Του Γ. Γεωργή, Γραμματέα του ΣΕΠ ΔΕΗ/ΚΗΕ
Πράσινη ανάπτυξη, ή τα «πράσινα άλογα» των ελεύθερων αγορών
Η επίκληση της «κλιματικής αλλαγής», παρέχει στο πολιτικό προσωπικό της ΕΕ και των χωρών μελών το απαραίτητο «ηθικό πλεονέκτημα» για την κοινωνική αποδοχή της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Ενεργειακής πολιτικής. Δηλαδή, κατέστησε κοινωνικά αποδεκτή την απορρύθμιση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας (Η.Ε.) και φυσικού αερίου (Φ.Α.), σε όφελος των λίγων και σε βάρος των πολλών! Η ταχύτητα της «μετάβασης σε μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα», φαίνεται να παραμένει η κότα με τα χρυσά αυγά: εξασφαλίζει πεδίο νέων επενδύσεων και αγορών, ενώ επιταχύνει καταλυτικά την καταστροφή και ηθική απαξίωση των παλαιότερων. Αποδείχθηκε δε αναντικατάστατη -τόσο γεωπολιτικά, όσο και πολιτικοοικονομικά- στο διεθνή ανταγωνισμό.
Ειδικά η «πράσινη μετάβαση» ήταν ο καταλύτης της επικράτησης των αγοραίων κερδοσκοπικών κριτηρίων των υπερεθνικών κυρίως χρηματιστηριακών συναλλαγών στην ενέργεια, ενάντια και σε βάρος των τεχνικών δυνατοτήτων, των παραγωγικών περιορισμών, αλλά και των κοινωνικών διεργασιών που μέχρι τότε λαμβάνονταν σοβαρά υπόψη τόσο στον εκάστοτε εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό κάθε χώρας, όσο και στις περιφερειακές και διεθνείς ενεργειακές διασυνδέσεις. Ως στρατηγική επιλογή της ΕΕ, η «πράσινη ανάπτυξη» αφορά μόνο κατ’ όνομα, προσχηματικά, την προστασία του περιβάλλοντος. Περισσότερο αξιοποιείται για την διατήρηση της ηγεμονίας της Δύσης. Όχι μόνο στις ενεργειακές αγορές, αλλά γενικότερα. Συνοδεύεται δε από την επιβολή ολοένα και νέων κανόνων και ρυθμών οικονομικής και κοινωνικής προσαρμογής στα συμφέροντα και τις επιδιώξεις δικών της υπερεθνικών εταιρικών κολοσσών, σε βάρος κάθε εθνικού ή κοινωνικού εμποδίου, σε βάρος κάθε δυνητικού ανταγωνιστή. Δυτικού ή μη, αδιάφορο!
Η αδυναμία των ΑΠΕ να παράγουν συνεχή και ασφαλή ενέργεια, καθώς και η μη επίλυση του προβλήματός της αποθήκευσής της, καθιστούν απαραίτητη τη συνεχή λειτουργία των μονάδων Φ.Α. ή LNG! Ακόμα, καθιστoύν αναπόδραστο τον πολλαπλασιασμό των Δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και των αντίστοιχων διακρατικών διασυνδέσεων, σε βάρος της εθνικής παραγωγής, ειδικά όταν η τελευταία επιβαρύνεται με περιβαλλοντικό φόρο CO2. Επομένως, η πολιτική της ΕΕ για την απελευθέρωση των αγορών δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς το τρίπτυχο απολιγνιτοποίηση, ΑΠΕ και κυρίως ένταξη του Φ.Α. στην ηλεκτροπαραγωγή, προς αντικατάσταση του λιγνίτη! Τα χρηματιστήρια Η.Ε., Φ.Α. και CΟ2 που στήθηκαν, μετέτρεψαν το -πάλαι ποτέ- κοινωνικό αγαθό της ενέργειας σε αντικείμενο ασύδοτης κερδοσκοπίας για λογαριασμό ελάχιστων εταιρειών που μονοπωλούν τις αγορές. Τα πράσινα προσχήματα κατάντησαν την Ελλάδα από ολοκληρωτικά ανεξάρτητη στην ηλεκτροπαραγωγή, να εξαρτάται από τα εισαγόμενα Φ.Α. και LNG, αλλά και από τις εισαγωγές ρεύματος Βουλγαρικού, Αλβανικού και κυρίως Τουρκικού! Παραδοθήκαμε ανοχύρωτοι στην αστάθεια και την απληστία που χαρακτηρίζουν τα διεθνή χρηματιστήρια και τα γεωπολιτικά παίγνια των ισχυρών και με τους χειρότερους όρους.
Αυτό λοιπόν που βαφτίζεται «ενεργειακή κρίση», δεν είναι παρά οι αναπόδραστες κι εν πολλοίς αναμενόμενες συνέπειες της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ, δηλαδή της απελευθέρωσης των αγορών Η.Ε. και στο Φ.Α., του alter ego της «πράσινης ανάπτυξης»: Τα κέρδη και τα υπερκέρδη των ενεργειακών κολοσσών, τα χρηματιστήρια με τα ρίσκα τους και τις ανισορροπίες που προκύπτουν από την υποταγή του ενεργειακού σχεδιασμού στη κερδοσκοπική τους φύση, ο κανιβαλισμός τους… όλα μετακυλίονται στους λογαριασμούς που πληρώνουν οι πολλοί ως καταναλωτές Η.Ε. και Φ.Α.. Μπαίνουν καπέλο στο κόστος παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών.
Οι επιδοτήσεις τιμολογίων (είτε εθνικές, είτε Ευρωενωσιακές) δεν είναι παρά κρατική χρηματοδότηση στους ολιγάρχες των ενεργειακών αγορών σε εθνική και ευρωπαϊκή κλίμακα. Βαρύνουν δε τα φορολογικά υποζύγια, μέσα από τους κρατικούς προϋπολογισμούς, την περιστολή των δημοσιονομικών δαπανών σε παιδεία, υγεία, πρόνοια και την αύξηση του δημόσιου χρέους. Όπως έλεγαν οι κλασικοί της επιστήμης της Πολιτικής Οικονομίας, το δημόσιο χρέος είναι το μόνο μέρος των Εθνικών Λογαριασμών που είναι πραγματικά δημόσιο, με την έννοια πως καταλογίζεται και επιβαρύνει το «δήμο», δηλαδή το λαό.
Με τη συνδρομή της «πράσινης ανάπτυξης» η Η.Ε., αλλά και το Φ.Α. μετατράπηκαν από δημόσια και κοινωνικά αγαθά σε πανάκριβα εμπορεύματα πολυτελείας, χρηματιστηριακά αντικείμενα κερδοσκοπίας και τζόγου. Ο «απελεύθερος», ο ιδιωτικοποιημένος ενεργειακός τομέας, ο παραδομένος στα χρηματιστήρια, τις αγορές και τις κυρώσεις ήταν, είναι και θα παραμείνει από τους πλέον καθοριστικούς παράγοντες της σημερινής κρίσης.
