Η Ευρώπη έκανε ένα ακόμη βήμα για την επανεκκίνηση του τουρισμού μετά τη συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το “πράσινο πιστοποιητικό”, κατόπιν πολυήμερων διαβουλεύσεων.
Στην ευρωπαϊκή έκδοση του περιοδικού Politico δίνει απαντήσεις σε 12 ερωτήσεις που αφορούν το “διαβατήριο υγείας”, το οποίο θα πιστοποιεί αν οι ταξιδιώτες έχουν εμβολιαστεί, αρνητικό τεστ, ή αν έχουν ανοσία από τον κορονοϊό.
Υπάρχουν τρία είδη πιστοποιητικών. Ένα που αποδεικνύει ότι έχουμε εμβολιαστεί, ένα δεύτερο που επικυρώνει ότι έχουμε πραγματοποιήσει αρνητικό τεστ και ένα τρίτο που πιστοποιεί την ανοσία όσων έχουν νοσήσει στο παρελθόν. Τα παραπάνω έγγραφα, στα οποία θα ενσωματώνεται QR code, θα παρέχονται σε ψηφιακή ή εκτυπωμένη μορφή και θα διατίθενται δωρεάν.
Μπορώ να ταξιδέψω χωρίς πιστοποιητικό;
Ναι. Το έγγραφο δεν αποτελεί προϋπόθεση για ταξίδια.
Εάν κατέχω πιστοποιητικό, σημαίνει ότι απαλλάσσομαι από καραντίνα ή επιπλέον τεστ;
Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι χώρες της Ε.Ε. έχουν την ευχέρεια να επιβάλουν περιορισμούς αν το κρίνουν απαραίτητο. Ωστόσο, η ελπίδα είναι ότι δεν θα το πράξουν, δεδομένης και της προόδου των εμβολιασμών.
Θα πληρώνω ακόμη για τεστ;
Και αυτό, όπως το προηγούμενο, εμπίπτει στην εθνική νομοθεσία. Ευρωβουλευτές ανέδειξαν το δικαίωμα των ταξιδιωτών σε δωρεάν τεστ, προειδοποιώντας ότι αν οι τιμές τους είναι υψηλές, αυτό σημαίνει ότι και τα ταξίδια θα είναι εκτός δυνατοτήτων κάποιων.
Ως απάντηση η Κομισιόν δεσμεύθηκε για ένα ποσό 100 εκατ. ευρώ – ίσως και μεγαλύτερο – προς την κατεύθυνση να γίνουν φθηνότερα τα τεστ, ειδικά για τους πολίτες που καλούνται να ταξιδεύουν συχνά στο εξωτερικό.
Η Κομισιόν θέλει επίσης να διευρύνει τη χρήση των φθηνότερων τεστ αντιγόνου.
Τι γίνεται αν περιμένω ακόμη τη δεύτερη δόση του εμβολίου;
Μια δόση του εμβολίου θα παράσχει πιστοποιητικό που θα πιστοποιεί ότι στον πολίτη έχει χορηγηθεί η πρώτη δόση – ακόμη κι αν το σκεύασμα που έχει επιλέξει έχει και δεύτερη.
Ωστόσο, αυτό δεν εγγυάται ότι αν ταξιδέψει σε άλλη χώρα θα αποφύγει τεστ ή καραντίνα.
Είναι επαρκές το rapid test αντιγόνου;
Υπάρχει πιστοποιητικό που επιβεβαιώνει το αρνητικό τεστ αντιγόνου. Ωστόσο, το αν το συγκεκριμένο τεστ θα γίνεται δεκτό εμπίμπει στο νομοθετικό πλαίσιο της κάθε χώρας.
Η απόδειξη προγενέστερης νόσησης (και συνεπώς ύπαρξης αντισωμάτων) είναι έγκυρη για έως 180 ημέρες, βάσει της συμφωνίας. Προς το παρόν, ένας πολίτης θα θεωρείται ότι έχει ανοσία, αν διαθέτει θετικό τεστ PCR που να αποδεικνύει προγενέστερη μόλυνση. Τεστ αντισωμάτων δεν θα γίνονται δεκτά, σύμφωνα με αξιωματούχο της Κομισιόν.
O κανονισμός για τα πιστοποιητικά θα ισχύει για 12 μήνες.
Ποια εμβόλια καλύπτει το πιστοποιητικό;
Τα τέσσερα που έχουν εγκριθεί επίσημα από τον ΕΜΑ, δηλαδή AstraZeneca, BioNTech/Pfizer, Moderna και Johnson & Johnson.
Ωστόσο, είναι στην ευχέρια των κρατών-μελών να αποφασίσουν και μονομερώς για άλλα εμβόλια, όπως για παράδειγμα το ρωσικό Spuntik που χρησιμοποιείται ήδη στην Ουγγαρία.
Πότε θα είναι έτοιμα και θα ισχύσουν τα πιστοποιητικά;
Από την 1η Ιουλίου όλα τα κράτη – μέλη θα πρέπει να αναγνωρίζουν το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό. Ωστόσο, παρέχεται και μια μεταβατική περίοδος έξι εβδομάδων, κατά την οποία θα μπορούν ακόμη να εκδώσουν δικά τους πιστοποιητικά.
Θα είναι έτοιμες εγκαίρως οι ευρωπαϊκές χώρες;
Η Κομισιόν δηλώνει πεποισμένη πως τα περισσότερα κράτη θα είναι έτοιμα, ως προς τις τεχνικές προετοιμασίες.
Ήδη, χώρες όπως, επί παραδείγματι, η Ελλάδα, η Γερμανία, η Αυστρία, η Γαλλία, η Κύπρος, έχουν δοκιμάσει τις ψηφιακές υποδομές τους.
Τι θα ισχύει με τις εκτός Ε.Ε. χώρες;
Το σύστημα καλύπτει τις 27 χώρες της Ε.Ε., αλλά και πιστοποιητικά που εκδίδονται από την Ισλανδία, τη Νορβηγία και το Λιχτενστάιν.
Η Κομισιόν βρίσκεται επίσης σε επαφή με άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, αλλά και διεθνείς οργανισμούς για τη διαλειτουργικότητα των πιστοποιητικών. Μόλις υπάρξει ένα “πλαίσιο εμπιστοσύνης”, η Ε.Ε. μπορεί να αποφασίσει να αναγνωρίσει άλλα πιστοποιητικά, είπε αξιωματούχος της Επιτροπής, αλλά πρόσθεσε: “Δεν είμαστε ακόμη εκεί”.
Μπορούμε να κάνουμε κάτι επιπλέον με τα πιστοποιητικά;
Οι χώρες μπορούν επίσης να αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν τα πιστοποιητικά της ΕΕ για άλλους σκοπούς, για παράδειγμα για να επιτρέψουν την πρόσβαση σε εστιατόρια ή κινηματογράφους. Και αυτό θα εμπίπτει στο εθνικό δίκαιο.