«Έχουμε λάβει γνώση το τελευταίο χρονικό διάστημα ότι στη Βόρεια Ελλάδα, όπου δραστηριοποιούνται τα μέλη μας, σχεδιάζεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών (Φ/Β) σταθμών, που καταλαμβάνουν δεκάδες χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμης γης
Ανεπιθύμητα είναι από τους οινοπαραγωγούς τα μεγάλα φωτοβολταϊκά που σχεδιάζεται να εγκατασταθούν δίπλα σε αμπελώνες της Βόρειας Ελλάδας.
Με επιστολή που έχει αποστείλει η Ένωση «Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος» προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, υπουργεία και τοπική αυτοδιοίκηση, προειδοποιεί ότι οι μεγάλης έκτασης σταθμοί που σχεδιάζονται σε διάφορες περιοχές του Βορρά καταλαμβάνοντας δεκάδες χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμης γης θα έχουν καταστροφικές συνέπειες στην αμπελουργία και στις οινοποιητικές επιχειρήσεις.
Βασικά επιχειρήματα των οινοποιών είναι ότι η άκριτη ανάπτυξη χιλιάδων πάνελ θα επηρεάσει το μικροκλίμα κάθε περιοχής, τη χλωρίδα και την πανίδα, επιφέροντας πλήγμα στην ποιότητα των αμπελοοινικών καλλιεργειών, ενώ θα αποτελέσει εμπόδιο στην ανάπτυξη του οινοτουρισμού.
Η επιστολή των οινοποιών
«Έχουμε λάβει γνώση το τελευταίο χρονικό διάστημα ότι στη Βόρεια Ελλάδα, όπου δραστηριοποιούνται τα μέλη μας, σχεδιάζεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών (Φ/Β) σταθμών, που καταλαμβάνουν δεκάδες χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμης γης.
Ήδη η εγκατάσταση αυτή σε αρκετές περιοχές έχει ολοκληρωθεί. Η εξέλιξη αυτή είναι άκρως ανησυχητική και ιδιαιτέρως βλαπτική για το σύνολο του οινοποιητικού και αμπελοοινικού κλάδου, ο οποίος συνεισφέρει ποικιλοτρόπως και σημαντικά τόσο στην εθνική οικονομία (καταβολή φόρων και εισφορών, εξαγωγές κλπ) όσο και στην απασχόληση και την μέσω αυτής ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών.
Με την εγκατάσταση χιλιάδων πάνελς διαταράσσεται το μικροκλίμα κάθε περιοχής, αυξάνεται η μέση θερμοκρασία σε μεγάλη ακτίνα γύρω από τις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις και καταστρέφεται η χλωρίδα και η πανίδα, με συνέπεια την συνολική επί τα χείρω μεταβολή του οικοσυστήματος. Αυτές οι επιπτώσεις έχουν άκρως επιβαρυντικές συνέπειες στην ποιότητα των αμπελοοινικών καλλιεργειών. Οι επιπτώσεις στον οινοτουρισμό είναι επίσης δραματικές λόγω της οπτικής όχλησης από τα εκατοντάδες χιλιάδες πάνελς, η οποία αποτρέπει προφανώς την προσέλκυση τουριστών», αναφέρει η ένωση στην επιστολή.
Όπως ανέφερε στη Voria.gr ο Γεράσιμος Λαζαρίδης, μέλος του ΔΣ της ένωσης και διευθύνων σύμβουλος στο Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη, η εγκατάσταση των πάνελ επηρεάζει με πολλούς τρόπους την ευρύτερη περιοχή. «Εμείς έχουμε δει αρχικά ότι επηρεάζεται η θερμοκρασία. Μέχρι μία απόσταση ίσως και 500 μέτρων δημιουργείται διαφορά στη θερμοκρασία, κάτι που εξαρτάται φυσικά και από το μέγεθος του πάρκου. Επίσης, όταν μπαίνουν σε μεγάλες πλαγιές, υπάρχουν θέματα και με πλημμυρικά φαινόμενα, γιατί έχουν αντικαταστήσει βλάστηση που συγκρατούσε τα νερά. Επιπλέον, τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούν τα φωτοβολταϊκά για έχουν τα χόρτα χαμηλά εμπεριέχουν δηλητήρια που περνούν στον υδροφόρο ορίζοντα. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί νεκρώσει μια τέτοια μεγάλη έκταση από τα πάνελ και να περιμένουμε ότι το μικροκλίμα και οι μικροοργανισμοί που όλοι συμβάλλουν στην παραγωγή του σταφυλιού και του κρασιού να μην διαταραχθεί», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Λαζαρίδης ανέφερε ενδεικτικά ότι μόνο στη Δράμα έχουν χωροθετηθεί ή βρίσκονται σε διαδικασία έγκρισης μεγάλα πάρκα σε πολλές περιοχές, όπως στο Κατάφυτο, στη Μικρόπολη και στην Αδριανή, προκαλώντας πολλές αντιδράσεις των οινοποιείων. «Το ζήτημα αφορά και την οπτική όχληση που έχει ένα επισκέψιμο οινοποιείο. Είναι αντιφατικό ένας άνθρωπος που πάει να δει τη φύση και τα αμπέλια να βλέπει καθρέφτες. Στη Γαλλία υπάρχει αυστηρή νομοθεσία, ώστε τα πάρκα αυτά να μην είναι σε οπτική επαφή με αμπελώνες και περιοχές με οινοτουρισμό. Δεν είμαστε ενάντια στις ΑΠΕ, όμως δεν γίνεται να τα βάλουμε σε σημεία που είναι ενάντια σε άλλες δραστηριότητες, που απασχολούν ανθρώπους. Έχουμε αμπελώνες κοντά στα σύνορα που βοηθούν να παραμείνει ο κόσμος στην περιοχή και να μην ερημώσουν τα χωριά μας. Γιατί, αν μπει το πάρκο, θα φύγουν οι κάτοικοι», τόνισε. Ο ίδιος σημείωσε ότι στα οινοποιεία υπάρχουν στέγες, όπου θα μπορούσαν να τοποθετηθούν πάνελ με στόχο την παραγωγή ρεύματος για ιδιοκατανάλωση, αλλά το κράτος δεν το επιτρέπει.