Ο πόλεμος της ΕΕ, ή ποιος πληρώνει το μάρμαρο των κυρώσεων
Ούτε η ακρίβεια, ούτε η επισιτιστική κρίση, ούτε τα προβλήματα με τις εφοδιαστικές αλυσίδες, ούτε η ενεργειακή κρίση οφείλονται στην ένοπλη σύγκρουση Ρωσίας και Ουκρανίας. Προηγούνταν της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης του Πούτιν, όπως άλλωστε και οι δυτικές αντιρωσικές κυρώσεις, αλλά και ο οικονομικός πόλεμος κατά της Κίνας. Οι προσπάθειες της Δύσης, των ΗΠΑ, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ για περικύκλωση, απομόνωση και υποταγή της Ρωσίας και άλλων κρατών και κυβερνήσεων, συνδέονται με τους δικούς τους κυρίως ανταγωνισμούς και στοχεύσεις. Υλοποιούνταν δε, άλλοτε με τη βαρβαρότητα της ένοπλης βίας (Ιράκ, Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν, Λιβύη, Συρία κ.α.) και άλλοτε με οικονομικούς και πολιτικούς εκβιασμούς, με «κίνητρα» και κυρίως με τη βαρβαρότητα των οικονομικών κυρώσεων. Κανενός ευρωπαίου το αυτί δεν ίδρωσε από την καταστροφή που επέβαλλαν στους καταθέτες των Κυπριακών Τραπεζών, ή στους Έλληνες αγρότες, όπου τους απαγορεύθηκε να εξάγουν τα προϊόντα τους στη Ρωσία! Οι τότε κυρώσεις στοίχιζαν ακριβά σε Ρώσους, Έλληνες και Κυπρίους, όχι όμως στους Γερμανούς βιομήχανους, ούτε στους Γάλλους επενδυτές!
Στην τωρινή τους πρωτοφανή μορφή κι έκταση οι -εκτός διεθνούς νομιμότητας- αντιρωσικές κυρώσεις, αντί να γονατίσουν τη Ρωσία, να τσακίσουν το φρόνημα του λαού της και να απονομιμοποιούν την πολιτική της ηγεσία, επιβαρύνουν πολύ περισσότερο τους λαούς και τις οικονομίες του τρίτου κόσμου και της Ευρώπης. Εξυπηρετούν τον Αμερικανικό παράγοντα στον ανταγωνισμό του με τους συμμάχους και συνεταίρους του. Επιβεβαιώνουν την ολοκληρωτική κυριαρχία του στη συλλογική Δύση, έστω και σε βάρος της έτσι κι αλλιώς χαμένης πλανητικής του ηγεμονίας. Καλούμαστε, ως ρωσοφοβικοί ευρωπαίοι, «εμπόλεμοι» πλέον, να θυσιάσουμε τον τρόπο ζωής και τα δικαιώματά μας, το επίπεδο διαβίωσης των οικογενειών μας, ίσως και τα παιδιά μας, στις γεωπολιτικές σκακιέρες των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και της Ευρωπαϊκής εθελοδουλείας στον αμερικανικό ηγεμονισμό.
Οι αντιρωσικές κυρώσεις δημιουργούν, ειδικά στην ΕΕ, συνθήκες τεχνητών ελλείψεων σε ενέργεια καύσιμα και προϊόντα. Τρέφουν την ύφεση και τον στασιμοπληθωρισμό! Οδηγούν ακόμα και βιομηχανικούς κολοσσούς στο λουκέτο και εκατοντάδες χιλιάδες ευρωπαίους στην ανεργία και την εξαθλίωση. Οι ελίτ και το πολιτικό τους προσωπικό στη Δύση, αδιαφορούν για τους λαούς και τα εθνικά τους συμφέροντα, τις ελπίδες και τις επιδιώξεις τους! Από τις κυβερνήσεις μας, οι Ευρωπαϊκοί λαοί, μαζί και ο Ελληνικός, αντιμετωπιζόμαστε ως αναλώσιμοι για λογαριασμό των συμφερόντων των χρηματαγορών, των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και των κάκιστων πολιτικών επιλογών των ηγεσιών τους!
Οι αντιρωσικές κυρώσεις καίτοι πολλαπλασιάζουν την καταστροφικότητα της κρίσης, δημιουργούν παράλληλα επενδυτικές ευκαιρίες, ιδιαίτερα στους τομείς του επισιτισμού και της ενέργειας. Πώς αλλιώς θα γίνονταν περιβαλλοντικά αποδεκτό το Αμερικανικό σχιστολιθικό Φ.Α. και το LNG, όταν αφήνουν πολλαπλάσιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα από εκείνο του Φ.Α. των υποθαλάσσιων αγωγών; Πώς θα βελτιώνονταν η ανταγωνιστικότητά τους όταν έχουν κόστος πολλαπλασίως μεγαλύτερο του Ρωσικού Φ.Α.; Πώς θα περνούσαν στα αζήτητα και θα ακυρώνονταν επενδύσεις δισεκατομμυρίων; Όπως ο Nord Stream 2, που δεν μπήκε ποτέ σε λειτουργία! Πώς θα προχωρούσαν με υπερεπείγουσες διαδικασίες και χαριστικά κίνητρα οι επενδύσεις μεταφοράς, υποδοχής, αποθήκευσης και αξιοποίησης του LNG; Πώς θα στήνονταν γεωπολιτικά παιχνίδια, χωρίς τις υποκριτικές κραυγές για το «κλείσιμο της στρόφιγγας από τους Ρώσους»; Παιχνίδια ιδιαίτερα προσοδοφόρα στα διεθνή χρηματιστήρια, ειδικά για όσους τα στήνουν και όσους έχουν εσωτερική πληροφόρηση. Παιχνίδια που επιτρέπουν να δαιμονοποιούνται έθνη, λαοί και κυβερνήσεις κατά το δοκούν… Παιχνίδια που μπορούν να οδηγήσουν σε παγκόσμια ανάφλεξη…
Οι μαυραγορίτες της ενέργειας και η λογοκρισία
«Στείλτε τους φουσκωμένους λογαριασμούς στον Πούτιν», λέει ο φερόμενος ως Έλληνας Πρωθυπουργός! Το αυτό επαναλαμβάνει η Προεδρίνα της Ευρώπης, ενδεδυμένη μάλιστα στα χρώματα της Ουκρανικής σημαίας! Ο Πούτιν απάντησε επ’ αυτού, αλλά η απάντησή του λογοκρίθηκε αρμοδίως, όπως γίνεται με οτιδήποτε στοιχειοθετημένα αμφισβητεί το κυρίαρχο αφήγημα, την μοναδική αλήθεια της «ορθής πλευράς της ιστορίας». Πώς αλλιώς; Εδώ γίνεται λόγος για κορυφαία επενδυτική καινοτομία! Το «κόλπο γκρόσο» του ενεργειακού μαυραγοριτισμού: Με σημαία την «απεξάρτηση» της ΕΕ από το Ρωσικό αέριο και το πετρέλαιο δημιουργούν τεχνητές ελλείψεις κι επομένως αυξάνουν τις τιμές στο πετρέλαιο και κυρίως στο Φ.Α., αλλά και στον ηλεκτρισμό που εξαρτάται σε σημαντικό πλέον βαθμό από αυτό. Μια ματιά στα κέρδη των ενεργειακών πολυεθνικών θα σας πείσει.
