εάν το Κογκρέσο οδηγηθεί σε πλήρη αταξία, τότε θα μπορούσε να απειληθεί ξαφνικά η βοήθεια (για την Ουκρανία), κάτι που θα είναι άσχημα νέα για την Ουκρανία αλλά και για τις προοπτικές επίλυσης του πολέμου μέσω διαπραγματεύσεων», πρόσθεσε, εκτιμώντας πως η απροθυμία βοήθειας από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη θα μπορούσε να τροφοδοτεί το ένα μέρος το άλλο, διαβρώνοντας τελικά το ηθικό στην Ουκρανία και καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολο για το Κίεβο να υποστηρίξει τον αγώνα του.
«Αυτός ο συνδυασμός θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα σημείο καμπής, κατά το οποίο η σταδιακή διάβρωση της δυτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία θα διαρρεύσει σε μια απότομη μείωση ή και κατάρρευση».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Gian Gentile, του Arroyo Center- που συνδέεται με το Rand Corporation του αμερικανικού στρατού- μιλώντας στο Newsweek υποστήριξε ότι εάν η σύγκρουση παραμείνει τόσο «στατική» όπως είναι σήμερα, τότε «ο Πούτιν έχει βρει πώς να υπομείνει αυτή τη σύγκρουση να συνεχίσει για χρόνια».
Ο ίδιος αν και δεν θεωρεί απίθανη μια νέα μεγάλη πρόοδο της Ουκρανίας μέσα στους επόμενους μήνες, πιθανώς προς την κατεύθυνση του Τόκμακ ή ακόμα πιο νότια προς τη Μελιτόπολη, υποστήριξε ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ είναι κρίσιμη για οποιαδήποτε ουκρανική ώθηση. «Οι ΗΠΑ ήταν ένα κρίσιμο ηγετικό στοιχείο για την υποστήριξη της Ουκρανίας από την έναρξη του πολέμου», είπε. «Το ΝΑΤΟ και άλλες χώρες εταίροι έχουν συνεισφέρει πολύ, αλλά οι ΗΠΑ πρέπει να ηγηθούν σε αυτήν την προσπάθεια για να στηρίξουν την Ουκρανία στον πόλεμό της εναντίον της Ρωσίας».
Δεδομένων όμως των ανάμεικτων σημάτων που εκπέμπει η Ουάσιγκτον, «οι Ουκρανοί πρέπει οπωσδήποτε να ανησυχούν για το πού θα καταλήξουν αυτές τάσεις». «Επειδή αν οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να ηγηθούν», τότε «η τροχιά του πολέμου δεν φαίνεται καλή για την Ουκρανία».
Από την άλλη, υπάρχουν και αναλυτές που πιστεύουν ότι αυτή η συζήτηση είναι πρόωρη.
Οι δημοσκοπήσεις σε ΗΠΑ και Ευρώπη δείχνουν πάντως πως όντως έχει επέλθει κάποια κούραση, αν και όχι «απειλητική» για την ώρα. Μένει να δούμε επίσης πώς θα επηρεάσουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία, κάποιες πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη, όπως η νίκη του Ρόμπερτ Φίτσο στη Σλοβακία, ο οποίος έχει δεσμευθεί να τερματίσει η χώρα του τη στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο, και οι κινήσεις του Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία, ο οποίος αποτελεί εμπόδιο στην παροχή περαιτέρω βοήθειας από την ΕΕ προς την Ουκρανία.
«Προφανώς, με κάποια ανησυχία, μπορούμε να αντιληφθούμε ορισμένα μηνύματα από τη Δύση ότι το επίπεδο βοήθειας προς την Ουκρανία μπορεί να μειωθεί», σχολιάζει στο Newsweek o Oleksander Musiienko, επικεφαλής του Κέντρου Στρατιωτικών και Νομικών Σπουδών του Κιέβου. «Εκτιμούμε και είμαστε ευγνώμονες για το επίπεδο υποστήριξης που έχει ήδη παρασχεθεί στην Ουκρανία. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Τα κονδύλια που έχουν διατεθεί έχουν σίγουρα συνεισφέρει στην ανάπτυξη της δημοκρατίας και της ελευθερίας στον κόσμο».
«Ωστόσο», σημειώνει, «το επίπεδο και ο όγκος της βοήθειας δεν μπορούν να σταματήσουν για να αποφευχθεί η παροχή οποιασδήποτε ελπίδας ή ευκαιρίας στη Ρωσία».