Αφανίζονται καλλιεργήσιμες εκτάσεις
Σύμφωνα με τους οινοποιούς, η πλέον αρνητική συνέπεια συνίσταται στο ότι αφανίζονται ζωτικές για τον πρωτογενή τομέα εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης.
«Αντί ο πρωτογενής τομέας να ενισχύεται, με την αδειοδότηση τεράστιων Φ/Β σταθμών ουσιαστικά μπαίνει ταφόπλακα στις αμπελοοινικές επιχειρήσεις, οι οποίες χρειάζονται την γη για να επιβιώσουν. Χωρίς γη, δεν υπάρχει πρωτογενής τομέας. Με την παραχώρηση των εκτάσεων αυτών σε Φ/Β σταθμούς, αυτές αφαιρούνται από το δυναμικό του πρωτογενούς τομέα. Ο αρχικός και βασικός προορισμός των καλλιεργήσιμων εκτάσεων είναι να καλλιεργούνται και δευτερευόντως να διατίθενται για άλλους σκοπούς. Παρόλα αυτά, κοινόχρηστες καλλιεργήσιμες εκτάσεις γης, αναγκαίες και ζωτικές για τον πρωτογενή τομέα, δεσμεύονται επ’ αόριστον αμέσως με την υποβολή της αίτησης για εγκατάσταση Φ/Β σταθμών, ακόμη αν αυτοί υλοποιηθούν μετά από 20 ή 30 έτη ή και ακόμη κι αν δεν τελικά δεν υλοποιηθούν ποτέ. Η καταστροφή μέχρι τότε θα έχει επέλθει κι όλοι θα αναρωτιούνται για ποιον λόγο. Αν δεν ανακοπεί η σημερινή εξέλιξη και με το δεδομένο ότι δεν έχει νομοθετηθεί το χωροταξικό πλαίσιο για την εγκατάσταση Φ/β σταθμών ο αφανισμός του πρωτογενούς τομέα και του αμπελοοινικού κλάδου ειδικότερα, είναι προ των πυλών», αναφέρουν.
Έκκληση για λήψη μέτρων
Η Ένωση «Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος» τονίζει πως η εγκατάσταση τέτοιων σταθμών πρέπει να ισόρροπη και κυρίως να δίνεται προτεραιότητα στον πρωτογενή τομέα. Και απευθύνουν έκκληση στους αρμόδιους να λάβουν μέτρα για να το διασφαλίσουν αυτό ζητώντας:
1. Να δρομολογηθεί άμεσα και κατόπιν δημόσιας διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους φορείς η θέσπιση Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης ηλιακής ενέργειας (Φ/Β σταθμών) με ακριβή καθορισμό των περιοχών στις οποίες επιτρέπεται η εγκατάστασή τους, λαμβανομένων υπόψη και συνεκτιμωμένων ιδιαίτερα υπόψη των επιπτώσεών τους τόσο στις υφιστάμενες δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα (αγροτικές και κτηνοτροφικές) όσο και στη δυνατότητα χρήσης και εκμετάλλευσης των εκτάσεων αυτών από τον πρωτογενή τομέα
2. Μέχρι τη θέσπιση του ανωτέρω πλαισίου, να λαμβάνονται υπόψη και να συνεκτιμώνται για την εγκατάσταση Φ/Β σταθμών, με βάση ειδική μελέτη, που θα ελέγχεται από τα αρμόδια αδειοδοτικά όργανα, πέραν των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και οι επιπτώσεις τους τόσο στις υφιστάμενες δραστηριότητες του πρωτογενούς όσο και στη δυνατότητα χρήσης και εκμετάλλευσης των εκτάσεων αυτών από τον πρωτογενή τομέα
3. Να απαγορευθεί με σκοπό την προάσπιση του οινοτουρισμού, η οπτική επαφή των ηλιακών πάνελ των Φ/Β με περιοχές έντονης αμπελοοινικής καλλιέργειας, στις οποίες οργανώνονται δράσεις οινοτουρισμού, καθώς και με περιοχές στις οποίες είναι εγκατεστημένες οργανωμένες οινοποιητικές εκμεταλλεύσεις.
4. Να απαγορευθεί νομοθετικά η δυνατότητα δέσμευσης κοινοχρήστων εκτάσεων με βάση αιτήσεις για εγκατάσταση Φ/Β, για χρονικό διάστημα πέραν των τριών ετών, κι αυτές να αποδεσμεύονται, εφόσον εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος ο αρχικώς αιτών δεν προσκομίζει οριστική προσφορά σύνδεσης κα αποδοχής αυτής για τις ίδιες εκτάσεις και παράλληλα, έχει υποβληθεί αίτημα παραχώρησής τους με σκοπό την εκμετάλλευσή τους από επιχειρήσεις του πρωτογενούς τομέα και υπό την προϋπόθεση ότι οι τελευταίες θα προβούν σε εκμετάλλευσή τους εντός εξαμήνου από την παραχώρησή τους σ’ αυτές.
5. Να απαγορευθεί νομοθετικά η εγκατάσταση Φ/Β σταθμών σε εκτάσεις και απλής γεωργικής γης, εφόσον καλλιεργούνται κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των σταθμών ή καλλιεργούνταν τουλάχιστον πέντε έτη πριν την υποβολή της.