Τι συνέπειες νομίζετε πως θα είχε μια πιθανή επιβολή πλαφόν, στις τιμές του ρωσικού αερίου και πετρελαίου; Θα μείωνε τις τιμές, όπως άφηναν να εννοηθεί τα δημοσιοκαφρικά παπαγαλάκια; Ή θα τις τίναζε στα ύψη, όπως θα μπορούσε να συμπεράνει όποιος δεν αγνοεί τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζονται οι τιμές από τη σχέση προσφοράς/ζήτησης; Ή μήπως νομίζεται ότι οι Ρώσοι θα πειθαρχούσαν στις αποφάσεις της Συλλογικής Δύσης περισσότερο από ότι θα πειθαρχούσε το πρατήριο της γειτονιάς σας στην επιθυμία σας να του επιβάλετε έκπτωση στην τιμή της βενζίνης που σας πουλάει; Απλά θα πάψουν να μας πουλούν Φ.Α. και οι μονάδες μας θα καίνε ντήζελ! Μπρος στο μαυραγοριτισμό και την αναβίωση του Lebensraum, από την συλλογική Δύση, θυσιάζουμε και «πράσινη ανάπτυξη» και περιβαλλοντικά αποτυπώματα… την ίδια την κοινή λογική!
Οι κυρώσεις στο Ρωσικό Φ.Α. καταβαραθρώνουν την προσφορά εξαφανίζοντας τα τελευταία ίχνη ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ. Οι συντηρήσεις, οι επισκευές, αλλά και η ίδια η λειτουργία των αγωγών βρίσκεται υπό καθεστώς κυρώσεων, η υλοποίηση κι εφαρμογή των οποίων εξαρτάται από τις εκάστοτε ερμηνείες, κάθε εμπλεκόμενου: της SIEMENS, των θυγατρικών και των συνεργατών της, αλλά και από τις νομοθεσίες των χωρών όπου είναι εγκατεστημένος ο καθένας τους!
Όταν λογοκρίνονται ή διαστρέφονται οι θέσεις όσων έχουν διαφορετική ατζέντα από την ΕΕ, ή υπηρετούν αλλότριες σκοπιμότητες από αυτές της πολιτικής μας ηγεσίας, δεν παραβιάζονται δικαιώματα του Πούτιν ή της Ρωσίας. Παραβιάζεται το δικό μας δικαίωμα στην ενημέρωση! Στην εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στη Μ. Βρετανία δεν σφράγιζαν τα ραδιόφωνα, δεν φοβόνταν τη διαλυτική επίδραση της χιτλερικής προπαγάνδας, παρά το ότι η άρχουσα τάξη και η πολιτική ηγεσία της είχαν ταλαντευτεί πολύ, πριν να διαλέξουν στρατόπεδο και ηγηθούν στον υπέρ πάντων αγώνα που έδινε ο βρετανικός λαός ακόμα και μόνος, υπό δυσμενέστατους όρους ενάντια στο ναζισμό και το φασισμό! Τα ραδιόφωνα, τα σφράγιζαν τότε οι Ναζί, όπως κάνουν τώρα οι Δυτικές Δημοκρατίες με τα Ρωσικά ΜΜΕ.
Άλλωστε, επιβάλλεται να γνωρίζουμε τις θέσεις της Ρωσίας κατ’ αντιπαράσταση με τις αντίστοιχες των ΗΠΑ και της ΕΕ. Πολύ περισσότερο που στην απελευθέρωση των αγορών και τη συνακόλουθη απορρύθμιση των αγορών εργασίας κι ενέργειας οφείλονται τόσο η έξαρση της φτώχειας όσο και η ολοκληρωτική ενεργειακή εξάρτηση της πατρίδας μας. Εξαιτίας της προσαρμογής της χώρας στις εμμονές της ΕΕ σερνόμαστε σταθερά στη νέα φτωχοποίηση του λαού, στην «επιστροφή στο Χειμώνα του 1942»! Έχουμε χρέος στην ιστορία μας και στα παιδιά μας να γνωρίζουμε -ως πολίτες- την αλήθεια και να πράξουμε το πρέπον, όπως το καταλαβαίνει ο καθένας μας.
Τα παραμύθια της ΕΕ για τους ρωσικούς εκβιασμούς έχουν προϊστορία και προηγούνται του πολέμου στην Ουκρανία, όπως άλλωστε και η ενεργειακή κρίση. Τότε, η Μόσχα επέμενε πως το Φυσικό Αέριο πρέπει να πουλιέται με μακροχρόνια συμβόλαια και αγοραίες μεν, αλλά σχετικά σταθερές τιμές, ώστε να εξασφαλίζεται παράλληλα με την χαμηλή τιμή για τον αγοραστή (δηλ. τον πάροχο, τον μεταπράτη) και η προστασία των παραγωγικών επενδύσεων που έχουν μακροχρόνιο χαρακτήρα.
Αν τότε -προ COVID- η Δύση και «η ορθή πλευρά της ιστορίας» δεν πετύχαινε να καθορίζονται χρηματιστηριακά, με τιμές σποτ, η αγορά στο Φ.Α…. Αν δεν υπονομεύαμε ως Δυτικός κόσμος το διεθνές δίκαιο και δεν αλώναμε τους διεθνείς οργανισμούς… Αν «υποκύπταμε», βρε αδελφέ, ως συλλογική Δύση στους συγκεκριμένους «εκβιασμούς» του Πούτιν… Αν, για να το πούμε σωστότερα, συνυπολογίζαμε και τα συμφέροντα των «άλλων»…
Αν -ως Δυτικοί- υποστηρίζαμε έναν πολυπολικό κόσμο με ενιαία, συλλογική ασφάλεια και δεν ευτελίζαμε -ως αυτόκλητοι διεθνείς χωροφύλακες της «Νέας Τάξης»- τη δημοκρατία και τον φιλελευθερισμό…
Αν -ως Ευρωπαίοι εργαζόμενοι με τις οργανώσεις μας- δεν καθιστούσαμε κενές περιεχομένου τις έννοιες της εθνικής κυριαρχίας και αυτοδιάθεσης στο όνομα της ανωτερότητας του πολιτισμού ή των αξιών μας…
Αν -ως εργαζόμενοι στα συνδικάτα μας- υπερασπιζόμασταν ενωτικά και διεκδικούσαμε μαχητικά το δίκιο μας, αν επιτελούσαμε το ταξικό, πατριωτικό και διεθνικό μας καθήκον, έστω και τώρα. Και αν -ως Έλληνες πολίτες- δεν απεμπολούσαμε τη συνταγματική νομιμότητα στην ίδια την πατρίδα μας…
…Τι νομίζετε; Θα προέκυπτε τέτοια καταστροφή, τέτοιο «great reset» στην παγκόσμια οικονομία και πολιτική; Θα έχαναν τόσα πολλά, τόσο πολλοί για να κερδίζουν πολλαπλασίως περισσότερα τόσο λίγοι; Θα βρισκόμασταν τόσο εκτεθειμένοι στην ζοφερή προοπτική ενός καινούργιου παγκόσμιου Αρμαγεδδώνα;
Επισυνάπτονται:
Α. Η απάντηση του Πούτιν από Συνέντευξη Τύπου στη Σαμαρκάνδη στις 16 τρέχοντος (την επιμελήθηκα από το seisaxthiablog 17 Σεπτεμβρίου, 2022)
Στείλετε τους λογαριασμούς στον Πούτιν…
Μαρία Φινοσίνα: Μαρία Φινοσίνα, από το RT.
Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε, και καλησπέρα σας! … Πρόσφατα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ορισμένοι άλλοι ανώτεροι ευρωπαίοι αξιωματούχοι – ας πούμε εν θερμώ- αναζητώντας λύσεις για την ενεργειακή κρίση, [πρότειναν] οι πολίτες τους να μην στέλνουν τους απόκοσμους, μυθικούς λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος σε οποιονδήποτε, αλλά σε εσάς προσωπικά. Το ερώτημά μου: Πώς θα αντιδράσετε σε αυτό; Αν αρχίσουν να σας έρχονται λογαριασμοί, θα τους πληρώσετε; Σας ευχαριστώ.
Βλαντίμιρ Πούτιν: Ούτε γι’ αυτό έχω ακούσει κάτι, δεν το γνωρίζω. Πρόκειται για μια ακόμη προσπάθεια να μετακινηθεί το πρόβλημα, ένας πονοκέφαλος από ένα πονεμένο κεφάλι σε ένα υγιές, αυτό είναι. Αυτό ακριβώς λέγαμε.
Η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη δεν ξεκίνησε με την ειδική στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία, στο Ντονμπάς, δεν ξεκίνησε με αυτήν, ξεκίνησε πολύ νωρίτερα, πριν ένα χρόνο, αν όχι ακόμη νωρίτερα. Ξεκίνησε, όσο παράξενο κι αν φαίνεται, με την «πράσινη» ατζέντα. Η «πράσινη ατζέντα» είναι απαραίτητη. Φυσικά πρέπει να φροντίσουμε να προστατέψουμε το κλίμα και να μην επιτρέψουμε στις κλιματολογικές συνθήκες να περάσουν σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή, όταν το κλίμα θα αρχίσει να αλλάζει με τέτοιο τρόπο που δεν θα μπορεί να σταματήσει και θα μετατραπούμε σε έναν από τους πλανήτες του ηλιακού συστήματος που κάποτε είχε, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ατμόσφαιρα, αλλά τότε δεν θα έχει. Η θερμοκρασία εκεί είναι τώρα 500 βαθμοί. Φυσικά, κανείς δεν το θέλει αυτό, αλλά όλα πρέπει να γίνονται με προσοχή και σταδιακά.
Προκειμένου να επιτύχουν την τρέχουσα πολιτική στόχευση στις χώρες τους, προχώρησαν στη σταδιακή κατάργηση της ενέργειας από υδρογονάνθρακες, γενικά: Οι τράπεζες σταμάτησαν να δανείζουν, οι τοπικές κυβερνήσεις σταμάτησαν να παραχωρούν γη για μελλοντική ανάπτυξη, τα σχέδια ενεργειακών υποδομών σταμάτησαν να υλοποιούνται, οι επενδύσεις στη συμβατική ενέργεια μειώθηκαν απότομα. Αλλά, όλα αυτά άρχισαν να συμβαίνουν πριν από μερικά χρόνια. Τώρα οι τιμές φαίνεται να έχουν αυξηθεί. Ας πούμε, για το φυσικό αέριο στις ΗΠΑ, η παραγωγή αυξάνεται, αλλά όχι τόσο γρήγορα όσο θα ήθελαν εκεί. Γιατί; Οι τράπεζες φοβούνται να δώσουν δάνεια.
Τέτοιες λαϊκίστικες δηλώσεις: ότι κάποιος φταίει, «πηγαίνετε σε αυτόν»… Αυτό το κάνουν μόνο για να προστατευτούν από τους εξοργισμένους πολίτες των χωρών τους. Αυτό είναι το ζητούμενο. Είναι το πρώτο μέρος του «Μπαλέτου της Μερλεζόν», όπως το αποκαλούν. (Σημ. Μετ. Μπαλέτο της Μεγαλειότητας, μπαλέτο της αυλής που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 15 Μαρτίου 1635, προς τιμήν του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΓ στο ανάκτορο του Σαντιγύ).
Πρόκειται για τα λάθος σημεία στήριξης της πράσινης ατζέντας! Βιάστηκαν να προηγηθούν της εξελικτικής πορείας: η πράσινη ενέργεια απέτυχε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες και να καλύψει τις τεράστιες ποσότητες ενέργειας που απαιτούνται για τη διατήρηση της οικονομικής και βιομηχανικής ανάπτυξης. Η οικονομία αναπτύσσεται, αλλά ο ενεργειακός τομέας μειώνεται. Αυτό είναι το πρώτο κολοσσιαίο λάθος. Το δεύτερο αφορά το φυσικό αέριο.
Προσπαθήσαμε να πείσουμε τους Ευρωπαίους: Ας μην επικεντρωθούμε μόνο στην αγορά, ας επικεντρωθούμε στις μακροπρόθεσμες συμβάσεις. Γιατί; Το έχω ξαναπεί και θα το ξαναπώ. Η ίδια η Gazprom πρέπει να επενδύσει δισεκατομμύρια σε νέα αναπτυξιακά προγράμματα, αλλά πρέπει να είναι σίγουρη ότι θα πουλήσει φυσικό αέριο πριν επενδύσει. Αυτό είναι το νόημα των μακροχρόνιων συμβάσεων. Προκύπτουν αμοιβαίες υποχρεώσεις: που ισχύουν τόσο γι αυτούς που πωλούν όσο και γι αυτούς που αγοράζουν. «Όχι, αφήστε την αγορά να ρυθμίσει το ζήτημα», απαντούσαν. Τους έχουμε πει χιλιάδες φορές: «Μην το κάνετε αυτό. Θα έχει σοβαρές συνέπειες». Όχι, αυτοί επέμεναν. Βασικά μας ανάγκασαν… Ξέρετε τι μας ανάγκασαν να κάνουμε; Βάλτε ένα σημαντικό ποσοστό της τιμής spot στην τιμή του συμβολαίου. Μας ανάγκασαν να το κάνουμε αυτό, και η Gazprom αναγκάστηκε να συμπεριλάβει όχι μόνο το πακέτο των πετρελαιοειδών και του πετρελαίου στην τιμή του φυσικού αερίου, αλλά και την τιμή spot (σ.μ. στις άμεσες αγορές). Η τιμή spot άρχισε να αυξάνεται, αλλά ανέβηκε επίσης και η τιμή, ακόμη και στις μακροχρόνιες συμβάσεις. Αλλά τι σχέση έχει αυτό με εμάς; Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που συνέβη.
Δεύτερον, σχετικά με τη κατηγορία πως: «η Gazprom δεν δίνει φυσικό αέριο». … Το έχω πει πολλές φορές: Η Πολωνία πήρε και επέβαλε κυρώσεις στο ενεργειακό προϊόν του αγωγού «Γιαμάλ – Ευρώπη» και έκλεισε τη στρόφιγγα και διέκοψε τη διανομή. Το είπα στον κ. Όλαφ Σολτς: «Γιατί τηλεφωνείτε σε εμένα; Τηλεφωνήστε πρωτίστως στη Βαρσοβία και ζητήστε τους να ανοίξουν τη ροή του αγωγού». Αυτό είναι όλο! Επιπλέον, υπάρχουν δύο σειρές αγωγών φυσικού αερίου που περνούν μέσω της Ουκρανίας. Η Ουκρανία ενώ προμηθεύεται όπλα, έχει κλείσει μια από τις διαδρομές… «Σε παρακαλώ, ξυρίσου» (Σημ. επί το ελληνικότερο: «όποιος έχει τα γένια, έχει και τα χτένια»)! Επίσης, έκλεισαν 25 δισεκατομμύρια [κυβικά μέτρα] εκεί – δεν θα πω πόσα δισεκατομμύρια τώρα, αλλά έκλεισαν μια ολόκληρη διαδρομή. Γιατί; Ζητείστε από το Κίεβο, να ανοίξουν και τη δεύτερη διαδρομή.
Τέλος, ο Nord Stream-1. Η μία τουρμπίνα μετά την άλλη τίθεται εκτός λειτουργίας. Μήπως εμείς τις παραβιάζουμε; Τι συνέβη με την τελευταία τουρμπίνα που τέθηκε εκτός λειτουργίας; Θα πρέπει να υπάρχει επιθεώρηση ρουτίνας, επισκευές ρουτίνας. Το ανοίξαμε παρουσία ειδικών της Siemens και είδαμε ότι είχε διαρροή πετρελαίου – ήταν μια εκρηκτική κατάσταση. Το είδαν και έβαλαν την υπογραφή τους στην πράξη. Πρέπει να επισκευαστεί, είναι αδύνατο να λειτουργήσει, αποτελεί κίνδυνο πυρκαγιάς και έκρηξης. Αλλά τι σχέση έχει αυτό με εμάς; Επισκευάστε την!
Μας λένε: φέραμε μια τουρμπίνα από τον Καναδά, αλλά η Gazprom δεν τη δέχεται. Έχουν δίκιο να μην τη δέχονται. Εδώ είναι το θέμα, μας το έχουν πει πολλές φορές: η σύμβαση της Gazprom για τη συντήρηση των στροβίλων δεν είναι με τη Siemens, αλλά με μια θυγατρική της Siemens στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό είναι το ζητούμενο. Και η βρετανική θυγατρική της Siemens πρέπει να δώσει έγγραφα που να λένε ότι οι κυρώσεις έχουν αρθεί, επειδή είναι δική μας ιδιοκτησία, και η Gazprom πρέπει να είναι σίγουρη ότι αύριο μπορεί εάν θέλει να τη πουλήσει, δεν ξέρω πού, στο Ιράν, στην Κίνα, κάπου αλλού. Σημαίνει ότι οι κυρώσεις έχουν αρθεί, ότι η τεχνική κατάσταση είναι κανονική. Η θυγατρική της Siemens στο Ηνωμένο Βασίλειο οφείλει να χορηγήσει τα έγγραφα, αλλά αυτή δεν δίνει τίποτα άλλο παρά γενικές κουβέντες, κάποιες κουβεντούλες. Αυτό είναι το ζητούμενο.
Και επιπλέον, έπρεπε να υπάρξει αλλαγή στη σύμβαση εφοδιασμού, επειδή η παράδοση της τουρμπίνας υποτίθεται ότι θα γινόταν από τον Καναδά στην Αγία Πετρούπολη, και ήρθε στη Γερμανία. Φαίνεται να είναι κάτι ασήμαντο, αλλά έχει πρακτική σημασία. Για προσέξτε, μήπως, εμείς τα σκεφτήκαμε, από μόνοι μας όλα αυτά; Με αυτό τον τρόπο έκλεισε τελικά ο Nord Stream 1.
Εξάλλου, εάν πρέπει έτσι να γίνει, αν όλα είναι τόσο δύσκολα, τότε καταργήστε τις κυρώσεις για τον Nord Stream-2, για 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως, απλά πατήστε το κουμπί -και θα τεθεί σε λειτουργία. Όχι, τον έκλεισαν οι ίδιοι εδώ, δεν μπορούν λένε να τον επισκευάσουν κι έβαλαν εκεί έναν καινούργιο αγωγό υπό καθεστώς κυρώσεων, τον Nord Stream-2, και δεν θέλουν να τον ανοίξουν. Εμείς φταίμε;
Αφήστε τους να σκεφτούν ποιος φταίει και για ποιο πράγμα και ας μην κατηγορούν εμάς για τα δικά τους λάθη. Η Gazprom και η Ρωσία εκπλήρωναν πάντα και θα συνεχίσουν να εκπληρώνουν όλες τις υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο των συμφωνιών και των συμβάσεων που έχουμε υπογράψει, δεν υπήρξε ποτέ και δεν θα υπάρξει ποτέ καμία αθέτηση, από πλευράς μας. Σας ευχαριστώ. Καλή σας μέρα….
Β. Από την ομιλία του Πούτιν στο Valdai Club στις 21 Οκτωβρίου 2021, παρουσιάζουμε αποσπάσματα των απαντήσεών του, σχετικά με την ενεργειακή κρίση και την κλιματική αλλαγή. Το πλήρες κείμενο των Απαντήσεων του Πούτιν βρίσκεται σε μορφή pdf, στον ιστότοπο Σεισάχθεια, που αναφέρεται συνολικά στην ως άνω προπολεμική τοποθέτησή του. Δες αναρτήσεις στις 29/10ου & 3/11ου του 2021 στο seisaxthiablog.
… δεν πρόκειται μόνο για τις πηγές ενέργειας ή το φυσικό αέριο, αλλά και για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας. Οι ελλείψεις αυξάνονται στις προηγμένες, οικονομικά προηγμένες χώρες. Πάρτε για παράδειγμα τις Ηνωμένες Πολιτείες. Πρόσφατα έλαβαν μια ακόμη απόφαση να αυξήσουν το δημόσιο χρέος τους.
Για όσους δεν ασχολούνται με την οικονομία, μπορώ να σας πω τι σημαίνει μια απόφαση για αύξηση του δημόσιου χρέους. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα τυπώσει χρήμα και θα το θέσει στη διάθεση της κυβέρνησης. Αυτό συνιστά έκδοση χρημάτων. Το έλλειμμα αυξάνεται και ο πληθωρισμός αυξάνεται ως απόρροια της διαδικασίας έκδοσης. Αυτό οδηγεί σε αύξηση των τιμών στις πηγές ενέργειας, στο ηλεκτρικό ρεύμα. Έτσι λειτουργούν τα πράγματα, όχι αντίστροφα.
Ωστόσο, η κατάσταση επιδεινώνεται επίσης λόγω των πραγματικών συνθηκών στην αγορά ενέργειας. Ποιες είναι αυτές οι πραγματικές συνθήκες; Μόλις μιλήσατε για την Ευρώπη. Τι συμβαίνει στην Ευρώπη; Ίσως επαναλάβω κάποιες από τις ιδέες μου ή ίσως πω κάτι καινούργιο, αν το ανακαλέσω στη μνήμη μου. Τα τελευταία χρόνια, η φιλοσοφία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν εξ ολοκλήρου αφιερωμένη στη ρύθμιση της αγοράς ενεργειακών πηγών, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου, μέσω ενός χρηματιστηρίου εμπορευμάτων, μέσω της λεγόμενης αγοράς άμεσης διάθεσης (spot market). Προσπάθησαν να μας πείσουν να εγκαταλείψουμε τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια, όπου οι τιμές ήταν συνδεδεμένες με το χρηματιστήριο, δηλαδή με τις τιμές της αγοράς για το αργό πετρέλαιο και τα πετρελαιοειδή.
Παρεμπιπτόντως, πρόκειται για τη διαμόρφωση των τιμών της αγοράς. Δεδομένου ότι οι τιμές του φυσικού αερίου καθορίζονται με καθυστέρηση έξι μηνών μετά τη μεταβολή των τιμών του πετρελαίου, πρόκειται, πρώτον, για μια πιο σταθερή κατάσταση και, δεύτερον, η εξάμηνη καθυστέρηση επιτρέπει στους καταναλωτές και τους προμηθευτές να κάνουν προσαρμογές στην πορεία με βάση τις εξελίξεις στις παγκόσμιες αγορές.
Έτσι, τα πάντα άρχισαν να μεταφέρονται σε αυτή την αγορά (spot market), που όμως σε μεγάλο βαθμό κατέχει αέριο στα χαρτιά, και όχι πραγματικό αέριο. Δεν πρόκειται για φυσικές ποσότητες, οι οποίες δεν αυξάνονται (θα εξηγήσω γιατί σε λίγο). Καταγράφεται ένα νούμερο στο χαρτί, χωρίς να υπάρχει όμως φυσική ποσότητα, που μπορεί να καταναλώνεται. Έτσι, ένας κρύος χειμώνας απαιτεί φυσικό αέριο από αποθηκευτικά αποθέματα. Το ίδιο κι ένα ζεστό καλοκαίρι χωρίς ανέμους δηλαδή με έλλειψη αιολικής παραγωγής στην απαιτούμενη κλίμακα. Έχω ήδη αναφέρει τους μακροοικονομικούς λόγους, και αυτοί είναι οι λόγοι που βασίζονται στον συγκεκριμένο ενεργειακό τομέα.
Τι συνέβη στη συνέχεια στην ευρωπαϊκή αγορά; Πρώτον, μειώθηκε η παραγωγή στις χώρες που παράγουν φυσικό αέριο. Η παραγωγή στην Ευρώπη μειώθηκε κατά 22,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα κατά τους πρώτους έξι μήνες. Αυτό είναι το πρώτο. Δεύτερον, οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου υπολείπονταν κατά 18,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα και είναι γεμάτες μόνο κατά 71%. Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου ήταν υπογεμισμένες κατά 18,5 κατά τους πρώτους έξι μήνες του έτους. Εάν εξετάσετε την ετήσια κατανάλωση, ο αριθμός αυτός θα πρέπει να διπλασιαστεί.
Κυρίως αμερικανικές, μαζί με εταιρείες της Μέσης Ανατολής απέσυραν 9 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα από την ευρωπαϊκή αγορά και ανακατεύθυναν το αέριο στη Λατινική Αμερική και την Ασία. Παρεμπιπτόντως, όταν οι Ευρωπαίοι διαμόρφωναν τις αρχές που διέπουν τη διαμόρφωση της αγοράς φυσικού αερίου στην Ευρώπη και υποστήριζαν ότι όλο το φυσικό αέριο πρέπει να διακινείται στην αγορά άμεσης διάθεσης (spot market), προέβαιναν στην παραδοχή ότι η ευρωπαϊκή αγορά είναι μια premium αγορά. Όμως η ευρωπαϊκή αγορά δεν είναι πλέον μια πρωτεύουσα αγορά, καταλαβαίνετε; Δεν είναι πλέον μια αγορά υψηλής απόδοσης. Το αέριο ανακατευθύνθηκε προς τη Λατινική Αμερική και την Ασία.
Είπα ήδη ότι με 18,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, συν το διπλάσιο ποσό, 9 δισεκατομμύρια (μείωση της προμήθειας Φ.Α. στην ευρωπαϊκή αγορά από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μέση Ανατολή), συν μια μείωση της παραγωγής κατά 22,5 δισεκατομμύρια. Επομένως, το έλλειμμα στην ευρωπαϊκή αγορά μπορεί να ανέλθει σε περίπου 70 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, που είναι πολλά. Τι σχέση έχει η Ρωσία με αυτό; Αυτό είναι το αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ρωσία δεν έχει καμία σχέση με αυτό.
Η Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης και της Gazprom, αύξησε τις παραδόσεις στην ευρωπαϊκή αγορά κατά 8,7%, όπως πιστεύω, και τις παραδόσεις σε χώρες εκτός Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών ΚΑΚ κατά 12%, όπως πιστεύω. Αλλά όταν μιλάμε για χώρες εκτός ΚΑΚ, εννοούμε και την Κίνα. Αυτό είναι επίσης καλό για τη διεθνή αγορά, διότι αυξάνουμε τις παραδόσεις στην παγκόσμια αγορά και αυξάνουμε τις παραδόσεις στην ευρωπαϊκή αγορά κατά 8,7. Σε απόλυτους όρους, αυτό αντιπροσωπεύει πάνω από 11 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Οι αμερικανικές εταιρείες και οι εταιρείες της Μέσης Ανατολής μείωσαν την προμήθεια κατά 9 δισεκατομμύρια, ενώ η Gazprom αύξησε τις προμήθειές της κατά περισσότερα από 11δισεκατομμύρια!
Με ακούτε παρακαλώ όλοι εσείς; Όχι σε αυτό το ακροατήριο, αλλά οι λεγόμενοι ενδιαφερόμενοι. Κάποιος εκεί πέρα σας κόβει τις προμήθειες, ενώ εμείς τις αυξάνουμε.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Σήμερα, στο πλαίσιο των λεγόμενων μακροπρόθεσμων συμβάσεων – θα ήθελα να ακούσετε προσεκτικά και να παρακολουθήσετε τι λέω – η τιμή του φυσικού αερίου (spot market) είναι τώρα 1.200 ή 1.150 δολάρια για χίλια κυβικά μέτρα. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες που έχουν μακροπρόθεσμα συμβόλαια με την Gazprom το λαμβάνουν – προσέξτε – τέσσερις φορές χαμηλότερα από την τρέχουσα τιμή! Η Gazprom δεν βγάζει υπερβολικά κέρδη! Δεν μας απασχολεί αυτό, διότι μας ενδιαφέρουν οι μακροχρόνιες συμβάσεις και οι μακροχρόνιες αμοιβαίες δεσμεύσεις. Στην περίπτωση αυτή, εξασφαλίζουμε τη δυνατότητα να επενδύσουμε στην παραγωγή και να παράγουμε σταθερά και αξιόπιστα τις απαιτούμενες ποσότητες για τους καταναλωτές μας.
Με ρωτάτε αν είναι δυνατόν να αυξηθούν οι προμήθειες. Ναι, αυτό είναι δυνατό. Μιλώντας για τον Nord Stream-2, η πρώτη του γραμμή έχει γεμίσει με αέριο και αν η γερμανική ρυθμιστική αρχή εκδώσει αύριο την άδεια για τη μεταφορά, μπορεί να παραδώσει 17,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου μεθαύριο.
Οι τεχνικές εργασίες για την πλήρωση της δεύτερης γραμμής του Nord Stream-2 θα ολοκληρωθούν πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους, στα μέσα ή στα τέλη Δεκεμβρίου. Ο συνολικός όγκος ανέρχεται σε 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την εκτίμησή μας, η έλλειψη φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά θα φθάσει τα 70 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, τα 55 δισεκατομμύρια είναι μια αξιοπρεπής ποσότητα.
Μόλις γεμίσει η δεύτερη γραμμή και η γερμανική ρυθμιστική αρχή εκδώσει την άδειά λειτουργίας της, μπορούμε να ξεκινήσουμε τις προμήθειες την επόμενη ημέρα. Είναι αυτό δυνατό ή όχι, ρωτήσατε. Ναι, είναι εφικτό, αλλά πρέπει κανείς να έχει υπεύθυνη στάση απέναντι στις δεσμεύσεις του και να συνεργαστεί γι’ αυτό….
Παρεμπιπτόντως, όλοι μιλάμε για πράσινη ενέργεια. Αυτό είναι σημαντικό, φυσικά. … Όσον αφορά το ρωσικό φυσικό αέριο, επιτρέψτε μου να τονίσω ότι έχει το ένα τρίτο σε αποτύπωμα άνθρακα σε σύγκριση με το υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές δεν παρασύρονται στις προσπάθειές τους από μια πολιτική ατζέντα και νοιάζονται πραγματικά για το μέλλον της ανθρωπότητας, δεν μπορούν να μην το έχουν υπόψη τους αυτό. Πρέπει να αντιταχθούν στην κατασκευή και να απαιτήσουν να κλείσουν όλοι οι τερματικοί σταθμοί υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Δυστυχώς, το ίδιο ισχύει και για το σύστημα διαμετακόμισης φυσικού αερίου της Ουκρανίας. Έχω ήδη πει ότι ο Nord Stream 2 είναι ένας σύγχρονος, υπερσύγχρονος αγωγός που μπορεί να διαχειριστεί υψηλότερη πίεση. Δεν υπάρχει απολύτως καμία εκπομπή ρύπων όταν το αέριο παραδίδεται μέσω του πυθμένα της Βαλτικής Θάλασσας. Οι σταθμοί συμπίεσης είναι σαν μικρά εργοστάσια. Λειτουργούν με φυσικό αέριο και εκπέμπουν επίσης CO2 στην ατμόσφαιρα. Οι εκπομπές από τον Nord Stream 2 είναι 5,6 φορές χαμηλότερες σε σύγκριση με εκείνες που παράγονται από τη διέλευση του φυσικού αερίου από την Ουκρανία, επειδή το σύστημα εκεί είναι παλιό και χρησιμοποιείται από τη σοβιετική εποχή. Οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές θα έπρεπε να είχαν πει: «Κλείστε αμέσως τον ουκρανικό αγωγό διαμετακόμισης φυσικού αερίου»! Αλλά όχι, συμβαίνει το αντίθετο: «Προχωρήστε και αυξήστε τις προμήθειες μέσω της Ουκρανίας». Πώς είναι δυνατόν;
Στην πραγματικότητα, το ίδιο συμβαίνει και με το πετρέλαιο. Ακόμη και αν αφήσουμε το φυσικό αέριο στην ησυχία του, αφού έχω ήδη μιλήσει γι’ αυτό εκτενώς, τι συμβαίνει με το πετρέλαιο; Σκεφτείτε ότι από το 2012 μέχρι το 2016 οι ετήσιες επενδύσεις στην εξόρυξη πετρελαίου ήταν περίπου στα 400 δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά στα χρόνια που προηγήθηκαν της πανδημίας οι επενδύσεις μειώθηκαν κατά 40% και τώρα βρίσκονται στα 260 εκατομμύρια δολάρια. Πρόκειται για έναν κύκλο που διαρκεί για 15 έως 30 χρόνια. Το καταλαβαίνετε αυτό;
… Υπάρχει έλλειψη αλληλοεπικάλυψης μεταξύ των πολιτικών και των επενδυτικών κύκλων στις πρωταγωνιστικές οικονομίες, συμπεριλαμβανομένου και του ζητήματος της ενέργειας, που αποτελεί έναν πολύ σημαντικό τομέα. Πόσο μακρύς είναι ένας πολιτικός κύκλος; Τέσσερα ή πέντε χρόνια. Τι κάνουν οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις, τα κόμματα και οι πολιτικοί όλο αυτό το διάστημα; Δίνουν υποσχέσεις. Υπόσχονται τα πάντα, όσο το δυνατόν περισσότερα και με το χαμηλότερο κόστος. Αυτό ισχύει, μεταξύ άλλων, και για την πράσινη οικονομία. Τι θα προκύψει από αυτό; Οι τράπεζες σταματούν να χρηματοδοτούν επενδύσεις και οι επενδύσεις μειώνονται. Θα έρθει η στιγμή όπως αυτή που βλέπουμε σήμερα, όπου η αγορά θα πρέπει να πραγματοποιήσει μια επανάσταση, αλλά δεν θα υπάρχει τίποτα για να στηρίξει αυτή την προσπάθεια. Ακόμη και σήμερα, οι χώρες του ΟΠΕΚ Plus αυξάνουν την παραγωγή πετρελαίου έστω και λίγο πάνω από τη συμφωνία τους, αλλά δεν μπορούν όλες οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες να αυξήσουν γρήγορα την παραγωγή. Πρόκειται για μια μακροπρόθεσμη διαδικασία και ο κύκλος είναι αρκετά μακρύς……….
…Μπορούμε να δούμε τι συμβαίνει τώρα στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου και του προβλήματος στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Εάν συμπεριφερθούν με αυτόν τον τρόπο, αναλαμβάνοντας κατηγορηματική και ελάχιστα τεκμηριωμένη δράση, αμφιβάλλω αν θα προκύψει κάτι καλό από αυτό. Θυμάμαι αυτό το δημοφιλές παραμύθι, τουλάχιστον στο ρωσικό κοινό, όπου ένας από τους χαρακτήρες παριστάνει έναν λύκο να ψαρεύει στην τρύπα του πάγου τον χειμώνα χρησιμοποιώντας την ουρά του ως καλάμι και στη συνέχεια κάθεται δίπλα στον λύκο ψέλνοντας ήσυχα: “πάγωσε, πάγωσε η ουρά του λύκου”. Αν οι Ευρωπαίοι ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, θα βρεθούν στην ίδια θέση με αυτούς τους χαρακτήρες του ρωσικού παραμυθιού.
….Θα παγώσουν. Αλλά φυσικά, αν προσπαθήσουν να επιβάλουν περιορισμούς.
Ήδη περιορίζουν τις επενδύσεις, όπως είπα, η επενδυτική περίοδος στην πετρελαϊκή βιομηχανία είναι 15-20, ή και 30 χρόνια, και τώρα οι τράπεζες αρνούνται να εκδώσουν τους κατάλληλους πιστωτικούς πόρους για αυτά τα έργα. Ορίστε – η ένδεια θα γίνει σύντομα αισθητή και δεν θα μπορεί να γίνει τίποτα γι’ αυτό. Το πρόβλημα είναι ότι, δυστυχώς, οι αποφάσεις σε αυτόν τον τομέα, στον τομέα της ενέργειας, λαμβάνονται στα πλαίσια πολιτικών κύκλων, τους οποίους ήδη ανέφερα, και δεν λαμβάνονται από εμπειρογνώμονες. Όπως είπε ένας συνάδελφός μου, οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται από μηχανικούς, αλλά από πολιτικούς που δεν γνωρίζουν πραγματικά το θέμα, αλλά απλώς εξαπατούν τους ψηφοφόρους τους.
Όλοι ανησυχούν από την θεματολογία για την κλιματική αλλαγή, η οποία προμηνύει ένα δυσοίωνο μέλλον αν δεν επιτύχουμε μείωση της ανόδου της θερμοκρασίας στο προβιομηχανικό επίπεδο, δηλαδή στο επίπεδο της έναρξης της εκβιομηχάνισης. Ναι, το γνωρίζουμε. Μεταξύ 1,5-2 βαθμών είναι η κρίσιμη γραμμή, το ξέρουμε αυτό. Αλλά αυτό πρέπει να γίνει προσεκτικά, βασιζόμενοι σε μια ενδελεχή και βαθιά ανάλυση, όχι σε πολιτικά συνθήματα. Βλέπουμε όμως ότι ορισμένες χώρες καθοδηγούνται ακριβώς από πολιτικά συνθήματα, τα οποία δεν είναι καν υλοποιήσιμα. Παρόλα αυτά, κανείς δεν μπορεί να μας απαγορεύσει να ενεργούμε στο έδαφός μας όπως εμείς κρίνουμε σκόπιμο. Είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευτούμε με όλους, ελπίζουμε όμως ότι θα διεξαχθεί μια επαγγελματική συζήτηση.
… Ξέρετε, βεβαίως, μου φαίνεται ότι πρέπει να επιδιώκεται η αντιμετώπιση των πιο σημαντικών στόχων. Αλλά είναι απαραίτητο να ξεκινήσουμε από την πραγματικότητα. Δηλώσαμε δημοσίως τον στόχο μας να επιτύχουμε ουδετερότητα στο ισοζύγιο υδρογονανθράκων έως το 2060, και αυτό επιδιώκουμε.
Παρεμπιπτόντως (το έχω αναφέρει επανειλημμένα και θα το πω για άλλη μια φορά), η Ρωσία έχει ένα πιο «πράσινο» ενεργειακό μείγμα από αυτό πολλών άλλων βιομηχανικών χωρών. Στη Ρωσία, το 86% του ενεργειακού μείγματος αποτελείται από την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας που δεν παράγει σχεδόν καθόλου ρύπους, την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, την παραγωγή φυσικού αερίου και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ογδόντα έξι τοις εκατό! Το ποσοστό των ΗΠΑ είναι77%. Στη Γερμανία, αν δεν με απατά η μνήμη μου, είναι 64%, και ακόμη λιγότερο στις ασιατικές χώρες. Αυτό δεν είναι το προβάδισμα; Σίγουρα είναι!
Καταλαβαίνουμε, βέβαια, ότι αυτό δεν είναι αρκετό.
….Όσον αφορά την ουδετερότητα στο ισοζύγιο του άνθρακα γενικά, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι το 45% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα απορροφάται, αν δεν με απατά η μνήμη μου. Παρεμπιπτόντως, στο πλαίσιο αυτό θα επιμείνουμε να ληφθεί υπόψη η ικανότητά μας να απορροφούμε, δηλαδή η ικανότητα απορρόφησης των δασών μας, των θαλασσών μας και των εδαφών που συνδέονται με τον ωκεανό. Πρόκειται για ένα αντικειμενικό γεγονός και πρέπει να ληφθεί υπόψη.
…Επιπλέον, στο πλαίσιο αυτό έχουμε μεγάλα αποθέματα όσον αφορά την εφαρμογή των σχεδίων, για παράδειγμα, στον τομέα της στέγασης και των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και της ενεργειακής απόδοσης. Αυτό είναι σίγουρα κάτι πάνω στο οποίο μπορούμε και πρέπει να επικεντρωθούμε.
Με άλλα λόγια, αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι μια μηχανική, απερίσκεπτη εφαρμογή μέτρων που έχουν διατυπωθεί από άλλους, αλλά ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Σκοπεύουμε να εργαστούμε προς την κατεύθυνση αυτού του αποτελέσματος με απόλυτη διαφάνεια και ειλικρίνεια. Ωστόσο, δεν θα ήθελα οι προσπάθειές μας για την προστασία της φύσης και την εφαρμογή των συστάσεων για την κλιματική πολιτική να μετατραπούν σε ένα συγκαλυμμένο μέσο ανταγωνισμού στις παγκόσμιες αγορές. Αυτό θα ήταν πολύ λάθος. Αυτό θα υπονόμευε την εμπιστοσύνη σε αυτό που επιχειρούμε για το μέλλον της ανθρωπότητας.
…. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν ληφθεί ουσιαστικές αποφάσεις που θα υπονόμευαν τα συμφέροντά μας ή που θα ήταν αδιαφανείς ή απολύτως άδικες. Έχω μιλήσει με ορισμένους από τους [δυτικούς] ηγέτες -δεν θα τους κατονομάσω τώρα- οι οποίοι γνωρίζουν ότι οι απαιτήσεις που διατυπώνονται σε επίπεδο ευρωπαϊκών θεσμών δεν είναι διαφανείς και δεν μπορούν να χαρακτηριστούν δίκαιες. Όλα αυτά απαιτούν σίγουρα περισσότερη συνεργασία. Ελπίζουμε ότι αυτό θα γίνει μέσω του διαλόγου με άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας…
